KHOA NHI
KHÍ DUNG NƯỚC MUỐI TRONG BỆNH LÝ HÔ HẤP TRẺ EM
Giải phẩu đường hô hấp:
Khí dung: luồng khí có chứa các hạt đặc hoặc hạt nước đi trực tiếp vào phổi điều trị một số bệnh hô hấp.
Tác dụng: Thuốc hấp thu nhanh, thấm trực tiếp
vào niêm mạc đường hô hấp. Ngoài ra, còn có tác dụng hổ trợ làm loãng đàm nhớt thông thoáng đường hô hấp.
Sơ lược về phun khí dung:
Có thể đưa thuốc trực tiếp đến vị trí cần tác dụng, đó là các niêm mạc ở vùng mũi - họng, thanh quản, khí quản, xoang, phế quản và phế nang... Nhờ đó, thuốc sẽ có tác dụng rất nhanh trong vòng 5 phút kể từ khi bắt đầu xông và rất hữu ích khi dùng để cấp cứu cắt cơn khó thở. Trong khi dùng thuốc bằng đường tiêm phải mất từ 15 - 30 phút và đường uống từ 30 - 60 phút mới có tác dụng. Hạn chế được những tác dụng phụ toàn thân của
thuốc.
Lợi ích của phun khí dung:
Chỉ định phun khí dung:
Cơn hen. Viêm tiểu phế quản cấp. Viêm thanh quản cấp…
Dung dịch 9‰: Đẳng trương, sinh lý. Dung dịch > 9‰: ưu trương (3%, 5%, 10%).
Các dạng nước muối hay gặp:
Sát khuẩn. Làm sạch mũi họng, cải thiện tiết dịch
đường hô hấp.
Dung môi pha thuốc: Salbutamol,
Adrenalin…
Tác dụng phun khí dung nước muối:
Trong bệnh viêm tiểu phế quản cấp, khí
dung nước muối ưu trương là một biện pháp điều trị.
- Giảm triệu chứng tắc nghẽn đường hô hấp:
giảm phù nề đường thở, giảm nút nhầy, tăng thanh thải nhầy của nhung mao.
- Giảm nguy cơ nhập viện. - Giảm thời gian nằm viện.
Tác dụng phun khí dung nước muối(tt):
Đoàn hệ hồi cứu được công bố trên trang web
Pediatrics ngày 16 tháng 8 năm 2010.
Bác sĩ Shawn Ralston thuộc trường đại học Texas
Health Science Center.
Giáo sư Linjie Zhang, thuộc khoa y Đại học Rio
Grande, Brazil.
Và nhiều nghiên cứu khác trong và ngoài nước.
Từ kết quả nghiên cứu của:
Phương pháp thực hiện:
Thể tích thuốc trong bầu khí dung: 3 ml. Mẹ bế bé ở tư thế ngồi. Bật máy trước, kiểm tra thuốc có phun ra không
rồi mới từ từ áp mặt nạ vào mặt trẻ.
Thời gian: 10- 15 phút.
Tư thế của trẻ:
Trường hợp thở khí dung qua oxy:
Oxy 4lít/ phút: tạo các hạt khí dung 10µm tác
dụng tại thanh quản.
Oxy 6-8 lít/ phút: tạo các hạt khí dung 3- 7µm tác
dụng tại phế quản, tiểu phế quản.
Oxy 10-12 lít/ phút: tạo các hạt < 3µm tác dụng tại
phế nang.
CÁC VẤN ĐỀ CÓ THỂ GẶP TRONG PHUN KHÍ DUNG NƯỚC MUỐI
Nguyên nhân: Hệ thống dây dẫn bị rò rỉ làm mất đi lượng thuốc
theo chỉ định.
Mặt nạ không phù hợp kích cỡ bệnh nhân. Trẻ khóc: nếu trẻ khóc trẻ thở ra nhiều.
1.Giảm hiệu quả của thuốc:
Nguyên nhân: - Dụng cụ không xử lý đúng. - Nước muối không đảm bảo vô trùng. - Các hạt khí dung chuyên chở vi khuẩn từ dung dịch thuốc và dụng cụ vào đường thở bệnh nhân khí thở ra từ bệnh nhân bao gồm thuốc và vi khuẩn có nguy cơ lây nhiễm cao.
2. Lây nhiễm:
Nguyên nhân: Bệnh nhân không ho được hoặc ho
không hiệu quả.
Cơ chế: Cung cấp khí dung cho bệnh nhân ho không hiệu quảkích thích làm loãng đàm, nhưng BN không ho khạc được ra ngoài gây tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn đường thở, các nút nhầy dặc này khi tiếp xúc với hơi ẩm nở ra gây tắc nghẽn bên trong phế quản.
3. Tắc đàm do nút nhầy:
Tổn thương niêm mạc đường hô hấp: khi lạm
dụng, sử dụng kéo dài( kể cả nước muối sinh lý).
Co thắt đường hô hấp: đối với nước muối ưu
trương có thể gây tử vong nếu không cấp cứu kịp thời: - Co thắt thanh quản. - Co thắt khí phế quản.
4. Tác dụng phụ của thuốc:
Trong bệnh VTPQC
Khí dung Salbutamol có thể gây nhịp tim
nhanh.
Khí dung nước muối ưu trương 3%, 5%:
hiệu quả và an toàn hơn.
Nhưng chưa phải là thuốc được sử dụng
thường qui trong lâm sàng để điều trị viêm tiểu phế quản do siêu vi.
Lưu ý:
Khí dung là một biện pháp điều trị, không phải chỉ định dự phòng, nên chỉ được thực hiện khi có chỉ định của bác sỹ và phải thực hiện tại bệnh viện, nơi có phương tiện cấp cứu.
Khí dung nước muối trong điều trị bệnh lý đường hô hấp trẻ em không phải là biện pháp an toàn tuyệt đối.
Khí dung không phải là biện pháp phòng bệnh, không nên tự khí dung ở tại nhà.
Luôn chuẩn bị phương tiện cấp cứu co thắt
đường hô hấp khi thực hiện khí dung.
KẾT LUẬN
1. Rửa hoặc khí dung mũi họng bằng nước muối
hàng ngày.
2. Tự dùng máy khí dung để phun thuốc điều trị cắt
cơn hen tại nhà kéo dài.
3. Xem khí dung nước muối ưu trương là phương
pháp an toàn, vô hại.
Một số sai lầm hay mắc phải:
