Tuyển tập Câu hỏi đáp về điện

Chia sẻ: Le Quoc Hung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:424

Thêm vào BST

Báo xấu

388
lượt xem 147
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập Câu hỏi đáp về điện dưới đây đưa ra các câu hỏi và đáp án theo hệ thống từng chương sau: chương 1 kiến thức cơ bản điện, chương 2 những vấn đề cơ bản của hệ thống cấp điện, chương 3 khí cụ điện, chương 4 máy biến áp, chương 6 động cơ điện không đồng bộ, chương 8 kết cấu công nghệ và những vấn đề khác của máy điện, chương 9 đường dây điện học, chương 10 tiếp đất và an toàn điện, chương 11 kỹ thuật chống sét, chương 12 hệ số công suất, chương 13 chiếu sáng,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tuyển tập Câu hỏi đáp về điện

L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com M CL C Chương 1 : Ki n th c cơ b n ñi n 1 - 1 Nh ng khái ni m cơ b n trong m ch ñi n 5 1 - 2 Dùng bút th ñi n ki m tra m ch ñi n 10 1 - 3 Cu n dây có lõi s t 13 1 - 4 ði n và t 15 1 - 5 V t li u cách ñi n 17 Chương 2 : Nh ng v n ñ cơ b n c a h th ng c p ñi n 2 - 1 Truy n t i ñi n 19 2 - 2 Dây cái 24 2 - 3 ði n qu ng 31 2 - 4 V n ñ ti p ñ t ñi m trung tính 33 2 - 5 C p ñi n và thông tin 42 2 - 6 Nh ng v n ñ khác 44 Chương 3 : Khí c ñi n 3 - 1 nh hư ng c a môi trư ng ñ i v i khí c ñi n 47 3 - 2 ng b c (l ng) và v s 49 3 - 3 S s n sinh và d p t t h quang ñi n 52 3 - 4 ð u ti p xúc 55 3 - 5 B ng t m ch d u 59 3 - 6 B ng t m ch Hexafluoride lưu huỳnh. B ng t m ch không khí. B ng t m ch chân không 66 3 - 7 Công t c cách ly và công t c c u dao 69 3 - 8 Cơ c u thao tác và thao tác m ch ñi n 74 3 - 9 C u chì 78 3 - 10 Công t c không khí t ñ ng 85 3 - 11 Nam châm ñi n 87 3 - 12 B ti p xúc 91 3 - 13 Rơle 97 3 - 14 B ñi n kháng 103 3 - 15 Thi t b phòng ch ng n ñi n 107 Chương 4 : Máy bi n áp 4 - 1 Nguyên lý chung c a máy bi n áp 111 4 - 2 K t c u và công ngh c a máy bi n áp 119 4 - 3 Phương pháp ñ u dây máy bi n áp 132 4 - 4 ðo th máy bi n áp 138 4 - 5 V n hành máy bi n áp 143 4 - 6 B ñi u ch nh ñi n áp và b h c m 151 Chương 6 : ð ng cơ ñi n không ñ ng b 6 - 1 Nguyên lý ho t ñ ng cơ b n c a ñ ng cơ ñi n không ñ ng b 160 6 - 2 K t c u c a môtơ ñi n không ñ ng b 170 - Trang 1 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com 6 - 3 V n hành môtơ ñi n ki u l ng sóc 175 6 - 4 Kh i ñ ng và phanh hãm môtơ ñi n ki u l ng 181 6 - 5 Môtơ ki u vành góp 187 6 - 6 Môtơ m t pha 191 6 - 7 Môtơ c góp ch nh lưu ba pha 195 6 - 8 Hư h ng và ki m tra s a ch a môtơ 196 Chương 8 : K t c u, công ngh và nh ng v n ñ khác c a máy ñi n 8 - 1 K t c u c a máy ñi n 201 8 - 2 Lõi s t 207 8 - 3 Cu n dây 209 8 - 4 tr c 215 8 - 5 B ñ i chi u, vành góp và ch i ñi n 218 8 - 6 ðo ki m máy ñi n 220 8 - 7 Nh ng v n ñ khác 223 Chương 9 . ðư ng dây ñi n l c 9 - 1 Nh ng v n ñ chung c a ñư ng dây ñi n 229 9 - 2 Dây d n 233 9 - 3 ðư ng dây m c trên không , ngoài tr i 238 9 - 4 ðư ng dây trong nhà 244 9 - 5 K t c u cáp ñi n 247 9 - 6 ð u n i cáp ñi n 250 9 - 7 L p ñ t và v n hành cáp ñi n 252 Chương 10 : Ti p ñ t và an toàn ñi n 10 - 1 Ki n th c cơ b n phòng ñi n gi t 258 10 - 2 Ti p ñ t và ti p "không" 264 10 - 3 ði n tr ti p ñ t và an toàn ñi n 268 10 - 4 Thi t b ti p ñ t 271 10 - 5 Bi n pháp an toàn 275 Chương 11 : K thu t ch ng sét 11 - 1 B thu lôi (B tránh sét) 278 11 - 2 Kim thu lôi, dây thu lôi và khe h thu lôi 286 11 - 3 Ch ng sét cho thi t b ñi n 288 11 - 4 Ch ng sét cho ñư ng dây 291 11 - 5 Ch ng sét cho công trình ki n trúc 295 11 - 6 L p ñ t dây ti p ñ t thu lôi và v n ñ an toàn 296 Chương 12 : H s công su t 12 - 1 Dùng t ñi n nâng cao h s công su t 299 12 - 2 L p d t và v n hành t ñi n 301 Chương 13 : Chi u sáng 13 - 1 ðèn sáng tr ng 303 13 - 2 ðèn huỳnh quang 306 - Trang 2 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com 13 - 3 Các ngu n sáng khác 312 13 - 4 M ch ñi n chi u sáng và v n hành 314 Chương 14 : c qui 14 - 1 B trí b n c c c qui 317 14 - 2 Dung d ch ñi n gi i 318 14 - 3 N p - phóng ñi n c a c qui 319 14 - 4 V n hành c qui 321 Chương 15 : B o v b ng rơle và thi t b t ñ ng 15 - 1 B o v quá dòng ñi n 323 15 - 2 B o v vi sai và b o v chi u 325 15 - 3 B o v th t không 326 15 - 4 Ngu n ñi n thao tác 328 15 - 5 Thi t b t ñ ng 330 Chương 17 : K thu t ñi n t 17 - 1 Linh ki n ñi n t 332 17 - 2 Thirixto 335 17 - 3 V n hành thi t b thirixto 337 17 - 4 Thi t b thirixto xúc phát và b o v 339 17 - 5 M ch ch nh lưu 342 17 - 6 Linh ki n và thi t b ch nh lưu khác 350 17 - 7 n áp ngu n ñi n 354 Chương 18 : ð ng h ñi n 18 - 1 K t c u và nguyên lý c a ñ ng h ñi n 356 18 - 2 S d ng ñ ng h ñi n thư ng dùng 366 18 - 3 ð ng h v n năng 374 18 - 4 ð ng h mê ga ôm 381 18 - 5 Công tơ ñi n và ñ ng h công su t 388 18 - 6 ð ng h k p (d ng g ng kìm) 395 18 - 7 C u ñi n 397 Chương 19 : ðo th di n 