Bài giảng Kinh doanh quốc tế: Chương 3 - TS. Vũ Thế Dũng

 Tự do thương mại là khi chính phủ không sử dụng các công cụ như quotas hay thuế làm ảnh hưởng đến việc mua hàng hoặc bán hàng của công dân trong nước với các nước khác

 Smith, Ricardo và Heckscher-Ohlin chỉ ra

những ích lợi đối với một quốc gia khi tham gia thương mại quốc tế với các nước khác, thậm chí cả trong trường hợp quốc gia đó có thể tự mình làm ra sản phẩm đó

có hiệu quả hơn

 Thương mại quốc tế cho phép một quốc gia: ◦ Chuyên nghiệp hóa sản xuất và lựa chọn xuất khẩu những sản phẩm có hiệu quả hơn các nước khác ◦ Nhập khẩu những sản phẩm mà nước ngoài làm ra

 Có những kiểu thương mại quốc tế rất dễ

hiểu như Saudi Arabia xuất khẩu dầu, Ghana xuất khẩu ca cao, và Brazil xuất khẩu cà phê  Nhưng, tại sao Thụy Sỹ xuất khẩu hóa chất, đồng hồ và nữ trang? Tại sao Nhật Bản lại xuất khẩu xe hơi, đồ điện tử và máy móc thiết bị

 Chủ nghĩa trọng thương khuyên các chính

phủ nên khuyến khích xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu

 Smith, Ricardo và Heckscher-Ohlin khuyến khích tự do thương mại không giới hạn

 Các lý thuyết thương mại mới và lý thuyết của

Porter về lợi thế cạnh tranh quốc gia hiệu chỉnh lại sự can thiệp có lựa chọn và có giới hạn của chính phủ để hỗ trợ sự phát triển của những ngành công nghiệp định hướng xuất khẩu

 Chủ nghĩa trọng thương cho rằng các quốc gia nên chú trọng duy trì thặng dư thương mại dương – xuất khẩu nhiều hơn nhập khẩu  Chủ nghĩa trong thương khuyến khích chính phủ can thiệp vào thương mại để thặng dư thương mại dương

 Thương mại được xem như một trò chơi huề vốn, nếu một nước có lợi thì sẽ có một nước chịu thiệt

 Adam Smith cho rằng một quốc gia có lợi thế tuyệt đối trong sản xuất một sản phẩm nào đó khi việc quốc gia đó có thể làm ra sản phẩm đó hiệu quả hơn các quốc gia khác  Theo Smith, các quốc gia nên chuyên môn

hóa sản xuất và trao đổi với các quốc gia khác để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng nội địa

 Giả sử rằng nước Ghana và Hàn Quốc có 200 đơn vị nguồn lực có thể dùng để sản xuất gạo và ca cao

 Ở Ghana, cần 10 đơn vị nguồn lực để sản

xuất một tấn ca cao và 20 đơn vị để sản xuất một tấn gạo

 Theo đó, Ghana có thể sản xuât tấn ca cao và

không sản xuất gạo, hoặc 10 tấn gạo và không sản xuất ca cao, hoặc vừa sản xuất gạo vừa sản xuất ca cao

 Ở Hàn Quốc, cần 40 đơn vị nguồn lực để sản xuất một tấn ca cao, và 10 đơn vị để sản xuất một tấn gạo

 Theo đó, Hàn Quốc có thể sản xuất 5 tấn ca cao và không sản xuất gạo, hoặc 20 tấn gạo và không sản xuất ca cao, hoặc vừa sản xuất gạo vừa sản xuất ca cao

 Ghana có lợi thế tuyệt đối về sản xuất ca cao  Hàn Quốc có lợi thế tuyệt đối về sản xuất gạo

◦ Ghana nên sản xuất 10 tấn ca cao và 5 tấn gạo ◦ Hàn Quốc nên sản xuất 10 tấn gạo và 2.5 tấn ca cao

 Nếu không có thương mại:

 Nếu mỗi nước chuyên môn hóa sản xuất

những sản phẩm mà họ có lợi thế tuyệt đối và trao đổi những sản phẩm khác: ◦ Ghana nên sản xuất 20 tấn ca cao ◦ Hàn Quốc nên sản xuất 20 tấn gạo ◦ Ghana có thể đổi 6 tấn ca cao để lấy 6 tấn gạo từ

