1
CÁC PHƯƠNG PHÁP CẢI CÁC PHƯƠNG PHÁP CẢI
TIẾN CHẤT LƯỢNGTIẾN CHẤT LƯỢNG
1.1.KaizenKaizen
2.2.5S5S
TS. Hồ Thu Nga
Chương 4
4.1. KAIZEN
Kaizen là gì?
“Kai” có nghĩa là thay đổi, “Zen” có nghĩa là tốt hơn
thay đổi cho tốt hơn (Change for Better), cải tiến liên
tục
Một cách cơbản, Kaizen là:
thực hiện những cải thiện nhỏnhưng liên tục để
tốt hơn và bao gồm tất cảmọi người trong doanh
nghiệp cùng tham gia
Kaizen là cách thức đểlàm
việc hiệu quảhơn
Hiện trạng sẽkhông bao giờđược giữnguyên
trong một thời gian dài khi thực hiện KZ, mà luôn
có những cải tiến và thay đổi trong các hoạt động
của toàn bộdoanh nghiệp
2
Kaizen là gì?
Kaizen là triết lý kinh tếNhật nổi tiếng đã
được ứng dụng đặc biệt thành công trong cả
doanh nghiệp vừa và nhỏtrên tất cảcác lĩnh
vực ởphương Tây.
Kaizen là một triết lý và nền tảng đểkhuyến
khích thúc đy các nhân viên trong một
công ty liên tục đạt được hiệu quảvà năng
suất lao động cao hơn, và quan trọng hơn, để
đạt được mục tiêu cao hơn vềsựhài lòng,
doanh thu và lợi nhuận.
KZ đối lập với những sựđổi mới to lớn. KZ không
cần đầu tưhoặc đầu tưrất ít, với phương châm:
“một sốlượng rất lớn những cải tiến nhỏ
thường hiệu quảhơn một vài cải tiến lớn”
Don’t work hard,
work smart!
Các công cụ thực hiện:
-Định hướng khách hàng
-Kiểm soát CL toàn diện/6
sigma
-Robotics
-Vòng tròn Deming
(PDCA)
-Tự động hóa
-Kỷ luật nơi làm việc
-Bảo trì năng suất toàn
diện
-Kanban
-Cải tiến chất lượng
-Just-in-time (JIT)
-Zero defects
-Hoạt động nhóm nhỏ
-quan hệ hợp tác quản lý
– người lao động
-Cải thiện năng suất
-Phát triển sản phm mới
Lưu ý rằng Kaizen không phải là một công cụ, không
phải là một kỹthuật mà là triết lý quản lý. Kaizen
không đòi hỏi vốn đầu tưlớn nhưng yêu cầu sựcam
kết và nỗlực ởmọi cấp của doanh nghiệp (đặc biệt là
cấp lãnh đạo).
Các yếu tốquyết định sựthành công của hoạt động
Kaizen và 5S bao gồm:
Cam kết của lãnh đạo cao nhất, vai trò của cán bộ
quản lý các phòng ban, tổ, nhóm,
sựnỗlực tham gia của mọi người,
việc triển khai cải tiến được thực hiện liên tục,
hàng ngày.
3
10 nguyên tắc của Kaizen
1. Tập trung vào khách hàng
2. Luôn luôn cải tiến
3. Xây dựng “văn hoá không đổlỗi”
4. Thúc đy môi trường văn hoá mở
5. Khuyến khích làm việc theo nhóm
6. Quản lý các dựán kết hợp các bộphận chức năng
7. Nuôi dưỡng các quy trình quan hệđúng đắn
8. Rèn luyện ý thức kỷluật tựgiác
9. Thông tin đến mọi nhân viên
10. Thúc đy năng suất và hiệu quả
Các nguyên tắc
của kaizen
Nội dung của Kaizen:
1. Kaizen và quản lý
Kaizen gồm có 2 chức năng là cải tiến và duy trì:
Duy trì:
chỉcác hoạtđộng hướng vào duy trì tiêu chun hiện có như
vận hành, quản lý và kỹthuật. Hoạtđộng duy trì được hỗtrợ
thông qua công tác huấn luyện và các biện pháp kỷluật.
