LỜI MỞ ĐẦU
Tăng trưởng kinh tế và phát triển đất nước bền vững ổn định là mục tiêu
chung hầu hết của các quốc gia. Trong đó, tăng trưởng kinh tế vừa là điều kiện
tiên quyết vừa là mục tiêu. Muốn tăng trưởng kinh tế thì vốn là một yếu tố
không thể thiếu trong mọi quá trình sản xuất và hoạt động kinh doanh. Nguồn
vốn huy động cho các hoạt động của cả nền kinh tế được bắt nguồn từ nhiều
nguồn: vốn đầu tư nước ngoài, vốn của các cá nhân, các nhà đầu tư, các tổ
chức… trong đó một nguồn vốn lớn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong mọi
nền kinh tế từ trước tới nay là ngân sách nhà nước (NSNN). Do đó, bội chi
ngân sách cũng là một vấn đề chung cho mọi quốc gia hiện nay.
Dù ở những mức độ khác nhau nhưng bội chi ngân sách nhà nước là
tình trạng đang diễn ra ở hầu hết các quốc gia trên thế giới do số thu ngân
sách có hạn trong khi nhu cầu chi tiêu của Nhà nước lại không ngừng tăng lên,
dẫn đến mất cân đối chi và thu, bội chi ngân sách xảy ra. Khi sản lượng của
nền kinh tế thấp dưới mức sản lượng tiềm năng, thì Chính phủ có thể tăng mức
chi ngân sách, chấp nhận bội chi để thúc đẩy hoạt động kinh tế. Vì vậy, bội chi
ngân sách không chỉ diễn ra phổ biến đối với các nước nghèo, kém phát triển
mà xảy ra ngay cả đối với những nước thuộc nhóm các nền kinh tế phát triển
nhất (nhóm OECD). Đối với các nước đang phát triển, bội chi ngân sách
thường để đáp ứng nhu cầu rất lớn về đầu tư cơ sở hạ tầng ban đầu như: Giao
thông, điện, nước... Nhiều nước phát triển và đang phát triển trong khu vực
Đông Á và Đông Nam Á cũng vẫn bội chi ngân sách. Bội chi xảy ra trong thời
gian dài, quy mô lớn và tốc độ cao được coi là nguyên nhân trực tiếp và quyết
định gây ra lạm phát, đe dọa sự ổn định vĩ mô, do vậy khó duy trì tăng trưởng
cao và bền vững của nền kinh tế gây ảnh hưởng tới đời sống của dân cư, làm
tăng thêm gánh nặng nợ nần cho quốc gia. Thêm vào đó, bội chi ngân sách