19 - 1 ðo ñi n 398 19 - 2 Th nghi m ñi n 406 Chương 20 : Nh ng v n ñ khác 20 - 1 S bù ñi n khí 416 20 - 2 ð u n i, hàn n i và nhi t ñi n 418 20 - 3 Xe ñi n 421 20 - 4 Linh tinh 423 - Trang 3 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com - Trang 4 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com CHƯƠNG I KI N TH C CƠ B N ðI N 1 - 1 Nh ng khái ni m cơ b n trong m ch ñi n 1 - 1 - 1 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: ði n xoay chi u bi n ñ i theo hình sin, v y cư ng ñ dòng ñi n và ñi n áp mà chúng ta thư ng nói l y gì làm chu n? ðáp: Trong m ch ñi n xoay chi u, chúng ta dùng "Tr s hi u d ng" ñ làm chu n ño; b ng cách tính ñ nhi t lư ng mà dòng ñi n xoay chi u - phát ra khi qua ñi n tr b ng v i nhi t lư ng mà dòng ñi n m t chi u phát ra khi ch y qua cùng ñi n tr , v i th i gian là như nhau. Tr s c a dòng ñi n xoay chi u như v y g i là tr s hi u d ng. 1 - 1 - 2 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Sau khi m c song song m t pin khô 1.5V v i m t pin khô 1.2V c t m ch ngoài, m t lúc sau phát hi n ñi n áp c c pin 1.5V nhanh chóng s t xu ng, t i sao? ðáp: Khi ñi n th c a hai c c pin m c song song không b ng nhau, thì gi a hai pin có dòng ñi n vòng (hình 1 - 1 - 2). N u ñi n th E1 cao hơn E2, tuy ñã ng t m ch ngoài, gi a hai pin v n sinh ra dòng ñi n vòng: E1 − E 2 Io = r01 − r02 r01, r02 là ñi n tr trong, khi dòng ñi n Io ch y qua r01, r02 s làm tiêu hao ñi n năng c a pin có ñi n th cao hơn, cho ñ n khi ñi n th El b ng E2 thì dòng ñi n vòng Io s b ng 0. Cho nên hai c c pin (ho c ACCU) có ñi n th khác nhau không th m c song song v i nhau. 1 - 1 - 3 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: T i sao tr s ñ c trên Ampe k t ng c a m ch ñi n xoay chi u nh hơn t ng các tr s ñ c ñư c trên Ampe k các m ch nhánh? ðáp: Cư ng ñ dòng ñi n ñ c ñư c trên Ampe k t ng là t ng véc tơ cư ng ñ dòng ñi n các m ch nhánh, ch khi h s công su t các m ch nhánh b ng nhau, thì t ng vectơ cư ng ñ dòng ñi n m i b ng t ng ñ i s cư ng ñ dòng ñi n các m ch nhánh. Trong th c t , h s công su t c a các m ch nhánh không b ng nhau, cho nên cư ng ñ dòng ñi n ñ c trên Ampe k t ng luôn luôn nh hơn t ng cư ng ñ dòng ñi n các m ch nhánh. 1 - 1 - 4 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: T i sao b ñi n tr (dùng gia nhi t) lo i 3 pha ñ u hình sao, khi ñ t m t pha thì dung lư ng c a nó gi m m t n a? - Trang 5 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com ðáp: V i sơ ñ ñ u dây th hi n hình 1 - 1 - 4, n u còn ñ 3 pha thì dung lư ng c a nó là: 2 3U 0 P = 3U φ I φ = r Khi ñ t 1 pha (pha C), lúc ñó: Ic = 0 U 3U φ IA = IB = = 2r 2r 2 3U φ 3U φ Pñ t = PA + PB = UI A (ho c IB) = U = 2r 2r Pñöùt 1 Do ñó: = P 2 Cho nên khi ñ t m t pha, dung lư ng gi m xu ng còn m t n a so v i ñ 3 pha. 1 - 1 - 5 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Th nào là công su t toàn ph n (bi u ki n)? Công su t tác d ng (h u công)? Công su t ph n kháng (vô công)? ðáp: o Tích tr s h u hi u c a ñi n áp và cư ng ñ trong m ch ñi n g i là công su t toàn ph n bi u ki n, t c S = UI. o Công su t toàn ph n nhân v i Cosin c a góc l ch pha gi a cư ng ñ và ñi n áp (t c h s công su t) là công su t tác d ng (công su t h u công), t c P = UIcosφ. o Công su t toàn ph n nhân v i sin c a góc l ch pha gi a cư ng ñ và ñi n áp g i là công su t ph n kháng (vô công), t c Q = UIsinφ. o Quan h gi a 3 ñ i lư ng ñó là: S2 = P2 + Q2 ho c S = P2 + Q2 1 - 1 - 6 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Khi s d ng máy hàn ng n m ch (hàn b m ñi m) ñ hàn thép lá thì dùng ñi n c c ñ ng ñ , nhưng khi hàn b c lá lên ñ ng lá thì không th dùng ñi n c c ñ ng ñ . Nguyên nhân t i sao? ðáp: ði n tr su t c a thép lá l n hơn ñi n c c ñ ng ñ nhi u, khi làm ng n m ch do ñi n tr c a thép lá t i v trí hàn l n hơn nhi u so v i các b ph n khác c a máy hàn ñi m (t c I2R c a b ph n thép lá là l n nh t), cho nên sinh nhi t l n, nóng ch y c c b mà liên k t v i nhau. Khi hàn b c lá v i ñ ng lá, ñi n tr t i v trí hàn lúc này thư ng nh hơn ñi n c c. K t qu b ph n nóng ch y trư c là ñi n c c, không th hàn ñư c. ð x lý ph i s d ng kim lo i có ñi n tr l n nhưng ph i có nhi t ñ nóng ch y cao ho c dùng th i than graphit (nhi t ñ nóng ch y cao) làm ñi n c c. Lúc này phương pháp hàn là l i d ng nhi t ñ cao c a ñi n c c ñ h tr gia nhi t, khi n m t ti p xúc gi a b c v i ñ ng nóng ch y trư c, nh th m i hàn ñư c. - Trang 6 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com 1- 1 - 7 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Gi thi t ñi n áp ngu n là 220V, n u có hai bóng ñèn 110V 25W và 110V 100W, li u có th m c n i ti p hai b ng ñèn này vào m ch ñi n không (ñ dùng ñi n áp 220V)? Sau khi m c như v y thì k t qu s ra sao? ðáp: Không ñư c. Bóng ñèn khác công su t thì không th m c n i ti p, n u c m c thì bóng 25W s b cháy. 25 25 Dòng ñi n ñ nh m c c a bóng ñèn 25W là = 0.23A; ñi n tr là: = 473 110 (0.23) 2 100 100 Dòng ñi n ñ nh m c c a bóng ñèn 100W là = 0.91A ; ñi n tr là: = 121 110 (0.91) 2 Khi hai bóng ñèn m c n i ti p, ñ u v i ngu n 220V thì dòng ñi n ch y qua s là 220 kho ng = 0.37 A . Cư ng ñ dòng ñi n này vư t quá nhi u so v i dòng ñi n 473 + 121 ñ nh m c c a bóng 25W, do ñó bóng ñèn này s b cháy (lúc ñó, ñi n áp hai ñ u bóng ñèn 25W là kho ng 0.37 x 473 = 175V ch không ph i là 110V). 