Thực hiện một cảnh quay trên đường phố

Thực hiện một cảnh quay trên

đường phố

Khi quay phim truyện hoặc tác phẩm điện ảnh, người quay phim được trợ

giúp bởi rất nhiều bộ phận khác, đặc biệt có thể bàn bạc với đạo diễn về bố cục

của những khuôn hình. Người quay phim có thời gian để “thấm” nội dung, chủ đề

cần thể hiện. Nói cách khác, quay phim điện ảnh là nghệ thuật của sự sắp đặt, mọi

cái đều được sắp xếp, chuẩn bị kỹ lưỡng bởi một tập thể gắn kết gồm ánh sáng,

hiện trường, tiếng động, đạo diễn, hoạ sĩ thiết kế... Trong khi quay phim chỉ là một

mắt xích trong đó thì người quay phim truyền hình, với những đặc tính riêng biệt,

hầu như phải đảm nhiệm hết các khâu này. Nói như các anh quay phim vẫn đùa:

Chúng tôi phải tự chơi với những khuôn hình của mình.

“Tự chơi” là một mình độc lập tác chiến. Thường mỗi chương trình truyền

hình, dù ngắn hai dài, chỉ có quay phim và biên tập thực hiện (trừ trường hợp

trong trường quay, sẽ có thêm sự chỉ đạo của đạo diễn hình). Người quay phim sau

khi tìm hiểu về nội dung chương trình đến “hiện trường” sẽ tiến hành chọn cảnh

quay, góc quay, ánh sáng, đối tượng sao cho phù hợp nhất với nội dung muốn thể

hiện. Chính vì thế, tính sáng tạo và sự cảm nhận tinh tế của mỗi người quay phim

là yếu tố quyết định đối với mỗi khuôn hình đẹp, ý nghĩa.

Hơn nữa, tất cả các thao tác từ lên ý tưởng, chọn lựa khuôn hình phải được

tiến hành rất nhanh chóng và chính xác. Cho nên “từ khi làm các chương trình

truyền hình, tôi thấy mình nhanh nhẹn lên nhiều”, anh Thế Linh, một quay phim

của Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC cho biết.

Chuyện nghề - gian nan lắm nỗi

Bước chân vào nghề quay phim truyền hình là lựa chọn cho mình một con

đường gập ghềnh gian nan. Chỉ riêng chuyện liên tục công tác xa, luôn trên từng

cây số, thậm chí không báo trước, chỉ một cú điện thoại là lập tức vác máy lên

đường cũng đủ làm cho không ít người cảm thấy mỏi gối, chồn chân mà không

dám dấn thân vào. Trên chặng đường đó, có những lúc người quay phim phải đơn

độc, vượt qua rất nhiều khó khăn, trở ngại (cả khách quan lẫn chủ quan) để có

được những đứa con tinh thần như mong muốn.

Đi nhiều là chuyện đương nhiên với người cầm máy thực sự yêu thích công

việc. Tuy nhiên, còn phải kể đến những thời điểm một ngày quay đến mấy chương

trình thì yêu nghề chưa chắc đã đủ. Chương trình nào cũng phải yêu cầu thật tốt về

mặt chất lượng hình ảnh nên chỉ riêng việc tìm hiểu nội dung và phải nghĩ quay ra

sao cũng rất mệt rồi. Vì vậy, ngoài niềm say mê nghề, người quay phim phải biết

điều chỉnh cảm xúc, phải biết “lấy” cảm xúc thì mới có thể thích ứng được với

những nội dung và những cảnh quay thay đổi chóng mặt đến thế.

Mặt khác, có sự kiện diễn ra mang tính thời điểm không cho phép có cơ hội

để làm lại. Do vậy, người quay phim nhất thiết phải nhanh nhạy, quyến đoán và

tinh tế trong việc lựa chọn cảnh quay.

Với cường độ làm việc căng thẳng và mệt mỏi như vậy, găp hôm thời tiết

tốt không sao, những hôm trời nắng chang chang hay mưa gió, rét buốt, nguyên

chỉ có ra ngoài thôi đã thấy oải rồi huống chi là nói đến chuyện sáng tạo nữa. Các

anh tâm sự rằng sợ nhất là mùa hè, giữa cái nắng tháng 6, tháng 7 mà phải vác

máy quay đi thì không gì khổ bằng. Mà mỗi cái máy đâu có nhẹ gì, tính cả thiết bị

dễ đến mười mấy cân, cứ như thế, 3-4 tiếng là chuyện thường. Ngẫm thấy, nghề

quay phim mà không có sức khoẻ bền bỉ thì đúng là chịu, chả theo được.