Hàn Quốc

◦ Ghana sẽ còn lại 14 tấn ca cao và có thêm 6 tấn gạo ◦ Hàn Quốc sẽ còn lại 14 tấn gạo và có thêm 6 tấn ca

cao

◦ Cả hai quốc gia đều được lợi

 Sau khi trao đổi:

 David Ricardo đặt vấn đề rằng điều gì sẽ xảy ra nếu một công ty có lợi thế tuyệt đối trên tất cả sản phẩm

 Lý thuyết lợi thế so sánh của Ricardo cho rằng các quốc gia nên chuyên môn hóa sản xuất những sản phẩm mà họ sản xuất hiệu quả nhất, và mua những sản phẩm mà họ sản xuất ít hiệu quả hơn từ các nước khác, cho dù họ có khả năng sản xuất ra những sản phẩm đó hiệu quả hơn nước mà họ mua

◦ Ghana sản xuất gạo và ca cao hiệu quả hơn ◦ Ở Ghana cần 10 đơn vị nguồn lực để sản xuất 1 tấn

ca cao và 13 1/3 nguồn lực để sản xuất gạo

◦ Theo đó, Ghana có thể sản xuất toàn ca cao (20 tấn)

hoặc toàn gạo (15 tấn) hoặc vừa gạo vừa ca cao

◦ Ở Hàn Quốc, cần 40 nguồn lực để sản xuất 1 tấn ca

cao và 20 nguồn lực để sản xuất 1 tấn gạo

◦ Theo đó, Hàn Quốc có thể sản xuất toàn ca cao (5

tấn) hoặc toàn gạo (10 tấn) hoặc vừa gạo vừa ca cao

 Giả thiết rằng:

◦ Ghana có thể xuất khẩu 4 tấn ca cao qua Hàn Quốc

đổi lấy 4 tấn gạo

◦ Ghana sẽ còn 11 tấn ca cao và có thêm 4 tấn gạo ◦ Hàn Quốc sẽ có 6 tấn gạo và 4 tấn ca cao ◦ Nếu mỗi quốc gia chuyên môn hóa sản xuất những sản phẩm mà họ có lợi thế so sánh, và trao đổi với quốc gia khác, cả hai quốc gia đều có lợi

◦ Lý thuyết lợi thế so sánh là một nền tảng vững chắc

để khuyến khích thương mại

 Nhờ có thương mại:

 Chỉ 2 quốc gia và 2 sản phẩm tham gia

thương mại

 Không có chi phí vận chuyển  Giá bán và giá trị tương đương  Nguồn lực có thể linh hoạt giữa các sản phẩm của một quốc gia, nhưng không thể vượt ra ngoài biên giới của quốc gia

 Lợi nhuận không đổi  Các nguồn lực không đổi về số lượng ban đầu  Không có ảnh hưởng đến phân phối thu nhập

trong nước

 Các nguồn lực không phải luôn luôn có thể dịch

chuyển tự do từ hoạt động kinh tế này sang hoạt động kinh tế khác, và có thể gây ra tình trạng mất việc

 Tự do thương mại không hạn chế tạo nên lợi ích, tuy nhiên lợi ích thực tế có thể nhỏ hơn so với mô hình lý thuyết đơn giản bởi vì một số hao hụt hệ thống

 Mở cửa thị trường một quốc gia:

◦ Có thể làm tăng nguồn lực của một quốc gia nhờ tăng

nguồn cung từ nước ngoài vào

◦ Có thề làm tăng hiệu quả sử dụng nguồn lực cũng như

để mở việc sử dụng nguồn lực cho những mục đích khác

◦ Có thể giúp tăng trưởng kinh tế

 Paul Samuelson tranh luận rằng gia tăng sự linh hoạt trong thương mại không phải lúc nào cũng có lợi

 Xu hướng tuyển lao động từ bên ngoài, một

hệ quả của tự do hóa thương mại, có thể dẫn đến làn sóng nhập cư ồ ạt vào nước Mỹ, dẫn đến tiền lương giảm

 Theo lý thuyết của Ricardo, lợi thế so sánh tăng khi có sự chuyên môn hóa sản xuất

 Eli Heckscher và Bertil Ohlin cho rằng lợi thế so sánh đến từ sự khác biệt của các nhân tố sẵn có giữa các quốc gia (đất đai, lao động và vốn)

 Lý thuyết Heckscher-Ohlin dự đoán rằng các quốc gia sẽ xuất khẩu những sản phẩm được sản xuất từ những nguồn lực họ dư dả và nhập khẩu những sản phẩm được sản xuất từ những nguồn lực họ thiếu hụt

 Leontief triển khai từ lý thuyết rằng nước Mỹ có lợi thế so sánh về vốn cho nên những sản phẩm xuất khẩu từ Mỹ sẽ cần đầu tư nhiều vốn và những sản phẩm nhập khẩu vào Mỹ sẽ cần đầu tư nhiều lao động

 Tuy nhiên, ông phát hiện ra rằng trong thực tế nước Mỹ xuất khẩu những sản phẩm cần đầu tư ít vốn hơn những sản phẩm nhập khẩu

 Từ kết quả sai biệt so với dự đoán từ lý thuyết, mâu thuẫn này được gọi là “the Leontief Paradox”

 Lý thuyết vòng đời sản phẩm của Raymond Vernon

cho rằng khi các sản phẩm trưởng thành, cả khu vực bán hàng và vùng sản xuất sẽ thay đổi làm ảnh hưởng đến luồng và hướng thương mại

 Vernon tranh luận rằng độ lớn cũng như mức đồ giàu có của thị trường Mỹ làm cho các công ty Mỹ có nhiều thuận lợi trong việc ra mắt các sản phẩm mới

 Vernon tranh luận rằng đầu tiên sản phẩm nên được

sản xuất và bán tại Mỹ, sau đó khi nhu cầu ở các nước phát triển khác lớn dần, các công ty Mỹ sẽ bắt đầu xuất khẩu

 Dần dần, nhu cầu đối với sản phẩm mới sẽ tiếp tục

tăng lên ở các quốc gia nhập khẩu, dẫn đến các công ty ở những quốc gia này sẽ nhảy vào sản xuất để cung cấp cho thị trường nội địa của họ

 Các công ty Mỹ có thể xây thêm nhà máy sản xuất ở những nước có nhu cầu tăng lên, điều này làm hạn chế xuất khẩu từ nước Mỹ

 Khi thị trường Mỹ và các nước đi đầu bão hòa, sản

phẩm sẽ được chuẩn hóa trong khi giá cả trở thành vũ khí cạnh tranh chính

 Các nhà sản xuất ở các nước đi đầu có giá lao động rẻ hơn nước Mỹ giờ có thể sẽ xuất khẩu ngược vào Mỹ

 Nếu áp lực về chi phí trở nên căng thẳng, các nước phát triển sẽ có nhiều lợi thế hơn các nước đi đầu trong việc sản xuất sản phẩm

 Nước Mỹ chuyển từ một nước xuất khẩu thành một nước nhập khẩu sản phẩm đó khi mà sản xuất trở nên tập trung vào khu vực giá thấp ở nước ngoài

 Lý thuyết vòng đời sản phẩm có thể dùng để giải thích những gì đã xảy ra với nhiều ngành công nghiệp như máy photocopy và nhiều sản phẩm công nghệ cao được phát triển ở Mỹ trong thập niên 1960 và 1970

 Nhưng sự phát triển của toàn cầu hóa và sự

thống nhất của nền kinh tế thế giới làm cho lý thuyết này trở nên kém thuyết phục trong tình hình thế giới ngày nay

 Lý thuyết thương mại mới cho rằng tính kinh tế

nhờ quy mô là một tác nhân quan trọng khiến các công ty tham gia thương mại quốc tế

 Dựa trên tính kinh tế nhờ quy mô, thương mại có lể làm tăng sự lựa chọn các sản phẩm của người tiêu dùng và làm giảm giá bán trung bình của sản phẩm

 Trong những ngành công nghiệp mà để tồn tại

cần phải có tính kinh tế nhờ quy mô cấp thế giới, thị trường toàn cầu có thể chỉ dành cho một số lượng nhỏ các công ty

 Lợi thế người dẫn đầu là những lợi ích chiến lược của những công ty đầu tiên trong ngành công nghiệp

 Lý thuyết thương mại mới cho rằng những sản phẩm đòi hỏi tính kinh tế nhờ quy mô cấp thế giới, những công ty đầu tiên có thể giành được những thuận lợi về chi phí nhờ quy mô lớn mà những công ty đi sau khó lòng theo kịp

 Các quốc gia có thể thu lợi từ thương mại thậm chí cả khi họ không có những tài nguyên hoặc kỹ thuật khác biệt