1 - 1 - 8 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: M t ph n dây ñi n tr c a b ñi n tr b ng n m ch, khi ñưa ngu n ñi n vào, dây ñi n tr b ng n m ch không nóng, còn ph n dây ñi n tr không b ng n m ch nóng lên. Nhưng v i m t cu n dây qu n trên lõi s t b ng n m ch m t s vòng, khi có dòng xoay chi u ch y qua, thì các vòng dây b ng n m ch l i nóng hơn r t nhi u so v i các vòng dây không b ng n m ch. V y là t i sao? ðáp: M t b ph n b ñi n tr b ng n m ch, khi có ñi n, dòng ñi n không ch y qua dây ñi n tr b ng n m ch cho nên không nóng. Cu n ñây qu n trên lõi s t khi có b ph n b ng n m ch, tương ñương như cu n th c p c a bi n th t ng u b ng n m ch. Lúc này cư ng ñ dòng ñi n ch y qua b ph n b ng n m ch l n g p nhi u l n so v i bình thư ng, sinh ra nhi t năng, làm tăng nhi t ñ . 1 - 1 - 9 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: T i sao ñi n tr xoay chi u và ñi n tr m t chi u c a cùng m t s i dây d n l i không gi ng nhau? ðáp: Khi dòng ñi n xoay chi u thông qua dây d n, m t ñ phân b dòng ñi n trong ti t di n dây d n là không gi ng nhau, càng g n tâm dây d n thì m t ñ dòng ñi n càng nh , g n b m t dây d n thì m t ñ dòng ñi n tương ñ i l n. Hi n tư ng này g i là hi u ng b m t. Khi t n s càng cao, thì hi n tư ng ngày càng th hi n rõ ràng. Do k t qu c a hi u ng b m t này mà làm cho ti t di n h u hi u c a dây d n gi m, ñi n tr tăng. Khi dòng ñi n m t chi u thông qua dây d n, không có hi n tư ng này, cho nên trên cùng m t dây d n, ñi n tr xoay chi u l n hơn ñi n tr m t chi u. 1 - 1 - 10 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Khi qu n cu n ñi n c m cao t n, t i sao ph i dùng dây nhi u s i ho c dây d n r ng ru t? - Trang 7 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com ðáp: Khi qu n cu n cao t n, s d ng dây d n nhi u s i là nh m gi m thi u nh hư ng hi u ng b m t c a dòng ñi n xoay chi u t n s cao. S d ng dây d n r ng ru t là nh m l i d ng ñ y ñ ti t di n h u hi u c a dây d n, ti t ki m kim lo i màu. Vì v i cu n dây cao t n (có dòng ñi n cao t n ch y qua) thì hi u qu c a dây d n r ng ru t cũng gi ng như dây d n ñ c có cùng ñư ng kính ngoài. 1 - 1 - 11 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Có m ch ñi n như hình 1-1-11. Khi c m m t lõi s t vào trong cu n c m L, ñèn tr nên t i l i. T i sao? ðáp: Khi trong m ch xoay chi u có ñ u v i cu n dây, dòng ñi n trong m ch ñi n không ch ñư c quy t ñ nh b i ñi n tr trong bóng ñèn và ñi n tr trên cu n dây, mà còn liên quan ñ n ñi n c m L trong cu n dây, L càng l n thì dòng ñi n s càng nh , khi c m lõi s t vào trong cu n dây, L tr nên l n, vì th bóng ñèn tr nên t i. 1 - 1 - 12 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: T i sao t ñi n ñ u vào m ch ñi n xoay chi u thì có dòng ñi n ch y qua, còn ñ u vào m ch ñi n m t chi u thì không có dòng ñi n ch y qua? ðáp: Khi ñ u t ñi n vào m ch ñi n xoay chi u, do s thay ñ i mang tính chu kỳ v chi u và ñ l n c a ñi n áp xoay chi u, khi n b n c c t ñi n ti n hành n p, phóng ñi n theo chu kỳ. Dòng ñi n phóng và n p ñi n này chính là dòng ñi n xoay chi u ch y qua t ñi n. Khi ñ u t ñi n vào m ch ñi n m t chi u, do chi u c a ñi n áp m t chi u không thay ñ i theo chu kỳ, ch th i ñi m ñ u vào có dòng ñi n n p nhưng th i gian r t ng n, n p ñi n xong s không còn dòng ñi n ch y qua. n a, cho nên, dòng ñi n m t chi u không th ch y qua t ñi n. 1 - 1 - 13 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Sau khi ñ u n i ti p hai t ñi n có ñi n áp ñ nh m c b ng nhau nhưng ñi n dung không b ng nhau, ph i chăng có th ñ t ñi n áp ngoài b ng g p hai l n ñi n áp ñ nh m c c a m i t ñi n? ðáp: Không ñư c g p ñôi, vì sau khi hai t ñ u n i ti p , s phân b ñi n áp b n t t l ngh ch v i ñi n dung C, t c C càng nh thì ñi n áp b n t c a nó càng cao. Khi m c n i ti p hai t ñi n có dung lư ng khác nhau, n u ñi n áp ngoài g p hai l n ñi n áp ñ nh m c c a m t t ñi n thì t có C nh t s x y ra quá áp. 1 - 1 - 14 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Hai t ñi n Cl - C2, trong ñó C1 là 16µF – 300V; C2 là 8 µF – 300V, ñ u n i ti p chúng v i nhau s ñ ng ngu n ñi n m t chi u 550V, nh n th y t 8µF b ñánh th ng. T i sao? ðáp: Khi ng d ng t ñi n ñ u n i ti p, thì ñi n áp mà nó nh n ñư c t l ngh ch v i ñi n dung