VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
----------
BÙI THỊ THANH
THU HỒI GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT,
QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT
THEO PHÁP LUẬT ĐẤT ĐAI Ở VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN
HUYỆN CỦ CHI, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT KINH TẾ
Hà Nội, năm 2021
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
----------
BÙI THỊ THANH
THU HỒI GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT,
QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT
THEO PHÁP LUẬT ĐẤT ĐAI Ở VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN
HUYỆN CỦ CHI, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Ngành: Luật kinh tế
Mã số: 8380107
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. LÊ ĐÌNH NGHỊ
Hà Nội, năm 2021
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn
liền với đất được xem là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền
sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất. Tuy
nhiên, cùng với sự phát triển về quy mô, số lượng đó thì vấn đề quản lý về mạng
lưới này cũng được đặt ra. Việc kiểm soát về chất lượng của hoạt động cấp Giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ gặp nhiều khó khăn, một số nơi còn có hiện tượng
quản lý lỏng lẽo, chưa chặt chẽ. Các hiện tượng như: cấp Giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất sai đối tượng, sai mục đích, sai diện tích còn nhiều. Bên cạnh đó, sống
trong nền kinh tế thị trường, đồng tiền chiếm vị trí vô cùng quan trọng, thậm chí
được xem là “thượng tôn” nên nhiều chủ thể mang quyền lực Nhà nước trong quá
trình thực thi nhiệm vụ cấp Giấy chứng nhận quyền sử đất đã làm trái với quy định,
trình tự, thủ tục pháp luật quy định.
Cùng với sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cơ quan hành
chính nhà nước từ trung ương đến địa phương đã và đang tiến hành nhiều hoạt động
để thực hiện các quy định của pháp luật về thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Kết quả của việc thu hồi
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với
đất đã cho thấy nhiều kết quả tích cực trong việc quản lý và bảo vệ quyền được sử
dụng, khai thác lợi ích từ đất. Điều này đã khẳng định tính cần thiết của hoạt động
phát hiện, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài
sản khác gắn liền với đất trong lĩnh vực này.
Xác định công tác thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là nhiệm vụ
trọng tâm, có liên quan đến quyền lợi và đời sống vật chất, tinh thần của người dân
nhất là những hộ dân bị thu hồi đất, tài sản để giao mặt bằng cho Chủ đầu tư xây
dựng các dự án nhằm phục vụ công trình lợi ích quốc gia, công cộng và phát triển
kinh tế, xã hội. Do đó lãnh đạo các đơn vị tại UBND huyện Củ Chi có tinh thần chủ
động sáng tạo trong việc tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện thực hiện công tác
2
chuyên môn, chủ động chỉ đạo và phối hợp tốt nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên,
trong quá trình triển khai thực hiện công tác thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn huyện Củ Chi
còn tồn tại một số khó khăn, hạn chế nhất định như: Đa số các hộ dân không đồng ý
nhận tiền và bàn giao mặt bằng là do chưa đồng thuận theo đơn giá bồi thường; việc
xác minh mốc thời gian sử dụng, chứng minh mốc thời gian sử dụng không có hồ sơ
lưu trữ phải phụ thuộc vào UBND xã thẩm tra, xác nhận; việc mua, bán đất bằng
giấy tay hoặc đã biến động chuyển nhượng quyền sử dụng đất không được cập nhật
kịp thời dẫn đến việc xác định chủ sử dụng đất ảnh hưởng dự án thời gian kéo dài
làm chậm tiến độ…
Xuất phát từ thực trạng các quy định pháp luật và thực tiễn của hoạt động thu
hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền
với đất trên phạm vi huyện Củ Chi, thành phố Hồ Chí Minh, tác giả chọn đề tài
“Thu hi giy chng nhn quyn s dng đt, quyn s hu nh v ti sn khác
gn lin vi đt theo php lut đt đai Vit Nam t thc tin huyn Củ Chi, thnh
phố H Chí Minh” làm đề tài nghiên cứu Luận văn Thạc sỹ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn khác
liền với đất nói chung cũng như hoạt động thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn khác liền với đất nói riêng là vấn đề quan
trọng trong hệ thống pháp luật và trong thực tiễn đời sống xã hội. Do đó, liên quan
đến vấn đề này có nhiều các công trình nghiên cứu ở dưới các góc độ và theo các
quy mô khác nhau. Điển hình như:
Luận văn thạc sĩ luật học của tác giả Sin Thoại Khánh (2014), Cp v thu hi
giy chng nhn quyn s dng đt, quyn s hu nh v ti sn khc khc gn
lin vi đt t thc tin huyn Thống Nht, tỉnh Đng Nai, Học viện Khoa học Xã
hội, Hà Nội. Luận văn tập trung nghiên cứu những nội dung cơ bản về thủ tục cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất như thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất; các
điều kiện cấp, thu hồi; quy trình, trình tự, thủ tục cấp, thu hồi giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất. Đồng thời Luận văn nghiên cứu việc tổ chức thực hiện pháp luật
3
về cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ thực tiễn huyện Thống Nhất,
tỉnh Đồng Nai, phân tích những ưu, nhược điểm trong công tác cấp, thu hồi giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất và nêu những giải pháp để hoàn thiện các quy định
pháp luật và đảm bảo thực hiện tốt pháp luật về cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền
sử dụng đất theo hướng cải cách các thủ tục trong cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất. [10]
Luận văn thạc sĩ luật học của tác giả Trần Quang Tạo (2018), Đăng ký, cp
giy chng nhn quyn s dng đt, quyn shu nh , ti sn gn lin vi đt
theo php lut đt đai hin nay t thc tin tỉnh Lo Cai, Học viện Khoa học Xã
hội, Hà Nội. Luận văn nghiên cứu một số vấn đề chung của pháp luật về đăng ký và
cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn
liền với đất, bên cạnh đó luận văn phân tích và đánh giá các quy định của pháp luật
khi thực hiện công tác đăng ký và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở
hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất từ thực tiễn địa bàn tỉnh Lào Cai, qua đó
nhận định và đánh giá về tình hình đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
trên địa bàn tỉnh Lào Cai, kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của
những hạn chế đó. Trên cơ sở đó, Luận văn đề xuất một số kiến nghị để hoàn thiện
thêm các quy định pháp luật về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất [19].
Luận văn thạc sĩ luật học của tác giả Đặng Anh Tuấn (2019), Qun lý Nh
nưc v cp giy chng nhn quyn s dng đt t thc tin huyn Hóc Môn, thnh
phố H Chí Minh, Học viện Khoa học Xã hội, Hà Nội. Luận văn nghiên cứu cơ sở
lý luận, tính pháp lý của công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở
hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình và cá nhân; phân tích
đánh giá thực trạng, điểm mạnh và hạn chế của công tác cấp giấy chứng nhận quyền
sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá
nhân trên địa bàn nghiên cứu; đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác
cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn
liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân. [22]
Luận văn thạc sĩ luật học của tác giả Trần Thị Thu Hà (2015), Php lut v
cp giy chng nhn quyn s dng đt, quyn s hu nh v ti sn khc gn