Bài giảng Kinh tế lượng: Bài 8

PHƯƠNG PHÁP SỐ TƯƠNG ÐỐI PHƯƠNG PHÁP SỐ TƯƠNG ÐỐI VÀ PHƯƠNG PHÁP CHỈ SỐ VÀ PHƯƠNG PHÁP CHỈ SỐ

ươ ươ

ố ươ ố ươ

Ph Ph

ng pháp s t ng pháp s t

ố ố ng đ i ng đ i

ươ ươ

ỉ ố ỉ ố

Ph Ph

ng pháp ch s ng pháp ch s

Phương pháp chỉ số Phương pháp chỉ số

ầ

ố ộ ố ộ

ng đ i đ ng thái ng đ i đ ng thái

ố ươ ố ươ ế ế

ầ (l n, %) (l n, %) ữ ữ

ứ ứ

ả ả

ộ ộ ờ ờ

ỉ ỉ ể ể

S t S t ộ ộ là k t qu so sánh gi a hai m c đ là k t qu so sánh gi a hai m c đ ờ ở ủ ờ ở ủ hai th i c a cùng m t ch tiêu nào đó c a cùng m t ch tiêu nào đó hai th i ỳ ỳ k hay hai th i đi m khác nhau. k hay hai th i đi m khác nhau.

ỳ ố ỳ ố

ố ị ố ị

 K g c c đ nh K g c c đ nh

ỳ ố ỳ ố

 K g c liên hoàn K g c liên hoàn

Số tương đối kế hoạch (%) Số tương đối kế hoạch (%)

ụ ế ụ ế ệ ệ

ố ươ ố ươ ố ươ ố ươ ố ố ố ố

 S t S t  S t S t

ạ ạ ng đ i nhi m v k ho ch ng đ i nhi m v k ho ch ế ọ ế ọ ng đ i hoàn thành k h ach ng đ i hoàn thành k h ach

ố ươ ố ươ ố ộ ố ộ M i liên h gi a s t M i liên h gi a s t

ố ộ ố ộ ng đ i k h ach: s t ng đ i k h ach: s t

ệ ữ ệ ữ ố ế ọ ố ế ọ ố ươ ố ươ ố ố

ố ố ng đ i đ ng thái và s ng đ i đ ng thái và s ố ươ ố ươ ng đ i đ ng thái ng đ i đ ng thái ụ ế ọ ệ ụ ế ọ ệ ng đ i nhi m v k h ach nhân ng đ i nhi m v k h ach nhân ế ọ ế ọ ố ố ố ố ươ ươ t t ằ ằ b ng s t b ng s t ớ ố ươ ớ ố ươ v i s t v i s t ng đ i hoàn thành k h ach. ng đ i hoàn thành k h ach.

ể ể

ộ ộ

ậ ậ

ấ ấ

ể ể

ố ế ấ (%): dùng đ xác ố ươ ố ế ấ ố ươ  S t (%): dùng đ xác S t ng đ i k t c u ng đ i k t c u ừ ủ ỉ ọ ị ủ ỉ ọ ị ừ đ nh t tr ng c a t ng b ph n c u đ nh t tr ng c a t ng b ph n c u ộ ổ ộ ổ thành nên m t t ng th thành nên m t t ng th

ố ườ ố ườ

ng đ i c ng đ i c

ộ: là so sánh hai ố ươ ộ ố ươ  S t : là so sánh hai ng đ S t ng đ ư ỉ ư ỉ ch tiêu hoàn toàn khác nhau nh ng có ch tiêu hoàn toàn khác nhau nh ng có ệ ệ liên h nhau liên h nhau

ng đ i so sánh ng đ i so sánh ộ ộ

ầ ậ ậ

ổ ổ

ầ (l n, %): là xác (l n, %): là xác gi a các b ph n trong t ng gi a các b ph n trong t ng

ố ố ươ ố ố ươ  S t S t ỉ ệ ữ ị ỉ ệ ữ ị đ nh t l đ nh t l ể ớ ể ớ th v i nhau th v i nhau

Phương pháp chỉ số Phương pháp chỉ số

ả ả

ẩ ẩ

ả ả

ng s n ph m ng s n ph m

ỳ ỳ

p: Giá hàng hóa nói chung p: Giá hàng hóa nói chung z: Giá thành s n ph m z: Giá thành s n ph m ẩ ố ượ ẩ ố ượ q: Kh i l q: Kh i l ể ỉ ố ể ỉ ố i: Ch s cá th i: Ch s cá th ỉ ố ỉ ố I: Ch s chung I: Ch s chung ỳ ố ể ệ ỳ ố ể ệ 0: Th hi n k g c 0: Th hi n k g c ỳ ể ệ ỳ ể ệ 1: Th hi n k báo cáo hay k nghiên 1: Th hi n k báo cáo hay k nghiên

c uức uứ

Chỉ số cá thể Chỉ số cá thể

ộ ộ ỉ ỉ

ứ ứ ủ ừ ủ ừ ọ ề ự ế ỉ ố ọ ự ế ỉ ố ề là l ai ch s ch nghiên c u s bi n đ ng v là l ai ch s ch nghiên c u s bi n đ ng v ị ỉ tiêu nào đó c a t ng đ n v ơ m t chộ ỉ m t chộ ơ ị tiêu nào đó c a t ng đ n v

ự ế ự ế

ủ ủ

ộ ộ

ể ể

 Ch s cá th nghiên c u s bi n đ ng c a giá ứ ỉ ố ỉ ố ứ Ch s cá th nghiên c u s bi n đ ng c a giá = p11 / p / p00 iipp = p

ể ể

ự ế ự ế

ủ ủ

ộ ộ

ẩ ẩ

ỉ ố ỉ ố ng s n ph m ng s n ph m

 Ch s cá th nghiên c u s bi n đ ng c a kh i ố ứ ố ứ Ch s cá th nghiên c u s bi n đ ng c a kh i ả ượ ả ượ l l iiqq = q = q11 / q / q00

Chỉ số tổng hợp Chỉ số tổng hợp

ỉ ố ỉ ố ứ ứ

ự ế ự ế ơ ề ơ ề ộ ộ ị ị ề ề

ề ọ ọ ề là l ai ch s nghiên c u s bi n đ ng v là l ai ch s nghiên c u s bi n đ ng v ỉ tiêu nào đó c a nhi u đ n v , nhi u ủ m t chộ m t chộ ỉ ủ tiêu nào đó c a nhi u đ n v , nhi u ầ ử ầ ử ph n t ph n t

ườ ườ

quy n s là ch tiêu s l quy n s là ch tiêu s l

ng (p) thì ng (p) thì ượ ượ

ứ ứ ỉ ỉ k báo cáo (q1), k báo cáo (q1), ng (q) thì ng (q) thì

ấ ượ ấ ượ ượ ượ ố ượ ố ượ ng và đ ng và đ ố ị ố ị c c đ nh c c đ nh

ố ố ỳ ố ỳ ố ỉ tiêu ch t ấ tiêu ch t ấ ỉ ng, khi nghiên c u ch Thông th ng, khi nghiên c u ch Thông th ố ượ ố ề ượ ề ố ượ ố ượl ng ng l ở ỳ ố ị ố ị ở ỳ và khi c c đ nh và đ và khi và đ c c đ nh quy n ềquy n ề ỉ ứ ỉ ứ nghiên c u ch tiêu s l nghiên c u ch tiêu s l ở ỉ ở ỉ s là ch tiêu ch t l s là ch tiêu ch t l k g c (p0). k g c (p0).

ỉ ỉ

ộ ợ ố ổ t ng h p Ch s ự ế ứ nghiên c u s bi n ủ đ ng c a giá:

ợ ố ổ t ng h p Ch s ự ế ứ nghiên c u s bi n ố ủ ộ kh i c a đ ng ẩ ả ượ ng s n ph m: l

(cid:0) (cid:0)

I p

I q

(cid:0) (cid:0)

qp 11 qp 10

qp 10 qp 00

Chỉ số trung bình tính từ chỉ số Chỉ số trung bình tính từ chỉ số tổng hợp tổng hợp

qp 11

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

qp 11 qp 10

(cid:0)

qp 11

qp 11 1 i

p 0 p 1

(cid:0) (cid:0)

pq 0

(cid:0)

q 1 q

(cid:0) (cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

pq 1 0 pq 0

0 pq 0

pqi q 0 pq 0

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

Chỉ số không gian Chỉ số không gian

ỉ ố ỉ ố ạ ạ

ệ ượ ệ ượ ệ ệ ề ề ng cùng lo i ng cùng lo i qua các đi u ki n không gian khác qua các đi u ki n không gian khác

là ch s so sánh các hi n t là ch s so sánh các hi n t nh ngưnh ngư nhau nhau

(cid:0)

/

)

BAI ( p

là Kh i ố Q: ả ượ ng s n l ẩ cùng ph m ủ ọ l ai c a hai ị ườ ng A th tr và B.

(cid:0)

Qp A Qp B

Hệ thống chỉ số liên hoàn hai Hệ thống chỉ số liên hoàn hai nhân tố nhân tố x

Ipq =

Ip

Iq

ề ố ươ

V s t

ố ng đ i

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) (cid:0)

qp 11 qp 00

qp 11 qp 10

pq 1 0 pq 0

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

ề ố

ệ ố V s tuy t đ i

)

(

)

(

qp 11

qp 00

qp 11

qp 10

qp 00

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

Về số tương đối khi so với giá trị tiêu thụ kỳ gốc:

qp 11

pq 0 0

qp 11

qp 10

pq 1

qp 00

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) (cid:0)

qp 00

pq 0 0

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

VD: Tình hình tiêu thụ ba sản phẩm tại thị trường An VD: Tình hình tiêu thụ ba sản phẩm tại thị trường An Giang như sau: Giang như sau:

ượ ượ ấ ấ Tên hàng Tên hàng L L ng bán (t n) ng bán (t n)

ị ơ ị ơ Giá đ n v Giá đ n v (1000đ/kg) (1000đ/kg) 2006 2006 2005 2005 2005 2005 2006 2006

Cá tra Cá tra 14,514,5 14,014,0 1.200 1.200 1.600 1.600

Lúa n pế Lúa n pế 5,05,0 4,54,5 500500 700700

Xoài cát Xoài cát 18,518,5 18,018,0 400400 500500

ố ượ

ộ

ề

ế

ụ

ặ

Hãy tính bi n đ ng v giá và kh i l

ng tiêu th ba m t hàng

∑

p0q0 17.400 2.500 7.400 27.300

p0q1 p1q1 22.400 23.200 3.150 3.500 9.000 34.550

9.250 35.950

Về số tương đối

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) (cid:0)

qp 11 qp 00

qp 11 qp 10

pq 1 0 pq 0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) 0

(cid:0) (cid:0)

550.34 950.35 96,0

(cid:0) (cid:0)

ả

.35 950 .34 550 300.27 300.27 32,1 27,1 (tăng 27%) (gi m 4%) (Tăng 32%)

Về số tuyệt đối

(

)

(

)

qp 11

qp 00

qp 11

qp 10

qp 00

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

)300.27

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

550.34

300.27

550.34(

)950.35

950.35(

250.7

400.1

650.8

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

Về số tương đối khi so với giá trị tiêu thụ kỳ gốc:

qp 11

pq 0

qp 11

qp 10

pq 1

qp 00

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) (cid:0)

qp 00

pq 0

qp 00

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

.34

550

300

.34

550

950.35

300.27

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0) (cid:0)

(cid:0)

(cid:0) (cid:0)

.27 300.27 .7 250 .27 300 %27

300.27 400.1 300.27 %5

300.27 650.8 300.27 %32

(cid:0) (cid:0)

ụ ụ

ở ở

th tr th tr

ủ ủ

ữ ữ

ả ả

ố ố

Nhận xét Nhận xét ớ ị ố ố ớ ị Doanh s bán ra (hay giá tr tiêu th ) năm 2006 so v i Doanh s bán ra (hay giá tr tiêu th ) năm 2006 so v i ị ườ ị ườ ng An Giang tăng 27% hay tăng năm 2005 ng An Giang tăng 27% hay tăng năm 2005 ưở ồ ưở ồ ng c a nh ng 7.250.000 (nghìn đ ng) là do nh h ng c a nh ng 7.250.000 (nghìn đ ng) là do nh h nhân t nhân t

sau: sau:

ấ ấ

ứ ứ

ặ ặ

ả ả ị ườ ị ườ

ụ ủ ụ ủ

ớ ớ do giá các m t hàng 2006 gi m 4% so v i Th nh t là Th nh t là do giá các m t hàng 2006 gi m 4% so v i ị ả ị ả ng An Giang 2005 làm gi m giá tr tiêu th c a th tr 2005 làm gi m giá tr tiêu th c a th tr ng An Giang ồ ồ là 1.400.000 (nghìn đ ng). là 1.400.000 (nghìn đ ng).

ứ

ố ượ ố ượ

ặ ặ

do kh i l do kh i l

ị ườ ị ườ

ụ ủ ụ ủ

ng các m t hàng bán ra 2006 so ng các m t hàng bán ra 2006 so ng ng

ị ị ồ ồ

ứTh hai là Th hai là 2005 tăng 32% làm tăng giá tr tiêu th c a th tr 2005 tăng 32% làm tăng giá tr tiêu th c a th tr An Giang là 8.650.000 (nghìn đ ng). An Giang là 8.650.000 (nghìn đ ng).

ủ ế ủ ế

ủ ủ

ụ ụ

ị ị

ả ả

Trong 27% tăng lên c a giá tr tiêu th ch y u Trong 27% tăng lên c a giá tr tiêu th ch y u ng bán ra tăng 32%, còn giá c nói chung làm ng bán ra tăng 32%, còn giá c nói chung làm

ượ ượ do l do l ả ảgi m 4%. gi m 4%.

Hệ thống chỉ số liên hoàn nhiều Hệ thống chỉ số liên hoàn nhiều nhân tố nhân tố

ỉ ố ộ ị ả ở

ề

ưở ỳ ỳ ự ể

ằ

ề

ố ớ Là ch s toàn b b nh h ng b i ố ỉ ố nhi u ch s nhân t qua hai k (k báo ệ ỳ ố cáo và k g c) ta có th xây d ng h ỉ ố ầ ố th ng ch s liên hoàn b ng cách l n ỉ ố ố ổ ượ t thay đ i quy n s trong các ch s l nhân t khi nhân chúng v i nhau.