gi thi t ñi n áp trên hai t Cl và C2 là U1 Và U2 C1 .C 2 16.8 16 T ng dung lư ng: C = = = µF C1 + C 2 16 + 8 3 ði n lư ng trên các t ñi n: Q = CU = C2U2 - Trang 8 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com C 16 / 3 U2 = U= x 550 = 367 V C2 8 Qua ñó có th th y, t ñi n có ñi n dung nh thì ñi n áp nh n ñư c l n hơn gi i h n ch u áp c a nó, cho nên b ñánh th ng. 1 - 1 - 15 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Khi hai cu n dây không có lõi s t (có cùng quy cách) l n lư t ñ u v i ñi n áp m t chi u 220V và ñi n áp xoay chi u 220V, cu n dây nào nóng nhanh hơn. T i sao? ðáp: Căn c vào ñ nh lu t Jun ta có : nhi t lư ng phát ra t l thu n v i bình phương cư ng ñ dòng ñi n ch y qua dây d n, t l thu n v i ñi n tr dây d n, t l thu n v i th i gian gia nhi t. Sau khi ñ u v i ñi n áp m t chi u 220V, cư ng ñ dòng ñi n trong cu n dây không có lõi s t ch do ñi n tr c a cu n dây quy t ñ nh. Còn khi cu n dây không có lõi s t ñ u v i ñi n áp xoay chi u 220V, c m kháng c a cu n dây s c n tr dòng ñi n xoay chi u ch y qua, cư ng ñ dòng ñi n do tr kháng c a cu n dây quy t ñ nh, cho nên cư ng ñ dòng ñiên xoay chi u nh hơn dòng ñi n m t chi u. Vì th , cu n dây d n v i ñi n áp m t chi u s phát nhi t nhanh hơn cu n dây ñ u v i ñi n áp xoay chi u. 1- 1 - 16 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Cu n dây ñi n áp c a công t c ñi n t xoay chi u, n u s vòng qu n không ñ i mà tăng ti t di n dây d n thì có th . gi m ñ tăng nhi t ñ c a cu n dây. Nhưng v i cu n dây m t chi u cũng tăng ti t di n dây d n như v y, nhi t ñ l i tăng cao. T i sao? ðáp: ði n kháng c a cu n dây xoay chi u l n hơn ñi n tr r t nhi u, nên dòng ñi n trong cu n dây h u như không ch u nh hư ng c a ñi n tr . Khi ti t ñi n dây d n tăng, ñi n tr R gi m, thì cư ng ñ dòng ñi n I h u như không thay ñ i, t n hao I2R trên ñ ng c a cu n dây gi m, cho nên nhi t ñ gi m xu ng. Cư ng ñ dòng ñi n c a cu n dây m t chi u do ñi n tr R quy t ñ nh (khi ñi n áp không ñ i), khi R gi m, s tăng lên c a I t l ngh ch v i R, t n hao I2R m t m t tăng lên theo t l ngh ch v i bình phương R, m t m t gi m xu ng theo t l thu n v i R, k t qu là tăng lên theo t l ngh ch v i R, cho nên nhi t ñ l i c tăng lên. - Trang 9 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com 1 - 2 Dùng bút th ñi n ki m tra m ch ñi n 1 - 2 - 1 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Bút th ñi n ch có m t ñ u ch m vào v t d n ñi n, t i san có th phát sáng ? ðáp: K t c u bên trong c a bút th ñi n như th hi n hình 1 - 2 - 1. B ph n phát sáng là bóng ñèn có hai c c. Bóng ñèn n p khí neon, m t c c n i v i ñ u khác c a bút th sau khi ñ u n i ti p v i m t ñi n tr có ñi n tr l n. Khi ñi n áp gi a hai c c c a bóng ñèn ñ t ñ n tr s nh t ñ nh, gi a hai c c s phát sáng, ñ sáng c a nó t l thu n v i ñi n áp gi a hai c c. Khi ñi n áp gi a v t mang ñi n ñ i v i ñ t l n hơn ñi n áp b t ñ u phát sáng c a bóng ñèn, thì khi ch m m t ñ u bút vào nó, còn ñ u kia qua ngư i n i v i ñ t thành m ch kín, nên có th phát sáng, tác d ng c a ñi n tr là h n ch dòng ñi n ch y qua ngư i nh m tránh ñi n gi t nguy hi m. 1 - 2 - 2 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Làm th nào dùng bút th ñi n ñ có th phân bi t ñi n áp 220V là ñi n m t chi u hay xoay chi u? Làm sao có th phân bi t c c âm, c c dương c a ñi n m t chi u ? ðáp: Khi bóng neon c a bút th ñi n thông ñi n, ch có c c ñ u v i c c âm là phát sáng. Khi th ñi n xoay chi u, hai c c c a bóng neon thay nhau làm c c âm, c c dương cho nên c hai c c cùng phát sáng. Khi n i bút th ñi n vào gi a c c âm, c c dương c a m ch ñi n m t chi u, trong bóng neon ch có m t c c phát sáng, c c phát sáng là c c n i v i c c âm c a ngu n ñi n, c c không phát sáng là c c n i v i c c dương. 1 - 2 - 3 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Dùng bút th ñi n ki m tra hai c c dương âm c a máy phát ñi n m t chi u 110V, bóng ñèn ñ u không sáng, nhưng khi ch m v i b t kỳ ñ u nào c a Mêgrôm k trên 500V thì ñ u phát sáng. Hai cái ñ u không ti p ñ t, t i sao cái sau có th phát sáng? ðáp: Mêgrôm k và máy phát ñi n tuy không tr c ti p ti p ñ t, nhưng ñ u qua ñi n tr cách ñi n r t cao ñ ti p ñ t. Như hình 1 - 2 - 3, A, B bi u th cho hai c c, R1, R2 là ñi n tr cách ñi n c a hai c c ñ i v i ñ t. N u Rl = R2 thì hi u ñi n th (tr s tuy t ñ i) c a c c dương, âm ñ i v i ñ t b ng nhau. Khi ñi n áp ñ u là 110V, hi u ñi n th c a m i c c ñ i v i ñ t ch có 55V, chưa ñ t t i ñi n áp phát sáng c a bóng ñèn, cho nên không sáng. Khi ñi n áp ñ u vư t quá 500V, ñi n th m i c c ñ i v i ñ t ñ u vư t quá ñi n áp phát sáng c a bóng ñèn cho nên ñ u phát sáng. Nhưng khi Rl và R2 chênh nhau r t xa, ñi n th c a hai c c ñ i v i ñ t cũng không chênh nhau r t xa, lúc ñó m t c c c a ñi n áp 110V cũng có th làm bóng ñèn