T T NG HCM V CNXHƯ ƯỞ
1. Tính t t y u c a ch nghĩa xã h i Vi t Nam ế
Nh n th c v ch nghĩa xã h i, H Chí Minh đã trình bày m t cách t ng quát. Ch
nghĩa xã h i là gì?
Ng i tr l i: ch nghĩa xã h i là xã h i ngày càng ti n, v t ch t ngày càng tăng và ườ ế
tinh th n ngày càng t t. Nói m t cách c th là: ch nghĩa xã h i là ph i làm cho m i
ng i dân đc m no, h nh phúc và h c hành ti n b .ườ ượ ế
H Chí Minh đã ti p thu, v n d ng sáng t o lý lu n Mác - Lênin v s phát ế
tri n t t y u c a xã h i loài ng i theo các hình thái kinh t - xã h i. Quan đi m c a ế ườ ế
H Chí Minh là: ti n lên ch nghĩa xã h i là b c phát tri n t t y u Vi t Nam sau ế ướ ế
khi n c nhà đã giành đc đc l p theo con đng cách m ng vô s n.ướ ượ ườ
M c tiêu gi i phóng dân t c theo con đng cách m ng vô s n mà H Chí Minh đã ườ
l a ch n cho dân t c Vi t Nam là n c nhà đc đc l p, nhân dân đc h ng cu c ướ ượ ượ ưở
s ng m no, t do, h nh phúc, t c là sau khi giành đc l p dân t c, nhân dân ta s xây
d ng xã h i m i, xã h i xã h i ch nghĩa. Ngay t đu nh ng năm 20 c a th k XX, ế
khi đã tin theo lý lu n v ch nghĩa c ng s n khoa h c c a ch nghĩa Mác - Lênin, H
Chí Minh đã kh ng đnh r ng: “Ch có ch nghĩa c ng s n m i c u nhân lo i, đem l i
cho m i ng i không phân bi t ch ng t c và ngu n g c s t do, bình đng, bác ái, ườ
đoàn k t, m no trên qu đt, vi c làm cho con ng i và vì con ng i, ni m vui, hòa ế ườ ườ
bình, h nh phúc, nói tóm l i là n n c ng hòa th gi i chân chính, xóa b nh ng biên ế
gi i t b n ch nghĩa cho đn nay ch là nh ng vách t ng dài ngăn c n nh ng con ư ế ườ
ng i lao đng trên th gi i hi u nhau và yêu th ng nhau”.ườ ế ươ
2. Đc tr ng c a ch nghĩa xã h i Vi t Nam. ư
a. Cách ti p c n c a H Chí Minh v ch nghĩa xã h iế
- H Chí Minh ti p thu lý lu n v ch nghĩa xã h i khoa h c c a lý lu n Mác - Lênin, ế
tr c h t là t khát v ng gi i phóng dân t c Vi t Nam.ướ ế
- H Chí Minh ti p c n ch nghĩa xã h i ph ng di n đo đc, h ng t i giá tr ế ươ ướ
nhân đo, nhân văn, gi i quy t t t quan h gi a cá nhân v i xã h i theo quan đi m ế
c a Mác và Ăngghen trong Tuyên ngôn c a Đng C ng s n.
- H Chí Minh ti p c n ch nghĩa xã h i t văn hóa. Văn hóa trong xã h i Vi t Nam ế
có quan h bi n ch ng v i chính tr , kinh t . ế
b. B n ch t và đc tr ng t ng quát c a ch nghĩa xã h i ư
Theo các nguyên lý c b n c a ch nghĩa Mác - Lênin v ch nghĩa xã h i, H Chí ơ
Minh có quan ni m nh sau: ư
- T ng quát: ch nghĩa c ng s n và ch nghĩa xã h i bao g m các m t r t phong phú,
hoàn ch nh, trong đó con ng i đc phát tri n toàn di n. ườ ượ
- Trên m t s m t nào đó: chính tr , kinh t , văn hóa, xã h i, nh ng không tuy t đi ế ư
hóa t ng m t, ho c tách riêng r t ng m t mà c n đt trong m t t ng th chung.
- Xác đnh m c tiêu: vì l i ích c a T qu c, c a nhân dân, nh m nâng cao đi s ng v t
ch t và văn hóa c a nhân dân.
- Xác đnh đng l c: đng l c c a toàn dân d i s lãnh đo c a Đng C ng s n ướ
Vi t Nam. Đó là s c m nh toàn dân t c k t h p v i s c m nh th i đi. ế
T đó, H Chí Minh nh n m nh ch y u trên nh ng đi m sau: ế
- Đó là m t ch đ chính tr do nhân dân lao đng làm ch . ế
- Có n n kinh t phát tri n cao, g n li n v i s phát tri n c a khoa h c - k thu t. ế
- Không còn ng i bóc l t ng i.ườ ườ
- Xã h i phát tri n cao v văn hóa, đo đc.
