Tài liệu "Tán sỏi qua da bằng laser" nhằm cung cấp cho học viên những nội dung về đại cương, chỉ định - chống chỉ định, các bước chuẩn bị, các bước tiến hành, theo dõi và xử trí tai biến sau tán sỏi qua da bằng laser. Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Tán sỏi qua da bằng laser
- TÁN SỎI QUA DA BẰNG LASER
BS. Vũ Văn Hà
I. ĐỊNH NGHĨA
Sử dụng năng lượng laser phá vỡ sỏi thận thành mảnh nhỏ để lấy ra ngoài
qua đường hầm được tạo qua da vào thận.
II. CHỈ ĐỊNH
- Sỏi thận và sỏi niệu quản sát bể thận có kích thước lớn hơn 20mm.
- Các chống chỉ định của tán sỏi ngoài cơ thể:
+ Rối loạn nhịp tim, suy mạch vành.
+ Trẻ em nhỏ hơn 30kg, người béo phì nặng hơn 135kg.
+ Bất thường giải phẫu: hẹp tắc niệu quản, thận móng ngựa...
- Các thất bại của tán sỏi ngoài cơ thể:
+ Sỏi quá cứng (Oxalate de Calcium Monohydrate, Cystine) không tán nhỏ
được.
+ Sỏi đã được tán nhỏ song đọng lại trong đài bể thận, không tự đào thải qua
đường tự nhiên được.
- Sỏi có phối hợp với bệnh lý tiết niệu có thể can thiệp hiệu quả qua đường
nội soi thận (hẹp phần nối bể thận niệu quản, túi thừa đài thận...).
- Cân nhắc trong trường hợp sỏi đài thận dưới có góc giữa trục đài dưới với
bể thận hẹp và lỗ đài thận nhỏ.
- Điều trị các bệnh lý tiết niệu khác
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Chống chỉ định tuyệt đối khi có rối loạn đông máu đã được điều trị mà
không hiệu quả.
- Những bất thường về mạch máu trong thận có nguy cơ chảy máu nặng.
- Tăng huyết áp chưa được điều trị.
IV. CHUẨN BỊ
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 298
- 1. Người thực hiện quy trình: phẫu thuật viên tiết niệu được đào tạo về tán sỏi qua
da và có kinh nghiệm.
2. Phương tiện:
- Dàn máy nội soi thường quy
- Ống kính HOPKINS và ống nội soi thận với 2 đường nước vào và ra, vật
kính thẳng 00, qua ống kính nội soi có thể đưa quang sợi vào để tán sỏi và các dụng
cụ gắp sỏi dưới sự kiểm soát qua màn hình.
- Ống kính quang học HOPKINS cùng loại 300 hoặc 00 để soi bàng quang và
trong thủ thuật UPR
- Máy XQ tăng sáng C- arm.
- Máy siêu âm đầu dò cong
- Máy laser Holmium- Yag công suất từ 40w.
- Bàn mổ chuyên dụng trong tán sỏi qua da.
- Dụng cụ chọc dò, nong và tạo đường hầm vào thận.
- Bộ dụng cụ đặt ống thông niệu quản UPR.
- Hệ thống và dịch tưới rửa.
3. Người bệnh:
4. Hồ sơ bệnh án:
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ: biên bản hội chẩn, cam kết phẫu thuật, biên bản duyệt mổ, biên
bản khám tiền phẫu và tiền mê.
2. Kiểm tra người bệnh: đúng người bệnh, đúng bên thương tổn đã đánh dấu.
3. Thực hiện kỹ thuật:
Sau khi đặt ống thông UPR:
- Đặt tư thế người bệnh nằm sấp và tiến hành chọc dò đài thận dưới hướng
dẫn của C-arm. Vị trí chọc dò làm sao tiếp cận đài thận nằm ngay sau bờ lồi của
thận, thường là điểm chọc dò nằm ở đầu ngoài dưới xương sườn số 12 nằm trên
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 299
- đường nách sau. Rạch da tại vị trí này bằng dao mổ nhọn độ 1cm. Hướng kìm chọc
tạo nên 1 góc 450 trên mặt phẳng nằm ngang chéo ra trước lên trên. Dựa vào hình
ảnh Xquang để xác định hướng chọc dò theo bình diện ngang trên phần thẳng. Tiếp
theo rút nhẹ nhàng kim chọc dò ra ngoài, quá trình nong đường hầm vào thận bắt
đầu bằng một vài ống nong nhựa mềm số 9, số 11, giúp cho việc tạo một đường
hầm rộng hơn so với ống nong kim loại đầu tiên và tránh được nguy cơ gấp góc
dây dẫn hoặc tụt dây dẫn khi đưa ống kim loại đầu tiên vào, sau đó nong đường
hầm bằng cách đưa ống kim loại nhỏ nhất có đầu gờ hình tròn luồn qua dây dẫn,
theo trục của dây dẫn trên màn hình tới bể thận, rồi rút lùi ống kim loại nhỏ ra độ
0,5cm, để tránh làm thủng bể thận. Sau đó tiếp tục luồn các ống nong đường hầm
cho tới khi đạt tới số 30ch; Đặt ống nhựa Amplatz là giai đoạn cuối cùng của việc
tạo đường hầm; Khi nhìn thấy sỏi, cần chỉnh Amplatz vào trung tâm viên sỏi, cần
quan sát dây dẫn an toàn.
Sau khi xác định được kích thước, hình thái, số lượng của sỏi, tiến hành tán
nhỏ sỏi bằng laser và gắp sỏi ra
- Sau khi tán sỏi và lấy sỏi xong, được kiểm tra qua nội soi trực tiếp và chụp
Xquang không còn sỏi, phẫu thuật viên đặt và xoay ống Amplatz vào vị trí bể thận.
Rút ống nội soi thận ra và thay vào đó đặt ống dẫn lưu thận – bơm làm căng bóng
ống độ 5ml thuốc cản quang; Rút Amplatz khâu cố định ống dẫn lưu vào da.Qua
ống dẫn lưu bơm thuốc cản quang, chụp đánh giá đài bể thận và lưu thông niệu
quản.
- Chụp kiểm tra thấy hết sỏi, đường tiết niệu thông suốt.
V. THEO DÕI
- Theo dõi tình trạng người bệnh, không sốt, không đau, không chảy máu sẽ
rút ống thông niệu quản ngày thứ 2.
- Rút ống dẫn lưu thận ngày thứ 4 hoặc thứ 5.
VI. XỬ TRÍ TAI BIẾN
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 300
- - Các biến chứng trong mổ:
+ Chảy máu: Bơm rửa nhanh, truyền bù máu, nếu không kết quả phải chuyển
mổ mở cầm máu.
+ Tràn khí màng phổi: dẫn lưu khí cấp cứu.
+ Sốc nhiễm trùng, hội chứng tan máu cấp: điều trị nội khoa tích cực phối
hợp.
- Các biến cố bất thường: như tụt Amplatz, lạc đường, gẫy hỏng dụng cụ
thường phải chuyển mổ mở kịp thời.
HƯỚNG DẪN QUY TRÌNH KỸ THUẬT BỆNH VIỆN 301