phát sáng, m t c c c a ñi n áp 500V cũng có th không phát sáng. - Trang 10 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com 1 - 2 - 4 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Dùng bút th ñi n ki m tra ñ u kim lo i c a bóng ñèn, thư ng có th làm cho bóng ñèn neon phát sáng, nhưng dùng vôn k ph thông ñ ño l i không có ñi n áp. T o sao? ðáp: Hi n tư ng trên ñây có th dùng hình 1 - 2 - 4 ñ gi i thích. ði m A bi u th dây pha trong bóng ñèn, ñi n tr cách ñi n c a nó ñ i v i kim lo i trên ñui ñèn là Rl, ñi n tr cách ñi n c a F ñ i v i ñ t G là R2, do dòng ñi n rò gi a A và F V là I1, ñ s t áp gi a FG là VFC = I1.R2 = × R 2 , gi thi t R1 + R 2 U = 220V, R1 = 5µΩ, R2 = 10µΩ thì 10 VFG = 220 × = 147 V cho nên có th làm cho bóng ñèn neon 5 + 10 sáng. Nhưng ñi n tr c a vôn k ph thông nh hơn 0.1µΩ dùng nó ñ ño ñi n áp gi a F và G, tương ñương v i vi c m c song song m t ñi n tr nh gi a F và G, khi n 1 R FG = = 0.1µ (gi thi t ñi n tr c a vôn k là 0.1µΩ), thì 1 1 + 10 0.1 0 .1 VFG = 220 × = 4.3V nên không th y có s ñ c trên vôn k ph thông. 5 + 0 .1 1 - 2 - 5 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Như th hi n hình 1 - 2 - 5a, khi dây gi a (trung tính) c a m ch ñi n chi u sáng b ñ t dây, bóng ñèn b ng t, t i sao bút th ñi n ch m ñi m F c a dây gi a có th phát sáng? Còn ñi m G không sáng? T i sao dùng vôn k ño ñi n áp c a ñi m F ñ i v i ñ t l i không có? Hình 1-2-5 ðáp: M ch ñi n tương ñương c a tình hu ng ñó như th hi n hình 1 - 2 - 5 b. R1 là ñi n tr cách ñi n gi a dây pha v i dây gi a, R2 là t ng ñi n tr gi a ngư i khi v i bút ñi n. Lúc này, ñi n th c a ñi m F do t s gi a R1 v i R2 quy t ñ nh. Ví 1 1 1 1 d , khi R 2 = R 1 thì UF = U = 55V; khi R 2 = R 1 thì UF = U = 44V 3 4 4 5 - Trang 11 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com , cho nên bút ñi n v n có th phát sáng. ði m G tr c ti p n i v i ñ t, ñi n th c a nó g n b ng 0, cho nên bút ñi n không phát sáng. Khi dùng vôn k ño ñi n áp c a ñi m F v i ñ t, do ñi n tr c a cu n dây vôn k nh hơn R1 r t nhi u, UF h u như b ng 0, cho nên không có s ñ c. ðương nhiên, n u cách ñi n gi a dây pha v i dây gi a r t kém, t c tr s Rl r t nh thì vôn k cũng có th có s ñ c 1 - 2 - 6 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Dây trung tính phía ñi n áp th p c a máy bi n th , có mang ñi n, ñi n áp nghi m ñư c b ng bút th ñi n th y hơn ñi n áp c a v t mang ñi n thông thư ng. ðó là do nguyên nhân gì gây nên? ðáp: tình hu ng này ph n l n x y ra trư ng h p nơi dùng ñi n cách nơi cung c p ñi n tương ñ i xa, ph t i ba pha quá không cân b ng, ñ c bi t là trư ng h p ti t di n dây trung tính quá nh thư ng d x y ra nh t. Nguyên nhân ch y u c a nó là cư ng ñ dòng ñi n ch y qua dây trung tính quá l n, ñ s t áp x y ra trên dây trung tính tương ñ i l n. - Trang 12 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com 1 - 3 Cu n dây có lõi s t 1 - 3 - 1 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i T i Sao trong cu n c n t n s th p (th p d n), nói chung ñ u có lõi s t, còn trong cu n c n cao t n l i không có lõi s t? ðáp: ði n kháng c a cu n c n có liên quan ñ n ñi n c m c a cu n dây, mà ñi n c m c a cu n dây có liên quan ñ n tính ch t ñư ng t c a nó. N u ñư ng t c a cu n dây là v t ch t t tính, thì ñi n c m tăng lên. Sau khi cu n c n qu n lên lõi s t như v y có th ti t ki m ñư c nhi u kim lo i màu (ñ ng ho c nhôm). Cu n c n t n s th p ch nên s d ng trong m ch ñi n dư i 100Hz. Do t n s th p nên dùng phi n thép Silic làm ñư ng t s không gây ra nhi t ñ cao do dòng ñi n xoáy trong lõi s t sinh ra. Cu n c n cao t n do dùng trong m ch ñi n cao t n, nên n u s d ng lõi s t, s sinh ra dòng ñi n xoáy r t l n, làm t n th t nhi u năng lư ng, khi n lõi s t có nhi t ñ cao. M t khác, ñi n c m c a cu n c n cao t n thư ng không yêu c u quá l n, cho nên nói chung cu n c n cao t n không dùng lõi s t. 1- 3 - 2 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: L c hút c a nam châm ñi n sau khi lõi s t ñư c c ñ nh ñư c quy t ñ nh b tích c a cư ng ñ dòng ñi n và s vòng c a cu n dây (I x W), th h i v i ngu n ñi n xoay chi u (m t chi u) thì trong hai cu n dây sau ñây, cu n nào có l c hút l n hơn, gi thi t cu n A là 500 vòng, cu n B là 1000 vòng, còn l i ñ u hoàn toàn khác nhau? ðáp: Khi v i ngu n ñi n m t chi u, l c hút g n như b ng nhau. Vì s vòng c a B tuy tăng g p ñôi, nhưng ñi n tr cũng g n như tăng g p hai l n, dòng ñi n I gi m ñi 1/2 cho nên IW g n như không thay ñ i. V i ngu n ñi n xoay chi u, l c hút c a cu n dây có s vòng ít, ngư c l i, l i tăng lên. B i vì c m kháng t l thu n v i W2, cho nên tuy s vòng c a B tăng g p ñôi, c m kháng l i tăng lên g p 4 l n, vì th , dòng ñi n gi m còn 1/4, cho nên l c hút c a B nh hơn A kho ng 1/2 l n. 1 - 3 - 3 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Như