1
GIỚI THIỆU LUẬN ÁN
1. Tính thời sự của đề tài
Sa sút trí tuệ (SSTT) là một hội chứng lão khoa đặc trưng bởi sự suy
giảm về nhận thức mạn tính, tiến triển, ảnh hưởng đến khả năng thực hiện
hoạt động hàng ngày, gây ra khuyết tật và phụ thuộc trên người cao tuổi.
SSTT có cơ chế phức tạp, nhiều yếu tố nguy cơ, bởi vậy can thiệp
nhắm vào nhiều yếu tố nguy cơ và cơ chế bệnh có thể hiệu quả hơn các
can thiệp đơn lẻ. Mô hình can thiệp đa yếu tố được định nghĩa là biện
pháp can thiệp đồng thời trên ít nhất hai lĩnh vực khác nhau. Nghiên cứu
can thiệp của Phần Lan (FINGER) là thử nghiệm đầu tiên cho thấy có
thể ngăn ngừa suy giảm nhận thức bằng cách sử dụng mô hình can thiệp
đa yếu tố, kết hợp giữa can thiệp thể chất, nhận thức, dinh dưỡng, xã hội
và quản lý yếu tố nguy cơ tim mạch-chuyển hóa. Từ kết quả thành công
của nghiên cứu FINGER, mô hình can thiệp đa yếu tố đã được áp dụng
tại nhiều quốc gia trên thế giới để đánh giá tính khả thi trên các đặc điểm
kinh tế, văn hóa, vùng miền khác nhau và chứng minh được tính khả thi,
cũng như hiệu quả trong cải thiện nhận thức, giảm các triệu chứng rối
loạn tâm thần kinh và trì hoãn suy giảm chức năng, khuyết tật ở người
bệnh SSTT tại các viện dưỡng lão và cộng đồng.
Tại Việt Nam, tỷ lệ người cao tuổi suy giảm nhận thức gia tăng gây
ra nhiều thách thức cho hệ thống y tế và phúc lợi xã hội. Bên cạnh chăm
sóc tại nhà và bệnh viện, nhu cầu chăm sóc người cao tuổi tại các viện
dưỡng lão đang ngày càng gia tăng. Nhiều nghiên cứu đã được tiến hành
để đánh giá thực trạng SSTT tại Việt Nam, tuy nhiên phần lớn được thực
hiện tại bệnh viện và cộng đồng. Tỷ lệ SSTT tại các Viện dưỡng lão
thường cao hơn tại cộng đồng, dao động từ 53% đến 87,1%. Người mắc
SSTT tại Viện dưỡng lão có tình trạng nhận thức kém hơn tại bệnh viện,
cũng như chức năng hoạt động hàng ngày suy giảm hơn tại nhà. Chăm sóc
người cao tuổi mắc SSTT tại các Viện dưỡng lão cũng gặp nhiều khó khăn
do thiếu hướng dẫn và bằng chứng về hiệu quả của các biện pháp điều trị.
Hiện nay Việt Nam chưa có nghiên cứu nào đánh giá thực trạng SSTT và
kết quả của can thiệp đa yếu tố trên đối tượng người cao tuổi tại các Viện
dưỡng lão. Do vậy, chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu với 2 mục tiêu
sau:
Mục tiêu 1: Mô tả thực trạng sa sút trí tuệ trên người cao tuổi tại
một số Viện dưỡng lão ở Hà Nội
Mục tiêu 2: Đánh giá kết quả của can thiệp đa yếu tố trên bệnh nhân
sa sút trí tuệ tại một số Viện dưỡng lão ở Hà Nội
