TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUI, TẬP 03, SỐ 01, 2025 ĐIỆN TỬ - TỰ ĐỘNG HÓA
56 JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY QUI, VOL.03, № 01, 2025
ỨNG DỤNG PSIM ĐỂ MÔ PHỎNG VÀ KHẢO SÁT MẠCH
NGHỊCH LƯU 3 PHA
Trần Thị Thơm1,*
1Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh
*Email: tranthom208@gmail.com
TÓM TẮT
Khi các nguồn năng lượng thay thế trở nên phổ biến thì nhu cầu kết nối các nguồn năng lượng và
lưới điện hiện có sẽ tăng lên. Bộ nghịch lưu 3 pha thường được sử dụng để chuyển đổi năng lượng
điện một chiều do các nguồn năng lượng thay thế tạo ra thành nguồn năng lượng điện xoay chiều
tương thích với hệ thống tải[1]. Mục đích của bài báo là sử dụng phần mềm Psim – một công cụ
mạnh trong mô phỏng mạch điện tử công suất để mô phỏng mạch nghịch lưu 3 pha với 2 phương
pháp điều khiển là điều chế độ rộng xung SPWM và điều khiển 6 bước từ đó hiểu rõ hơn cho từng
phương pháp và ưu nhược điểm của chúng.
Từ khóa: : Psim, mạch nghịch lưu 3 pha, bộ điều khiển, điều chế độ rộng xung SPWM, điều
khiển 6 bước, dòng điện ra, điện áp ra.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Thực tế công nghệ cho thấy nhu cầu về
nguồn năng lượng tái tạo càng cao. Các nguồn
năng lượng tái tạo như tuabin gió, pin mặt trời
thường tạo ra điện ở dạng DC. Do gió hoặc ánh
nắng mặt trời không đều, các nguồn năng lượng
tái tạo cũng thường cung cấp điện đầu ra không
ổn định (do phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự
nhiên không điều khiển được: sức gió, ánh
nắng…). Để tạo ra một giao diện ổn định và
tương thích để hoà với hệ thống lưới điện xoay
chiều hiện tại cần có một khâu vô cùng quan
trọng đó là nghịch lưu 3 pha.
Hình 1. Mô hình khai thác nguồn PV và WG
Bên cạnh đó bộ nghịch lưu 3 pha là thành
phần chủ yếu trong bộ biến tần 3 pha. Chúng
được ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực truyền
động điện dùng trong điều khiển tốc độ động cơ
xoay chiều cho máy công nghiệp: máy bơm,
máy nén khí, động cơ…Trong lĩnh vực tần số
cao, bộ nghịch lưu được dùng trong các lò cảm
ứng trung tần, thiết bị hàn và rất nhiều máy móc
thiết bị trong các ngành công nghiệp…
Từ đó ta thấy được tầm quan trọng của
mạch nghịch lưu 3 pha trong thực tế sản xuất.
Hiện nay việc học của sinh viên trong học
phần điện tử công suất vẫn còn thụ động thông
qua trình bày sơ đồ nguyên lý và vẽ lại dạng
sóng của mạch mà chưa tự điều chỉnh thay thế
các trường hợp tải khác nhau cũng như các
phương pháp tạo xung điều khiển khác nhau từ
đó quan sát dạng tín hiệu ra cũng như giá trị
trung bình của tín hiệu ra tương ứng với từng
trường hợp.
Vì vậy, xây dựng mạch mô phỏng mạch
nghịch lưu 3 pha ứng với các phương pháp điều
chế xung điều khiển khác nhau giúp sinh viên
hiểu rõ hơn bài học trong từng trường hợp cụ
thể.
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Cơ sở lý thuyết.
Công cụ mô phỏng Psim – một phần mềm
được đánh giá là dễ sử dụng, trực quan, có
dung lượng nhẹ và khá mạnh trong lĩnh vực
điện tử công suất [2].
Nghịch lưu là quá trình biến đổi tín hiệu điện
một chiều thành tín hiệu điện xoay chiều.
Nghịch lưu được chia ra thành các loại cụ
thể:
