Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Ứng phó với căng thẳng và sức khỏe tâm thần của trẻ vị thành niên mắc bệnh mạn tính

Trong bối cảnh mô hình bệnh tật toàn cầu đang thay đổi, bệnh mạn tính ngày càng phổ biến, ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe tâm thần của trẻ vị thành niên. Đề tài này nghiên cứu về các chiến lược ứng phó với căng thẳng và mối liên hệ của chúng với sức khỏe tâm thần ở nhóm đối tượng này, nhằm lấp đầy khoảng trống nghiên cứu chuyên sâu tại Việt Nam.

Luận án này hướng đến các nhà nghiên cứu, học giả trong lĩnh vực tâm lý học lâm sàng, đặc biệt là tâm lý học trẻ em và vị thành niên. Ngoài ra, tài liệu cũng hữu ích cho các chuyên gia y tế, cán bộ chăm sóc sức khỏe và các nhà hoạch định chính sách quan tâm đến sức khỏe tâm thần của trẻ vị thành niên mắc bệnh mạn tính.

Luận án tiến sĩ này tập trung vào việc nghiên cứu sâu rộng về ứng phó với căng thẳng và sức khỏe tâm thần của trẻ vị thành niên mắc bệnh mạn tính, một vấn đề ngày càng cấp thiết trong y học hiện đại. Bệnh mạn tính, với tỷ lệ mắc ước tính 15-20% trên toàn cầu, gây ra những thách thức đáng kể cho sự phát triển thể chất, nhận thức và tâm lý xã hội của trẻ. Các yếu tố liên quan đến bệnh có thể tạo ra căng thẳng lớn, đòi hỏi các chiến lược ứng phó đa dạng. Mục đích chính của nghiên cứu là mô tả thực trạng ứng phó với căng thẳng và sức khỏe tâm thần ở trẻ vị thành niên mắc bệnh mạn tính, đồng thời xác định mối quan hệ giữa chúng. Nghiên cứu cũng nhằm cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về vai trò của các chiến lược ứng phó, từ đó phân loại các chiến lược thích ứng và kém thích ứng. Các giả thuyết đặt ra bao gồm việc trẻ vị thành niên mắc bệnh mạn tính sử dụng nhiều chiến lược ứng phó khác nhau, có thể gặp các vấn đề sức khỏe tâm thần, và mối quan hệ giữa ứng phó và sức khỏe tâm thần là có ý nghĩa và bền vững theo thời gian. Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Nhi Trung ương từ tháng 01/2022 đến tháng 12/2024, sử dụng phương pháp theo dõi dọc không thực nghiệm với dữ liệu thu thập tại hai thời điểm. Luận án cũng tổng quan các nghiên cứu trước đây về ứng phó với căng thẳng, sức khỏe tâm thần, và mối quan hệ giữa chúng ở trẻ mắc bệnh mạn tính. Các yếu tố như giới tính, tuổi tác, đặc điểm bệnh và sự hỗ trợ từ gia đình được xem xét là những yếu tố ảnh hưởng đến cả chiến lược ứng phó và tình trạng sức khỏe tâm thần. Mô hình nghiên cứu đề xuất làm rõ vai trò trung gian của ứng phó trong mối quan hệ giữa căng thẳng liên quan bệnh và các vấn đề sức khỏe tâm thần, đồng thời chỉ ra các yếu tố cá nhân, bệnh lý và xã hội ảnh hưởng đến quá trình này.