Ồ Ơ Ồ Ơ

Ả Ả

Ỹ Ỹ

K  NĂNG QU N LÝ H  S K  NĂNG QU N LÝ H  S

I/ KHÁI QUÁT CHUNG:

ồ ơ

1. Khái ni mệ ủ 2. Vai trò c a qu n lý h  s

ồ ơ

1. Qu n lý h  s  là gì ?

ế

ệ ắ

ồ ạ

ả ế

ả ụ ự ạ ộ

ồ ơ ả Qu n lý h  s  bao g m vi c s p x p,  ồ ế ế i các văn b n, h   t k  và xem xét l thi ệ ổ ứ ơ s  trong t  ch c. Nó liên quan đ n vi c  ố ợ ph i h p các nhi m v , qu n lý, b o  ủ ả qu n, tiêu h y trong s  ho t đ ng c a  ộ ổ ứ m t t

ủ  ch c

ồ ơ

ệ 2. Vai trò c a vi c qu n lý h  s

ế ị t b

• Gi m chi phí mua s m thi • Đ m b o cung c p thông tin h p th i ờ ấ • X  lý công vi c nhanh g n, có hi u

ả ả ử qu .ả

• Có th  d  dàng tìm h  s  khi nhân  ỉ ệ ệ

ồ ơ viên b nh, ngh  vi c riêng. ể

ể ễ ệ • Thu n l ậ ợ

i cho vi c chuy n giao  ồ ơ

ỉ ệ

thông tin h  s  khi nhân viên chuy n  ộ b  ph n, ngh  vi c…

ồ ắ ủ 3. Nh ng nguyên t c c a vi c qu n lý h

ữ sơ

ộ ố ộ ệ ố

ư ế ậ

• Có m t s  nguyên t c ph i tuân th  khi qu n lý  ả ắ ữ ồ ơ m t h  th ng l u tr  h  s .  • Nên có cách ti p c n h  s  sao cho có th  nhanh  ồ ơ

chóng tìm ra khi c n. ầ ủ ơ

ể ễ ể

ượ

• H  th ng nên đ  đ n gi n đ  d  hi u và d   ễ ẫ ậ

ữ ệ

ả ệ ố ề ự ầ ậ ế v n hành, n u không, có th  có s  nh m l n v   ễ ồ ơ nh ng h  s  nào đ c yêu c u và làm ch m tr   ậ vi c truy c p.  ọ

ư

ệ ầ ư

ộ ệ ố ế ộ ố ượ

ể ở ộ ầ

• Khi ch n cho mình m t h  th ng l u tr  h  s ,  ữ ổ ơ ộ các doanh nghi p c n l u ý đ n tính linh đ ng  ớ ể ng l n  đ  có th  m  r ng và nh n m t s  l ồ ơ h  s  khi c n.

ồ ắ ủ 3. Nh ng nguyên t c c a vi c qu n lý h   sơ

ả ệ ế ệ • Ph i xem xét vi c ti t ki m chi phí l p h  th ng và chi

ậ ượ

ợ ề ọ ể ệ ố

ệ ố ộ c là m t lý do  phí đi u hành nó. Tính có th  nén đ ớ ể ả quan tr ng đ  b o đ m h  th ng có th  phù h p v i  ố kho ng tr ng s n có.

ả ả ạ ể ả ẵ • Ph i xem xét tính an toàn ch ng l ụ ứ ư ỏ ấ ữ ấ ẩ

ự ư ỏ ủ

ồ ơ ồ ơ ậ ệ ạ ộ ủ ộ ề

ố i nh ng th  nh  h a  ho n và s  h  h ng h  s  do b i, ch t b n và m t mát,  ợ tính an toàn c a các h  s  m t. Tính phù h p chung c a  ủ ổ ứ ệ ố  ch c là m t  h  th ng trong đi u ki n ho t đ ng c a t xem xét khác.  ạ ỉ ụ ủ ệ ố ụ ợ ớ

ạ ố ớ ữ ế • Cách t o ch  m c c a h  th ng nên thích h p v i m c  i đ i v i nh ng

ự ệ

ấ ủ đích và cung c p đ  tham chi u qua l ồ tài li u bao g m m t s  lãnh v c.  ự ể ấ ỳ ả ộ ố • Ph i có s  ki m soát đ  theo dõi b t k  tài li u nào  ể

ệ ệ ố

ế ầ ậ ấ ượ ệ ư c l y ra và theo d u chúng n u c n. H  th ng nên  ữ ữ ậ  c p nh t hóa vi c l u tr c gi

ị ụ ạ ượ ấ đ chính xác, nghĩa là đ không b  t t l i phía sau.

ồ ắ ủ 3. Nh ng nguyên t c c a vi c qu n lý h   sơ

ệ ố ệ ắ

ả ễ ọ

ướ t l p c m nang, sách h

• Xây d ng h  th ng s p đ t h  s  có hi u qu : ph i  ự ả ặ ồ ơ ệ ả ả đ m b o an toàn cho tài li u quan tr ng và d  tìm khi  ề ẫ ế ậ ẩ ầ ử ụ ng d n v   c n s  d ng, thi ế ụ ắ danh m c s p x p.

ử ụ ể ẫ ấ ố ự t k  và s  d ng các bi u m u th ng nh t theo s • Thi

ế ế ỉ ạ ch  đ o chung.

ộ ổ ứ ế ế ệ ố ư ch c ph i thi

ầ ả ả ợ

ủ ể ị

ở ộ ữ ế ệ ổ

ị ệ ả ạ • Nh  v y, m t t ả ư ậ ữ t k  h  th ng l u tr   ớ ồ ơ ủ h  s  c a mình phù h p v i các yêu c u và b o đ m  ổ ộ ằ ệ ố r ng h  th ng đó đ  linh đ ng đ  theo k p các thay đ i,  ệ ặ t là nh ng thay đ i liên quan đ n vi c m  r ng  đ c bi ầ ệ ố h  th ng và các yêu c u qu n tr  hi n đ i.

ồ ắ ủ 3. Nh ng nguyên t c c a vi c qu n lý h   sơ

ế ị ứ ự ả ể ữ t b  ch a đ ng hi u qu  đ  gi

ữ ữ • Nên s  d ng nh ng thi ử ụ ệ và phân bi ệ ạ ồ ơ t nh ng lo i h  s  khác nhau.

ắ ể • Nên dùng màu s c đ  mã hóa các tên mang l

ạ ồ ơ ử ụ ờ ố ớ ệ ứ ộ

ạ ự ậ i s  nh n  ộ di n t c th i đ i v i m t phân lo i h  s  s  d ng m t  màu nào đó.

• Tài li u c a h  s  nên luôn luôn đ a vào phía sau h

ượ ư ở ư ữ c l u tr  nên phía tr ướ ng  ướ ồ c h

ệ ủ ồ ơ ệ ẫ d n. Tài li u sau cùng đ s .ơ

ồ ắ ủ 3. Nh ng nguyên t c c a vi c qu n lý h   sơ

ứ ự ủ

• Th  t

ề ụ ọ

c nêu l ướ

ụ ữ

c, ti p sau đó là nh ng ch  vi

c a nh ng đ  m c  ử ụ c tiên. Ví d , khi s  d ng tên h  thì tên  ữ ế ắ ủ t t

ủ ế ấ ả ữ

ủ ừ ặ

ừ ữ  ng  nên theo th  t ượ ử ừ  kép nên đ ọ ồ ơ

ứ ự ủ ạ ồ ơ  c a các phân lo i h  s  nên theo th  t ạ ướ ắ ượ ắ ch c ch n đ i tr ế ứ riêng nên đ ng tr t c a tên  ặ ế ượ ữ ạ c  ho c n u qu c gia là nh ng phân lo i ch  y u thì chúng nên đ ạ ồ ị ấ ở ế ti p theo b i tên thành ph  và th  tr n. T t c  nh ng phân lo i h   ỗ ứ ự ữ ơ ự  ch  cái c a t  ho c chu i các  s  d a trên t ế ắ ư ộ ừ ữ . Nên tránh vi ch  cái; các t t t t  c x  lý nh  m t t ừ ồ  đ ng nghĩa. trong các tên g i h  s . Cũng nên tránh dùng t

ượ

ỏ ơ

• Tài li u nên đ ệ

ệ ữ

ế

ặ ằ

ể ư ư ữ c chia thành nh ng nhóm nh  h n đ  l u tr . Nh   ể ượ ứ ự ữ ộ c chia   ch  cái có th  đ v y, tài li u trong m t nhóm theo th  t ế ừ ế ế ừ ồ ơ ồ  S đ n   A đ n F, G đ n L, M đ n R và t thành nh ng h  s  g m t ề ươ ị ữ ệ ư ụ Z. cũng áp d ng đi u t  cho tài li u l u tr  theo s , theo đ a  ng t ươ lý ho c b ng m t ph

ự ng pháp khác

ƯƠ

Ư

II/ CÁC PH

NG PHÁP L U TR

ư

• L u theo v n, m u t

ẫ ự :

ư

• L u theo s , mã s

ươ

ế ị ư

• Ph

ng ti n và thi

t b  l u tr

ư

1. L u theo v n, m u t

ẫ ự :

ồ ơ

S  d ng cho h  s  tên:  ư ệ ử ụ ỏ ế  li u liên quan đ n cá nhân vào

ồ ơ ẹ

• H  s  cá nhân: b  các t ặ ồ ơ ộ ố ế ư ệ ừ ầ li u theo ngày tháng t g n nh t đ n

bìa k p h  s  tên (ho c phong bì) riêng. Bên ngoài ghi  ỗ ồ ơ ả tên và m t s  thông tin c  b n khác. Bên trong m i h   ấ ế ơ ắ s , s p x p các t xa nh t.ấ

ầ ư ệ li u theo v n m u t • H  s  h n h p: s p x p các t ợ ẫ ự ể  đ

ụ • H  s  cùng m t tên: n u phát sinh liên t c, hãy phân

ồ ơ ỗ ễ d  truy tìm các t ộ ồ ơ ạ ừ

ồ ơ ặ ử ụ ặ ể ắ ế ư ệ   li u. ế ạ lo i theo t ng giai đo n. • Các h  s  khác nhau nh ng có cùng tên : đ t mã ph  sau  ụ ư ệ ồ ơ tên, ho c s  d ng bìa h  s  có màu khác đ  phân bi t.

ẫ ự

ư

1. L u theo v n, m u t

(tt)

ủ ề H  s  theo ch  đ :

ủ ề ầ

ử ụ ụ ề ồ ơ ồ ơ • Tên ch  đ  c n đ t c  th , ặ ụ ể • Không dùng ch  đ  m  h , chung chung ủ ề ơ ồ • S  d ng các tiêu đ  và ph  đ  cho các h  s  theo ch   ủ ề

đề

ư

ẫ ư ụ ỗ ợ ẫ ẹ , th  h

ồ ơ ạ • K p h  s  có th  dùng cho các d ng: h  s  cá nhân, h   ồ

• S  d ng các công c  h  tr , nh : th  h ẫ ẻ ướ ng d n theo  ồ ủ ề ẻ ướ ng d n theo ch  đ  chính, k p h   ể ạ ậ ể ề

ủ ề ể

ử ụ ầ v n m u t ơ s  (cũng có th  t o l p trên máy tính).  ồ ơ ẹ ỗ ơ s  cho m i tiêu đ  chính.  • C n có m t b ng m c l c các ch  đ  đ  tránh vi c m   ầ ở ệ ụ ụ ộ ả ủ ề ồ ơ h  s  không có trong ch  đ , gây khó khăn cho tìm  ki m. ế

ẫ ự

ư

1. L u theo v n, m u t

(tt)

ồ ơ ị H  s  theo đ a danh:

ế ậ ư ộ ụ ố ị ủ t l p danh m c các đ a danh gi ng nh  m t ch

• C n thi ầ đ . ề

ủ ề ể ễ ứ ầ • C n có cách tra c u chéo theo tên, ch  đ  đ  d  truy tìm

(nên dùng máy tính).

ư

2. L u theo s , mã s

ệ ố ữ ố ụ ầ ả ơ • H  th ng l u tr  s  liên t c (tăng d n): đ n gi n,

ư ế ố không h t s .

ố ự ộ ạ ư • H  th ng l u tr  s  d ng s  t nhiên (nh  là m t d ng

ệ ố ố ư ữ ử ụ ụ mã s ), ví d : 7­25­30.

ư ế ợ ữ

ố ử ụ ữ ệ • H  th ng l u tr  b ng mã s : s  d ng k t h p ch  và  ố ng các ch  là các mã hi u, các s

ỉ ứ ự ữ ằ ệ ố ố s , trong đó thông th ch  th  t ườ  trong mã đó.

ươ

ế ị ư

3. Ph

ng ti n và thi

t b  l u tr

ẩ  k  tiêu chu n văn phòng, t ủ ệ  k  an toàn, t ợ ủ ệ ủ ệ  k   ủ ệ  k    k  liên h p, thi ế ị t b

ệ ệ ừ ề ủ ệ ộ ủ ệ  k  di đ ng, t ấ ệ t có phím  n, t ế ị t b  bánh xe,  ứ : đĩa m m, đĩa c ng, đĩa CD­ROM,

• Ph ươ ấ ng ti n gi y: t ử ở m  (không c a), t ủ ệ ặ  k  đ c bi xoay, t ể ồ ơ đ  h  s  quay, thi • Ph ươ ng ti n đi n t ụ ậ ụ ẻ ỉ ẫ • V t d ng b  tr : nhãn bìa k p, nhãn th  ch  d n, nhãn

ươ ữ ụ

ng ti n l u tr  gì, áp d ng v t d ng  ậ ậ ụ ọ ỹ ụ

ờ ạ ọ

ổ ế ấ ấ ch p vi phim,… ẹ ổ ợ ẹ ồ ơ ngăn kéo h  s , bìa k p 'out' • Dù s  d ng ph ệ ư ử ụ ệ ế ỗ ợ h  tr  tìm ki m nào, thì vi c áp d ng khoa h c k  thu t  vào công tác này là r t quan tr ng trong th i đ i ngày  ệ nay, mà ph  bi n nh t hi n nay là máy vi tính cá nhân.

ắ ế

ồ ơ

4. S p x p h  s  theo s  và theo th i gian

ệ ậ

ệ • Ph ươ ặ đ c bi ạ ố ể ng pháp s  đ  phân lo i các h  s  thì thu n ti n,  ượ ệ t khi các tài li u đã đ ồ ơ ố c đánh s .

ng pháp này có th  th  hi n theo nhi u cách. Có  ượ c

• Ph ươ ể ằ ệ ự ạ ừ ữ ọ

ẽ ẩ ậ ơ ọ ể ự ệ ề ố ố ệ ố ộ ệ ố th  có m t h  th ng ký s  cu i. Khi h  th ng này đ ọ ố ừ ả  ph i sang trái,nó giúp  th c hi n b ng cách đ c s  t ườ lo i tr  nh ng sai sót vì ng i ta không có thói quen đ c  theo cách này và do đó s  c n th n h n khi đ c.

ươ ể

ố ng pháp s  cũng có đ ư ạ c dùng đ  phân tán ho t  ệ ữ ấ

ế ữ • Ph ượ ễ ữ ộ đ ng l u tr  và cho phép d  dàng l y ra nh ng tài li u  không còn dùng đ n n a.

ắ ế

ồ ơ

4. S p x p h  s  theo s  và theo th i gian

ề ễ ở ộ i

ậ ậ

ậ ợ :nó có th  d  dàng m  r ng;nó mang  ệ ộ ố ồ ơ ệ ấ ể

• Nh ng thu n l ữ ộ ự ả ạ i m t s  b o m t nào đó;nó cho phép nh n di n hi u  l ề ụ ả qu  các đ  m c;và s  h  s  cũng có th  cung c p m t  ế ố s  tham chi u.

ể ỉ ụ ẩ • Các b t l i là:

ấ ợ ể ự ữ ố ế ề

ế

ỗ ề ụ ẽ ị ư ấ ễ ả ề ờ ị ộ chi phí d  chu n b  m t ch  m c và th i  ệ gian đ  th c hi n đi u đó;và n u các ch  s  trong các  ồ ị ổ ố s  tham chi u b  đ i ch , đ  m c s  b  đ a vào sai h   ơ s  mà không may thay, đi u này r t d  x y ra.

ế

ự ờ

ồ ơ 5. S p x p h  s  theo trình t

th i gian

ữ c l u tr  theo m t trình t

ự ờ  th i gian nào  ể ặ ờ

ệ ặ ặ ộ t là theo ngày tháng ho c có th  theo th i  ể t là theo ngày tháng ho c có th

ờ • Các tài li u đ ệ ượ ư ệ ặ đó, đ c bi gian phát sinh, đ c bi theo th i gian phát sinh.

• Các h  s  có th  đ ồ ơ

ặ c chia theo ngày, tu n, tháng, quý  ệ ượ ư ữ ố ượ ể ượ ho c năm tùy theo s  l ầ c l u tr . ng tài li u đ

ệ ố ớ ộ ố ợ

ữ ng đ ng pháp phân lo i khác. Do đó, là đi u

ứ ự ữ ổ ế ữ c s  d ng ph i h p v i n t  ề  ch  cái và

• H  th ng này th ườ ươ trong nh ng ph ồ ơ ượ ư ph  bi n khi h  s  đ ự ờ ử ụ s  d ng trình t ượ ử ụ ạ c l u tr  theo th  t ồ ơ  th i gian bên trong h  s .

ế

ự ờ

ồ ơ 5. S p x p h  s  theo trình t

th i gian

• Thu n l i: ậ ợ h  th ng này r t ti n l i và ti

ệ ố ề

ệ ậ ượ c  ữ c l u tr    đ ng

ụ ế ỉ ị ấ ệ ợ ồ ơ ế ư ấ không gian nhi u nh t vì các h  s  có th  đ ẫ ng u nhiên vì vi c truy c p tìm ki m có th  t ế n u đ a ch  là chính xác,ví d : nh  là bi ế ệ t ki m đ ể ượ ư ể ự ộ t tên file.

ươ ượ ặ • Nh ể  ph ng pháp này g p nhi u khó khăn

c đi m: ệ ả ả ữ ệ c trong

ờ ề ữ ượ  đ trong vi c b o qu n d  li u và không gi th i gian quá lâu.

ồ ơ

ắ ế

6. S p x p h  s  theo v n, m u t

ứ ự ữ

ch  cái đ

ẫ ự  ồ ơ ệ c d a trên tên h  s . Vi c phân chia  ộ ơ ở c trên m t c  s  khoa h c, nghĩa  ắ ầ ng hay b t đ u nh t trong m t

ể ượ

ề ặ

ữ ộ

ấ ộ ậ c xác nh n v  m t  ủ ế

ế ị

c chia nh  thành nhóm nh  h n. Nên có th  cho phép m  r ng

ở ộ ấ ỳ ệ

ể ể ả

ỏ ủ ế ơ ữ

• •

ế

ồ ơ c trao đ i cho h  s  do đó không

ậ ợ  là tham chi u tr c ti p đ ế ượ ộ

i: ỉ ụ

ườ

ư

ể ư ệ

ượ ự Phân lo i theo th  t ể ạ ượ ỏ ệ ố thành nhóm nh  h  th ng có th  đ t đ ằ ườ ữ ỏ là b ng cách h i xem nh ng tên nào th ệ ố ố ự qu c gia. Nh ng s  phân chia h  th ng có th  đ ữ ố th ng kê. M t khi đã quy t đ nh nh ng s  phân nhóm ch  y u thì chúng có  ỏ ơ ể ượ th  đ ữ nh ng nhóm ch  y u và nh ng nhóm nh  này đ  gi m thi u b t k  vi c  chia nh  nào h n n a sau này.    ổ Thu n l ữ ồ ơ ễ ễ ầ ng nh  đây là m t cách làm d  dàng đ  l u tr  h  s , d   c n ch  m c, d ữ ị ư ấ ỳ ể ể hi u, và có th  nhanh chóng ki m soát xem có b t k  tài li u nào b  l u tr   sai hay không.

ươ

ế

• • Các b t l

ng pháp này bao g m: n u có nh ng tên thông d ng,

ấ ợ c a ph i  ể có th  trùng nhau.

ắ ế

ồ ơ

ẫ ự

6. S p x p h  s  theo v n, m u t

ứ ự ữ c d a trên tên h  s . • Phân lo i theo th  t ạ

ể ạ ượ ự ỏ ệ ố

ườ ắ ầ ấ

ệ ố ậ ề c xác nh n v

ồ ơ  ch  cái đ ệ Vi c phân chia thành nhóm nh  h  th ng có th  đ t  ỏ ộ ơ ở ượ ọ đ c trên m t c  s  khoa h c, nghĩa là b ng cách h i  ộ ữ xem nh ng tên nào th ng hay b t đ u nh t trong m t  ố qu c gia.  ự ữ ặ ể ượ ữ ố

ế ị ể ượ

ở ộ ữ

ủ ế ỏ ơ ủ ế ể ả ỏ

ơ ữ • Nh ng s  phân chia h  th ng có th  đ ự ộ m t th ng kê. M t khi đã quy t đ nh nh ng s  phân  ỏ c chia nh  thành  nhóm ch  y u thì chúng có th  đ ể nhóm nh  h n. Nên có th  cho phép m  r ng nh ng  ể ữ nhóm ch  y u và nh ng nhóm nh  này đ  gi m thi u  ỏ ấ ỳ ệ b t k  vi c chia nh  nào h n n a sau này.

ắ ế

ồ ơ

ẫ ự

6. S p x p h  s  theo v n, m u t

(tt)

i: ậ ợ  là tham chi u tr c ti p đ

ự ế ượ ườ ộ ồ ổ c trao đ i cho h   ư ng nh  đây là m t cách

ể ị ư ữ

• Thu n l ế ỉ ụ ầ ơ s  do đó không c n ch  m c, d ữ ồ ơ ễ ể ể ư làm d  dàng đ  l u tr  h  s , d  hi u, và có th  nhanh  ệ ấ ỳ ể chóng ki m soát xem có b t k  tài li u nào b  l u tr  sai  hay không.

ủ ế ng pháp này bao g m: n u có

• Các b t l ữ ể ồ ươ ấ ợ c a ph i  ụ nh ng tên thông d ng, có th  trùng nhau.

ế

ủ ề ồ ơ 7. S p x p h  s  theo ch  đ :

ế ươ • Đây là m t bi n th  c a ph ng pháp phân lo i theo

ộ ứ ự ữ ệ ượ ắ

ủ ế ủ

ể ủ  ch  cái, trong đó các tài li u đ ề ủ ề ạ ặ ấ ộ ủ ế ẽ ả

ể ữ ạ ế c s p x p theo  th  t ụ ư ả phân lo i ch  y u c a tiêu đ  ch  đ , ví d  nh  b o  hi m ho c b t đ ng s n. Trong nhóm ch  y u s  có  ỏ ơ ạ nh ng phân lo i nhóm nh  h n.

ươ ạ

ng pháp phân lo i theo ch  đ  d  dàng  ệ ủ ề ễ ạ ở ộ

ữ ườ

ậ ợ  Ph i: ộ ệ ợ i m t  i cho vi c m  r ng. Nó cũng mang l ị ủ ề ượ c xác đ nh rõ  ng pháp h u ích khi các ch  đ  đ ệ ộ ớ i ta đã quen thu c v i nó thì vi c truy  ơ • Thu n l và ti n l ươ ph ràng và khi ng ậ ẽ ễ c p s  d  dàng h n.

ủ ề

ồ ơ

ế

7. S p x p h  s  theo ch  đ  (tt)

Khó khăn:  ả

ế ạ i

ế ậ ủ ữ ề ạ t l p đ  nh ng phân lo i  ề ng đòi h i r t nhi u tham chi u qua l ứ ạ ỏ ấ ỉ ụ • Có th  có v n đ  ph i thi ấ ể ườ ợ thích h p, th ộ ầ và đôi khi c n có m t ch  m c ph c t p.

ể ườ • Th c dùng thì s  hình

ứ ượ ng khi ki u phân lo i này đ ụ ẽ ớ ấ

ộ ồ ơ ớ ề ư

ườ ư

ồ ơ ừ ệ ạ thành m t h  s  l n ch a các m c linh tinh v i r t  ộ ệ ố ề nhi u đ  tài trong đó, trong khi trong m t h  th ng l u  ề ữ ộ ồ ơ ỉ ứ ự ữ ố t thì m t h  s  ch  ch a đ ng nh ng đ  tài có liên  tr  t ở ộ ễ ưỡ ự ề ng nh  do s  mi n c quan. Đi u này d ng m  m t  ủ ề ồ ơ t cho t ng ch  đ  trong h  s  linh tinh. h  s  riêng bi

ế

ồ ơ 8. S p x p h  s  theo đ a lý

ồ ơ ượ ắ ế • Khi dùng ph

ố ị

ị ư ậ ể ử ụ ạ

ẫ ự ươ ng pháp đ a lý, các h  s  đ c s p x p  ạ ể theo các đ a đi m nh  qu n, thành ph … cho phân lo i  ỏ ơ ủ ế ch  y u. Sau đó có th  s  d ng các phân lo i nh  h n  theo m u t .

ị ắ ị ng pháp đ a lý đôi khi đ

ế ơ ủ ề ả

ượ ọ ệ ộ ễ ể ớ ẽ ộ

• Ph ươ c g i là s p x p theo đ a  ể đi m. Đi u này là d  hi u vì ý ni m c a nó đ n gi n và  ườ ử ụ i s  d ng không s m thì mu n cũng s  quen thu c  ng ự ị ữ ớ v i nh ng khu v c đ a lý có liên quan.