th hi n hình 1 - 3 - 3, hai cu n dây hoàn toàn gi ng nhau qu n lên cùng m t lõi s t m ch kín, ñ t ñi n áp xoay chi u U lên hai ñ u c a m t cu n dây nào ñó (nét li n trong hình) và ñ u song song hai cu n dây l i v i nhau r i n i V i U (nét ñ t trong hình), trong hai trư ng h p ñó, dòng ñi n I c a m ch ñi n li u có b ng nhau? ðáp: Dòng ñi n I c a m ch ñi n b ng nhau. Vì dòng ñi n này ch y u là dông ñi n kích t , ph n ñi n th mà t thông xoay chi u do nó sinh ra c m ng trong - Trang 13 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com cu n dây, g n như b ng v i ñi n áp U bên ngoài, ngư c chi u nhau; v i s Vòng c a cu n ñây và t n s c a ngu n ñi n c ñ nh, thì ñ l n c a ph n ñi n th s t l thu n v i t thông; gi ñây ñi n áp ngoài c ñ nh, ph n ñi n th cũng c ñ nh, t thông cũng c ñ nh, cho nên trong hai tình hu ng trên, t thông trong lõi s t m ch kín là b ng nhau. Khi ñ u song song, s vòng c a cu n dây tăng g p ñôi, ñ làm cho t thông b ng nhau, dòng ñi n kích t ch y qua m i cu n dây ph i gi m 1/2, cho nên dòng ñi n I c a m ch ñi n v n không ñ i. - Trang 14 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com 1 - 4 ði n và t 1 - 4 - 1 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Dây t i ñi n t i sao l i rung và kêu? ðáp: Dây cái c ng c a nhà máy ñi n và tr m bi n ñi n trong khi v n hành b rung và kêu, ph n l n x y ra trong dây cái hai phi n (ho c nhi u phi n) cùng pha. B i vì trong các ñây cái cùng pha, ñ l n và chi u c a dòng ñi n ch y qua là gi ng nhau (như hình 1 - 4 - 1): Khi có dòng ñi n ch y qua, s sinh ra t trư ng quanh m i dây cái. Do tác d ng tương h c a t trư ng và dòng ñi n trong dây cái khi n hai s i dây cái ch u l c hút l n nhau, l i vì dòng ñi n ch y qua dây cái là ñi n xoay chi u 50Hz, trong m i n a sóng khi dòng ñi n bi n ñ i t "không" ñ n tr s l n nh t r i l i gi m xu ng ñ n tr s "không", l c hút gi a hai dây cái cùng bi n ñ i t "không" ñ n tr s l n nh t r i l i gi m xu ng b ng "không". N u phi n ñi n và c p gi a khe h dây cái c p r t ch c ch n thì tuy ch u l c dây cái cũng không b rung. Nhưng, thư ng thư ng trong quá trình v n hành, c p dây cái b rơ l ng ho c kho ng cách c p dây quá xa (nói chung c 800-1000mm có m t c p) thì dư i tác d ng c a l c t , dây chính s b rung 100 l n/giây, kèm theo có ti ng kêu chói tai. Dây cái rung trong th i gian dài không nh ng phát ra t p âm chói tai mà còn s làm cho kim lo i dây cái b m i, n t v gây nên s c , cho nên c n nhanh chóng lo i tr hi n tư ng này. 1- 4 - 2 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: M t thanh nam châm vĩnh c u và m t thanh s t non, hình dáng hoàn toàn gi ng nhau (như hình 1 - 4 - 2), gi s không d a vào b t c th gì khác, có th nhanh chóng ñoán ra không? ðáp: L y thanh A cho hút ph n gi a c a thanh B. N u có hút, thì thanh A là nam châm vĩnh c u, n u không hút thì thanh A là s t non. B i vì ph n gi a c a nam châm vĩnh c u không th hi n t tính. Vì th , s t non không th hút ph n gi a c a nam châm, nhưng nam châm l i có th hút ph n gi a c a s t non. 1- 4 - 3 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: M t thanh nam châm vĩnh c u n u c t làm ñôi theo ñư ng AB như th hi n hình 1 - 4 - 3 thì khi hai n a ñ g n nhau s có hi n tư ng gì x y ra? ðáp: Sau khi thanh nam châm c t tách ra theo ñư ng AB, thành hai thanh nam châm, lúc này t c c cùng tính c nh nhau, gi a hai thanh có l c ñ y l n nhau khi n chúng không th ghép l i v i nhau ñư c n a. Trư c khi chia tách ra, l c hút phân t l n hơn l c t ñ y nhau cho nên không - Trang 15 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com b ñ y tách ra. - Trang 16 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com 1 - 5 V t li u Cách ñi n 1- 5 - 1 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: T i sao cách ñi n trong c a thi t b ñi n cao áp thì s d ng cách ñi n gi y d u, còn cách ñi n ngoài l i s d ng cách ñi n vô cơ như s cách ñi n, th y tinh v.v... ðáp: Cách ñi n trong ph n l n dùng cách ñi n gi y d u ñư c ch t o b ng cách ch ng x p gi y cáp ñi n r i t m d u, do xơ s i có tác d ng ngăn cách trong d u, còn d u l i chèn l p kín khe h trong gi y, cho nên cư ng ñ ñi n h c r t cao, ñ c bi t là cư ng ñ ñi n h c t c th i; có th ñ t trên 100kV/mm, tính công ngh cũng tương ñ i t t, vì th ñư c s d ng làm ch t cách ñi n trong r t nhi u thi t b ñi n cao áp (như t ñi n, cáp ñi n, bi n th , b h c m v.v...). Nh ng ch t vô cơ như s cách ñi n, th y tinh v.v... do khó bi n ch t l i ít b nh hư ng c a th i ti t khí h u, mà cư ng ñ cơ h c l i cao, l i ch u ñư c phóng ñi n, vì th ñư c s d ng r ng rãi ñ làm cách ñi n ngoài c a thi t b ñi n cao áp. 1 - 5 - 2 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: T i sao ñi n tr cách ñi n gi m theo s tăng lên c a nhi t ñ ? ðáp: Khi nhi