Bởi chỉ một lý do đơn giản nhất là có lần đứng ròng rã quay cả ngày trời.

Đêm mò được về đến nhà thì không còn cảm giác gì nữa, nằm xuống là ngủ luôn,

chả biết trời đất gì. Anh Linh còn hóm hỉnh nói: “Các anh bộ đội, công an ở những

trạm gác có khi vẫn còn phải thua chúng tôi về khả năng đứng”.

Phút giây sáng tạo có một không hai

Nghề quay phim truyền hình, bôn ba nhiều, được tiếp xúc với nhiều con

người, với nhiều điều lạ lẫm, vất vả nhưng đầy kỉ niệm đẹp. Tất cả chỉ để phục vụ

cho những phút giây sáng tạo “xuất thần” mang đến chất thơ, chất mỹ cho mỗi

khuôn hình.

Anh Mạnh Việt tâm sự: “Quay phim truyền hình không phải là quá khó,

nhưng để có thể bắt và chộp được những khuôn hình đẹp thì cần phải mất rất nhiều

công sức”. Bản thân anh cũng có nhiều kỉ niệm về những lần khổ công “mai phục”

ấy.

Tìm góc cho một cảnh quay

Đó là những lần tháp tùng nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu, nguyên Chủ

tịch nước Trần Đức Lương ra nước ngoài. Nhiệm vụ của người quay phim truyền

hình là phải mang về những khoảnh khắc đẹp từ gương mặt, ánh mắt, cử chỉ của

các vị lãnh đạo cấp cao hai nước. Hôm ấy trời rất nắng, quay phim phải đến từ rất

sớm để chọn chỗ nếu không các bạn đồng nghiệp nước khác sẽ có được trước

mình.

Chọn điểm đứng xong, phải đừng chôn chân ở đó suốt 5 tiếng vì nếu đi,

quay lại sẽ mất chỗ luôn. Thêm vào đó, phóng viên bắt buộc đứng cách xa các vị

lãnh đạo đến cả nửa cây số nên việc quay phim hết sức khó khăn. Khi được phép

tiếp cận, lại hì hục vác máy chạy thật nhanh đến. 15kg máy cho một nửa cây số

chạy với vận tốc có khi phải đến 50km/h! Nói đùa thế nhưng thực tế là phải chạy

thật nhanh, nhanh hết mức có thể, đến nơi, bạn bè quốc tế hoặc là khách khứa đã

chen hết chỗ rồi. Không còn cách nào khác, anh bèn nằm bò xoài ra đất, chui qua

háng một đồng nghiệp đúng lúc có được cái bắt tay của thủ tướng. Và đoạn phim

ấy rất được khen. Quả thật, sáng tạo kiểu này, chỉ có nghề quay phim truyền hình

mới có.

Anh Đỗ Trung Hiếu kể về kỉ niệm lần anh tới điểm đón ánh mặt trời đầu

tiên ở Việt Nam, ngọn hải đăng Cây Gà – Phan Thiết, để ghi lại khoảnh khắc mặt

trời lên. Lần đó anh phải “mai phục” tới 3 ngày liền mới có được cảnh quay ưng ý.

Nhưng điều anh hài lòng hơn là nghề này đã giúp anh có được những giây phút

chứng kiến được khoảnh khắc giao hoà của thiên nhiên đất trời để mang hoàn toàn

sự chuyển đối liên tục của sự sống ấy cho người xem.

Ngày tiếp ngày, vác máy trên vai, các anh tiếp tục hành trình đi tìm những

khoảnh khắc kỳ diệu trong cuộc sống thực đang diễn ra trong dòng chảy bất tận

của thời gian. Mỗi một thước phim, một khuôn hình là kết tinh của bao mồ hôi,

công sức, trăn trở, sáng tạo của người quay phim. Họ luôn luôn sẵn sàng, cống

hiến hết đam mê với một ý nghĩa duy nhất: mang lại niềm vui cho khán giả trước

màn ảnh nhỏ. Để từ đó, những câu chuyện về nghề quay phim truyền hình, người

quay phim truyền hình sẽ tiếp tục được viết và kể mãi.