ưở ủ ậ Ả 2.3 nh h ng c a Ph t giáo t ớ ế ệ ẻ i th h tr .
ậ ở ị ố Ngày nay ở ướ n c ta Ph t giáo không còn v trí chính th ng Nhà
ườ ở ấ ọ ổ ươ ạ ị ả tr ng các c p h c ph thông không có ch ử ng trình gi ng d y l ch s ,
ế ệ ố ậ ử ứ ạ ậ ộ ố tri t lý, đ o đ c Ph t giáo m t cách h th ng. S gia đình Ph t t cũng
ư ướ ườ ạ ọ ỉ không còn đông nh tr c đây. Sinh viên các tr ậ ng Đ i h c ch nh n
ượ ấ ứ ơ ộ ề ế ậ ộ ị đ c r t ít ki n th c s b v Ph t giáo thông qua b môn “l ch s tri ử ế t
ươ ừ ữ ế ọ ế ọ h c Ph ng Đông”, tr nh ng khoa chuyên ngành Tri ầ t h c. Vì th ph n
ữ ể ế ủ ề ậ ướ ế ị ả ớ l n nh ng hi u bi t c a chúng ta v Ph t giáo tr c h t là ch u nh h ưở ng
ự ủ ừ ạ ữ ệ ầ ố t nhiên c a gia đình, sau đó là t b n bè, th y cô và nh ng m i quan h xã
ả ưở ủ ộ ớ ỗ ộ h i khác. Trong đó nh h ng c a gia đình có tác đ ng l n lên m i chúng
ế ọ ườ ề ạ ặ ỗ ta. N u trong m i gia đình m i ng ậ i đ u theo đ o ph t ho c không theo
ư ẫ ộ ữ ậ ụ ọ ễ m t tôn giáo nào nh ng v n gi t p t c quan tr ng đi l ữ chùa vào nh ng
ế ễ ằ ư ọ ườ ườ ngày âm quan tr ng nh ngày T t, l , r m ... Ng i già th ệ ng nói chuy n
ề ứ ề ạ ậ ồ ườ ự ớ v i con cháu v Đ c Ph t, B Tát, v đ o lý làm ng i d a vào các giáo lý
ữ ể ậ ạ ậ ệ Ph t giáo. Nh ng suy nghĩ quan ni m này có th phai nh t, th m chí đi
ư ư ưở ặ ộ ớ ạ ế ớ ộ ng ượ ạ c l i khi ta g p m t trào l u t t ng m i, đem l i m t th gi i quan
ớ ừ ườ ị ả ầ ưở m i t trong môi tr ng gia đình chúng ta ph n nào đó ch u nh h ủ ng c a
ạ ướ ư ư ề ậ ắ ụ ạ đ o ph t nh ng không sâu s c nh các tri u đ i tr ế c và m c đích tìm đ n
ậ ạ ướ ư ướ ạ Đ o ph t không còn mang tính h ng đ o chân chính nh tr ữ c kia n a.
ư ề ướ ế ậ ủ ự ề Do nhi u nguyên nhân nh ng tr ư c h t do s xâm nh p c a nhi u trào l u
ế ọ ươ ướ ế ỷ t ư ưở t ng, h c thuy t Ph ng Tây vào n ặ c ta cách đây vài ba th k . Đ c
ệ ủ ủ ự ậ ả ộ ộ bi ấ t là s giác ng lý lu n Mác Lênin, ch nghĩa c ng s n c a giai c p
ự ề ề ầ ạ ộ công nhân và qu n chúng nhân dân lao đ ng đã t o ti n đ xây d ng h ệ
ủ ắ ạ ộ ố th ng t ư ưở t ng, nguyên t c hành đ ng cho phong trào cách m ng c a nhân
ệ ị ế ợ ớ ấ ấ dân Vi t Nam, l y đó làm vũ khí chính tr k t h p v i đ u tranh vũ trang.