t ñ tăng cao, s chuy n ñ ng c a phân t trong ch t cách ñi n tăng theo, ñi n t trong phân t d thoát ra do s va ch m l n nhau gi a các phân t làm tăng tính năng d n ñi n trong ch t cách ñi n; ñ ng th i khi nhi t ñ tăng cao thì thành ph n nư c trong ch t cách ñi n s b t ñ u trương n , dài ra, thành d ng s i nh phân b gi a hai c c, do trong nư c cô ch a t p ch t d n ñi n, vì th làm tăng tính năng ñi n trong v t ch t cách ñi n. T p ch t ch a trong nư c và t p ch t tính ki m, tính axít ch a trong ch t cách ñi n sau khi b nư c phân gi i s làm tăng tính năng d n ñi n, do ñó khi nhi t ñ tăng cao, ñi n tr cách ñi n s gi m th p. 1- 5 - 3 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: ð dày ch t cách ñi n tăng g p hai l n, ph i chăng cư ng ñ ch u áp cũng tăng g p hai? ðáp: Ch t cách ñi n t t và ñ ng ñ u (mê ca r t m ng) ñ t trong ñi n trư ng ñ u thì cư ng ñ ch u áp c a nó có t l thu n v i ñ dày. Nhưng tuy t ñ i ña s v t li u cách ñi n, do nh ng nguyên nhân như tính không ñ ng ñ u v ch t li u và s khác nhau v m c ñ khô, ñ c bi t là, khi ñ dày tăng lên nhi t sinh ra do t n hao môi ch t gây ra trong v t th cách ñi n, không th tán phát toàn b ñ n ñi n c c ho c vào môi ch t khác chung quanh, t p trung l p trong v t th cách ñi n, làm nóng v t cách ñi n, d gây ra ñánh th ng nhi t. Do ñó, ñ dày tăng g p ñôi thì cư ng ñ ch u áp tăng không ñ n g p ñôi. 1 - 5 - 4 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Khi ch n v t li u cách ñi n cho t ñi n, mong mu n h s cách ñi n tương ñ i εr C a v t li u ph i l n m t chút, còn khi ch n v t li u cách ñi n cho cáp ñi n và máy ñi n thì l i yêu c u εr ph i nh hơn m t chút. T i sao? ðáp: Môi ch t cách ñi n có . tác d ng cách ñi n và c ñ nh cơ h c ñ i v i th d n ñi n v i ñi n th khác nhau; nhưng trong t ñi n, môi ch t còn c m t tác d ng quan tr ng n a, ñó là tàng tr năng lư ng. ð i v i t ñi n t m ph ng thì ñi n dung c a - Trang 17 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com nó C=εo. εr.A/d, trong ñó eo là h s cách ñi n chân không; εr là h s cách ñi n tương ñ i c a môi ch t; A là di n tích b n c c; d là kho ng cách gi a hai c c N u εr l n, thì ñi n dung C s tăng lên theo t l thu n. Vì th , khi ch n v t li u cách ñi n dùng cho t ñi n, m t m t ph i chú ý cư ng ñ ñi n h c, m t khác mu n εr l n m t chút, như v y có th gi m th tích và tr ng lư ng cho ñơn v dung lư ng c a t ñi n. Ch t cách ñi n dùng cho cáp ñi n và máy ñi n không có yêu c u tàng tr năng lư ng, mu n tính c c hóa tương ñ i y u, t c er tương ñ i nh . ð i v i cách ñi n cho cáp ñi n, εr nh còn có th gi m thi u dòng ñi n n p ñi n khi cáp ñi n v n hành. Mi ng rãnh cu n dây stato c a môtơ có khe h , n u εr môi ch t cách ñi n th r n c a môtơ nh chênh l ch v i .không khí tương ñ i nh thì cư ng ñ trư ng c a mi ng rãnh ho c khe h cũng tương ñ i nh thì có th nâng cao ñi n áp ñánh th ng. 1 - 5 - 5 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Trong khe h không khí, thành ph n nư c trong không khí tăng lên, ñi n áp ñánh th ng tăng cao, t i sao môi ch t th r n b m thì ñi n áp ñánh th ng l i s t xu ng ðáp: Trong khe h không khí, n u ñ m tăng lên, thành ph n nư c trong không khí d thu hút ñi n t , hình thành ion âm, do hành trình t do c a nó rút ng n khi n ñi n áp ñánh th ng tăng cao. Môi ch t cách ñi n th r n sau khi hút m, do nư c b thu hút vào bên trong ho c b m t môi ch t nó có th hòa tan t p ch t ion ho c làm ñi n ly ch t c c c tính m nh, hơn n a vôi nh hư ng c a các t p ch t khác, tác d ng ñi n ly c a b n thân thành ph n nư c tăng m nh; do ñó làm tăng ñi n ly môi ch t th r n và t n hao môi ch t, d n ñ n ñi n áp ñánh th ng gi m xu ng. ð i v i v t li u xơ s i d hút m thì nh hư ng ñ c bi t l n, ñi n áp ñánh th ng sau khi hút m lúc th p nh t có th ch b ng vài ph n trăm lúc khô ráo; cho nên trong v n hành c n chú ý ch ng m. 1 - 5 - 6 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Trong v t li u cách ñi n cao áp n u l n l n b t khí thì trong v n hành d làm h ng toàn b v t li u cách ñi n. T i sao? ðáp: Trong v t li u cách ñi n cao áp, n u l n b t khí thì s t o thành môi ch t có l p, cư ng ñ ñi n trư ng c a nó phân b U l ngh ch v i h s cách ñi n. Do h s cách ñi n c a b t khí nh , cư ng ñ ñi n trư ng l n, b t khí s ñi n ly t do trư c khi n toàn b cư ng ñ cách ñi n gi m, t ñó làm h ng tính năng c a toàn - Trang 18 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com CHƯƠNG II NH NG V N ð CƠ B N C A H TH NG C P ðI N 2-1 Truy n t i ñi n 2 - 1 - 1 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: T i sao h th ng ñi n xoay chi u s d ng sóng hình sin mà không s d ng sóng d ng khác? ðáp: Sau khi các lo i máy ñi n và thi t b ñi n t h p thành h th ng ñi n, mu n v n hành bình thư ng ph i b o ñám h th ng ñi n c hình (d ng) sóng th ng nh t như v y