TR NG ĐI H C KINH TƯỜ Ạ Ọ Ế
KHOA KINH T CHÍNH TRẾ Ị
----------
TH C TR NG GI I QUY T TÌNH TR NGỰ Ạ Ả Ế Ạ
TH T NGHI P TRUNG QU C VÀ BÀIẤ Ệ Ở Ố
H C CHO VI T NAMỌ Ệ
Gi ng viên : ảThs. Nguy n Th Lan H ngễ ị ươ
Sinh viên : Cao M H nhỹ ạ
MSV : 18050045
H c ph nọ ầ : Kinh t chính tr v c i cách kinh t Trung ế ị ề ả ế ở
Qu cố
Hà N i – Năm 2020ộ
M ĐUỞ Ầ
Th t nghi p là m t hi n t ng kinh t xã h i mà h u h t các n c ấ ệ ộ ệ ượ ế ộ ầ ế ướ
trên th gi i ph i đng đu. Trong n n kinh t th tr ng, th t ế ớ ả ươ ầ ề ế ị ườ ấ
nghi p đc bi u l m t cách rõ nét nh t, nó là h qu t t y u c a ệ ượ ể ộ ộ ấ ệ ả ấ ế ủ
phát tri n công nghi p. Gi m t l th t nghi p là nhi m v vĩ mô đcể ệ ả ỉ ệ ấ ệ ệ ụ ượ
đt lên hàng đu c a m i qu c gia trên th gi i. ặ ầ ủ ọ ố ế ớ
Th t nghi p là tình tr ng m t b ph n lao đng xã h i không ti p ấ ệ ạ ộ ộ ậ ộ ộ ế
c n đc vi c làm phù h p v i kh năng c a b n thân h , m c dù h ậ ượ ệ ợ ớ ả ủ ả ọ ặ ọ
đã c g ng tìm ki m và ch p nh n m c thu nh p mang tính th nh hành.ố ắ ế ấ ậ ứ ậ ị
Đi v i ng i th t nghi p là m t thu nh p, đi s ng không đm ố ớ ườ ấ ệ ấ ậ ờ ố ả
b o và có th d n đn tha hóa, đi v i xã h i là tình tr ng không t o raả ể ẫ ế ố ớ ộ ạ ạ
toàn d ng lao đng và t đó không t o ra tăng tr ng kinh t theo ụ ộ ừ ạ ưở ế
mong mu n. Do đó, chính ph các n c đc bi t quan tâm đn v n đ ố ủ ướ ặ ệ ế ấ ề
th t nghi p. Chính ph các n c có trách nhi m ph i qu n lý t t tình ấ ệ ủ ướ ệ ả ả ố
tr ng th t nghi p, không đ th t nghi p x y ra quá l n và nh h ng ạ ấ ệ ể ấ ệ ả ớ ả ưở
x u t i ngu n l c lao đng và t i đi s ng c a ng i lao đng. Tuy ấ ớ ồ ự ộ ớ ờ ố ủ ườ ộ
nhiên, vi c qu n lý th t nghi p không đn gi n, vì ph thu c vào l i ệ ả ấ ệ ơ ả ụ ộ ợ
ích và cách hành x c a các ch s d ng lao đng đi v i vi c làm, thuử ủ ủ ử ụ ộ ố ớ ệ
nh p c a ng i lao đng trong các ho t đng kinh doanh c a h . Đ ậ ủ ườ ộ ạ ộ ủ ọ ể
qu n lý đc tình tr ng th t nghi p, chính ph ph i tác đng vào c ả ượ ạ ấ ệ ủ ả ộ ả
ch doanh nghi p và ng i lao đng theo h ng đm b o l i ích c a ủ ệ ườ ộ ướ ả ả ợ ủ
c hai phía đc lâu dài đ gi m thi u tình tr ng sa th i, m t vi c làm ả ượ ể ả ể ạ ả ấ ệ
c a ng i lao đng. ủ ườ ộ
2
Trung qu c là qu c gia l n th hai trên th gi i, nh ng l i là qu c ố ố ớ ứ ế ớ ư ạ ố
gia đông dân nh t th gi i. M c dù kinh t Trung Qu c có nh ng phát ấ ế ớ ặ ế ố ữ
tri n v t b c nh ng ng i dân Trung Qu c cũng không tránh kh i ể ượ ậ ư ườ ố ỏ
tình tr ng th t nghi p. Chính ph Trung Qu c đã và đang có nh ng ạ ấ ệ ủ ố ữ
chính sách, bi n pháp đ n l c gi m t l th t nghi p và b o v cho ệ ể ỗ ự ả ỉ ệ ấ ệ ả ệ
nh ng ng i th t nghi p có hi u qu trong th i gian v a qua.ữ ườ ấ ệ ệ ả ờ ừ