 Một quốc gia thống trị trong việc xuất khẩu một sản phẩm nào đó đơn giản chỉ bởi vì họ có một hoặc một vài công ty đi đầu trong việc sản xuất sản phẩm đó

 Mặc dù có sự sai biệt với lý thuyết của Heckscher- Ohlin, thuyết thương mại mới không phản đối lý thuyết lợi thế so sánh, mà dùng để xác định các nguồn lợi thế so sánh

 Nhà nước nên cân nhắc các chính sách thương mại

chiến lược để khuyến khích và bảo vệ các công ty và ngành công nghiệp mà lợi thế người đi đầu và tính kinh tế nhờ quy mô quyết định sự thành công

Chiến lược công ty, cấu trúc & cạnh tranh

Tài nguyên

Tình trạng nhu cầu

Các ngành công nghiệp hỗ trợ

 Tài nguyên là vị thế của một quốc gia đối với những nhân tố sản xuất cần thiết để cạnh tranh trong một ngành công nghiệp nào đó  Tài nguyên có thể tạo ra lợi thế cạnh tranh  Các nhân tố này có thể là tài nguyên thiên

nhiên, khí hậu, vị trí địa lý hoặc lao động có kỹ năng cao, cơ sở hạ tầng, bí quyết công nghệ…

 Tình trạng nhu cầu: liên quan đến tính chất của nhu cầu ở thị trường nội địa đối với một ngành công nghiệp nào đó

 Tình trạng nhu cầu ảnh hưởng đến sự phát

triển các năng lực

 Những khách hàng khó tính và đòi hỏi gây áp

lực buộc công ty phải cạnh tranh

 Các ngành công nghiệp liên quan và hỗ trợ: liên quan đến sự hiện diện hay thiếu vắng sự cạnh tranh quốc tế trong các ngành công nghiệp đầu vào hoặc ngành công nghiệp có liên quan

 Chiến lược công ty, cấu trúc và sự cạnh

tranh: liên quan đến cơ chế hình thành, tổ chức và quản lý của các công ty và tình hình đối đầu ở thị trường trong nước.

 Sự khác biệt trong hệ tư tưởng quản lý ảnh hưởng đến sự phát triển các lợi thế cạnh tranh quốc gia

 Sự cạnh tranh mạnh mẽ trong thị trường nội địa tạo nên áp lực cải tiến sản phẩm, khẳng định chất lượng, giảm giá bán và phát triển thêm các tính năng mới

◦ Tác động đến nhu cầu thông qua các tiêu chuẩn sản

phẩm

◦ Ảnh hưởng đến sự thù nghịch giữa các công ty

trong nước thông qua các quy định và luật antitrust

◦ Quyết định sự sẵn sàng của lực lượng lao động có

trình độ và cơ sở hạ tầng giao thông vận tải  Bốn nhân tố, chính sách của nhà nước và cơ

 Chính sách của nhà nước có thể:

hội là hệ thống củng cố và tương tác lẫn nhau và kết hợp lại tạo ra những điều kiện nền tảng cho lợi thế cạnh tranh phát triển

 Địa điểm  Lợi thế của người đi đầu  Chính sách của nhà nước

 Các quốc gia khác nhau có những thuận lợi trong các hoạt động sản xuất khác nhau  Công ty có thể phân bố các hoạt động sản

xuất của mình ở nhiều quốc gia khác nhau, ở nhữgn nơi mà hoạt động sản xuất đó có hiệu quả cao nhất

 Lý thuyết thương mại quốc tế cho rằng nhữgn công ty thất bại trong việc chon địa điểm cho hoạt động sản xuất, sẽ gặp những bất lợi về cạnh tranh

 Là một trong số những công ty đầu tiên trong ngành công nghiệp sẽ dành được những lợi thế quan trọng, đặc biệt là trong những ngành cần tính kinh tế nhiều quy mô và ngành công nghiệp toàn cầu chỉ dành cho một số ít công ty tham gia

 Những công ty thành công trong việc thiết lập lợi thế người đi đầu có thể thống trị thương mại toàn cầu đối với sản phẩm đó

 Chính sách của nhà nước chú trọng tự do thương mại hoặc bảo hộ các ngành công nghiệp trong nước có ảnh hưởng rõ rệt đến cạnh tranh toàn cầu

 Các doanh nghiệp nên ủng hộ chính sách chính phủ hướng về tự do thương mại

 Các công ty cũng nên vận động chính phủ có những chính sách có lợi cho mỗi nhân tố trên mô hình viên kim cương

Nguồn: M. Porter 1980

 Ñaây laø moâ hình môùi nhaát giaûi thích lôïi theá caïnh tranh cuûa

quoác gia trong thöông maïi quoác teá.

 Ñieåm ñoùng goùp quan troïng cuûa moâ hình so vôùi caùc moâ hình tröôùc laø chuyeån troïng taâm töø quoác gia sang ngaønh vaø doanh nghieäp.

 YÙ nghóa cuûa moâ hình ñoái vôùi ñeà taøi:

 DN vaø ngaønh maïnh  lôïi theá caïnh tranh  Chính phuû ñoùng vai troø hoã trôï taïo moâi tröôøng kinh doanh laønh

maïnh, taùc ñoäng leân 4 yeáu toá cuûa Kim Cöông QG. Hay chính phuû vôùi caùc chính saùch hôïp lyù seõ giaûi quyeát caùc khoù khaên thuoäc moâi tröôøng kinh doanh cho DN phaùt trieån

 Thò tröôøng noäi ñòa maïnh laø cô sôû quan troïng cho caïnh tranh quoác teá.

 Moâ hình giaûi thích toát taïi caùc nöôùc phaùt trieån  Tuy nhieân Deät May, Da Giaøy, Thuûy Saûn cuûa ta xuaát

khaåu raát maïnh nhöng khoâng coù moät thò tröôøng noäi ñòa maïnh.

 Lyù do? Caùc giaûi thích cho vaán ñeà naøy?

Nguoàn: M. Porter 1980

Nguoàn: Diamantopoulos, Schlegelmilch, and Katy Tse 1993

Nguoàn: toång hôïp

Nguoàn: Vuõ Theá Duõng 2003

 Export Performance: nghieân cöùu caùc yeáu toá taïo

aûnh höôûng ñeán thaønh tích xuaát khaåu  Ñoái töôïng nghieân cöùu: Doanh nghieäp  Ñöôïc tieán haønh töø thaäp nieân 1960  Ñeán nay ñaõ coù hôn 200 nghieân cöùu veà lónh vöïc

naøy

 Boán nhoùm yeáu toá cô baûn coù aûnh höôûng ñeán thaønh tích xuaát khaåu cuûa doanh nghieäp, trong ñoù chieán löôïc tieáp thò vôùi 4P ñoùng vai troø then choát

 Höôùng nghieân cöùu naøy coù yù nghóa trong vieäc xaùc ñònh vai troø trung taâm cuûa doanh nghieäp trong xuaát khaåu vaø taùc ñoäng cuûa yeáu toá moâi tröôøng maø chính phuû coù vò trí quan troïng.

 Khaûo saùt thöïc teá cuûa ñeà taøi cho thaáy 4P khoâng hoaøn toaøn coù vai troø nhö theå hieän trong nghieân cöùu cuûa caùc nöôùc.

 Taïi sao?

 Moâ hình giaûi thích söï dòch chuyeån veà saûn xuaát vaø thò tröôøng töø

caùc nöôùc phaùt trieån sang caùc nöôùc ñang phaùt trieån

 Chæ ra khuynh höôùng phaùt trieån veà xuaát khaåu cho caùc nöôùc

ñang phaùt trieån

 Haïn cheá cuûa moâ hình khi so vôùi thöïc teá laø: dòch chuyeån veà saûn xuaát nhöng khoâng dòch chuyeån veà thöông hieäu neân phaàn giaù trò thaêng dö lôùn vaãn thuoäc veà caùc nöôùc phaùt trieån

 Theo loä trình naøy caùc nöôùc ñang phaùt trieån seõ luoân phaûi saûn xuaát caùc saûn phaåm ôû giai ñoaïn tröôûng thaønh hay suy thoaùi – caïnh tranh gay gaét veà giaù

 Taïm dòch lyù thuyeát quoác teá hoùa ?  Xuaát phaùt töø Upsala University – tröôøng phaùi Baéc Aâu  Caùc ñaïi dieän: Johanson and Wiedersheim-Paul (1975),

Johanson and Vahlne (1977)

 Quoác teá hoùa (cuûa doanh nghieäp) laø moät quaù trình hoïc hoûi,

tích luõy kinh nghieäm cuûa doanh nghieäp. DN töø choã chæ hoaït ñoäng ôû thò tröôøng noäi ñòa, ñeán xk sang caùc thò tröôøng laân caän coù moâi tröôøng kinh doanh, phaùp lyù, vaên hoùa, xaõ hoäi gaàn guõi, sau ñoù môùi chuyeån sang caùc thò tröôøng xa laï.

 Loä trình: XK giaùn tieáp, XK tröïc tieáp, FDI

 3 ngaønh ñang nghieân cöùu khoâng theo loä trình naøy  Hoï khoâng xuaát phaùt töø thò tröôøng trong nöôùc, chaúng xuaát qua caùc nöôùc laân caän maø xuaát thaúng qua caùc thò tröôøng xa laï nhö Myõ, Nhaät, EU.

 Lyù do?

Nguoàn: Vambery and Tae 1993

 Moâ hình giaûi thích loä trình xuaát khaåu caùc nöôùc ñang phaùt

trieån töø laép raùp, gia coâng, ñeán nhaõn hieäu vaø FDI

 Moâ hình naøy giaûi thích caùc caâu hoûi ôû treân:

 Hieän nay chuùng ta ñang ôû giai ñoaïn gia coâng quoác teá, saûn xuaát theo ñôn haøng cuûa caùc coâng ty ña quoác gia hay caùc coâng ty thöông maïi quoác teá do vaäy chuùng ta khoâng gaëp caùc vaán ñeà veà thò tröôøng trong nöôùc, khoaûng caùch veà vaên hoùa – kinh teá – xaõ hoäi (psychic distance).

 Chuùng ta chöa tieáp caän tröïc tieáp vôùi ngöôøi tieâu duøng ôû caùc thò

tröôøng xuaát khaåu

 Caâu hoûi lôùn hieän nay: laøm sao chuyeån töø giai ñoaïn gia coâng

sang giai ñoaïn Nhaõn hieäu?

 Moâ hình ñeà caäp Coâng ngheä nhö moät bieán chính, theo chuùng

toâi Naêng Löïc tieáp thò laø bieán quan troïng khoâng keùm

 ETC laø hình thöùc raát phoå bieán trong chieán löôïc thuùc

ñaåy xuaát khaåu

 Chuùng ta coù kinh nghieäm cuûa raát nhieàu quoác gia nhö: Nhaät Baûn, Trung Quoác, Thoå Nhó Kyø, Ñaøi Loan, Haøn Quoác, vaø Myõ.

 Vai troø cuûa ETC raát quan troïng trong vieäc xaây döïng

naêng löïc tieáp thò xuaát khaåu

 ETC khoâng chæ laø teân maø phaûi laø naêng löïc thaät söï ñeå cuøng nhaø saûn xuaát xaây döïng vaø phaùt trieån thöông hieäu

 Ñaåy maïnh xuaát khaåu ñoøi hoûi 4 nhoùm taùc nhaân:

 Chính phuû vaø caùc chính saùch  Ngaønh: vai troø hieäp hoäi  Caù nhaân Doanh nghieäp  Söï töông taùc lieân keát giöõa caùc doanh nghieäp trong ngaønh vaø

lieân ngaønh

 Trong ñoù vai troø DN laø chuû ñaïo

 Caàn hieåu caùc khoù khaên cuûa doanh nghieäp vaø giuùp hoï gôõ boû caùc

khoù khaên naøy.

 Yếu tố Marketing  Size of the market  Market growth  Desire to maintain share of

market

 Desire to advance exports of

 Yếu tố chi phí  Desire to be near source of supply  Availability of raw materials  Availability of capital/ technology  Lower labor costs  Lower other production costs  Lower transport costs  Financial (and other) inducements by

parent company

government

 Need to maintain close

customer contact

 Dissatisfaction with existing

 More favorable cost level  Môi trường đàu tư  General attitude toward foreign

market arrangements

investment

 Export base  Desire to follow customers  Desire to follow competition  Rào cản thương mại  Government-erected

barriers to trade  Preference of local

customers for local products

 Political stability  Limitation on ownership  Currency exchange regulations  Stability of foreign exchange  Tax structure  Familiarity with country  Yếu tố tổng quát  Expected higher profits  Others

  Source: Czinkota, R. Micheal, Ilkka A. Ronkainen, and Michael H. Moffett

International Business. The Dryden Press. (1996).