Ồ Ơ Ồ Ơ
Ả Ả
Ỹ Ỹ
K NĂNG QU N LÝ H S K NĂNG QU N LÝ H S
I/ KHÁI QUÁT CHUNG:
ả
ồ ơ
1. Khái ni mệ ủ 2. Vai trò c a qu n lý h s
ồ ơ
ả
1. Qu n lý h s là gì ?
ế
ệ ắ
ồ ạ
ả ế
ệ
ả
ả ụ ự ạ ộ
ồ ơ ả Qu n lý h s bao g m vi c s p x p, ồ ế ế i các văn b n, h t k và xem xét l thi ệ ổ ứ ơ s trong t ch c. Nó liên quan đ n vi c ố ợ ph i h p các nhi m v , qu n lý, b o ủ ả qu n, tiêu h y trong s ho t đ ng c a ộ ổ ứ m t t
ủ ch c
ồ ơ
ủ
ả
ệ 2. Vai trò c a vi c qu n lý h s
ắ
ế ị t b
ả
ợ
ệ
ệ
ọ
• Gi m chi phí mua s m thi • Đ m b o cung c p thông tin h p th i ờ ấ • X lý công vi c nhanh g n, có hi u
ả ả ử qu .ả
• Có th d dàng tìm h s khi nhân ỉ ệ ệ
ồ ơ viên b nh, ngh vi c riêng. ể
ể ễ ệ • Thu n l ậ ợ
i cho vi c chuy n giao ồ ơ
ể
ỉ ệ
ậ
thông tin h s khi nhân viên chuy n ộ b ph n, ngh vi c…
ệ
ả
ồ ắ ủ 3. Nh ng nguyên t c c a vi c qu n lý h
ữ sơ
ủ
ả
ộ ố ộ ệ ố
ư ế ậ
ể
• Có m t s nguyên t c ph i tuân th khi qu n lý ả ắ ữ ồ ơ m t h th ng l u tr h s . • Nên có cách ti p c n h s sao cho có th nhanh ồ ơ
chóng tìm ra khi c n. ầ ủ ơ
ể ễ ể
ể
ượ
• H th ng nên đ đ n gi n đ d hi u và d ễ ẫ ậ
ầ
ữ ệ
ả ệ ố ề ự ầ ậ ế v n hành, n u không, có th có s nh m l n v ễ ồ ơ nh ng h s nào đ c yêu c u và làm ch m tr ậ vi c truy c p. ọ
ư
ệ ầ ư
ộ ệ ố ế ộ ố ượ
ậ
ể ở ộ ầ
• Khi ch n cho mình m t h th ng l u tr h s , ữ ổ ơ ộ các doanh nghi p c n l u ý đ n tính linh đ ng ớ ể ng l n đ có th m r ng và nh n m t s l ồ ơ h s khi c n.
ữ
ệ
ả
ồ ắ ủ 3. Nh ng nguyên t c c a vi c qu n lý h sơ
ả ệ ế ệ • Ph i xem xét vi c ti t ki m chi phí l p h th ng và chi
ậ ượ
ợ ề ọ ể ệ ố
ệ ố ộ c là m t lý do phí đi u hành nó. Tính có th nén đ ớ ể ả quan tr ng đ b o đ m h th ng có th phù h p v i ố kho ng tr ng s n có.
ạ
ả ả ạ ể ả ẵ • Ph i xem xét tính an toàn ch ng l ụ ứ ư ỏ ấ ữ ấ ẩ
ự ư ỏ ủ
ồ ơ ồ ơ ậ ệ ạ ộ ủ ộ ề
ố i nh ng th nh h a ho n và s h h ng h s do b i, ch t b n và m t mát, ợ tính an toàn c a các h s m t. Tính phù h p chung c a ủ ổ ứ ệ ố ch c là m t h th ng trong đi u ki n ho t đ ng c a t xem xét khác. ạ ỉ ụ ủ ệ ố ụ ợ ớ
ạ ố ớ ữ ế • Cách t o ch m c c a h th ng nên thích h p v i m c i đ i v i nh ng
ự ệ
ấ ủ đích và cung c p đ tham chi u qua l ồ tài li u bao g m m t s lãnh v c. ự ể ấ ỳ ả ộ ố • Ph i có s ki m soát đ theo dõi b t k tài li u nào ể
ệ ệ ố
ế ầ ậ ấ ượ ệ ư c l y ra và theo d u chúng n u c n. H th ng nên ữ ữ ậ c p nh t hóa vi c l u tr c gi
ị ụ ạ ượ ấ đ chính xác, nghĩa là đ không b t t l i phía sau.
ữ
ệ
ả
ồ ắ ủ 3. Nh ng nguyên t c c a vi c qu n lý h sơ
ệ ố ệ ắ
ả ễ ọ
ướ t l p c m nang, sách h
• Xây d ng h th ng s p đ t h s có hi u qu : ph i ự ả ặ ồ ơ ệ ả ả đ m b o an toàn cho tài li u quan tr ng và d tìm khi ề ẫ ế ậ ẩ ầ ử ụ ng d n v c n s d ng, thi ế ụ ắ danh m c s p x p.
ử ụ ể ẫ ấ ố ự t k và s d ng các bi u m u th ng nh t theo s • Thi
ế ế ỉ ạ ch đ o chung.