Vi t Nam là m t qu c gia láng gi ng v i Trung Qu c có nh ng nét ệ ộ ố ề ớ ố ữ
t ng đng trong văn hóa, l ch s , kinh t ... Trong nh ng năm qua, n nươ ồ ị ử ế ữ ề
kinh t th tr ng n c ta ngày càng phát tri n, s phát tri n c a các ế ị ườ ở ướ ể ự ể ủ
thành ph n kinh t tr nên m nh m h n bao gi h t. Tuy nhiên, s ầ ế ở ạ ẽ ơ ờ ế ự
phát tri n y kéo theo s m t vi c làm và th t nghi p c a ng i lao ể ấ ự ấ ệ ấ ệ ủ ườ
đng, s bi n đng ph c t p c a th tr ng và s n xu t kinh doanh ộ ự ế ộ ứ ạ ủ ị ườ ả ấ
đa đn ng i lao đng th t nghi p. ư ế ườ ộ ấ ệ
Bài vi t “ Th c tr ng gi i quy t tình tr ng th t nghi p Trung ế ự ạ ả ế ạ ấ ệ ở
Qu c và bài h c cho Vi t Nam” tìm hi u th c tr ng th t nghi p ố ọ ệ ể ự ạ ấ ệ ở
Trung Qu c và phân tích các gi i pháp c a Chính ph Trung Qu c đ ố ả ủ ủ ố ể
gi i quy t v n đ th t nghi p. T đó, v n d ng vào th c ti n c a ả ế ấ ề ấ ệ ừ ậ ụ ự ễ ủ
Vi t Nam đ đ xu t gi i pháp giúp cho Chính ph Vi t Nam có ệ ể ề ấ ả ủ ệ
nh ng chính sách nh m gi m t l th t nghi p và b o v đc ng i ữ ằ ả ỉ ệ ấ ệ ả ệ ượ ườ
lao đng b th t nghi p; đc bi t là sau đi d ch Covid-19. ộ ị ấ ệ ặ ệ ạ ị
3
N I DUNGỘ
1. C s lí lu nơ ở ậ
Th t nghi p trong kinh t h c, là tình tr ng ng i lao đng mu n có ấ ệ ế ọ ạ ườ ộ ố
vi c làm mà không tìm đc vi c làm ho c không đc t ch c, công tyệ ượ ệ ặ ượ ổ ứ
và c ng đng nh n vào làm. T l th t nghi p là ph n trăm s ng i ộ ồ ậ ỷ ệ ấ ệ ầ ố ườ
lao đng không có vi c làm trên t ng s l c l ng lao đng xã h i. ộ ệ ổ ố ự ượ ộ ộ
Các nhà kinh t theo tr ng phái t do cho r ng, th t nghi p là v n ế ườ ự ằ ấ ệ ấ
đ bình th ng và nó s thúc đy b ph n lao đng đang làm vi c ph i ề ườ ẽ ẩ ộ ậ ộ ệ ả
làm vi c t t h n, có hi u qu cao h n và t đó thúc đy kinh t phát ệ ố ơ ệ ả ơ ừ ẩ ế
tri n nhanh h n, hi u qu h n. góc đ khác, các nhà kinh t l i cho ể ơ ệ ả ơ Ở ộ ế ạ
r ng, th t nghi p là tình tr ng không t t. Đi v i ng i th t nghi p là ằ ấ ệ ạ ố ố ớ ườ ấ ệ
m t thu nh p, đi s ng không đm b o và có th d n đn tha hóa, đi ấ ậ ờ ố ả ả ể ẫ ế ố
v i xã h i là tình tr ng không t o ra toàn d ng lao đng và t đó không ớ ộ ạ ạ ụ ộ ừ
t o ra tăng tr ng kinh t theo mong mu n. Nh v y, th t nghi p là v nạ ưở ế ố ư ậ ấ ệ ấ
đ mang tính 2 m t, trong đó m t tiêu c c là n i tr i và nh h ng x u ề ặ ặ ự ổ ộ ả ưở ấ
t i tăng tr ng kinh t , n đnh xã h i và phát tri n con ng i.ớ ưở ế ổ ị ộ ể ườ
Tr ng phái kinh t h c vĩ mô t ng h p lý lu n r ng đ gi m t l ườ ế ọ ổ ợ ậ ằ ể ả ỷ ệ
th t nghi p chính ph đã s d ng chính sách qu n lý t ng c u, song do ấ ệ ủ ử ụ ả ổ ầ
t l th t nghi p có quan h ng c chi u b n v ng v i t l l m phát, ỷ ệ ấ ệ ệ ượ ề ề ữ ớ ỷ ệ ạ
nên tăng tr ng kinh t cao đng nhiên gây ra l m phát. L m phát là ưở ế ươ ạ ạ