ệ ề ế ấ ả ầ ọ ọ Đ ng ta r t chú tr ng vi c truy n bá h c thuy t này cho qu n chúng nhân
ố ượ ữ ế ườ ủ ươ ấ dân nh t là đ i t ng thanh thi u niên, nh ng ng i ch t ủ ấ ng lai c a đ t
ướ ế ế ậ ờ n c. Chính vì v y, thanh thi u niên, chúng ta ngày nay khi r i gh nhà
ườ ượ ứ ể ữ ế ệ ị tr ng đ ả ế c trang b không nh ng ki n th c đ làm vi c mà còn c ki n
ứ ề ứ ượ ề ơ ả ề ậ ậ ị th c v lý lu n chính tr . Đi u này giúp ta nh n th c đ ữ c v c b n gi a
ưở ủ ủ ạ ậ ả ộ mô hình lý t ộ ng nhân đ o c a Ph t giáo và ch nghĩa c ng s n là: M t
ậ ộ ộ ệ ụ ệ ể ằ bên là duy tâm, m t bên duy v t. M t bên di t d c tri t đ b ng ý chí và
ọ ộ ỗ ụ ủ ố ắ ả coi d c là căn nguyên c a m i t i l i, bên kia thì c g ng tho mãn nhu
ủ ườ ằ ấ ộ ầ c u ngày càng tăng c a con ng ấ ớ i b ng lao đ ng v i năng su t và ch t
ượ ả ạ ế ớ ằ ả ạ ế ớ ằ l ng cao nh m c i t o th gi i, coi nh m c i t o th gi i, coi đó là tiêu
ộ ủ ẩ ạ ộ ộ ứ ẹ ự ự ế chu n đánh giá tính nhân đ o th c s ti n b c a xã h i, m t bên h a h n
ộ ế ẳ ự ấ ả ọ m t mô hình ni t bàn bình đ ng t do cho t t c m i ng ườ ừ i, t bi bác ái
ầ ụ ư ầ ộ ị ở nh nhau, không còn b ràng bu c b i các nhu c u tr n t c, còn bên kia
ẳ ị ưở ọ ườ ộ ộ kh ng đ nh mô hình lý t ng cho m i ng i lao đ ng, coi lao đ ng là nhu
ứ ả ươ ệ ố ộ ầ ố c u s ng ch không ph i ph ồ ng ti n s ng, lao đ ng không còn là ngu n
ổ ộ ườ ệ ố ủ g c c a kh đau, qua lao đ ng con ng ả ả i hoàn thi n c b n thân và hoàn
ệ ả ộ thi n c xã h i.
ữ ấ ộ ủ ủ ế Đ y là nh ng t ư ưở t ng ti n b c a ch nghĩa Mác Lê nin. Nó phù
ể ủ ờ ạ ủ ế ớ ộ ợ h p v i xu th phát tri n c a th i đ i, c a xã h i. Do đó, nó nhanh chóng
ượ ộ ế ộ ố ủ ể đ c thanh niên ng h , ti p thu. Do có m t s quan đi m ng ượ ạ c l i nên
ấ ế ậ ữ ộ ư ướ ữ t t y u Ph t giáo không còn gi m t vai trò nh tr c đây n a.
ớ ự ẽ ủ ể ệ ặ ạ ọ ọ M t khác, v i s phát tri n m nh m c a khoa h c công ngh , m i
ờ ố ự ườ ề ướ ế ọ lĩnh v c trong đ i s ng con ng i đ u có b ầ c nhar v t. Xu th toàn c u
ể ệ ề ệ ỏ ườ hoá th hi n ngày càng rõ nét. Đi u ki n đó đòi h i con ng ả ế ứ i ph i h t s c
ắ ấ ề ạ ắ ộ ộ ố năng đ ng, nhanh nh y n m b t v n đ trong cu c s ng. Trong khi đó,
ậ ườ ở ế ọ theo giáo lý nhà Ph t con ng ằ i tr nên không có tham v ng ti n thân, b ng
ụ ữ ẫ ấ ớ ướ ố lòng v i nh ng gì mình đã có, s ng nh n nh c, không đ u tranh, h ng t ớ i
ế ộ ố ư ậ ứ ứ ầ ấ ạ cõi ni ậ t bàn khi cu c s ng tr n gian đã ch m d t. Nh v y đ o đ c Ph t
ườ ự ủ ề ệ ễ ỏ ườ giáo đã tách con ng i ra kh i đi u ki n th c ti n c a con ng ộ i xã h i,
ườ ộ ấ ả ạ ứ ậ ả làm cho con ng i có thái đ ch p nh n ch không ph i là c i t o th gi ế ớ i.