ộ ổ ứ ế ế ệ ố ư ch c ph i thi
ầ ả ả ợ
ủ ể ị
ở ộ ữ ế ệ ổ
ị ệ ả ạ • Nh v y, m t t ả ư ậ ữ t k h th ng l u tr ớ ồ ơ ủ h s c a mình phù h p v i các yêu c u và b o đ m ổ ộ ằ ệ ố r ng h th ng đó đ linh đ ng đ theo k p các thay đ i, ệ ặ t là nh ng thay đ i liên quan đ n vi c m r ng đ c bi ầ ệ ố h th ng và các yêu c u qu n tr hi n đ i.
ữ
ệ
ả
ồ ắ ủ 3. Nh ng nguyên t c c a vi c qu n lý h sơ
ế ị ứ ự ả ể ữ t b ch a đ ng hi u qu đ gi
ữ ữ • Nên s d ng nh ng thi ử ụ ệ và phân bi ệ ạ ồ ơ t nh ng lo i h s khác nhau.
ắ ể • Nên dùng màu s c đ mã hóa các tên mang l
ạ ồ ơ ử ụ ờ ố ớ ệ ứ ộ
ạ ự ậ i s nh n ộ di n t c th i đ i v i m t phân lo i h s s d ng m t màu nào đó.
• Tài li u c a h s nên luôn luôn đ a vào phía sau h
ượ ư ở ư ữ c l u tr nên phía tr ướ ng ướ ồ c h
ệ ủ ồ ơ ệ ẫ d n. Tài li u sau cùng đ s .ơ
ữ
ệ
ả
ồ ắ ủ 3. Nh ng nguyên t c c a vi c qu n lý h sơ
ữ
ứ ự ủ
• Th t
ề ụ ọ
c nêu l ướ
ụ ữ
c, ti p sau đó là nh ng ch vi
c a nh ng đ m c ử ụ c tiên. Ví d , khi s d ng tên h thì tên ữ ế ắ ủ t t
ố
ủ ế ấ ả ữ
ố
ủ ừ ặ
ừ ữ ng nên theo th t ượ ử ừ kép nên đ ọ ồ ơ
ứ ự ủ ạ ồ ơ c a các phân lo i h s nên theo th t ạ ướ ắ ượ ắ ch c ch n đ i tr ế ứ riêng nên đ ng tr t c a tên ặ ế ượ ữ ạ c ho c n u qu c gia là nh ng phân lo i ch y u thì chúng nên đ ạ ồ ị ấ ở ế ti p theo b i tên thành ph và th tr n. T t c nh ng phân lo i h ỗ ứ ự ữ ơ ự ch cái c a t ho c chu i các s d a trên t ế ắ ư ộ ừ ữ . Nên tránh vi ch cái; các t t t t c x lý nh m t t ừ ồ đ ng nghĩa. trong các tên g i h s . Cũng nên tránh dùng t
ữ
ượ
ỏ ơ
• Tài li u nên đ ệ
ậ
ệ ữ
ế
ố
ặ ằ
ộ
ể ư ư ữ c chia thành nh ng nhóm nh h n đ l u tr . Nh ể ượ ứ ự ữ ộ c chia ch cái có th đ v y, tài li u trong m t nhóm theo th t ế ừ ế ế ừ ồ ơ ồ S đ n A đ n F, G đ n L, M đ n R và t thành nh ng h s g m t ề ươ ị ữ ệ ư ụ Z. cũng áp d ng đi u t cho tài li u l u tr theo s , theo đ a ng t ươ lý ho c b ng m t ph
ự ng pháp khác
ƯƠ
Ư
II/ CÁC PH
NG PHÁP L U TR
Ữ
ư
ầ
• L u theo v n, m u t
ẫ ự :
ư
ố
ố
• L u theo s , mã s
ươ
ệ
ế ị ư
ữ
• Ph
ng ti n và thi
t b l u tr
ư
ầ
1. L u theo v n, m u t
ẫ ự :
ồ ơ
S d ng cho h s tên: ư ệ ử ụ ỏ ế li u liên quan đ n cá nhân vào
ồ ơ ẹ
• H s cá nhân: b các t ặ ồ ơ ộ ố ế ư ệ ừ ầ li u theo ngày tháng t g n nh t đ n
bìa k p h s tên (ho c phong bì) riêng. Bên ngoài ghi ỗ ồ ơ ả tên và m t s thông tin c b n khác. Bên trong m i h ấ ế ơ ắ s , s p x p các t xa nh t.ấ
ầ ư ệ li u theo v n m u t • H s h n h p: s p x p các t ợ ẫ ự ể đ
ụ • H s cùng m t tên: n u phát sinh liên t c, hãy phân
ồ ơ ỗ ễ d truy tìm các t ộ ồ ơ ạ ừ
ồ ơ ặ ử ụ ặ ể ắ ế ư ệ li u. ế ạ lo i theo t ng giai đo n. • Các h s khác nhau nh ng có cùng tên : đ t mã ph sau ụ ư ệ ồ ơ tên, ho c s d ng bìa h s có màu khác đ phân bi t.
ẫ ự
ư
ầ
1. L u theo v n, m u t
(tt)
ủ ề H s theo ch đ :
ủ ề ầ
ử ụ ụ ề ồ ơ ồ ơ • Tên ch đ c n đ t c th , ặ ụ ể • Không dùng ch đ m h , chung chung ủ ề ơ ồ • S d ng các tiêu đ và ph đ cho các h s theo ch ủ ề
đề
ư
ẫ ư ụ ỗ ợ ẫ ẹ , th h
ồ ơ ạ • K p h s có th dùng cho các d ng: h s cá nhân, h ồ
• S d ng các công c h tr , nh : th h ẫ ẻ ướ ng d n theo ồ ủ ề ẻ ướ ng d n theo ch đ chính, k p h ể ạ ậ ể ề
ủ ề ể
ử ụ ầ v n m u t ơ s (cũng có th t o l p trên máy tính). ồ ơ ẹ ỗ ơ s cho m i tiêu đ chính. • C n có m t b ng m c l c các ch đ đ tránh vi c m ầ ở ệ ụ ụ ộ ả ủ ề ồ ơ h s không có trong ch đ , gây khó khăn cho tìm ki m. ế
ẫ ự
ư
ầ
1. L u theo v n, m u t
(tt)
ồ ơ ị H s theo đ a danh:
ế ậ ư ộ ụ ố ị ủ t l p danh m c các đ a danh gi ng nh m t ch
• C n thi ầ đ . ề
ủ ề ể ễ ứ ầ • C n có cách tra c u chéo theo tên, ch đ đ d truy tìm
(nên dùng máy tính).
ư
ố
ố
2. L u theo s , mã s
ệ ố ữ ố ụ ầ ả ơ • H th ng l u tr s liên t c (tăng d n): đ n gi n,
ư ế ố không h t s .
ố ự ộ ạ ư • H th ng l u tr s d ng s t nhiên (nh là m t d ng
ệ ố ố ư ữ ử ụ ụ mã s ), ví d : 72530.
ư ế ợ ữ
ố ử ụ ữ ệ • H th ng l u tr b ng mã s : s d ng k t h p ch và ố ng các ch là các mã hi u, các s
ỉ ứ ự ữ ằ ệ ố ố s , trong đó thông th ch th t ườ trong mã đó.
ươ
ệ
ế ị ư
ữ
3. Ph
ng ti n và thi
t b l u tr
ệ
ẩ k tiêu chu n văn phòng, t ủ ệ k an toàn, t ợ ủ ệ ủ ệ k ủ ệ k k liên h p, thi ế ị t b
ệ ệ ừ ề ủ ệ ộ ủ ệ k di đ ng, t ấ ệ t có phím n, t ế ị t b bánh xe, ứ : đĩa m m, đĩa c ng, đĩa CDROM,
• Ph ươ ấ ng ti n gi y: t ử ở m (không c a), t ủ ệ ặ k đ c bi xoay, t ể ồ ơ đ h s quay, thi • Ph ươ ng ti n đi n t ụ ậ ụ ẻ ỉ ẫ • V t d ng b tr : nhãn bìa k p, nhãn th ch d n, nhãn
ươ ữ ụ
ng ti n l u tr gì, áp d ng v t d ng ậ ậ ụ ọ ỹ ụ
ờ ạ ọ
ổ ế ấ ấ ch p vi phim,… ẹ ổ ợ ẹ ồ ơ ngăn kéo h s , bìa k p 'out' • Dù s d ng ph ệ ư ử ụ ệ ế ỗ ợ h tr tìm ki m nào, thì vi c áp d ng khoa h c k thu t vào công tác này là r t quan tr ng trong th i đ i ngày ệ nay, mà ph bi n nh t hi n nay là máy vi tính cá nhân.
ắ ế
ồ ơ
ố
ờ
4. S p x p h s theo s và theo th i gian
ệ ậ
ệ • Ph ươ ặ đ c bi ạ ố ể ng pháp s đ phân lo i các h s thì thu n ti n, ượ ệ t khi các tài li u đã đ ồ ơ ố c đánh s .
ng pháp này có th th hi n theo nhi u cách. Có ượ c
• Ph ươ ể ằ ệ ự ạ ừ ữ ọ
ẽ ẩ ậ ơ ọ ể ự ệ ề ố ố ệ ố ộ ệ ố th có m t h th ng ký s cu i. Khi h th ng này đ ọ ố ừ ả ph i sang trái,nó giúp th c hi n b ng cách đ c s t ườ lo i tr nh ng sai sót vì ng i ta không có thói quen đ c theo cách này và do đó s c n th n h n khi đ c.
ươ ể
ố ng pháp s cũng có đ ư ạ c dùng đ phân tán ho t ệ ữ ấ
ế ữ • Ph ượ ễ ữ ộ đ ng l u tr và cho phép d dàng l y ra nh ng tài li u không còn dùng đ n n a.
ắ ế
ồ ơ
ố
ờ
4. S p x p h s theo s và theo th i gian
ề ễ ở ộ i
ậ ậ
ậ ợ :nó có th d dàng m r ng;nó mang ệ ộ ố ồ ơ ệ ấ ể
• Nh ng thu n l ữ ộ ự ả ạ i m t s b o m t nào đó;nó cho phép nh n di n hi u l ề ụ ả qu các đ m c;và s h s cũng có th cung c p m t ế ố s tham chi u.
ể ỉ ụ ẩ • Các b t l i là:
ấ ợ ể ự ữ ố ế ề
ế
ỗ ề ụ ẽ ị ư ấ ễ ả ề ờ ị ộ chi phí d chu n b m t ch m c và th i ệ gian đ th c hi n đi u đó;và n u các ch s trong các ồ ị ổ ố s tham chi u b đ i ch , đ m c s b đ a vào sai h ơ s mà không may thay, đi u này r t d x y ra.
ế
ắ
ự ờ
ồ ơ 5. S p x p h s theo trình t
th i gian
ữ c l u tr theo m t trình t
ự ờ th i gian nào ể ặ ờ
ệ ặ ặ ộ t là theo ngày tháng ho c có th theo th i ể t là theo ngày tháng ho c có th
ờ • Các tài li u đ ệ ượ ư ệ ặ đó, đ c bi gian phát sinh, đ c bi theo th i gian phát sinh.
• Các h s có th đ ồ ơ
ặ c chia theo ngày, tu n, tháng, quý ệ ượ ư ữ ố ượ ể ượ ho c năm tùy theo s l ầ c l u tr . ng tài li u đ
ệ ố ớ ộ ố ợ
ữ ng đ ng pháp phân lo i khác. Do đó, là đi u
ứ ự ữ ổ ế ữ c s d ng ph i h p v i n t ề ch cái và
• H th ng này th ườ ươ trong nh ng ph ồ ơ ượ ư ph bi n khi h s đ ự ờ ử ụ s d ng trình t ượ ử ụ ạ c l u tr theo th t ồ ơ th i gian bên trong h s .
ế
ắ
ự ờ
ồ ơ 5. S p x p h s theo trình t
th i gian
• Thu n l i: ậ ợ h th ng này r t ti n l i và ti
ệ ố ề
ệ ậ ượ c ữ c l u tr đ ng
ụ ế ỉ ị ấ ệ ợ ồ ơ ế ư ấ không gian nhi u nh t vì các h s có th đ ẫ ng u nhiên vì vi c truy c p tìm ki m có th t ế n u đ a ch là chính xác,ví d : nh là bi ế ệ t ki m đ ể ượ ư ể ự ộ t tên file.
ươ ượ ặ • Nh ể ph ng pháp này g p nhi u khó khăn
c đi m: ệ ả ả ữ ệ c trong
ờ ề ữ ượ đ trong vi c b o qu n d li u và không gi th i gian quá lâu.
ầ
ồ ơ
ắ ế
6. S p x p h s theo v n, m u t
•
ạ
ứ ự ữ
ch cái đ
ọ
ẫ ự ồ ơ ệ c d a trên tên h s . Vi c phân chia ộ ơ ở c trên m t c s khoa h c, nghĩa ắ ầ ng hay b t đ u nh t trong m t
ể ượ
ề ặ
ữ ộ
ấ ộ ậ c xác nh n v m t ủ ế
ế ị
ự
c chia nh thành nhóm nh h n. Nên có th cho phép m r ng
ở ộ ấ ỳ ệ
ể ể ả
ữ
ể
ỏ
ỏ ủ ế ơ ữ
ỏ
• •
ự
ế
ồ ơ c trao đ i cho h s do đó không
ậ ợ là tham chi u tr c ti p đ ế ượ ộ
i: ỉ ụ
ườ
ư
ể ư ệ
ể
ượ ự Phân lo i theo th t ể ạ ượ ỏ ệ ố thành nhóm nh h th ng có th đ t đ ằ ườ ữ ỏ là b ng cách h i xem nh ng tên nào th ệ ố ố ự qu c gia. Nh ng s phân chia h th ng có th đ ữ ố th ng kê. M t khi đã quy t đ nh nh ng s phân nhóm ch y u thì chúng có ỏ ơ ể ượ th đ ữ nh ng nhóm ch y u và nh ng nhóm nh này đ gi m thi u b t k vi c chia nh nào h n n a sau này. ổ Thu n l ữ ồ ơ ễ ễ ầ ng nh đây là m t cách làm d dàng đ l u tr h s , d c n ch m c, d ữ ị ư ấ ỳ ể ể hi u, và có th nhanh chóng ki m soát xem có b t k tài li u nào b l u tr sai hay không.
ươ
ữ
ụ
ế
ồ
ủ
• • Các b t l
ng pháp này bao g m: n u có nh ng tên thông d ng,
ấ ợ c a ph i ể có th trùng nhau.
ắ ế
ồ ơ
ẫ ự
ầ
6. S p x p h s theo v n, m u t
ứ ự ữ c d a trên tên h s . • Phân lo i theo th t ạ
ể ạ ượ ự ỏ ệ ố
ằ
ườ ắ ầ ấ
ệ ố ậ ề c xác nh n v
ồ ơ ch cái đ ệ Vi c phân chia thành nhóm nh h th ng có th đ t ỏ ộ ơ ở ượ ọ đ c trên m t c s khoa h c, nghĩa là b ng cách h i ộ ữ xem nh ng tên nào th ng hay b t đ u nh t trong m t ố qu c gia. ự ữ ặ ể ượ ữ ố
ế ị ể ượ
ở ộ ữ
ủ ế ỏ ơ ủ ế ể ả ỏ
ơ ữ • Nh ng s phân chia h th ng có th đ ự ộ m t th ng kê. M t khi đã quy t đ nh nh ng s phân ỏ c chia nh thành nhóm ch y u thì chúng có th đ ể nhóm nh h n. Nên có th cho phép m r ng nh ng ể ữ nhóm ch y u và nh ng nhóm nh này đ gi m thi u ỏ ấ ỳ ệ b t k vi c chia nh nào h n n a sau này.
ắ ế
ồ ơ
ẫ ự
ầ
6. S p x p h s theo v n, m u t
(tt)
i: ậ ợ là tham chi u tr c ti p đ
ự ế ượ ườ ộ ồ ổ c trao đ i cho h ư ng nh đây là m t cách
ễ
ể ị ư ữ
• Thu n l ế ỉ ụ ầ ơ s do đó không c n ch m c, d ữ ồ ơ ễ ể ể ư làm d dàng đ l u tr h s , d hi u, và có th nhanh ệ ấ ỳ ể chóng ki m soát xem có b t k tài li u nào b l u tr sai hay không.
ủ ế ng pháp này bao g m: n u có
• Các b t l ữ ể ồ ươ ấ ợ c a ph i ụ nh ng tên thông d ng, có th trùng nhau.
ế
ắ
ủ ề ồ ơ 7. S p x p h s theo ch đ :
ế ươ • Đây là m t bi n th c a ph ng pháp phân lo i theo
ộ ứ ự ữ ệ ượ ắ
ủ ế ủ
ể ủ ch cái, trong đó các tài li u đ ề ủ ề ạ ặ ấ ộ ủ ế ẽ ả
ể ữ ạ ế c s p x p theo th t ụ ư ả phân lo i ch y u c a tiêu đ ch đ , ví d nh b o hi m ho c b t đ ng s n. Trong nhóm ch y u s có ỏ ơ ạ nh ng phân lo i nhóm nh h n.
ươ ạ
ng pháp phân lo i theo ch đ d dàng ệ ủ ề ễ ạ ở ộ
ữ ườ
ậ ợ Ph i: ộ ệ ợ i m t i cho vi c m r ng. Nó cũng mang l ị ủ ề ượ c xác đ nh rõ ng pháp h u ích khi các ch đ đ ệ ộ ớ i ta đã quen thu c v i nó thì vi c truy ơ • Thu n l và ti n l ươ ph ràng và khi ng ậ ẽ ễ c p s d dàng h n.
ủ ề
ồ ơ
ế
ắ
7. S p x p h s theo ch đ (tt)
Khó khăn: ả
ế ạ i
ế ậ ủ ữ ề ạ t l p đ nh ng phân lo i ề ng đòi h i r t nhi u tham chi u qua l ứ ạ ỏ ấ ỉ ụ • Có th có v n đ ph i thi ấ ể ườ ợ thích h p, th ộ ầ và đôi khi c n có m t ch m c ph c t p.
ể ườ • Th c dùng thì s hình
ứ ượ ng khi ki u phân lo i này đ ụ ẽ ớ ấ
ộ ồ ơ ớ ề ư
ườ ư
ồ ơ ừ ệ ạ thành m t h s l n ch a các m c linh tinh v i r t ộ ệ ố ề nhi u đ tài trong đó, trong khi trong m t h th ng l u ề ữ ộ ồ ơ ỉ ứ ự ữ ố t thì m t h s ch ch a đ ng nh ng đ tài có liên tr t ở ộ ễ ưỡ ự ề ng nh do s mi n c quan. Đi u này d ng m m t ủ ề ồ ơ t cho t ng ch đ trong h s linh tinh. h s riêng bi
ế
ắ
ị
ồ ơ 8. S p x p h s theo đ a lý
ồ ơ ượ ắ ế • Khi dùng ph
ố ị
ị ư ậ ể ử ụ ạ
ẫ ự ươ ng pháp đ a lý, các h s đ c s p x p ạ ể theo các đ a đi m nh qu n, thành ph … cho phân lo i ỏ ơ ủ ế ch y u. Sau đó có th s d ng các phân lo i nh h n theo m u t .
ị ắ ị ng pháp đ a lý đôi khi đ
ế ơ ủ ề ả
ượ ọ ệ ộ ễ ể ớ ẽ ộ
• Ph ươ c g i là s p x p theo đ a ể đi m. Đi u này là d hi u vì ý ni m c a nó đ n gi n và ườ ử ụ i s d ng không s m thì mu n cũng s quen thu c ng ự ị ữ ớ v i nh ng khu v c đ a lý có liên quan.
ế
ắ
ị
ồ ơ 8. S p x p h s theo đ a lý
ộ ố ườ ử ụ ữ i
ậ ợ : nó cho phép m t s ng ả ộ
ể ệ ế ậ ậ • Thu n l ơ ễ s cùng m t lúc mà không gây c n tr cho nhau; nó d ể hi u; và truy c p thu n ti n n u bi ồ i s d ng nh ng h ở ế ị t đ a đi m.
ườ ử ụ ầ ể ấ ợ là ng i: ả i s d ng c n ph i có m t hi u bi
• B t l ề ơ ự ị ố ươ ng t
ươ ế ộ t nào ộ ố ệ t khi có m t s ố ủ ộ t n i ch n c a m t ỉ ụ ộ ầ ượ c m t ch m c ặ ế ơ ả ; ph i bi ng pháp này c n đ
ị • H th ng đ a danh cũng r t có ích trong các ho t đ ng ấ
ị ườ ứ ự ế ạ ộ ằ
ự đó v khu v c đ a lý có liên quan, đ c bi ự tên n i ch n t thông tin; và ph ỗ ợ h tr . ệ ố ư nh nghiên c u th tr ệ ừ ư b u đi n và d báo th i ti t ư ả ng qu ng cáo tr c ti p b ng th ờ ế t.
ả
ộ
ậ 9. Qu n lý phân tán theo b ph n
Ư ể u đi m
ầ ế t
ượ ự c s trì hoãn không c n thi ự
ậ ộ • Tránh đ • D dàng th c hi n ệ ễ • Tách bi ệ ồ ơ ớ t h s v i các b ph n khác
ả
ậ
ộ
9. Qu n lý phân tán theo b ph n (tt)
ượ Nh ể c đi m:
• ự ầ ế ủ ế ị t c a thi ồ ơ t b và h s
ộ ắ Có s trùng l p không c n thi ậ trong các b ph n.
ự ự ệ ả ả ọ • Nhân viên th sc hi n không có hi u qu vì h ph i th c
ệ ệ ệ hi n nhi u công vi c khác nhau trong văn phòng.
ề ố ế ả ấ ậ ẫ ộ • Không th ng nh t trong các b ph n d n đ n khó qu n
ậ ỉ ữ ở ả các b ph n ch gi
ể lý chung • Nh ng tài li u quan tr ng khó b o m t. ữ ậ ọ ệ • Nh ng văn b n đ ộ ả ượ ư ữ ứ ộ ố m c đ t ữ ở c l u tr ờ ạ i thi u và t m th i.
ậ
ả
10. Qu n lý theo t p trung
ắ
ự ế ả ắ ể ờ ệ ặ • Qu n lý t p trung có th giúp gi m s trùng l p h s ồ ơ ố t ki m th i gian s p x p ho c phân ph i
ậ ế ị ế t b , ti ầ ự ệ ả và thi theo yêu c u do có nhân viên chuyên trách th c hi n.
ư
ữ
ệ ố
ữ ệ
ộ ấ
ề ủ ế ủ ư
ạ 11. Nh ng h th ng l u tr hi n đ i ả
ệ
ế
ố
ớ
ể
ộ
ụ c và gi ệ ặ
ữ ằ
ộ
ứ
ằ
ộ
ẻ ơ
ở
• M t v n đ ch y u c a l u tr tài li u là chúng chi m kho ng tr ng ữ ử ề ắ ệ không gian quá l n. Đã có hai bi n pháp kh c ph c cho đi u này: (1) S ụ ữ ạ ồ ơ ướ ể ả i các h s ; (2) d ng r ng rãi vi phim đ gi m thi u kích th l ữ ằ ư ệ ư ử ụ S d ng r ng rãi vi c l u tr b ng máy tính, đ c bi t là l u tr b ng đĩa ượ ử ụ ứ ứ c s d ng r ng c ng n m trong máy. Ch c năng th 2 đang ngày càng đ ỏ ơ rãi khi mà máy tính ngày càng tr nên r h n và nh h n.
ậ
ể
ồ ơ
• Vi c dùng k thu t vi phim đ qu n lý h s đã tr nên ph bi n trong ả ả ế
ổ ế ể t b dùng đ sao chép
ả
ệ ữ ặ
ễ
ủ
ố
ặ ệ ư
ả ự ể
ệ
ố
ả
ự
ứ ầ ư ớ
ệ ố ề
ế ị
ở t b cân b ng v i chi phí c a vi c m
ữ l n vào thi ấ ể
ổ ứ ề ặ ậ
ỗ ư
ỹ ở ầ ế ị ữ nh ng năm g n đây do nh ng c i ti n trong các thi ở ấ ho c cung c p b n sao đã làm cho quá trình này tr nên d dàng, nhanh ẻ ơ ệ t là do chi phí ngày càng tăng c a kho ng tr ng chóng, r h n và đ c bi ữ ữ ế ầ t cho vi c l u tr nh ng tài li u g c và chi phí nhân s đ duy trì, c n thi ọ ề ả ữ ậ truy c p chúng đã làm cho nh ng nhà qu n lý ph i suy nghĩ khó nh c v ể ứ ị ườ ng có th ch ng cách th c hi n ch c năng này. Nh ng nhà qu n tr th ệ ủ ớ minh cho s ti n đ u t ộ r ng t
ả ằ ữ ch c v m t v t ch t đ có ch l u tr .
ữ
ữ ệ
ệ ố
ư
ạ
11. Nh ng h th ng l u tr hi n đ i (tt)
ụ ậ ợ ủ • Nh ng thu n l i c a vi c ch p vi phim: thông tin trên
ế ư ế c thu nh l
ữ
ệ ỏ ạ i ch chi m ch a đ n 1% ể ạ ệ ẻ
ể ị
ố ữ ề ậ ề ỉ
ộ ệ ố ậ ả ậ ữ ữ ỉ ệ ượ tài li u đ ồ ố ủ ố ả kho ng tr ng c a tài li u g c, có th t o ra nh ng h ướ ấ ơ c th ng nh t, chi phi r và nhanh chóng s có kích th ấ ợ ạ ể ử ụ i i nh ng đ a đi m khác. Tuy nhiên b t l đ s d ng t ủ ế ể ậ ấ ch y u là v n đ c p nh t hóa. Đi u này ch có th ề ộ ế ừ ả ử ụ i quy t tr khi s d ng m t h th ng tr i chi u r ng gi ằ ấ ủ c a nh ng t m phim b ng các phim c p nh t.
ữ ồ ơ
ấ ả ề ấ
• Có nhi u hình th c l u tr h s trên vi phim, trong đó ộ c s d ng r ng rãi nh t. T t c đ u có ứ ỉ ệ ề ứ ư ượ ử ụ microfiche đ ạ cùng ý ni m, ch có d ng th c là khác nhau.
ữ
ữ ệ
ệ ố
ư
ạ
11. Nh ng h th ng l u tr hi n đ i (tt)
• Rool and reel: trong ph
ươ ng pháp này, các tài li u đ ố
ệ ượ ươ
ử ụ
ể
ệ
c sao chép ng pháp này ứ ự nào đó
ệ
ệ ả ử ụ
ườ
c phim, t c đ c h s theo d ng này, ng ồ ơ
ế
ấ
ố
ộ ượ ộ ụ
ộ
ọ
ầ ự ọ d c theo cu n phim. Khi s d ng ph phim tu n t ộ ồ ơ ấ ố cách t t nh t là nên đ các h s tài li u theo m t th t ề ụ ư ứ ự ổ ngày tháng. Đi u này làm cho không thay đ i, ví d nh th t ứ ể ọ ữ ồ ơ ộ ữ cu n phim ch a nh ng tài li u h s m t cách h u hi u. Đ đ c ạ ứ ọ ồ ơ i ta ph i s d ng đ ả ử ả ọ m t máy đ c phim, n u mu n b n sao h s trên gi y, ph i s d ng m t máy đ c và in.
ầ
• Cassette, cartrige và magazine: đây ch là nh ng công c ch đ n ử ụ
ữ ộ
ỉ ộ
ủ
ụ ỉ ơ ử ụ ỏ ụ
ở ộ
ệ
ẩ
ấ ủ
ươ
ể
ề
ở ộ thu n là m r ng c a cách s d ng m t cu n phim. S d ng cách ứ ộ ả m t m c đ nào đó tránh kh i b i, b n và này giúp b o v phim ự ớ ượ hao mòn tuy nhiên nh ng pháp này là s c đi m l n nh t c a ph ồ c ng k nh không đáng
ữ
ữ ệ
ệ ố
ư
ạ
11. Nh ng h th ng l u tr hi n đ i (tt)
ộ
ượ ử ụ
ứ
ả
ộ ấ ữ
ấ ộ ỏ ử ụ
• Microfiche: đây là cách đ ề ứ ự ủ
ộ ụ ơỷ ươ
ộ
ng c a tài li u đ
c ch p.
ph
ng pháp này ỏ ố
i đa vì
i
m t quá trình thu nh t ả
ể ượ ư
ế ồ ơ
ố
c “ nén” l ữ ỏ ể c l u tr trong m t kho ng tr ng nh . Đ ộ ầ
ệ ượ ạ ở ộ ộ ọ ặ
ệ
ộ
c s d ng r ng rãi nh t. Microfiche là ể m t t m phim ch a nhi u dòng hình nh micro. M t micro có th ả có nh ng kh năng ch a đ ng khác nhau, đ thu nh s d ng tùy ấ ượ thu c vào ch t l ệ ượ các trang tài li u đ th h s có th đ xem m t microfiche c n có m t máy đ c đ c bi
t.
ộ
ượ ư
• Microfiche th
ng đ
c l u tr trong m t bao c ng trong su i đ t
ộ
ặ
ộ
ỳ
ữ
ẽ
ữ
ố ặ c ữ c l u tr t rõ nh ng hình nh c a tài ườ ủ
ng
ệ ượ
ụ
c đánh d u trong quá trình ch p.
•
ứ ữ ừơ ố ồ ơ ượ ướ c tu thu c vào s h s đ trong m t cái ví hai m t, kích th ượ ư ữ ế ư t nh ng microfiche nào đ l u tr . Cái ví này s cho bi ủ ả ế ẽ ỗ ấ trong đó và m i t m phim s cho bi ụ ượ c ch p trên phim qua phía trên cùng c a phim, th li u nào đ ấ đ
ữ
ữ ệ
ệ ố
ư
ạ
11. Nh ng h th ng l u tr hi n đ i (tt)
ấ
ươ
ệ
ơ
• Khung và jacket: đ cung c p m t ph
ệ ư ứ
ể ộ ng ti n linh đ ng h n cho ữ ầ ự ể các h s b ng vi phim, khung và jacket có th ả ữ
ượ ử
ở ỗ ch c rút ra
ế ằ
ả ộ ả ữ ồ ơ ị ớ ạ
ậ ộ ư
ươ
ộ ồ ơ ằ vi c l u tr tu n t ộ c r a. Tính linh đ ng ch a trong nh ng d i vi phim đã đ ổ ể ượ khi thông tin trên mo6t d i phim thay đ i thì nó có th đ ớ ứ cà thay th b ng m t d i phim khác ch a thông tin m i. Tuy nhiên, i h n trong ph m t đ l u tr h s b gi
ng pháp này.
ượ
ể
ậ
• Th đ c l
:
ể ứ ẻ ụ ỗ đ ch a vi phim đã đ ể
ậ ẻ ứ b ng máy các th ch a thông tin này. Ph
ể c phát tri n đ giúp truy c p ằ ế ắ ươ ng pháp này
ữ ữ
ể ư
ẽ
ậ
ầ
ả c dùng đ l u tr nh ng b n v , có yêu c u truy c p
thông tin. Có th truy c p thông tin nhanh chóng b ng cách s p x p ứ ự ằ th t ườ ượ ng đ th ườ ng xuyên th
Ữ Ồ Ơ
Ư
III/ QUY TRÌNH L U TR H S
ả ị ồ ơ 1. Xác đ nh chính sách qu n lý h s .
ự 2. Xây d ng quy trình.
ệ ấ 3. Hu n luy n
ế ổ ứ ắ 4. T ch c s p x p.
ụ ậ 5. L p danh m c.
ậ ậ 6. Theo dõi, c p nh t
ả
ị
ồ ơ 1. Xác đ nh chính sách qu n lý h s .
ồ ơ ủ ả ồ Các chính sách qu n lý h s c a DN bao g m:
ạ ồ ơ ể ừ ư ờ • Th i gian l u tr c a t ng lo i h s (k t ữ ủ ừ ư khi l u), ví
ụ d : 5 năm.
ạ ồ ơ ậ ệ ệ ả • Vi c qu n lý các lo i h s m t, tuy t m t. ậ
ế ậ • Ng ườ ượ i đ ạ ồ ơ c phép ti p c n các lo i h s .
ự
2. Xây d ng quy trình.
Ồ Ơ Ủ QUY TRÌNH QU N LÝ H S C A DN LIÊN
Ế Ả Ộ QUAN Đ N CÁC N I DUNG SAU:
ươ ươ
ữ ồ ơ ư ng pháp l u tr h s . ỷ ồ ơ ng pháp hu h s . ậ ậ
ậ ạ ậ
ế ả ắ ả • Xác đ nh ph • Xác đ nh ph • Ph ươ • Ph ươ • Ph ươ ị ị ụ ồ ơ ng pháp l p và c p nh t danh m c h s . ạ ồ ơ ng pháp nh n d ng và phân lo i h s . ồ ơ ng pháp s p x p và b o qu n h s
ệ
ấ
3. Hu n luy n
ủ ụ ả ị • Ph bi n cho nhân viên v quy đ nh và th t c qu n lý ề
ổ ế ồ ơ ủ h s c a DN.
ả • Gi ẫ i thích và làm m u cho nhân viên.
ệ ấ ả • Ký tên vào biên b n hu n luy n.
ổ ứ ắ ế 4. T ch c s p x p.
ẩ ị ươ ệ • Chu n b các ph ụ ng ti n, công c .
ế ờ ổ ứ ắ ế • Lên k ho ch th i gian t ạ ch c s p x p.
ổ ứ ệ ắ ộ ồ ơ • T ch c vi c s p x p: ế ngày h i h s
ụ ươ
ệ
4.1 Các công c ph
ng ti n:
ị ủ ệ ự • Chu n b các t ẩ ồ ơ , k đ ng h s .
ạ • Các lo i bìa còng, bìa lá.
ấ ồ • Gi y dán sticker, kéo, h dán.
• ầ Đĩa CD và đ u ghi
ế ạ
ề ờ
4.2 Lên k ho ch v th i gian
ườ ệ ổ ứ ạ ệ ố ồ ơ ấ ừ ng vi c t i h th ng h s m t t ch c l ½
• Thông th 1 ngày.
ầ ắ
• Các DN có th ch n ph ố ể ọ ẫ ươ ả ổ ứ ầ ệ ư nh ng cu i cùng v n ph i t ế ng pháp s p x p d n d n, ổ ổ ch c 1 bu i t ng v sinh.
ị ắ ế ệ ẩ • Thông báo cho nhân viên đ chu n b s p x p công vi c. ể
ự ể ọ ẩ ị • Thông báo cho phòng nhân s đ h có chu n b liên
ệ ế ả quan đ n tài s n, đi n…
ổ ứ
ự
ệ
4.3 T ch c th c hi n
ọ ạ ứ ự ệ • H p nhân viên thông báo l i th t các công vi c.
ả ầ • Gi i thích các yêu c u.
ộ ầ ẫ • Làm m u cho nhân viên m t l n.
ồ ơ ế • Ti n hành ghi list h s gi y và h s máy tính. ồ ơ ấ
• Dán các sticker.
ế ạ ệ ố ắ • S p x p l ồ ơ i h th ng h s .
ụ
ậ
5. L p danh m c.
ụ ỗ ộ • M i nhân viên nên có m t danh m c riêng.
ồ ơ ủ ả ồ ơ ng phòng qu n lý các h s c a phòng, h s • Tr
ưở chung.
ụ
ậ
5. L p danh m c (tt).
ị
ồ ơ
ạ
Stt
Tên HS
D ng h s
ề V trí đ HS
Ngày c t ấ HS
ổ
ế
i ườ Ng qu n ả lý
Cách th c, ứ phân lo i ạ ắ s p x p
Ngày phát sinh HS
Văn b nả
i ườ Ng c ượ đ đ c ọ HS
Trong ứ c ng máy vi tính
CD rom/đĩa m mề
ậ
ậ 6. Theo dõi, c p nh t
ồ ơ ậ ậ • C p nh t các h s phát sinh vào danh sách.
ỳ ủ ể • Ki m tra danh m c h s đ nh k c a nhân viên. ụ ồ ơ ị
Ả Ơ Ạ C M N B N ĐÃ THEO DÕI