Cấp quản lý thực hiện các nhiệm vụ được phân công sao cho
mọi người có thểtuân thủ được các trình tựvận hành đã
được tiêu chun hóa
Người lãnh đạođóng vai trò rất quan trong trong sựthành
công của hoạtđộng Kaizen
Cải tiến: chỉcác hoạtđộng hướng vào việc nâng cao các tiêu
chun hiện hành.
2 hoạtđộng này được phối hợp nhịp nhàng và có tác động qua
lại
Chức năng của Kaizen
4
Phân biệt Kaizen và đổi mới
Trong khi phương Tây chú trọng "đổi mới" có tính
tức thời, đột phá vềcông nghệ, kỹthuật... với kết
quảrõ ràng, thì người Nhật thường quan tâm đến
"Cải tiến liên tục", cải tiến hàng ngày với mục tiêu
làm thếnào đểngày hôm nay tốt hơn ngày hôm
qua, dù chỉmột chút.
Hiệu quảcủa Kaizen vì thếrất tinh tế, nhỏbé và
không nhận thấy ngay, nhưng vềlâu dài Kaizen
giúp doanh nghiệp phát triển ổn định và có sức
cạnh tranh cao.
Sựkhác biệt giữa Kaizen và "Đối mới" được trình
bày trong bảng dưới đây:
5
Sựkhác biệt giữa Kaizen và đổi mới
TIÊU CHÍ KAIZEN ĐỔI MỚI
Tính hiệu quảDài hạn, không gây ấn
tượng
hàng ngày
Ngắn hạn, gây ấn
tượng
Nhịp độ Các bước nhỏBước lớn
Khung thời gian Liên tục, tăng dần Cách quãng
Mức độ thay đổiDần dầnĐột ngột
Cách tiếp cậnNỗ lực tập thểNỗ lực cá nhân
Phạm vi liên
quan Mọi người Một vài người
Mục đích Duy trì, cải tiếnĐột phá, xây dựng
Phương pháp Truyền thống Đột phá kỹ thuật
Đầu tưÍt, dần dần Lớn, tức thời
Định hướng Con người Công nghệ, kỹ thuật
Đánh giá Quá trình, sự nỗ lực Kết quả, lợi nhuận
Kết hợp Kaizen và đổi mới từgốc rễ
Một hệ thống được thiết lập do kết quả của
đổi mới, chúng dễ bị suy giảm dần đi
nếu không có sự cố gắng thường xuyên,
liên tục và làm cho nó ngày một tốt hơn.
Do đó, khi đạt được một hoạt động đổi
mới nào thì đòi hỏi phải có hàng loạt
những Kaizen theo sau để duy trì nó. Vì
Kaizen đã bao hàm sẵn hai quá trình là duy
trì và cải tiến nên những hiệu quả của
Kaizen mang lại là không ngừng.
2. Kaizen tập trung vào quá trình chứkhông phải là kết
quả
KZ nuôi dưỡng cách định hướng vào quá trình, bởi vì
khi quá trình được cải tiến thì kết quảmới thực sựđược
cải thiện. Cấp quản lý cần phải xác định và sửa chữa các
lỗi dựa trên cơsởsửa chữa quá trình.
KZ tập trung vào nỗlực của con người chứkhông định
hướng vào kết quảnhư ở các nước phương Tây
Việc định hướng theo quá trình được người Nhật áp
dụng theo nhiều hướng khác nhau: chu trình PDCA
(Plan-Do-Check-Act), SDCA (Standalize-Do-Check-
Act), quản lý chất lượng toàn diện (TQM), hệthống SX
đúng lúc (Just-in-time, JIT), bảo trì năng suất toàn
diện (TPM – Total Productive Maintenance), etc.
3. KZ vận dụng chu trình PDCA và SDCA
Bước đầu tiên của KZ là áp dụng chu trình bánh xe
Deming PDCA đểđảm bảo tính liên tục của các hoạt
động KZ trong việc duy trì và cải tiến tiêu chun
Giai đoạn hoạch định (P): đềra các mục tiêu cải tiến
và các kê hoạch hành động đểđạt được chúng
Giai đoạn thưc hiện (D): triển khai kếhoạch
Giai đoạn kiểm tra (C): xem xét việc triển khai có
đúng nhưkếhoạch không và đưa ra biện pháp hiệu
chỉnh
Giai đoạn hiệu chỉnh (A): thực hiện các hiệu chỉnh và
tiêu chun hóa các thủtục mới