ể ủ ứ ứ ấ ạ ậ ầ ả ố ạ Đ o đ c xu t th c a Ph t giáo là ch y tr n nhu c u b n năng ch không
ụ ụ ự ế ả ắ ươ ph i ch ng thiên nhiên, b t nó ph c v cho mình. Các ch ng trình xã
ả ả ạ ạ ậ ỉ ể ố ệ ố ề ộ ủ h i c a Ph t giáo không ph i c i t o l i đi u ki n s ng mà ch đ c san
ộ ằ ạ ộ ừ ỉ ả ứ ằ b ng xã h i b ng đ o đ c, trong xã h i đó ai cũng t ẫ bi, bác ái, h x , nh n
ạ ứ ậ ị ở ộ ụ ấ ạ ờ ị nh c ... Đ o đ c nhà Ph t b gim r ng m t giá tr nhân đ o nh chính thái
ầ ụ ề ể ữ ế ầ ị ạ ộ ế đ y u th này, khi nh ng nhu c u v th xác b coi là tr n t c, kém đ o
ộ ố ấ ườ ạ ượ ứ đ c. Nh t là trong cu c s ng ngày nay, khi mà con ng i đã đ t đ ộ c m t
ể ấ ấ ị ệ ậ ộ ượ trình đ nh t đ nh, quan ni m trên càng không th ch p nh n đ c. Do đó,
ả ưở ủ ậ ờ nh h ế ệ ẻ ng c a Ph t giáo càng xa r i th h tr .
ữ ậ ườ ấ ằ Chúng ta cũng nh n th y r ng, ngày ngay nh ng ng ầ i đi chùa h u
ứ ề ụ ạ ủ ể ậ ậ ế h t không có đ tri th c v Ph t giáo cho nên khó có th giáo d c đ o Ph t
ộ ự ự ậ ộ ọ m t cách t giác, tích c c trong xã h i và gia đình. Ph t giáo bác h c cũng
ề ộ ướ ạ ị b mai m t nhi u, không còn phát huy vai trò h ư ng đ o. Các cao tăng ch a
ượ ự ủ ế ệ ệ ọ ứ ý th c đ c h t vai trò c a h trong vi c xây d ng hoàn thi n nhân cách
ườ ệ ẳ ạ ả ạ ổ con ng i Vi t Nam. Ch ng h n các bu i gi ng kinh đàm đ o các bu i l ổ ễ
ư ứ ữ ầ trên chùa ch a đ ượ ổ c t ủ ch c theo tinh th n khai thác nh ng tinh thuý c a
ị ế ề ậ ầ ầ ả ạ ầ ộ ạ đ o lý Ph t giáo, mà ph n nhi u theo th hi u: C u an, gi i h n, c u l c ...
ớ ậ ườ ủ c a gi i bình dân. Ph t giáo bình dân cũng sa sút. Ng i dân lên chùa
ườ ế ễ ậ ế ầ ọ ố ườ th ng quá chú tr ng đ n l v t, đ n các ham mu n t m th ng. Do
ượ ủ ụ ầ ắ ậ ố không đ c giáo d c đ y đ , đúng đ n giáo lý nhà Ph t, s đông thanh
ị ế ủ ế ọ ườ ọ ế thi u niên đã đua theo th hi u c a m i ng ắ i. H đ n chùa cúng bái, th p
ươ ọ ạ ượ ộ ộ ậ ồ h ng vái xin ph t, B Tát, La Hán phù h đ trì cho h đ t đ c mong
ố ấ ủ ố ườ ệ ọ ữ mu n c a mình. Nh ng mong mu n y th ng là chuy n h c hành, tình
ẻ ậ ữ ứ ế ấ ặ ơ ọ ỉ ứ ả c m, s c kho , v t ch t ... ho c h n n a, h coi đ n chùa ch là hình th c
ả ớ ạ ế ơ đi ch i, gi ặ ự i trí v i b n bè kèm theo đó là s thi u nghiêm túc trong ăn m c,
ố ượ ứ ọ đi đ ng, nói năng. S l ng h c sinh, sinh viên nói riêng cũng nh s l ư ố ượ ng
ườ ứ ầ ệ ầ ng ầ i dân đi chùa g n đây càng đông, song xem ra ý th c c u thi n, c u
ề ộ ố ư ợ ữ ạ ớ ấ m nh v n i tâm còn quá ít so v i nh ng mong mu n t l i. Có r t ít
ườ ế ự ể ể ả ồ ưỡ ng i đ n chùa đ tìm s thanh th n trong tâm h n, đ tu d ề ng nghi n
ạ ẫ ườ ư ậ ụ ề ệ ế ng m đ o lý làm ng ủ i, v thi n ác. Nh v y m c đích đ n chùa c a
ườ ầ ầ ườ ề ớ ng i dân đã sai l m, t m th ậ ng hoá so v i đi u mà giáo lý nhà Ph t
ố ướ ườ mu n h ng con ng i ta vào.
