
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
NGUYỄN THỊ HÕA
QUẢN LÝ VĂN HÓA NHÀ TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
THỰC HÀNH SƢ PHẠM TRỰC THUỘC CƠ SỞ ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN
THEO HƢỚNG TỔ CHỨC BIẾT HỌC HỎI
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 9 14 01 14
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
HÀ NỘI – 2025

CÔNG TRÌNH ĐƢỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC, ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học: GS. TS. NGUYỄN THỊ MỸ LỘC
PGS.TS. NGUYỄN THANH LÝ
Phản biện 1:……………………………………….
Phản biện 2:………………………………………
Phản biện 3:………………………………………
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án tiến sĩ họp tại
……………………………………………..
Vào hồi giờ ngày tháng năm
Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Quốc gia Việt Nam
-Trung tâm Thông tin – Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội.

1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh Đảng và Nhà nước ta ngày càng chú trọng đến vai trò của văn hóa
như một nền tảng tinh thần và động lực phát triển đất nước, văn hóa nhà trường (VHNT)
được xác định là yếu tố then chốt quyết định chất lượng và sự phát triển bền vững của mỗi
cơ sở giáo dục. Đặc biệt, mô hình Trường trung học phổ thông thực hành sư phạm (THPT)
thực hành sư phạm trực thuộc cơ sở đào tạo giáo viên (CSĐTGV) mang trong mình một vai
trò chiến lược và những thách thức đặc thù. Các trường THPT thực hành sư phạm trực thuộc
CSĐTGV không chỉ thực hiện sứ mệnh kép quan trọng là giáo dục phổ thông chất lượng
cao và là môi trường thực hành sư phạm nòng cốt, mà còn là một "vệ tinh chiến lược" góp
phần nâng cao thương hiệu, chất lượng tuyển sinh và nguồn lực cho CSĐTGV chủ quản.
Tuy nhiên, chính mô hình đặc thù "nửa phổ thông – nửa đại học" này đã tạo ra một môi
trường văn hóa phức hợp, nơi diễn ra sự giao thoa mạnh mẽ giữa văn hóa học thuật của đại
học và văn hóa sư phạm thực tiễn của phổ thông. Sự giao thoa này, nếu không được quản lý
một cách có chủ đích, rất dễ dẫn đến những thách thức như xung đột giá trị, sự mơ hồ về
bản sắc, và áp lực trong việc cân bằng các mục tiêu khác nhau.
Thực tế cho thấy, dù đã có nhiều nghiên cứu về VHNT, nhưng việc nghiên cứu
chuyên sâu về VHNT và đặc biệt là quản lý VHNT trong bối cảnh đặc thù của trường THPT
thực hành sư phạm tại Việt Nam vẫn còn là một khoảng trống lớn. Đồng thời, xu thế xây
dựng các nhà trường thành tổ chức biết học hỏi (TCBHH) – những tổ chức có khả năng học
tập, thích ứng và đổi mới liên tục – đang trở thành một yêu cầu cấp thiết để đáp ứng bối
cảnh đổi mới giáo dục. Việc vận dụng mô hình TCBHH để giải quyết các thách thức và phát
huy lợi thế của trường THPT THSP cũng là một vấn đề còn bỏ ngỏ.
Xuất phát từ những phân tích trên, việc nghiên cứu một cách hệ thống về thực trạng
và đề xuất các giải pháp quản lý VHNT theo hướng TCBHH tại các trường THPT THSP
trực thuộc CSĐTGV là một yêu cầu cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn. Do đó, đề tài “Quản
lý văn hóa nhà trường trung học phổ thông thực hành sư phạm trực thuộc cơ sở đào tạo giáo
viên theo hướng tổ chức biết học hỏi” được lựa chọn để thực hiện.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về quản lý VHNT THPT thực
hành sư phạm trực thuộc CSĐTGV theo hướng TCBHH từ đó đề xuất các giải pháp quản lý
VHNT THPT thực hành sư phạm trực thuộc CSĐTGV theo hướng TCBHH góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện và sự phát triển bền vững của nhà trường THPT thực hành sư
phạm trực thuộc CSĐTGV.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Văn hóa nhà trường THPT thực hành sư phạm trực thuộc CSĐTGV theo hướng TCBHH
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý văn hóa trường THPT thực hành sư phạm trực thuộc CSĐTGV theo hướng TCBHH