Các đc tr ng trên th hi n m t h th ng giá tr v a k th a các di s n c a quá kh , ư ế
v a đc sáng t o m i trong quá trình xây d ng ch nghĩa xã h i. Ch nghĩa xã h i là ượ
hi n thân đnh cao c a ti n trình ti n hóa l ch s c a nhân lo i. ế ế
3. Quan đi m H Chí Minh v m c tiêu, đng l c c a ch nghĩa xã h i Vi t
Nam.
a. M c tiêu
- M c tiêu chung: Đc l p t do cho dân t c, h nh phúc cho nhân dân.
- M c tiêu c th :
+ Chính tr : ch đ chính tr do nhân dân lao đng làm ch , Nhà n c c a dân, do dân, ế ướ
vì dân. Nhà n c có hai ch c năng; dân ch v i nhân dân, chuyên chính v i k thù c a ướ
nhân dân.
+ Kinh t : xây d ng n n kinh t xã h i ch nghĩa v i công - nông nghi p hi n đi, ế ế
khoa h c - k thu t tiên ti n, đi s ng v t ch t c a nhân dân ngày càng đc c i ế ượ
thi n.
Bên c nh đó c n phát tri n toàn di n các ngành nh công nghi p, nông nghi p, th ng ư ươ
nghi p, trong đó “Công nghi p và nông nghi p là hai chân c a n n kinh t n c nhà. ế ướ
+ Văn hóa - xã h i: văn hóa là m c tiêu c b n c a cách m ng xã h i ch nghĩa. ơ
Ph ng châm xây d ng n n văn hóa m i là: dân t c, khoa h c, đi chúng. Vì th , H ươ ế
Chí Minh đt lên hàng đu nhi m v c a cách m ng xã h i ch nghĩa là đào t o con
ng i.ườ
b. Đng l c
- H Chí Minh xem xét đng l c c các ph ng di n: v t ch t và tinh th n, n i sinh ươ
và ngo i sinh. Đng l c quan tr ng và quy t đnh nh t là con ng i, là nhân dân lao ế ườ
đng mà nòng c t là công - nông - trí th c.
- H Chí Minh r t coi tr ng đng l c kinh t , phát tri n kinh t , s n xu t kinh doanh, ế ế
gi i phóng m i năng l c s n xu t, làm cho m i ng i, m i nhà tr nên giàu có, ích ườ
qu c l i dân, g n li n kinh t v i k thu t, kinh t v i xã h i. ế ế
- H Chí Minh cũng r t quan tâm t i văn hóa, khoa h c, giáo d c, coi đó là đng l c
tinh th n không th thi u. ế
H Chí Minh nh n th y s lãnh đo đúng đn c a Đng có ý nghĩa quy t đnh đi v i ế
s phát tri n c a xã h i. Đây là h t nhân trong h đng l c xã h i.
Ngoài các đng l c bên trong, c n ph i k t h p đc v i s c m nh th i đi, tăng ế ượ
c ng đoàn k t qu c t , ch nghĩa yêu n c ph i g n li n v i ch nghĩa qu c t c aườ ế ế ướ ế
giai c p công nhân.
Cùng v i vi c ch ra các ngu n l c phát tri n, H Chí Minh còn l u ý, c nh báo và ư
ngăn ng a các y u t kìm hãm, tri t tiêu ngu n l c v n có c a ch nghĩa xã h i nh : ế ư
tham ô, lãng phí, quan liêu…
Gi a n i l c và ngo i l c, H Chí Minh xác đnh, n i l c là quy t đnh, ngo i l c là ế
r t quan tr ng .
I. V N D NG T T NG HCM V CNXH Ư Ư
Đây là m t h th ng bao g m các lu n đi m v b n ch t, m c tiêu và đng l c c a
Ch nghĩa xã h i; v tính t t y u c a th i ký quá đ và các hình th c, ế
b c đi trong th i k quá đ lên Ch nghĩa xã h i n c ta.ướ ướ
T t nhiên, trong đi u ki n, hoàn c nh c a mi n B c trong nh ng năm 60 c a th k ế
XX nên có nhi u đi u Ng i ch a k p t ng k t. ườ ư ế
Ngày nay, xây d ng Ch nghĩa xã h i trong b i c nh qu c t và trong n c có nhi u ế ướ
thay đi, nh ng nh ng lu n đi m c a Ng i v v n đ này v n là c s lý lu n và ư ườ ơ
ph ng pháp lu n ch đo đ chúgn ta ti p t c suy nghĩ, tìm tòi làm s ng đng t ươ ế ư
t ng c a Ng i.ưở ườ
Khái quát v công cu c đi m i t đi h i VI (1986) đn đi h i IX v i nh ng thành ế
t u c a nó đ kh ng đnh đng l i do Đng và H Chí Minh v ch ra là đúng đn. ườ
V n đ th i c và nguy c . Đ t n d ng th i c , v t qua th thách, ti p t c đy ơ ơ ơ ượ ế
m nh công cu c đi m i ti n lên cùng nh ng thành t u m i, Đng ta đang kiên trì v n ế
d ng t t ng H Chí Minh nh m gi i quy t t t các v n đ d i đây: ư ưở ế ướ
1. Trong quá trình đi m i, ph i kiên trì m c tiêu đc l p dân t c và Ch nghĩa
xã h i trên n n t ng Ch Nghĩa Mác- Lê nin và t t ng H Chí Minh. ư ưở
Phân tích các ý sau:
- Đây là MT b t bi n c a Đng và nhân dân ta. ế
- M i quan h gi a MT đc l p dân t c và Ch nghĩa xã h i.
S nghi p đi m i ngày nay v i m c tiêu “dân giàu, n c m nh…” cũng là đ hoàn ướ
thành m c tiêu c a Đng và nhân dân ta trong hoàn c nh m i.
Tác đng sau khi Ch nghĩa xã h i Liên Xô và Đông Âu s p đ – bài h c.
Xây d ng Ch nghĩa xã h i gián ti p… là s bi n đi v ch t trên t t c các lĩnh ế ế
v c, là m t s nghi p khó khăn, ph c t p.
2. Đi m i là s nghi p c a nhân dân, do đó c n phát huy quy n làm ch c a
nhân dân, kh i d y m nh m t t c các ngu n l c, tr c h t là ngu n n i sinh, ơ ướ ế
đ th c hi n công nghi p hoá, hi n đi hoá đt n c. ướ
- Công nghi p hoá, hi n đi hoá là yêu c u có tính quy lu t đi v i các n c nông ướ
nghi p l c h u quá đ lên Ch nghĩa xã h i b qua giai đo n đi lên T b n ch nghĩa. ư
Chúng ta ph i tranh th nh ng thành t u c a cu c Cách M ng khoa h c và công
ngh đ nhanh chóng bi n n c ta thành m t n c công nghi p hi n đi. ế ướ ướ
Đ công nghi p hoá, hi n đi hoá thành công, chúng ta c n phát huy t t c các nguôn
l c bên trong và bên ngoài, l y ngu n l c bên trong làm g c đ phát huy ngu n l c bên
ngoài. Ph i quán tri t sâu s c quan đi m c a ch t ch H Chí Minh: Ch nghĩa xã h i
là công trình t p th c a nhân dân, do nhân dân t xây d ng l y d i s lãnh đo c a ướ
Đng, ph i “đem tài dân, s c dân, c a dân làm l i cho dân”.
Ngu n n i l c con ng i là to l n (trên 80 tri u dân v i s c l c, trí tu , tài năng…), ườ
làm th nào đ kh i d y m nh m ngu n n i l c đó?ế ơ
V n d ng t t ng H Chí Minh, ta ph i phát huy cao đ quy n làm ch c a ng i ư ưở ườ
dân, t o nên không khí dân ch , c i m trong xã h i. Muón th ph i nâng cao dân trí, ế
b i d ng văn hoá chính tr , trau d i b n lĩnh công dân, cung c p thông tin đúng đn ướ
cho ng i dân, ph i th c hi n c ch “dân bi t, dân bàn, dân làm, dân ki m tra”, t o ườ ơ ế ế
cho ng i dân có đi u ki n tham gia giám sát công vi c c a Nhà n c. Đng th i ườ ướ
ph i th c hi n nh t quán chi n l c Đ ĐK c a H Chí Minh, trên c s l y liên minh ế ượ ơ
công – nông - trí th c làm nòng c t, tranh th s đóng góp ng h c a t t c nh ng ai
tán thành đi m i vì m c tiêu “dân giau, n c m nh, xã h i công b ng, dân ch , văn ướ
minh”.
3. Đi m i ph i k t h p s c m nh dân t c v i s c m nh th i đa : ế
S tác đng c a cu c cách m ng khoa h c và công ngh … ph i khai thác và s d ng
t t ngu n l c bên ngoài: v n, kinh nghi m qu n lý, và công ngh hi n đi (phân tích)
H p tác bên ngoài đi đôi v i th ng xuyên kh i d y ch nghĩa yêu n c, tinh th n ườ ơ ướ
đc l p dân t c, kêu g i toàn dân s n sàng đem nhân l c, v t l c, tài l c đ tăng ư
c ng s c m nh qu c gia.ườ