ể ấ ằ ữ ư ậ Nh ng ta cũng có th th y r ng nh ng t ư ưở t ng Ph t giáo cũng có
ả ưở ờ ố ư ở ủ ề ế ệ ế nh h ng ít nhi u đ n đ i s ng c a thanh thi u niên hi n nay. Nh các
ườ ổ ổ ứ ộ ộ tr ng ph thông, các t ch c đoàn, đ i luôn phát đ ng các phong trào nhân
ư ạ ỹ ượ ạ đ o nh “ Lá lành đùm lá rách”., “ qu giúp b n nghèo v t khó” , “ qu ỹ
ạ ậ ồ ừ ỏ ọ ượ viên g ch h ng” ... Chính vì v y ngay t nh các em h c sinh đã đ c giáo
ạ ỡ ườ ụ ư ưở d c t t ng nhân đ o, bác ái, giúp đ ng ơ ở ủ ề ả i khác mà c s c a n n t ng
ấ ủ ề ậ ớ ố ị y là t ư ưở t ng giáo lý nhà Ph t đã hoà tan v i giá tr truy n th ng c a con
ườ ệ ạ ọ ữ ế ế ấ ng i Vi t Nam. Lên đ n c p III và vào Đ i h c, nh ng thanh thi u niên
ạ ộ ữ ế ự ơ ỡ ườ có nh ng ho t đ ng thi ệ t th c h n. Vi c giúp đ ng ả i khác không ph i
ế ở ệ ố ẹ ề ể ằ ể ạ h n ch ế vi c xin b m ti n đ đóng góp mà có th b ng chính ki n
ứ ự ủ ữ ứ ả ớ ườ ặ ự ồ th c, s c l c c a mình. S đ ng c m v i nh ng con ng i g p khó khăn,
ấ ạ ữ ề ậ ố ơ ộ ớ ố ừ nh ng s ph n b t h nh cô đ n, c ng v i truy n th ng t bi, bác ái đã
ữ ế ọ ồ ườ giúp chúng ta, nh ng h c sinh, sinh viên còn ng i trên gh nhà tr ng có đ ủ
ế ể ậ ị ự ữ ữ ế ạ ạ ngh l c và tâm huy t đ l p ra nh ng k ho ch, tham gia vào nh ng ho t
ế ỏ ộ ư ộ ự ươ ươ ộ đ ng thi ữ ậ t th c nh h i ch th p đ , h i tình th ng, các ch ng trình
ổ ậ ẹ ẻ ệ ph c p văn hoá cho tr em nghèo, chăm nom các bà m Vi t Nam nghèo ...
ả ẫ ộ Hình nh hàng đoàn thanh niên, sinh viên hàng ngày v n lăn l ọ i trên m i
ườ ổ ấ ướ ự ầ ố ổ ố ẻ n o đ ng t qu c góp ph n xây d ng đ t n c, t qu c ngày càng giàu
ậ ạ ộ ự ấ ả ữ ứ ề ỏ m nh th t đáng xúc đ ng và t hào. T t c nh ng đi u đó ch ng t thanh
ạ ầ ộ ọ ỉ niên, sinh viên ngày nay không ch năng đ ng, sáng t o đ y tham v ng trong
ộ ố ừ ưở ứ ố ẹ ủ ị ạ ữ cu c s ng mà còn th a h ng nh ng giá tr đ o đ c t t đ p c a ông cha,
ự ươ ọ ẫ ữ ọ ườ ươ đó là s th ng yêu, đùm b c l n nhau gi a m i ng i, lòng th ng yêu
ườ ạ ạ ơ ỡ ọ giúp đ m i ng i qua c n ho n n n mà không chút nghĩ suy, tính toán. Và
ầ ạ ữ ủ ể ậ ậ ta không th ph nh n Ph t giáo đã góp ph n t o nên nh ng giá tr t ị ố ẹ t đ p
ấ ộ ố ế ả ắ ị y. Và ta càng ph i nh c đ n giá tr đó trong khi cu c s ng ngày nay ngày