cái giá ph i tr đ gi m t l th t nghi p. ả ả ể ả ỷ ệ ấ ệ
Ch nghĩa ti n t đã bác b lý lu n nói trên c a tr ng phái kinh t ủ ề ệ ỏ ậ ủ ườ ế
h c vĩ mô t ng h p. H cho r ng đng cong Phillips nh trên ch là ọ ổ ợ ọ ằ ườ ư ỉ
đng cong Phillips ng n h n. Friedman đã đa ra khái ni m t l th t ườ ắ ạ ư ệ ỷ ệ ấ
nghi p t nhiên, theo đó khi th tr ng lao đng tr ng thái cân b ng ệ ự ị ườ ộ ở ạ ằ
v n có th t nghi p. H chính ph áp d ng các bi n pháp nh m đa t ẫ ấ ệ ễ ủ ụ ệ ằ ư ỷ
l th t nghi p xu ng d i m c này, thì giá c s tăng lên (l m phát). ệ ấ ệ ố ướ ứ ả ẽ ạ
4
Sau khi l m phát tăng t c, cá nhân v i hành vi kinh t đi n hình (hành vi ạ ố ớ ế ể
duy lý) s d tính l m phát ti p t c tăng t c. Trong khi ti n công danh ẽ ự ạ ế ụ ố ề
nghĩa không đi, l m phát tăng nghĩa là ti n công th c t tr cho h ổ ạ ề ự ế ả ọ
gi m đi. H s gi m cung c p lao đng, th m chí t nguy n th t ả ọ ẽ ả ấ ộ ậ ự ệ ấ
nghi p. T l th t nghi p l i tăng lên đn m c t l th t nghi p t ệ ỷ ệ ấ ệ ạ ế ứ ỷ ệ ấ ệ ự
nhiên, trong khi t l l m phát v n gi m c cao. N u nhà n c v n ỷ ệ ạ ẫ ữ ở ứ ế ướ ẫ
c g ng gi m t l th t nghi p xu ng d i m c t nhiên, c ch nh ố ắ ả ỷ ệ ấ ệ ố ướ ứ ự ơ ế ư
trên l i x y ra. H u qu là, trong dài h n, t l th t nghi p v n m c ạ ả ậ ả ạ ỷ ệ ấ ệ ẫ ở ứ
t nhiên mà t l l m phát l i b nâng lên liên t c. Chính sách c a nhà ự ỷ ệ ạ ạ ị ụ ủ
n c nh v y là ch có tác d ng trong ng n h n, còn v dài h n là th t ướ ư ậ ỉ ụ ắ ạ ề ạ ấ
b i. ạ
Các đo lu t v ti n l ng t i thi u quy đnh m c l ng th p nh t ạ ậ ề ề ươ ố ể ị ứ ươ ấ ấ
mà ng i thuê lao đng ph i tr cho ng i lao đng; th tr ng lao ườ ộ ả ả ườ ộ ị ườ
đng ph thu c vào cung- c u. Ng i lao đng cung ng lao đng, trongộ ụ ộ ầ ườ ộ ứ ộ
khi đó doanh nghi p s thuê lao đng (c u lao đng). N u không có ệ ẽ ộ ầ ộ ế
chính ph can thi p thì ti n l ng s đi u ch nh đn m c l ng mà ủ ệ ề ươ ẽ ề ỉ ế ứ ươ
l ng cung và l ng c u b ng nhau. Ng c l i, gi s r ng do ti n ượ ượ ầ ằ ượ ạ ả ử ằ ề
l ng t i thi u quy đnh khi n ti n l ng bu c ph i duy trì m c cao ươ ố ể ị ế ề ươ ộ ả ở ứ
h n ti n l ng cân b ng thì l ng cung lao đng tăng lên và l ng c u ơ ề ươ ằ ượ ộ ượ ầ
lao đng gi i xu ng. M c d cung v lao đng chính là s ng i th t ộ ả ố ứ ư ề ộ ố ườ ấ
nghi p tăng thêm.ệ
Do yêu c u c a công đoàn, ti n l ng có th tăng lên trên m c cân ầ ủ ề ươ ể ứ
b ng. Đi u này khi n cho l ng cung lao đng tăng và l ng c u lao ằ ề ế ượ ộ ượ ầ
đng gi m và gây ra th t nghi p.ộ ả ấ ệ
Theo lý thuy t ti n l ng hi u qu , doanh nghi p s ho t đng có ế ề ươ ệ ả ệ ẽ ạ ộ
hi u qu h n n u tr ti n l ng cao h n m c cân b ng th tr ng vì ệ ả ơ ế ả ề ươ ơ ứ ằ ị ườ
doanh nghi p có th có l i n u gi ti n l ng m c cao ngay c khi cóệ ể ợ ế ữ ề ươ ở ứ ả
5