thi t k và ch t o máy ñi n và thi t b ñi n m i có căn c chung. B i vì,trên t C cư ng ñ dòng ñi n i = C.du/dt (trong công th c du/dt là bi u su t) trên ñi n c m L, ñi n áp u = L.di/dt (trong công th c ñó, di/dt là bi u su t cư ng ñ ); xét v toán h c, ch có hàm s sin sau khi vi phân ho c tích phân thì ñ th (d ng sóng) c a hàm s m i không thay ñ i. ð ng th i, trong m ch ñi n thư ng s có m t s ñi n áp và cư ng ñ thêm vào, duy chi có hàm s sin khi c ng thêm vào d ng sóng m i không phát sinh bi u ñ kỳ d , còn b t c hình sóng nào ñ u không có tính ch t này. 2 - 1 - 2 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: T n s làm vi c c a ñi n xoay chi u t i sao l i ñ nh là 50 ho c 60 chu kỳ trong m i giây? ðáp: T n s c a ñi n xoay chi u cao hay th p ñ u có l i và h i. T n s cao có th gi m thi u lư ng s d ng ñ ng và s t dùng trong máy ñi n và máy bi n th ,cho nên tr ng lư ng gi m nh , giá thành th p, s nh p nháy c a bóng ñèn do dòng ñi n thay ñ i gây nên m t ngư i cũng không d nh n th y. Song nó s làm gi m kháng áp c a ñư ng dây t i ñi n và thi t b ñi n t n hao năng lư ng tăng lên, làm x u năng su t ñi u ch nh và hi u su t c a ñi n áp. T n s quá th p, s làm tăng tr ng lư ng c a máy ñi n và bi n th , giá thành tăng cao, s nh p nháy c a bóng ñèn cũng d nh n th y, cho nên t n s làm vi c qui ñ nh 50 ho c 60 chu kỳ/giây là tương ñ i h p lý. 2 - 1 - 3 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: T i sao ñi n áp lư i ñi n ph i ch n các c p khác nhau ? ðáp: Ch n c p ñi n áp, ngoài vi c tính ñ n ñ lư i th p an toàn cho ngư i s d ng ñ dùng lư i ñi n áp th p ra, khi truy n t i phân ph i ñi n lư i có cùng công su t thì ñi n áp càng cao, dòng ñi n càng nh , di n tích ti t di n ph n t i ñi n c a dây d n có th s d ng càng nh , ñ u tư s gi m tương ng. Nhưng yêu c u ñ i v i cách ñi n thì ñi n áp càng cao, ñ u tư v c t ñi n, bi n áp, b ng t ñi n cũng càng l n. Do ñó ñ i v i công su t truy n t i và kho ng cách truy n t i nh t ñ nh nào ñó thì c n ch n ñi n áp h p lý nh t. ð ng th i, vi c ch n ñi n áp ñi n lư i ph i t ng h p xem xét toàn di n qui ho ch trư c m t và lâu dài ph t i ñi n lư i và trình ñ k thu t lúc ñó m i có th l a ch n thích h p. C p ñi n áp ch n quá cao, thì ph t i lâu dài c a ñư ng dây không - Trang 19 -
L P THI T K ðI N NƯ C T I TPHCM TÀI LI U THAM KH O . M I V N ð TH C M C LIÊN H : lopthietkedien@gmail.com ñ , lãng phí ñ u tư, ch n quá th p thì không lâu l i ph i thay ñi n áp c p cao hơn, cũng không kinh t . 2 - 1 - 4 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: Thư ng nghe nói ñ n ñi n áp ñư ng dây 6 kilô vôn (kV) ho c 6.3 kilô vôn (kV), 6.6 kilô vôn (kV). Cách nói nào ñúng? ðáp: ð i v i c p ñi n áp này, ñi n áp ñ nh m c c a thi t b ñi n (như ñ ng cơ ñi n, lò ñi n) là 6kV còn ñi n áp ñ nh m c c a máy phát ñi n là 6.3kV. ði n áp ñ nh m c cu n nguyên c a máy bi n áp gi ng như thi t b dùng ñi n t c 6kV; ñi n áp ñ nh m c c a cu n phó cao hơn c a thi t b dùng ñi n 5%, t c 6.3kV. Khi tr s ñi n áp ng n m ch c a bi n áp trên 8%, ñi n áp ñ nh m c c a cu n phó ph i cao hơn c a thi t b dùng ñi n 10%, t c 6.6kV. Theo qui ñ nh, ñi n áp ñ nh m c c a lư i ñi n ph i b ng v i thi t b dùng ñi n c a nó, ñ i v i ñi n áp c p này mà nôi là 6kV. Cho nên nói, ñư ng dây ñi n áp 6kV là ñúng. 2 - 1 - 5 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: S t áp và t n th t ñi n áp có gì khác nhau? ðáp: Trong m ng ñi n m t chi u, s t áp và t n th t ñi n áp là hoàn toàn gi ng nhau, nhưng trong m ng ñi n xoay chi u, do v trí pha c a dòng ñi n và ñi n áp khác nhau, và quan h s t áp do ñi n kháng c a m ch ñi n gây ra nên hai khái ni m ñó khác nhau. Hi u hình h c c a ñi n áp hai ñ u, ñ u và cu i c a ñư ng dây g i là s t áp; hi u ñ i s ñi n áp hai ñ u c a nó g i là t n th t ñi n áp. Trong m ng xoay chi u, tr s tuy t ñ i c a s t áp l n hơn t n th t ñi n áp. 2 - 1 - 6 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) H i: ði n áp c a bu ng phân ph i ñi n áp th p là 400V; s t áp ñư ng dây t bu ng phân ph i ñi n ñ n phân xư ng 32V. N u h s công su t c a phân xư ng là 0.6 tr kháng c a ñư ng dây là ñi n tr thu n, thì ñi n áp phân xư ng có ph i là 368V? . ðáp: Không ph i; mà là 380V .Gi thi t ñi n áp bu ng phân ph i ñi n là U1 . . ,s t áp ñư ng dây là ∆ U ñi n áp phân xư ng là U 2 , cư ng . ñ dòng ñi n ph t i c a phân xư ng là I 2 . Quan h v trí pha gi a chúng v i nhau có th bi u th như hình 2 - 1 - 6. Vì tr . kháng c a ñư ng dây là ñi n tr thu n, cho nên ∆ U song . song v i I 2 . Do h s công su t c a ph t i phân xư ng là 0.6 . . cho nên ∆ U phân gi i thành hai thành ph n 0.6 ∆ U và 0.8 . . 2 2 2 ∆ U (ñư ng m nh trong hình). T ñó ta có : ( U 2 + 0.6 x 32) + (0.8 x 32) = 400 , gi i . ra. ta có U 2 = 380V. 2 - 1 - 7 (Tr v ñ u chương, Tr v M c l c) - Trang 20 -