ệ ượ ữ ệ ấ ữ ự càng xu t hi n nh ng hi n t ng tiêu c c. Trong khi có nh ng sinh viên
ể ọ ậ ế ứ ấ ướ ế ồ ố còn khó khăn đã d n h t s c mình đ h c t p c ng hi n cho đ t n c thì
ộ ố ộ ề ậ ố ơ ạ ẫ v n còn m t s b ph n thanh niên ăn ch i, đua đòi, làm tiêu t n ti n b c
ấ ướ ườ ắ ặ ở ẹ ủ c a cha m và đ t n ố ế c. T i đ n, ng i ta b t g p các quán Bar, sàn
ố ề ủ ố ẹ ậ ấ ữ ữ ả nh y nh ng cô chiêu, c u m đang đ t ti n c a b m vào nh ng thú vui
ữ ầ ổ ọ ồ ườ vô b . R i nh ng h c sinh, sinh viên l m đ ng l ỡ ướ b c vào ma tuý,
ế ế ẹ ắ ố khi n cho bao gia đình tan nát, bi ữ t bao ông b bà m cay đ ng nhìn nh ng
ạ ướ ủ ị ị ế ệ ẻ ậ ứ đ a con c a mình b ch u hình ph t tr c pháp lu t. Th h tr ngày nay
ườ ỉ ế ị ố ữ ứ ạ ậ ấ ở ề nhi u ng i ch bi ơ t ch y theo v t ch t, b cu n hút b i nh ng th ăn ch i
ạ ế ạ ơ ộ ồ ờ ế ệ sau đo làm h i đ n gia đình và c ng đ ng. H n bao gi ụ h t vi c giáo d c
ế ệ ẻ ở ữ ọ ộ ấ nhân cách cho th h tr tr nên r t quan tr ng và m t trong nh ng ph ươ ng
ữ ề ầ pháp h u ích là nêu cao truy n bá tinh th n cũng nh t ư ư ưở t ậ ng nhà Ph t
ế ệ ẻ ệ ầ ự ự ế ầ trong th h tr . Đó th c s là công vi c c n thi t c n làm ngay.
Ầ
Ậ
Ế
PH N C: K T LU N
ứ ề ể ệ ầ Qua vi c nghiên c u đ tài này chúng ta ph n nào hi u thêm đ ượ c
ậ ố ồ ủ ả ậ ờ ủ ngu n g c ra đ i c a Ph t giáo, h t ệ ư ưở t ng c a Ph t giáo và nh h ưở ng
ế ộ ườ ề ị ử ướ ồ ờ ủ c a nó đ n xã h i và ng ể i dân ta, đ ng th i hi u thêm v l ch s n c ta.
ệ ề ề ấ ọ ặ Đ c bi ấ t đ tài này cho chúng ta th y rõ v n đ có ý nghĩa quan tr ng, đó là
ự ề ư ườ ệ ấ v n đ xây d ng hình thành nhân cách và t duy con ng i Vi t Nam trong
ươ ớ ự ỗ ợ ủ ị ạ ữ ứ ủ ậ t ng lai v i s h tr c a nh ng giá tr đ o đ c nhân văn c a Ph t giáo,
ư ộ ố ư ưở cũng nh m t s t t ng tôn giáo khác.
ữ ế ế ể ể ạ Dù còn nh ng khuy t đi m, h n ch song chúng ta không th ph ủ
ị ạ ứ ữ ậ ậ ớ ạ ặ nh n nh ng giá tr đ o đ c to l n mà Ph t giáo đã mang l ư i. Đ c tr ng
ướ ộ ủ ậ ẫ h ng n i c a Ph t giáo giúp con ng ườ ự i t ề ả suy ng m v b n thân, cân
ổ ấ ạ ủ ể ắ ộ nh c các hành đ ng c a mình đ không gây ra đau kh b t h nh cho ng ườ i
ườ ố ươ ộ khác. Nó giúp con ng i s ng thân ái, yêu th ng nhau, xã h i yên bình.
