Tiết 33:

BỆNH TRUYỀN NHIỄM VÀ MIỄN DỊCH

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

Qua bài này HS phải:

- Nắm được các khái niệm cơ bản về bệnh truyền nhiễm, cách lan truyền của các tác

nhân gây bệnh để qua đó nâng cao ý thức phòng tránh, giứ gìn vệ sinh cá nhân và

cộng đồng.

- Nắm được các khái niệm cơ bản về miễn dịch. Phân biệt được các lọai miễn dịch.

2. Kí năng: - Phát hiện kiến thức từ thông tin

- Phân tích, tổng hợp khái quát kiến thức.

- Vận dụng kiến thức giải thích các hiện tượng thức tế bằng cơ sở khoa

học.

3. Thái độ: Có ý thức bảo vệ sức khoẻ, tránh các bệnh truyền nhiễm.

II. Chuẩn bị:

-GV: Hình 48 SGV phóng to

PHT số 1:

Tên bệnh VSV gây bệnh Phương thức lây Cách phòng

truyền tránh

PHT số 2:

Miễn dịch không đặc hiệu Miễn dịch đặc hiệu

Điều kiện để có miễn

dịch

Cơ chế tác động

Tính đặc hiệu

- HS: đọc trước nội dung bài học mới.

III. Phương pháp giảng dạy:

Vấn đáp + Thảo luận nhóm.

IV. Trọng tâm bài giảng:

Đặc điểm của bệnh truyền nhiễm và khả nằn miễn dịch.

V. Tổ chức các hoạt động dạy và học:

1. Ổn định lớp.

2. Kiểm tra bài cũ:(5’) - VR xâm nhập và gây bệnh cho VSV, TV và côn trùng như

thế nào?

- Cần có những biện pháp gì để phòng tránh các bệnh do VR gây nên?

3. Bài mới.

Hoạt động của GV và HS Nội dung

Hoạt động 1: Tìm hiểu những vấn đề I. Bệnh truyền nhiễm:

chung về bệng truyền nhiễm:(15’) 1. Những vấn đề chung về bệnh truyền

- GV đưa vấn đề để hs thảo luận: nhiễm:

+Hãy kể tên những bệnh truyền nhiễm mà a) Khái niệm:

em biết? -Bệnh truyền nhiễm là bệnh do VSV gây

+Bệnh truyền nhiễm là gì? Muốn gây bệnh ra, có khả năng lây lan từ cá thể này sang cá

truyền nhiễm phải có đk gì? thể khác.

+ VN chúng ta vào mùa mưa, mùa khô b) Tác nhân gây bệnh:

thường bị những bệnh gì? Tác hại của Tác nhân gây bệnh: VK, nấm, VR,…

những bệnh này? c) ĐK gây bệnh:

-HS thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến, yêu +Độc lực

cầu nêu được: Khái niệm, tác nhân gây +Số lượng đủ lớn

bệnh, các đk gây bệnh. +Con đường xâm nhập thích hợp

2. Các phương thức lây truyền và phòng

GV yêu cầu HS hoàn thành PHT số 1. tránh:

HS hoạt động nhóm, để hoàn thành PHT

Tên bệnh

Phương thức lây truyền

Cách phòng tránh

Tả, lị HIV/AIDS

VSV gây bệnh Vi khuẩn VR HIV

Cúm Lao

VR cúm Vi khuẩn lao

Qua ăn uống (tiêu hoá) 3 cách: qua máu; quan hệ tình dục; mẹ sang con Hô hấp Hô hấp

Vệ sinh ăn uống An toàn trong truyền máu và tình dục Cách li nguồn bệnh Cách li bệnh Vệ sinh môi trường

Hoạt động 2: Nêu được khái niệm miễn II. Miễn dịch:

dịch và phân biệt các loại miễn dịch:(20’) 1. Khái niệm:

Miễn dịch là khả năng tự bảo vệ đặc biệt

của cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh

khi chúng xâm

nhập vào cơ thể.

2. Các loại miễn dịch:

GV yêu cầu HS hoàn thành PHT số 2.

HS hoạt động nhóm, để hoàn thành PHT

Miễn dịch đặc hiệu Xảy ra khi có kháng nguyên xâm nhập

Điều kiện để có miễn dịch

Cơ chế tác động

-Hình thành kháng thể làm kháng nguyên không hoạt động được. -Tế bào T độc tiết prôtêin độc làm tan tế bào nhiễm, khiến VR không hoạt động được

Miễn dịch không đặc hiệu Là loại miễn dịch tự nhiên mang tính bẩm sinh, không đòi hỏi phải có tiếp xúc với kháng nguyên. -Ngăn cản không cho VSV xâm nhập vào cơ thể (da, niêm mạc, nhung mao đường hô hấp, nước mắt,…) -Tiêu diệt các VSV xâm nhập (thực bào, tiết dịch phá huỷ) Tính đặc hiệu Không có tính đặc hiệu

Có tính đặc hiệu

GV yêu cầu HS phân biệt các loại miễn dịch đặc hiệu theo bảng sau.

HS thảo luận nhanh để hoàn thành

Miễn dịch tế bào

Miễn dịch thể dịch Cơ thể sản xuất ra kháng thể đặc hiệu

Phương thức miễn dịch Cơ chế tác động

Kháng nguyên phản ứng đặc hiệu với kháng thể  kháng nguyên không hoạt động được

Có sự tham gia của các tế bào T độc Tế bào T độc tiết prôtêin độc làm tan tế bào nhiễm khiến VR không nhân lên được.

4. Củng cố: (5’)

Câu 1: Bệnh truyền nhiễm là gì ?

A. Bệnh lây truyền từ thế hệ trước cho thế hệ sau.

B. Bệnh do gen quy định và được truyền từ cá thể này sang cá thể khác.

C. Bệnh bẩm sinh, cá thể mới sinh ra đã có.

D. Bệnh lây truyền từ cá thể này sang cá thể khác. *

Câu 2: Cơ thể tiếp xúc với tác nhân gây bệnh trong tiến trình nhiễm bệnh, được gọi là:

A. giai đoạn 1: giai đoạn phơi nhiễm.*

B. giai đoạn 2: giai đoạn ủ bệnh.

C. giai đoạn 3: giai đoạn bệnh.

D. giai đoạn 4: triệuchứng giảm dần, cơ thể bình phục.

Câu 3: Bệnh tiêu chảy do virut gây nên lây truyền theo đường:

A. hô hấp.

B. tiêu hóa.*

C. quan hệ tình dục.

D. niệu.

Câu 4: Miễn dịch tự nhiên mang tính bẩm sinh được gọi là:

A. miễn dịch đặc hiệu.

B. miễn dịch thể dịch.

C. miễn dịch không đặc hiệu.*

D. miễn dịch tế bào.

5. Dặn dò: -Học bài theo câu hỏi SGK

-Tìm hiểu về bệnh truyền nhiễm ở địa phương.

VI. Rút kinh nghiệm: