Ngày nhận bài: 12-03-2025 / Ngày chấp nhận đăng bài: 01-04-2025 / Ngày đăng bài: 09-04-2025
*Tác giả liên hệ: Nguyễn Ngọc Hoành Mỹ Tiên. Khoa Lão – Chăm sóc giảm nhẹ, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh,
Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam. E-mail: Tien.nnhm@umc.edu.vn
© 2025 Bản quyền thuộc về Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh.
42 https://www.tapchiyhoctphcm.vn
ISSN: 1859-1779
Nghiên cứu Y học
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh;28(4):42-49
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.04.06
Tính giá trị cấu trúc và độ tin cậy phiên bản tiếng Việt bộ
câu hỏi đánh giá mức độ hợp tác nhóm liên ngành AITCS II
Hồ Thị Quỳnh Duyên1, Nguyễn Thanh Ngọc1, Mai Thị Thạnh1, Lê Đại Dương1,2, Nguyễn Ngọc
Hoành Mỹ Tiên1,2,*
1Khoa Lão – Chăm sóc giảm nhẹ, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh,
Việt Nam
2Bộ môn Y đức – Xã hội học – Chăm sóc giảm nhẹ, Đại học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí
Minh, Việt Nam
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Hợp tác liên ngành (Interprofessional collaboration - IPCP) giữa các nhân viên chăm sóc sức khỏe (NVCSSK)
đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao sự an toàn và chất lượng tại các cơ sở chăm sóc sức khỏe, đồng thời liên quan
đến sự hài lòng của người bệnh. Việc đo lường mức độ và các yếu tố liên quan đến quan hệ đối tác, hợp tác và phối hợp
giữa các NVCSSK sẽ giúp các nhà quản lý đưa ra các giải pháp giúp tăng cường hiệu quả trong công tác chăm sóc cho
người bệnh.
Mục tiêu: Đánh giá tính giá trị cấu trúc và độ tin cậy của bộ câu hỏi AITCS II phiên bản tiếng Việt (V-AITCS II) trên các
NVCSSK tại bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh (UMC).
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả, cắt ngang được thực hiện trên 465 NVCSSK đang làm việc tại
UMC, từ tháng 9/2023 đến tháng 2/2024. Số liệu được quản lý bằng phần mềm Excel 2013, phân tích bằng phần mềm
SPSS 20 và phần mềm R. Mô hình phân tích nhân tố khẳng định CFA và phân tích nhân tố khám phá EFA được xây dựng
để đánh giá tính giá trị cấu trúc và chỉ số Cronbach’s alpha được tính toán để đánh giá tính tin cậy.
Kết quả: Phần lớn nhân viên tham gia là nữ (78%), trình độ học vấn đại học 74%, chủ yếu làm việc toàn thời gian, độ tuổi
trung bình 32, số năm làm việc tại bệnh viện 6. Mẫu khảo sát bao gồm đầy đủ các nhóm chăm sóc tương đối toàn diện
như: bác sĩ (13,98%), điều dưỡng (68,82%), NVCSSK khác (17,2%). Kết quả cho thấy bộ câu hỏi V-AITCS II có độ tin cậy
cao với tất cả chỉ số Cronbach’s alpha từ 0,8 - 0,9. Tất cả hệ số tải câu hỏi đều đạt giá trị cao >0,7. Các chỉ số phản ánh tính
phù hợp mô hình CFA còn chưa được tối ưu, chỉ có SRMR là 0,05 phản ánh phù hợp chấp nhận được. Phân tích EFA cho
thấy bộ câu hỏi gồm 3 mục khá ổn định.
Kết luận: Bộ câu hỏi V-AITCS II nhằm đo lường nhận thức của nhân viên chăm sóc sức khỏe về hợp tác liên ngành đã được
chuyển ngữ đúng quy trình, đánh giá giá trị bề mặt, cấu trúc và độ tin cậy. Các chỉ số gợi ý V-AITCS II là một công cụ tin
cậy và có giá trị để dùng tại Việt Nam.
Từ khóa: AITCS II; hợp tác; hợp tác liên ngành; đánh giá nhóm; nhân viên chăm sóc sức khỏe
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.04.06 https://www.tapchiyhoctphcm.vn | 43
Abstract
ASSESSING THE STRUCTURAL VALIDITY AND RELIABILITY OF THE
VIETNAMESE VERSION OF AITCS II QUESTIONNAIRE
Ho Thi Quynh Duyen, Nguyen Thanh Ngoc, Mai Thi Thanh, Le Dai Duong, Nguyen Ngoc Hoanh
My Tien
Background: Interprofessional Collaboration (IPCP) among healthcare professionals plays a crucial role in enhancing
safety for patients and care quality in healthcare settings, and it is also linked to patient satisfaction. Assessing the level
of collaboration and the factors related to partnership, cooperation, and coordination among healthcare professionals
can help health managers develop strategy to improve the effectiveness of patient care.
Objective: To assess the structural validity and reliability of the Vietnamese version of the AITCS II questionnaire (V-
AITCS II) among healthcare staff at the University Medical Center of Ho Chi Minh City (UMC).
Methods: A descriptive cross-sectional study was conducted on 465 healthcare staff working at UMC from September
2023 to February 2024. Data was managed using Excel 2013, analyzed using SPSS 20 and R software. A Confirmatory
Factor Analysis (CFA) model and Exploratory Factor Analysis (EFA) were developed to assess structural validity and
Cronbach’s alpha was calculated to evaluate reliability.
Results: Most participants were female (78%), 74% held a university degree, and most of the participants were full-
time workers. The average age was 32 years, and the average years of work experience at the hospital were 6 years.
The sample consisted of a comprehensive representation of healthcare profession: doctors (13.98%), nurses (68.82%),
and other healthcare staff (17.2%). The V-AITCS II questionnaire demonstrated high reliability, of which Cronbach’s alpha
values ranged from 0.8 to 0.9. All factor loadings exceeded 0.7, indicating strong structural validity. However, model fit
indices from the CFA analysis were suboptimal, from which only the SRMR (0.05) indicated an acceptable fit. EFA
showed stability of all three constructs.
Conclusion: The V-AITCS II questionnaire, designed to measure healthcare professionals’ perceptions on
interprofessional collaboration, was properly translated and assessed for face validity, structural validity, and reliability.
The results suggest that V-AITCS II is a reliable and valid tool for Vietnam population.
Keywords: AITCS II; collaboration; interprofessional practice; team assessment; healthcare professionals
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Dưới tác động của già hóa dân số và thay đổi kinh tế, xã hội,
môi trường, hợp tác liên ngành (IPCP) trong y tế đóng vai trò
quan trọng trong đảm bảo chất lượng chăm sóc lấy người bệnh
làm trung tâm. Theo Tổ chức Y tế Thế giới: “Thực hành hợp
tác liên ngành trong chăm sóc sức khỏe xảy ra khi các nhân
viên chăm sóc sức khỏe từ các nền tảng chuyên môn khác
nhau cung cấp các dịch vụ toàn diện bằng cách làm việc với
người bệnh, gia đình và người chăm sóc của họ, cùng với cộng
đồng để cung cấp chăm sóc chất lượng tốt nhất ở tất cả mọi
bối cảnh y tế” [1]. IPCP giữa bác sĩ, điều dưỡng, dược sĩ, nhân
viên xã hội… đã được chứng minh giúp nâng cao sự hài lòng,
chất lượng cuộc sống, tuân thủ điều trị và giảm chi phí y tế [2].
Các yếu tố giúp IPCP thành công gồm: quan hệ đối tác, hợp
tác chủ động, tham gia tự nguyện, lập kế hoạch và ra quyết
định chung, làm việc nhóm, đóng góp chuyên môn, trách
nhiệm chung, quan hệ bình đẳng, chia sẻ kiến thức và chuyên
môn [3].
Việt Nam đã có nhiều chính sách đã thúc đẩy IPCP, như
Nghị quyết 46-NQ/TW (2005) “Phối hợp đa ngành trong bảo
vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân” trong tình hình
mới. Các nỗ lực đổi mới giáo dục cũng chú trọng phát triển
giáo dục liên ngành (IPE) tại Việt Nam [4,5]. Một số công cụ
đo lường trong IPE đã được chuyển ngữ và sử dụng cho môi
trường giáo dục sức khỏe tại Việt Nam [6]. Tuy nhiên, IPCP
vẫn còn mới mẻ với nhiều nhân viên chăm sóc sức khỏe
(NVCSSK), nhà quản lý và chưa có nghiên cứu hệ thống nào
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 4* 2025
44 | https://www.tapchiyhoctphcm.vn https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.04.06
về IPCP trong bối cảnh thực hành y tế Việt Nam, dẫn đến thiếu
hiểu biết về cách các nhóm chăm sóc sức khỏe phối hợp làm
việc trong thực tế.
Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
(UMC) với giá trị cốt lõi “Tiên phong - Thấu hiểu - Chuẩn
mực - An toàn” đã đầu tư vào nhân lực y tế ngoài mô hình
truyền thống như nhân viên xã hội, dược sĩ lâm sàng, chuyên
gia dinh dưỡng, chuyên viên tâm lý. Nhằm đánh giá mức độ
hợp tác giữa NVCSSK liên ngành và đề xuất giải pháp cải
thiện, nghiên cứu này sẽ kiểm định tính giá trị cấu trúc và độ
tin cậy của bộ câu hỏi Thang đo sự hợp tác liên ngành giữa các
nhân viên y tế II tiếng Việt (V-AITCS II) trên NVCSSK tại
UMC [7].
2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
NVCSSK đang làm việc tại UMC từ tháng 09/2023 đến
tháng 02/2024.
2.1.1. Tiêu chuẩn chọn
Tất cả NVCSSK hiện đang làm việc tại UMC
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ
Nhân viên đang nghỉ hậu sản, không lương, thuộc khối
cận lâm sàng, phòng khám.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu mô tả cắt ngang có phân tích.
2.2.2. Cỡ mẫu
Lấy mẫu tất cả các NVCSSK trong bệnh viện. Bảng câu
hỏi sẽ được gửi đến tất cả các nhân viên đủ điều kiện và việc
tham gia sẽ dựa trên tinh thần tự nguyện.
2.2.3. Công cụ thu thập số liệu
Bảng câu hỏi phỏng vấn (đính kèm): Bộ Câu Hỏi Đánh
Giá Mức Độ Hợp Tác Nhóm Liên Ngành (Assessment of
Interprofessional Team Collaboration Scale II - AITCS-II)
của tác giả Orchard C phát triển năm 2012 sau đó chuẩn hóa
và rút gọn thành 23 câu hỏi năm 2018 bằng tiếng Anh đã
được dịch sang tiếng Việt và hiệu chỉnh lại (phiên bản V-
AITCS II) [7-9], có sự thẩm định lại từ các chuyên gia với
chỉ số I-CVI từ 0,80 – 1,00 và chỉ số S-CVI đạt từ 0,99 –
1,00 và Cohen’s Kappa đạt từ 0,76 – 1,00. AITCS-II nhằm
đánh giá hiệu quả hợp tác nhóm trong môi trường lâm sàng.
Bộ câu hỏi có 23 câu hỏi, với câu trả lời theo thang Likert
5 mức độ (từ hoàn toàn không đồng ý đến hoàn toàn đồng ý).
Các câu hỏi được phân bố thành ba mục chính: Quan hệ đối
tác (Partnership) – Xây dựng mối quan hệ cởi mở và tôn
trọng, tất cả các thành viên kể cả người bệnh bình đẳng cùng
nhau để đạt được mục tiêu chung; Hợp tác (Cooperation) –
Khả năng lắng nghe và trân trọng quan điểm của tất cả các
thành viên trong nhóm, đồng thời đóng góp ý kiến của cá
nhân; Phối hợp (Coordination) – Khả năng làm việc cùng
nhau để đạt được các mục tiêu chung. Đặc biệt AITCS-II còn
có câu hỏi về yếu tố đưa người bệnh vào quá trình chăm sóc.
Bộ câu hỏi đã được dịch sang nhiều thứ tiếng Đức, Tây Ban
Nha, Bồ Đào Nha, Rwandan, Pháp, Nhật, Ý và Ba-tư [10,11].
Bảng thu thập dữ liệu thông tin cá nhân, các đặc điểm liên
quan cần khảo sát.
Khảo sát được gửi đến toàn bộ NVCSSK của UMC qua
email bệnh viện, việc phản hồi dựa trên tinh thần tự nguyện.
2.2.4. Biến số nghiên cứu
(1) Biến điểm số V-AITCS II.
(2) Biến đặc điểm của NVCSSK.
2.2.5. Xử lý và phân tích dữ liệu
Tính giá trị cấu trúc (structural validity) được đánh giá
bằng phân tích nhân tố khẳng định - Confirmatory Factor
Analysis (CFA). Kết quả trả lời của toàn bộ mẫu khảo sát
NVCSSK tại UMC sẽ được sử dụng để xây dựng mô hình
CFA. Các chỉ số đánh giá tính phù hợp mô hình được tính
toán như Chi bình phương, Comparative Fit Index (CFI),
Tucker–Lewis index (TLI), Root Mean Square Error of
Approximation (RMSEA) và Root Mean Square Error of
Approximation (SRMR). Hệ số tải nhân tố (factor loading)
cũng sẽ được tính toán cho từng câu hỏi. Ngoài ra phân tích
nhân tố khám phá – Exploratory Factor Analysis (EFA) cũng
sẽ được tiến hành để tìm hiểu thêm về sự tương hợp của các
lý thuyết bên dưới của V-AITCS II và khung lý thuyết gốc.
Đánh giá độ tin cậy của thang V-AITCS-II: Chúng tôi tiến
hành thẩm định độ tin cậy trên câu trả lời của toàn bộ mẫu
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 4 * 2025
https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.04.06
https://www.tapchiyhoctphcm.vn
|
45
khảo sát NVCSSK. Tính tin cậy được đánh giá bằng phân
tích hệ số Cronbach’s alpha (đạt yêu cầu tối thiểu từ ≥ 0,7).
Số liệu được quản lý bằng phần mềm Excel 2013 và phân
tích bằng phần mềm SPSS 20 và phần mềm R.
3. KẾT QUẢ
Bảng 1. Đặc điểm dân số tham gia nghiên cứu (N = 465)
Tần số (%)
Tuổi (năm) (trung vị - khoảng tứ phân vị) 31 [28 – 35]
Giới tính
Nam
Nữ
103 (22%)
362 (78%)
Trình độ học vấn
Trung học phổ thông
Đại học
Sau đại học
Khác
34 (7%)
345 (74%)
78 (16%)
8 (2%)
Khoa/ phòng đang công tác
Khoa Nội thận – Thận nhân tạo
Khoa Ngoại Tiêu hóa
Khoa Phục hồi chức năng
Khoa Chấn thương chỉnh hình
Khoa Lão - Chăm sóc giảm nhẹ
Khoa Nội tiết
Khoa Thần kinh
Khoa Ngoại Gan Mật Tụy
Khoa Tiêu hóa
Khoa Hô hấp
Khoa Nội tim mạch
Phòng Công tác xã hội
Khoa Phẫu thuật tim người lớn
Khoa Hồi sức tích cực
Khoa Sơ sinh
Khoa Cấp cứu
Khoa Dinh dưỡng – tiết chế
Khoa Gây mê – hồi sức
Khoa Phụ sản
Khoa Dược
Khoa Tiết niệu
Khoa Tai mũi họng
Khoa Khám bệnh
Khoa Ngoại Thần kinh
Khác
48 (10,32%)
47 (10,11%)
46 (9,89%)
37 (7,96%)
37 (7,96%)
36 (7,74%)
30 (6,45%)
29 (6,24%)
26 (5,59%)
24 (5,16%)
15 (3,23%)
14 (3,01%)
13 (2,80%)
11 (2,37%)
9 (1,94%)
8 (1,72%)
7 (1,51%)
7 (1,51%)
6 (1,29%)
4 (0,86%)
4 (0,86%)
2 (0,43%)
1 (0,22%)
1 (0,22%)
3 (0,65%)
Vị trí công tác
Điều dưỡng
Bác sĩ
Chuyên viên vật lý trị liệu (VLTL)
320 (68,82%)
65 (13,98%)
44 (9,46%)
Tần số (%)
Nhân viên công tác xã h
ộ
Hộ lý
Dược sĩ lâm sàng
Nhà dinh dưỡng lâm sàng
Người chăm sóc tâm linh
Nhà tâm lý học lâm sàng
Chuyên gia hoạt động trị liệu
Thư ký y khoa
Hộ sinh
14 (3,01%)
10 (2,15%)
5 (1,08%)
2 (0,40%)
1 (0,22%)
1 (0,22%)
1 (0,22%)
1 (0,22%)
1 (0,22%)
Tình trạng hợp đồng làm việc
Toàn thời gian
Bán thời gian
458 (98%)
7 (2%)
Số năm hành nghề (năm) (trung vị -
khoảng tứ phân vị) 8 [4 – 11]
Số năm làm việc với nhóm hiện tại (năm)
(trung vị - khoảng tứ phân vị) 6 [3 – 10]
Trong thời gian từ 09/2023 – 02/2024, có 465 NVCSSK của
UMC phản hồi chấp thuận tham gia nghiên cứu với đặc điểm
dân số học mô tả trong Bảng 1. Tỉ lệ phản hồi là 465/1.373 =
33,87%.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, hầu hết người tham gia là nữ
(78%), trình độ học vấn đại học 74%, chủ yếu là làm việc toàn
thời gian. Mẫu khảo sát gồm tương đối đầy đủ các nhóm chăm
sóc: Bác sĩ (13,98%), Điều dưỡng (68,82%), chuyên viên
VLTL (9,46%), cùng nhiều thành phần mới của nhóm lâm
sàng như nhân viên xã hội, dược sĩ lâm sàng, dinh dưỡng lâm
sàng, chuyên viên tâm lý, chuyên viên hoạt động trị liệu ...
Đối tượng tham gia nghiên cứu có độ tuổi trẻ 32 tuổi. Số
năm công tác trong ngành y tế trung bình 8 năm, thời gian làm
việc với nhóm hiện tại trung bình là gần 6 năm. Điều này cho
thấy, đội ngũ NVCSSK trẻ và có thâm niên, kinh nghiệm trong
công tác y tế tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai và thực
hành hợp tác tại bệnh viện.
Theo tác giả Jackson DL số mẫu cần thiết cho phân tích
CFA của thang điểm V- AITCS-II gồm 23 câu với 5 lựa chọn
là ít nhất 230 người tham gia để cho kết quả CFA đáng tin cậy
[12]. Nghiên cứu của chúng tôi đã sử dụng dữ liệu từ 465
người trả lời để thực hiện CFA. Kết quả cho thấy mô hình được
xây dựng dựa trên kết quả khảo sát hiện tại chưa phản ánh sự
phù hợp tuyệt đối (good fit) với dữ liệu nghiên cứu. Kết quả
kiểm định Chi bình phương cho giá trị χ² = 1001,40; df = 227,
p-value < 0,0001; gợi ý sự thiếu phù hợp tuyệt đối. CFI cho
giá trị 0,88; gợi ý sự phù hợp thấp đến trung bình. TLI = 0,87;
gợi ý thiếu phù hợp tuyệt đối. Giá trị RMSEA là0,09 [CI 90%
Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh * Tập 28 * Số 4* 2025
46 | https://www.tapchiyhoctphcm.vn https://doi.org/10.32895/hcjm.m.2025.04.06
(0,08 – 0,09)] ở giới hạn ngưỡng phù hợp và không phù hợp.
Giá trị SRMR là 0,05, gợi ý mức độ phù hợp tốt.
Mô hình đánh giá hệ số tải nhân tố (factor loading) được
xây dựng dựa trên dữ liệu khảo sát bằng phần mềm R (Hình
1). Tất cả hệ số tải nhân tố của 23 câu hỏi đều đạt ngưỡng
>0,7, gợi ý mối tương quan tốt giữa câu hỏi và khái niệm mà
các câu hỏi cùng muốn đo lường. Có đến 20 câu hỏi có giá
trị từ 0,90 đến 1,12. Trong đó chỉ có một câu hỏi đặc biệt có
hệ số tải nhân tố ở mức 0,77 là câu hỏi “Phối hợp các dịch
vụ sức khỏe và xã hội (ví dụ: tài chính, việc làm, nhà ở, sự
kết nối với cộng đồng, tâm linh) dựa trên nhu cầu chăm sóc
của người bệnh”.
Phân tích EFA được tiến hành để tìm hiểu thêm về các lý
thuyết bên dưới của từ dữ liệu V- AITCS-II có tương hợp với
khung lý thuyết gốc của tác giả Orchard không. Chúng tôi
bắt đầu xây dựng với mô hình gồm 3 mục như ban đầu của
tác giả Orchard và 4 mục để đánh giá liệu mô hình mới có
giải thích tốt hơn tính giá trị của V- AITCS-II không. Kết quả
các hệ số tải và tương quan thể hiện trong Hình 2. Ta thấy
được hai mục “Quan hệ đối tác” và “Phối hợp” vẫn ổn định
và bao hàm toàn bộ câu hỏi như bộ câu hỏi gốc. Chỉ có mục
“Hợp tác” tuy vẫn ổn định với 8 câu hỏi ban đầu nhưng có
hai câu hỏi B2 và B3 có khả năng liên hệ với nhau thành một
mục tiềm ẩn mới.
Hình 1. Mô hình thể hiện hệ số tải nhân tố của 3 mục của bộ câu
hỏi V- AITCS-II với Partnership là “Quan hệ đối tác”,
Cooperation là “Hợp tác” và Coordination là “Phối hợp”. Xây
dựng bằng gói laavan (v0.6–19; Rosseel) và lavaanPlot (v0.81;
Lishinski) của phần mềm R
Hình 2. Mô hình thể hiện hệ tương quan của các câu hỏi và 3 mục của bộ câu hỏi V- AITCS-II với f1 là “Quan hệ đối tác”, f3 là “Hợp
tác” và f4 là “Phối hợp”. Riêng f2 là một mục tiềm ẩn mới. Unique.var.: phương sai riêng. Communalities: phương sai chung