2
4. Câu hỏi nghiên cứu
Trường THPT thực hành sư phạm trực thuộc CSĐTGV có những đặc trưng văn hóa
nào biểu hiện theo hướng tổ chức biết học hỏi? Làm thế nào để quản lý VHNT THPT thực
hành sư phạm trực thuộc CSĐTGV theo hướng tổ chức biết học hỏi để phát huy những giá
trị văn hóa lợi thế của việc giao thoa giữa VHNT THPT và văn hóa tổ chức của CSĐTGV
mà nó trực thuộc?
5. Giả thuyết khoa học
Nếu xây dựng và triển khai các giải pháp quản lý VHNT dựa trên yếu tố lịch sử,
nguồn gốc, truyền thống của mỗi nhà trường; dựa trên quan niệm về hệ giá trị, sứ mệnh của
trường THPT thực hành sư phạm, dựa trên lý thuyết nhu cầu và quy luật hình thành động cơ
của các chủ thể văn hóa nhà trường với vai trò quyết định của hiệu trưởng –người đứng đầu
nhà trường- và sự phối hợp có tính cam kết của tất cả các thành viên nhà trường đồng thời
được thiết kế một cách khoa học, đồng bộ, phù hợp với đặc thù của trường THPT thực hành
sư phạm và dựa trên các nguyên tắc của một TCBHH thì sẽ tạo ra những chuyển biến tích
cực, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện sứ mệnh kép và từng bước
đưa các trường THPT thực hành sư phạm trở thành những TCBHH thực thụ. Đặc biệt, việc
tăng cường cơ chế hợp tác chiến lược giữa hai thiết chế sẽ là đòn bẩy mạnh mẽ nhất, tạo ra
tác động lan tỏa đến tất cả các cấp độ của VHNT.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý VHNT THPT thực hành sư phạm trực
thuộc CSĐTGV theo hướng TCBHH
6.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý VHNT THPT thực hành sư phạm trực
thuộc CSĐTGV theo hướng TCBHH
6.3. Đề xuất các giải pháp quản lý VHNT THPT thực hành sư phạm trực thuộc
CSĐTGV theo hướng TCBHH
6.4. Tiến hành khảo nghiệm và thử nghiệm giải pháp quản lý VHNT THPT thực
hành sư phạm trực thuộc CSĐTGV theo hướng TCBHH
7. Phạm vi nghiên cứu
7.1. Giới hạn về khách thể điều tra
Các cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh ở các trường THPT thực
hành sư phạm trực thuộc CSĐTGV và các bộ phận của CSĐTGV liên quan tới trường
THPT thực hành sư phạm
7.2. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu
Trong số 20 trường THPT thực hành sư phạm trực thuộc CSĐTGV (bao gồm các cơ
sở đào tạo giáo viên và cơ sở giáo dục đại học đa ngành đa lĩnh vực có trường hoặc khoa sư
phạm) trên cả nước, luận án lựa chọn các trường từ vùng núi phía Bắc, hai thành phố lớn
phía Bắc và phía Nam là thủ đô Hà Nội, và Hồ Chí Minh,vùng đồng bằng Ninh Bình, miền
trung Huế mang tính đại diện cho các vùng miền:
Trường Phổ thông Tuyên Quang - Trường ĐH Tân Trào - Tuyên Quang
Trường THPT Khoa Học Giáo Dục - Trường ĐH Giáo Dục – ĐHQG Hà Nội, Hà Nội
Trường THPT Tràng An - Trường ĐH Hoa Lư, Ninh Bình
Trường THPT Thuận Hóa – Trường ĐH sư phạm Huế - Đại học Huế

3
Trường Trung học Thực hành - Trường ĐH sư phạm thành phố HCM, TP. HCM
Trường phổ thông thực hành sư phạm - Trường ĐH An Giang – ĐHQG HCM, An Giang
7.3. Phạm vi nghiên cứu về thời gian
Nghiên cứu được tiến hành từ năm học 2023-2024 đến năm học 2024-2025 tại các
trường trên địa bàn nghiên cứu đã đề cập mục 7.2
8. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. Phương pháp luận
Luận án này được xây dựng trên phương pháp luận duy vật biện chứng, lịch sử- xã
hội, tư tưởng Hồ Chí Minh và vận dụng một nhóm các cách tiếp cận sau:
Tiếp cận cấu trúc 3 tầng văn hóa tổ chức: Đây là lăng kính phân tích cốt lõi, được sử
dụng để "giải mã" xem các đặc trưng của TCBHH được biểu hiện (hoặc chưa được biểu
hiện) như thế nào ở cả ba cấp độ: bề mặt, cộng hưởng và nền tảng.
Tiếp cận quan điểm hệ thống: Cách tiếp cận này giúp đặt nhà trường THPT thực
hành sư phạm trong một bối cảnh rộng lớn và năng động, nhìn nhận nó như một hệ thống
mở với các mối quan hệ tương hỗ phức tạp, đặc biệt là mối quan hệ cộng sinh với CSĐTGV
chủ quản. Cách tiếp cận này vốn là một phần không thể thiếu của lý thuyết TCBHH.
Tiếp cận giá trị truyền thống: Để đảm bảo các phân tích và đề xuất mang tính phù
hợp với bối cảnh Việt Nam, luận án thừa nhận rằng văn hóa nhà trường được hình thành
trên nền tảng các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc và ngành giáo dục, do đó sự thay
đổi cần có tính kế thừa.
Tiếp cận hoạt động, tiếp cận tham gia và tiếp cận quản lý sự thay đổi: Nhóm cách
tiếp cận này định hướng cho việc xây dựng các giải pháp mang tính hành động. Chúng nhấn
mạnh rằng văn hóa được kiến tạo thông qua các hoạt động thực tiễn, cần có sự tham gia của
tất cả các chủ thể và phải được quản lý như một quá trình thay đổi có chiến lược, có lộ trình.
Tiếp cận thực tiễn: Đây là cách tiếp cận xuyên suốt, đóng vai trò như một "bộ lọc
thực tế", đảm bảo mọi lý thuyết, mô hình và đề xuất trong luận án đều phải phù hợp và khả
thi khi áp dụng vào bối cảnh cụ thể của các trường THPT thực hành sư phạm tại Việt Nam.
Tựu trung lại, các cách tiếp cận đa chiều này được tích hợp để giải quyết vấn đề
nghiên cứu một cách toàn diện.
8.2. Phương pháp nghiên cứu
Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá những vấn đề lý luận, các sách báo và tài liệu của
quốc tế và trong nước, văn kiện của Đảng và Nhà nước, các quy định của Bộ Giáo dục &
Đào tạo và Bộ, Ban, Ngành có liên quan đến đề tài để xây dựng cơ sở lý luận của vấn đề
nghiên cứu.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