ế ệ ẻ ứ ủ ụ ể ư ế ẫ ạ Tuy nhiên, đ giáo d c nhân cách đ o đ c c a th h tr thì nh th v n
ư ủ ướ ế ỷ ự ộ ẩ ch a đ . B c sang th k XXI, chu n m c nhân cách mà m t thanh niên
ệ ả ề ặ ể ả ẫ ầ ả ỏ ầ c n có đòi h i ph i hoàn thi n c v m t th xác l n tinh th n, ph i có đ ủ
ụ ả ế ớ ả ế ớ ộ ạ ẫ kh năng chinh ph c c th gi i khách quan l n th gi ứ i n i tâm. Đ o đ c
ự ủ ế ỷ ự ể ậ ậ th k XXI do v y có th khai thác s đóng góp tích c c c a Ph t giáo đ ể
ự ứ ệ ạ ơ ự ơ xây d ng đ o đ c nhân văn toàn thi n h n, t giác cao h n vì sang th k ế ỷ
ỳ ệ ữ ủ ự ể ạ ọ ẫ XXI, bên c nh s phát tri n k di u c a khoa h c, nh ng mâu thu n,
ể ẽ ổ ế ướ ự ậ ề ự ấ chi n tranh giành quy n l c r t có th s n ra và d ẫ ủ i s h u thu n c a
ẽ ượ ạ ọ ế ạ ệ ễ ạ ẫ ơ khoa h c, các lo i vũ khí s đ c ch t o hi n đ i, tàn nh n h n, d dàng
ỷ ệ ẽ ự ủ ả ơ tho mãn cái ác c a vài cá nhân và nguy c gây ra s hu di ủ t s kh ng
ế ơ ỏ ườ ứ ả ạ khi p h n. Khi đó đòi h i con ng ơ i ph i có đ o đ c, nhân cách cao h n
ượ ướ ẽ ơ ộ ớ ạ ỏ ơ ậ ể đ nh n ra đ c cái ác d i m t l p v tinh vi h n, “ s ch s ” h n.
ư ậ ệ ạ ứ ươ ậ ả Nh v y trong c quá kh , hi n t i và t ng lai, Ph t giáo luôn luôn
ộ ố ủ ề ắ ớ ườ ệ ồ ạ t n t i và g n li n v i cu c s ng c a con ng i Vi ệ t Nam. Vi c khai thác
ủ ự ự ạ ậ ằ ợ ạ h t nhân tích c c h p lý c a Đ o Ph t nh m xây d ng nhân cách con
ườ ệ ặ ệ ế ệ ẻ ế ượ ụ ng i Vi t Nam, đ c bi ộ t là th h tr , là m t m c tiêu chi n l ỏ c đòi h i
ụ ổ ộ ườ ợ ủ ự ế ợ s k t h p giáo d c t ng h p c a xã h i gia đình nhà tr ả ng b n thân
ộ ự ế ợ ự ự ệ ả ố cá nhân, m t s k t h p t ạ ề giác tích c c c truy n th ng và hi n đ i.
ưở ế ệ ẻ ộ ườ Chúng ta tin t ng vào m t th h tr hôm nay và mai sau c ng tráng v ề
ứ ề ể ề ệ ể ấ ầ ạ th ch t, phát tri n v trí tu , phong phú v tinh th n, đ o đ c tác phong
ế ừ ữ ư ề ố ị ả trong sáng k th a truy n th ng cha ông cũng nh nh ng giá tr nhân b n
ự ệ ẽ ả ầ ậ ộ ổ ị Ph t giáo s góp ph n b o v và xây d ng xã h i ngày càng n đ nh, phát
tri n.ể
Ả
Ệ
TÀI LI U THAM KH O
ễ ầ ậ ố 1. Nguy n Duy C n Tinh hoa Ph t giáo ( NXB thành ph HCM)
1997
ả ị ữ ữ ạ ậ ứ 2. Thích N Trí H i d ch Đ c Ph t đã d y nh ng gì ( con đ ườ ng
ổ thoát kh ) ( NNXB Tôn giáo 2000 )
ư ễ 3. PGS Nguy n Tài Th
Ả ưở ủ ố ớ ườ nh h ng c a các h t ệ ư ưở t ng và tôn giáo đ i v i con ng i Vi ệ t
ấ ả ệ ố ị Nam hi n nay ( Nhà xu t b n chính tr qu c gia 1997).
ử ậ ị ệ ậ ố L ch s Ph t giáo Vi t Nam t p 1 ( NXB qu c gia 1993)
ậ ạ ệ ờ ị 4.Thích thi n Siêu d ch L i Ph t d y ( NXB Tôn giáo 2000)
ươ ỳ ơ ử ị ế ọ ố ị 5. PTS. Ph ng K S n L ch s Tri t h c ( NXB chính tr qu c gia
1999)
ệ ệ ậ 6. Lý Khôi Vi t Hai nghìn năm Vi t Nam và Ph t giáo.
ế ọ ậ ị ệ ọ ệ 7. Vi n tri ử t h c L ch s Ph t giáo Vi t Nam ( NXB khoa h c xã
ộ ộ h i Hà N i 1988 )
ả ế ớ ườ ớ ề 8. Nhi u tác gi M i tôn giáo l n trên th gi i ( 1999)
