Tập bài giảng: Kinh tế xây dựng

tr−êng ®¹i häc thuû lîi Bộ môn: Kinh tế TẬP BÀI GIẢNG Kinh tế xây dựng Hà nội 2010 1 MỤC LỤC MỤC LỤC................................................................................................................................................2 CHƯƠNG 1 MỞ ĐẦU...........................................................................................................................5 1.1. VAI TRÒ VÀ NHIệM Vụ CủA NGÀNH XÂY DựNG TRONG NềN KINH Tế QUốC DÂN .......................................5 1.2 TÌNH HÌNH ĐầU TƯ XÂY DựNG CủA VIệT NAM TRONG NHữNG NĂM QUA .................................................6 1.2.1. Tình hình đầu tư vào nền kinh tế quốc dân theo ngành theo ngành là vùng lãnh thổ trong giai đoạn (2001 ÷ 2005).................................................................................................................6 1.2.2. Đầu tư nhà nước cho lĩnh vực giao thông giai đoạn 1996 ÷ 2005 ......................................7 1.2.3. Đầu tư nhà nước cho lĩnh vực xây dựng công trình thuỷ lợi ...............................................8 1.3. NHữNG ĐặC ĐIểM KINH Tế Kỹ THUậT CủA NGÀNH XÂY DựNG THUỷ LợI ..................................................9 1.3.1. Khái niệm và đặc điểm của sản phẩm xây dựng thuỷ lợi....................................................9 1.3.2. Những đặc điểm của việc thi công các công trình xây dựng.............................................10 1.4. KHÁI NIệM, ĐốI TƯợNG, NộI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CứU MÔN HọC ......................................11 1.4.1. Khái niệm về Kinh tế xây dựng:.........................................................................................11 1.4.2. Đối tượng ...........................................................................................................................12 1.4.3 Nội dung nghiên cứu của môn học kinh tế xây dựng .......................................................12 1.4.4 Phương pháp nghiên cứu môn học Kinh tề xây dựng........................................................12 CÂU HỎI CHƯƠNG 1 ..........................................................................................................................12 CÂU 1. TạI SAO NÓI SảN XUấT XÂY DựNG LUÔN BIếN ĐộNG? ...................................................12 CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN ĐÁNH GIÁ TÀI CHÍNH, KINH TẾ - XÃ HỘI CÁC DỰ ÁN XÂY DỰNG THUỶ LỢI .................................................................................................................................12 2.1. CÁC LOạI CHI PHÍ ..........................................................................................................................12 2.1.1. Chi phí đầu tư xây dựng ...................................................................................................12 2.1.2. Chi phí quản lý vận hành...................................................................................................13 2.1.3. Một số khái niệm khác về chi phí ......................................................................................14 2.2. THU NHậP CủA Dự ÁN ....................................................................................................................16 2.2.1. Khái niệm về thu nhập của dự án......................................................................................16 2.3. GIÁ TRị CủA TIềN Tệ THEO THờI GIAN ..............................................................................................16 2.3.1. Tính toán lãi tức.................................................................................................................16 1. Khái niệm về lãi tức và lãi suất ..........................................................................................................16 2. Lãi tức đơn ........................................................................................................................................17 3. Lãi tức ghép.......................................................................................................................................17 2.3.2. Xác định lãi suất có xét đến yếu tố lạm phát.....................................................................18 2.3.3. Biểu đồ dòng tiền tệ...........................................................................................................18 2.4. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐịNH GIÁ TRị TƯƠNG ĐƯƠNG CủA TIềN Tệ TRONG TRƯờNG HợP DÒNG TIềN Tệ ĐƠN VÀ PHÂN Bố ĐềU ..................................................................................................................................19 2.4.1. Các ký hiệu tính toán .........................................................................................................19 2.4.2. Phương pháp xác định giá trị tiền tệ ở thời điểm hiện tại (P) khi cho trước giá trị của tiền tệ ở thời điểm tương lai (F) ..........................................................................................................19 2.4.3. Phương pháp xác định giá trị tương lai (F) của tiền tệ khi cho trước trị số của chuỗi dòng tiền tệ đều (A) ..............................................................................................................................20 2.4.4. Phương pháp xác định giá trị của thành phần của chuỗi tiền tệ phân bố đều (A) khi cho biết giá trị tương đương tương lai (F) của nó...............................................................................20 2.4.5. Phương pháp xác định giá trị tương đương ở thời điểm hiện tại (P) khi cho trước giá trị của thành phần của chuỗi giá trị tiền tệ phân bố đều của nó là A ..............................................20 2.4.6. Phương pháp xác định giá trị của thành phần của chuỗi tiền tệ đều (A) khi cho biết trước giá trị tương đương ở thời điểm hiện tại của nó là P ...................................................................21 2.5. PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐịNH GIÁ TRị TƯƠNG ĐƯƠNG CủA TIềN Tệ TRONG TRƯờNG HợP DÒNG TIềN Tệ PHÂN Bố KHÔNG ĐềU ....................................................................................................................................21 2.6. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ Dự ÁN ĐầU TƯ Về MặT KINH Tế XÃ HộI .......................................22 2.6.1. Sự cần thiết của việc phân tích kinh tế xã hội ...................................................................22 2.6.2. Sự khác nhau giữa phân tích tài chính và phân tích kinh tế - xã hội ................................22 2.7. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ CÁC Dự ÁN ......................................................................................22 2.7.1. Phương pháp dùng chỉ tiêu tổng hợp không đơn vị đo để xếp hạng các phương án .......22 2.7.2. Phương pháp phân tích giá trị - giá trị sử dụng .................................................................26 2.7.3. Phương pháp phân tích chi phí - Lợi ích (CBA) ................................................................27 2 CÂU HỎI CHƯƠNG 2 ..........................................................................................................................33 CÂU 1. KHÁI NIệM NPV, IRR, B/C?....................................................................................................33 CHƯƠNG 3 VỐN SẢN XUẤT TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY DỰNG....................................33 3.1. KHÁI NIệM Về VốN SảN XUấT ..........................................................................................................33 3.2. VốN Cố ĐịNH ................................................................................................................................34 3.2.1. Các khái niệm về TSCĐ ....................................................................................................34 3.2.2. Phân loại vốn cố định ........................................................................................................35 3.2.3. Đánh giá vốn cố định .........................................................................................................36 3.2.4. Các hình thức của vốn cố định ..........................................................................................36 3.2.5. Hao mòn và những biện pháp giảm hao mòn vốn cố định................................................38 3.2.6. Khấu hao và các phương pháp xác định khấu hao vốn cố định ......................................39 1. Mô hình khấu hao giảm nhanh (Declining Balance, viết tắt là mô hình DB) .....................................42 2. Mô hình khấu hao theo tổng các số thứ tự năm (Sum - of year - Digits Depreciation, viết tắt SYD) .42 3. Mô hình khấu hao hệ số vốn chìm (Sinking Fund Depreciation, viết tắt SF) ....................................43 4. Khấu hao theo đơn vị sản lượng: ......................................................................................................43 5. Khấu hao theo mức độ cạn kiệt tài nguyên: ......................................................................................44 3.2.7. Phương pháp xác định thời hạn sử dụng hợp lý của tài sản cố định ................................45 1. Khái niệm...........................................................................................................................................45 2. Phương pháp xác định thời hạn sử dụng tài sản cố định tối ưu về mặt kinh tế.................................45 3.2.8. Lập kế hoạch về tài sản cố định ........................................................................................47 1. Kế hoạch sử dụng TSCĐ:.................................................................................................................47 2. Kế hoạch khấu hao tài sản cố định....................................................................................................47 3. Kế hoạch dự trữ tài sản cố định ........................................................................................................48 4. Kế hoạch trang bị tài sản cố định ......................................................................................................50 5. Kế hoạch bảo dưỡng và sửa chữa tài sản cố định............................................................................50 6. Xác định sản lượng hoà vốn của tài sản cố định ...............................................................................50 3.3. KHÁI NIệM, THÀNH PHầN VÀ CƠ CấU VốN LƯU ĐộNG (VLĐ) ..............................................................51 3.3.1. Khái niệm...........................................................................................................................51 3.3.2. Thành phần vốn lưu động:.................................................................................................51 1. Vốn lưu động nằm trong quá trình dự trữ sản xuất bao gồm:............................................................51 2. VLĐ nằm trong quá trình sản xuất: ....................................................................................................52 3.3.3. Các nguồn vốn lưu động: ..................................................................................................52 1. Nguồn vốn lưu động tự có: ................................................................................................................52 2. Nguồn vốn lưu động đi vay................................................................................................................52 3. Nguồn vốn lưu động coi như tự có: ...................................................................................................52 3.3.4. Cơ cấu cấu VLĐ ................................................................................................................53 1. Những nhân tố về mặt sản xuất ........................................................................................................53 2. Những nhân tố thuộc mặt cung cấp:..................................................................................................53 3. Những nhân tố thuộc lưu thông.........................................................................................................53 3.4. CHU CHUYểN VLĐ VÀ CÁC BIệN PHÁP TĂNG NHANH TốC Độ CHU CHUYểN .........................................54 3.4.1. Chu chuyển VLĐ................................................................................................................54 3.4.2. Biện pháp tăng nhanh tốc độ chu chuyển .........................................................................56 CÂU HỎI CHƯƠNG 3 ..........................................................................................................................57 CHƯƠNG 4 CHI PHÍ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH....................................................57 4.1. NGUYEN TắC LậP PHI Dự AN DầU TƯ XAY DựNG CONG TRINH ............................................................57 4.2. TổNG MứC DầU TƯ, Dự TOAN XAY DựNG CONG TRINH ......................................................................58 4.2.1. Khái niệm về tổng mức đầu tư, dự toán đầu tư xây dựng công trình................................58 1. Khái niệm về Tổng mức đầu tư dự án đầu tư xây dựng công trình...................................................58 2. Khái niệm về dự toán xây dựng công trình........................................................................................58 4.2.2. Nội dung tổng mức đầu tư, dự toán đầu tư xây dựng công trình .....................................58 1. Nội dung tổng mức đầu tư dự án đầu tư xây dựng công trình ..........................................................58 2. Nội dung dự toán xây dựng công trình ..............................................................................................61 4.3. PHƯƠNG PHAP TINH TổNG MứC DầU TƯ Dự AN DầU TƯ XAY DựNG CONG TRINH.................................63 4.4 PHƯƠNG PHAP KếT HợP Dể XAC DịNH TổNG MứC DầU TƯ .................................................................68 4.5. PHƯƠNG PHÁP TÍNH Dự TOÁN XÂY DựNG CÔNG TRÌNH....................................................................68 Chi phí xây dựng ...................................................................................................................................78 Chi phí thiết bị........................................................................................................................................78 Chi phí quản lý dự án ............................................................................................................................78 Chi tư vấn đầu tư xây dựng...................................................................................................................78 Chi phí thi tuyển, tuyển chọn thiết kế kiến trúc ......................................................................................78 3 Chi phí thiết kế xây dựng công trình......................................................................................................78 ……………………………………. ...........................................................................................................78 Chi phí dự phòng (GDP1 + GDP2) ............................................................................................................78 Chi phí dự phòng cho yếu tố khối lượng phát sinh ................................................................................78 Chi phí dự phòng cho yếu tố trượt giá...................................................................................................78 PHỤ LỤC CHƯƠNG 4 .........................................................................................................................80 CÂU HỎI CHƯƠNG 4 ..........................................................................................................................82 CHƯƠNG 5 PHÂN TÍCH KINH TẾ CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG ............................................83 5.1. KHÁI NIệM, ĐặC ĐIểM CủA SảN PHẩM XÂY DựNG VÀ SảN XUấT XÂY DựNG THUỷ LợI...............................83 5.2. CÁC TRƯờNG HợP ĐÁNH GIÁ KINH Tế CÁC Dự ÁN THủY LợI ...............................................................86 5.3. XÁC ĐịNH CÁC LOạI CHI PHÍ Dự ÁN THủY LợI ....................................................................................87 5.3.1. Các loại chi phí trong dự án tưới tiêu: ...............................................................................87 5.3.2. Chi phí của dự án thuỷ điện...............................................................................................91 5.3.3. Các loại chi phí trong dự án phòng lũ................................................................................93 5.3.4. Các loại chi phí trong các dự án cấp nước công cộng .....................................................95 5.4. XÁC ĐịNH LợI ÍCH (BENEFIT) CủA Dự ÁN THủY LợI ............................................................................97 5.4.1. Lợi ích của dự án tưới tiêu:................................................................................................97 5.4.2. Cơ sở tính toán hiệu quả kinh tế dự án (HQKTDA)...................................................101 I. Tài liệu thiết kế : ...............................................................................................................................101 II.Tài liệu sản xuất nông nghiệp:..........................................................................................................101 III.Tài liệu về giá cả sản phẩm nông nghiệp và chi phí sản xuất nông nghiệp: ....................................102 CÂU HỎI CHƯƠNG 5 ........................................................................................................................103 CHƯƠNG 6 KINH TẾ SỬ DỤNG MÁY XÂY DỰNG .......................................................................103 6.1. CÁC CHỉ TIÊU KINH Tế Kỹ THUậT CƠ BảN Để ĐÁNH GIÁ MÁY XÂY DựNG .............................................103 6.1.1. Xác định chế độ làm việc của máy xây dựng theo thời gian ...........................................104 1. Thời gian sử dụng hữu ích của máy (Thu):.......................................................................................104 2. Thời gian làm việc của máy trong ca (Tlv):......................................................................................104 3. Thời gian làm việc thuần túy của máy trong ca (Tt):........................................................................104 6.1.2. Xác định năng suất của máy xây dựng ...........................................................................104 1. Năng suất của máy đào một gầu: ....................................................................................................105 2. Năng xuất của máy đào nhiều gầu: .................................................................................................106 3. Năng suất của máy cạp: ..................................................................................................................107 4. Năng suất của máy ủi: .....................................................................................................................108 6.1.3. Vốn đầu tư mua sắm máy ...............................................................................................111 6.1.4. Chi phí sử dụng máy .......................................................................................................111 6.1.5. Chi phí khấu hao cơ bản .................................................................................................112 6.1.6. Chi phí nhiên liệu .............................................................................................................114 6.1.7. Chi phí bảo dưỡng và sửa chữa......................................................................................114 6.2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ KINH Tế PHƯƠNG ÁN MÁY XÂY DựNG ...............................................114 6.2.1. Phương pháp dùng một vài chỉ tiêu kinh tế tổng hợp kết hợp với hệ chỉ tiêu bổ sung ...115 6.2.2. Phương pháp dùng chỉ tiêu tổng hợp không đơn vị đo để xếp hạng phương án...........124 6.2.3. Phương pháp phân tích giá trị - giá trị sử dụng ...............................................................125 6.3. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ CÁC PHƯƠNG ÁN MÁY XÂY DựNG TRONG GIAI ĐOạN Sử DụNG ..................125 6.3.1. Trường hợp thời gian xây dựng (TXD) ngắn .....................................................................125 6.3.2. Trường hợp thời gian thi công lớn hơn một năm.............................................................126 CÂU HỎI CHƯƠNG 6 ........................................................................................................................128 CHƯƠNG 7 QUẢN LÝ KINH TẾ NGÀNH XÂY DỰNG THUỶ LỢI.................................................128 7.1. VAI TRO VA NHIệM Vụ CủA NHA NƯớC TRONG QUảN LÝ KINH Tế THị TRƯờNG....................................128 7.1.1. Vai trò của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường .........................................................128 7.1.2. Nhiệm vụ quản lý kinh tế của Nhà nước trong ngành xây dựng .....................................130 7.1.3. Vai trò của Nhà nước đối với quản lý giá XD trong điều kiện KT thị trường ở VN .........130 7.2. Hệ THốNG Tổ CHứC XAY DựNG CƠ BảN VA XAY DựNG THUỷ LợI ở VIệT NAM .....................................132 7.2.1. Hệ thống tổ chức xây dựng cơ bản ở Việt nam...............................................................132 7.2.2. Hệ thống quản lý xây dựng cơ bản ngành thuỷ lợi..........................................................133 7.3. CAC LUậT CO LIEN QUAN DếN QUảN LÝ KINH Tế NGANH XAY DựNG ..................................................135 7.3.1. Luật thuế..........................................................................................................................135 4 7.3.2. Luật Doanh nghiệp ..........................................................................................................136 1. Công ty trách nhiệm hữu hạn. .........................................................................................................137 2. Công ty cổ phần: .............................................................................................................................137 3. Công ty hợp danh ............................................................................................................................138 7.4. NGUYEN TắC VA PHƯƠNG PHAP QUảN LÝ XAY DựNG THUỷ LợI ........................................................138 7.4.1. Nguyên tắc quản lý xây dựng thuỷ lợi .............................................................................138 1. Các nguyên tắc chung về quản lý kinh tế: .......................................................................................138 2. Các nguyên tắc riêng, cho chuyên ngành xây dựng thuỷ lợi. ..........................................................140 7.4.2. Các phương pháp quản lý kinh tế xây dựng thuỷ lợi.......................................................141 1. Phương pháp giáo dục trong quản lý: .............................................................................................141 2. Phương pháp hành chính:...............................................................................................................141 3. Phương pháp kinh tế: ......................................................................................................................141 4. Sử dụng tổng hợp các phương pháp quản lý kinh tế: .....................................................................142 5. Phương pháp toán học trong quản lý kinh tế xây dựng thuỷ lợi: ....................................................143 7.5. KINH Tế THị TRƯờNG TRONG XAY DựNG .......................................................................................144 7.5.1. Khái niệm.........................................................................................................................144 7.5.2. Cung cầu trong xây dựng ................................................................................................145 7.5.3. Một số đặc điểm của kinh tế thị trường trong xây dựng ..................................................145 7.6. CAC HINH THứC Tổ CHứC QUảN LÝ THựC HIệN Dự AN - HINH THứC DấU THầU TRONG XAY DựNG CƠ BảN ........................................................................................................................................................147 7.6.1. Các hình thức tổ chức quản lý thực hiện dự án ..............................................................147 7.6.2. Hình thức đấu thầu trong xây dựng cơ bản.....................................................................148 1. Nội dung công tác đấu thầu.............................................................................................................149 2. Các hình thức lựa chọn nhà thầu ....................................................................................................149 7.6.3. Trình tự tổ chức đấu thầu xây lắp....................................................................................150 7.6.4. Nội dung hồ sơ mời thầu ................................................................................................150 7.6.5. Nội dung hồ sơ dự thầu ...................................................................................................151 CÂU HỎI CHƯƠNG 7 ........................................................................................................................151 THÔNG TIN CÁ NHÂN TÁC GIẢ.......................................................................................................153 Họ VÀ TÊN: NGUYỄN BÁ UÂN ........................................................................................................153 PHạM VI VA DốI TƯợNG Sử DụNG : BậC DạI HọC........................................................................153 GIAO TRINH: KINH TÉ THỦY LỢI ....................................................................................................153 THÔNG TIN CÁ NHÂN TÁC GIẢ.......................................................................................................153 Họ VÀ TÊN: NGÔ THị THANH VÂN..................................................................................................153 TRƯờNG HọC: ĐạI HọC THủY LợI ................................................................................................153 THÔNG TIN CÁ NHÂN TÁC GIẢ.......................................................................................................153 Họ VÀ TÊN: NGUYỄN XUÂN PHÚ....................................................................................................153 CHƯƠNG 1 MỞ ĐẦU 1.1. Vai trò và nhiệm vụ của ngành xây dựng trong nền kinh tế quốc dân 1. Ngành xây dựng là một trong những ngành kinh tế lớn nhát của nền kinh tế quốc dân, nó chiếm vị trí chủ chốt ở khâu cuối cùng trong quá trình sáng tạo nên cơ sở vật chất kỹ thuật và tài sản cố định. 5