Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu tổng hợp nano selen/β-glucan có hoạt tính sinh học bằng phương pháp chiếu xạ

Công nghệ nano là một lĩnh vực nghiên cứu hiện đại mang lại nhiều lợi ích, trong đó selen (Se) là nguyên tố vi lượng thiết yếu với nhiều hoạt tính sinh học quan trọng như chống oxy hóa, kháng ung thư và tăng cường miễn dịch. Hạt nano selen (SeNPs) có tiềm năng lớn nhờ sinh khả dụng cao và độc tính thấp. Tuy nhiên, SeNPs dễ bị kết tụ, cần chất ổn định. Beta-glucan, một polysaccharide từ nấm men, được biết đến với các hoạt tính sinh học quý giá và khả năng ổn định hạt nano. Nghiên cứu này tập trung vào việc tổng hợp SeNPs/beta-glucan bằng phương pháp chiếu xạ để khắc phục nhược điểm của các phương pháp tổng hợp truyền thống và tận dụng ưu điểm của beta-glucan làm chất ổn định.

Các nhà khoa học, nghiên cứu sinh trong lĩnh vực công nghệ sinh học, hóa học nano, y học; các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm chức năng, dược phẩm; và các cơ sở giáo dục, đào tạo liên quan đến công nghệ nano và sinh học.

Luận án này tập trung vào việc tổng hợp nano selen (SeNPs) ổn định bằng beta-glucan từ nấm men thông qua phương pháp chiếu xạ gamma Co-60, nhằm khắc phục nhược điểm của các phương pháp tổng hợp SeNPs truyền thống và tận dụng các hoạt tính sinh học quý giá của cả selen và beta-glucan. SeNPs được đánh giá cao về sinh khả dụng và độc tính thấp, trong khi beta-glucan là polysaccharide có khả năng chống oxy hóa, kháng viêm, ức chế ung thư và tăng cường miễn dịch, đồng thời đóng vai trò là chất ổn định hiệu quả cho SeNPs.
Mục tiêu chính của nghiên cứu là xây dựng thành công quy trình và tổng hợp chế phẩm SeNPs/beta-glucan có hoạt tính sinh học bằng phương pháp chiếu xạ gamma Co-60. Các mục tiêu cụ thể bao gồm việc thiết lập quy trình tổng hợp SeNPs/beta-glucan tan trong nước, tổng hợp thành công chế phẩm này, và đánh giá hoạt tính chống oxy hóa, khả năng ức chế tế bào ung thư gan HepG2, cũng như tác dụng tăng cường miễn dịch của chế phẩm.
Về mặt khoa học, kết quả nghiên cứu cung cấp dữ liệu quan trọng về các thông số và yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp SeNPs/beta-glucan bằng chiếu xạ, đồng thời chứng minh hoạt tính chống oxy hóa, ức chế ung thư và tăng cường miễn dịch của chế phẩm tổng hợp. Đây là cơ sở tham khảo quý giá cho các nghiên cứu, giảng dạy và chuyển giao công nghệ, tạo tiền đề cho các nghiên cứu sâu hơn về ứng dụng bức xạ gamma trong tổng hợp vật liệu nano selen ổn định bởi polysaccharide.
Về mặt thực tiễn, luận án đã đưa ra quy trình công nghệ tổng hợp chế phẩm SeNPs/beta-glucan dạng bột có hoạt tính sinh học cao và độ ổn định tốt, giúp thuận lợi cho việc bảo quản, vận chuyển và mở rộng ứng dụng trong sản xuất các sản phẩm tăng cường miễn dịch, ức chế ung thư. Chế phẩm này hứa hẹn là nguyên liệu tiềm năng cho thực phẩm bảo vệ sức khỏe thế hệ mới, an toàn và hiệu quả hơn so với các sản phẩm bổ sung selen vô cơ và hữu cơ hiện có.
Tính mới của luận án nằm ở việc đây là nghiên cứu đầu tiên tổng hợp thành công chế phẩm nano selen ổn định bằng gamma Co-60 với độ ổn định và hoạt tính sinh học cao. Nghiên cứu đã đánh giá chi tiết hoạt tính tăng cường miễn dịch trên mô hình chuột bị suy giảm miễn dịch, bao gồm các chỉ số miễn dịch trong máu ngoại vi, tủy xương và lách. Đồng thời, cơ chế ức chế tế bào ung thư gan HepG2 thông qua cảm ứng apoptosis và ức chế chu kỳ phân chia tế bào cũng được xác định. Chế phẩm SeNPs/beta-glucan được tạo ra bằng phương pháp chiếu xạ là một sản phẩm công nghệ cao từ nguồn gốc tự nhiên, có tiềm năng lớn trong việc hỗ trợ tăng cường miễn dịch và phòng trị ung thư một cách an toàn và hiệu quả.