ế

ồ ơ 8. S p x p h  s  theo đ a lý

ộ ố ườ ử ụ ữ i

ậ ợ : nó cho phép m t s  ng ả ộ

ể ệ ế ậ ậ • Thu n l ơ ễ s  cùng m t lúc mà không gây c n tr  cho nhau; nó d   ể hi u; và truy c p thu n ti n n u bi ồ i s  d ng nh ng h   ở ế ị t đ a đi m.

ườ ử ụ ầ ể ấ ợ  là ng i: ả i s  d ng c n ph i có m t hi u bi

• B t l ề ơ ự ị ố ươ ng t

ươ ế ộ t nào  ộ ố ệ t khi có m t s   ố ủ ộ t n i ch n c a m t  ỉ ụ ộ ầ ượ c m t ch  m c ặ ế ơ ả ; ph i bi ng pháp này c n đ

ị • H  th ng đ a danh cũng r t có ích trong các ho t đ ng  ấ

ị ườ ứ ự ế ạ ộ ằ

ự đó v  khu v c đ a lý có liên quan, đ c bi ự tên n i ch n t thông tin; và ph ỗ ợ h  tr . ệ ố ư nh  nghiên c u th  tr ệ ừ ư  b u đi n và d  báo th i ti t ư ả ng qu ng cáo tr c ti p b ng th   ờ ế t.

ậ 9. Qu n lý phân tán theo b  ph n

Ư ể u đi m

ầ ế t

ượ ự c s  trì hoãn không c n thi ự

ậ ộ • Tránh đ • D  dàng th c hi n ệ ễ • Tách bi ệ ồ ơ ớ t h  s  v i các b  ph n khác

9. Qu n lý phân tán theo b  ph n (tt)

ượ Nh ể c đi m:

• ự ầ ế ủ ế ị t c a thi ồ ơ t b  và h  s

ộ ắ  Có s  trùng l p không c n thi ậ trong các b  ph n.

ự ự ệ ả ả ọ • Nhân viên th sc hi n không có hi u qu  vì h  ph i th c

ệ ệ ệ hi n nhi u công vi c khác nhau trong văn phòng.

ề ố ế ả ấ ậ ẫ ộ • Không th ng nh t trong các b  ph n d n đ n khó qu n

ậ ỉ ữ ở ả  các b  ph n ch  gi

ể lý chung • Nh ng tài li u quan tr ng khó b o m t. ữ ậ ọ ệ • Nh ng văn b n đ ộ ả ượ ư ữ ứ ộ ố m c đ  t ữ ở c l u tr   ờ ạ i thi u và t m th i.

10. Qu n lý theo t p trung

ự ế ả ắ ể ờ ệ ặ • Qu n lý t p trung có th  giúp gi m s  trùng l p h  s   ồ ơ ố t ki m th i gian s p x p ho c phân ph i

ậ ế ị ế t b , ti ầ ự ệ ả và thi theo yêu c u do có nhân viên chuyên trách th c hi n.

ư

ệ ố

ữ ệ

ộ ấ

ề ủ ế ủ ư

ạ   11. Nh ng h  th ng l u tr  hi n đ i ả

ế

ụ c và gi ệ ặ

ữ ằ

ẻ ơ

• M t v n đ  ch  y u c a l u tr  tài li u là chúng chi m kho ng tr ng  ữ ử ề ắ ệ không gian quá l n. Đã có hai bi n pháp kh c ph c cho đi u này: (1) S   ụ ữ ạ ồ ơ ướ ể ả i các h  s ; (2)  d ng r ng rãi vi phim đ  gi m thi u kích th  l ữ ằ ư ệ ư ử ụ S  d ng r ng rãi vi c l u tr  b ng máy tính, đ c bi t là l u tr  b ng đĩa  ượ ử ụ ứ ứ c s  d ng r ng  c ng n m trong máy. Ch c năng th  2 đang ngày càng đ ỏ ơ rãi khi mà máy tính ngày càng tr  nên r  h n và nh  h n.

ồ ơ

• Vi c dùng k  thu t vi phim đ  qu n lý h  s  đã tr  nên ph  bi n trong  ả ả ế

ổ ế ể t b  dùng đ  sao chép

ệ ữ ặ

ặ ệ ư

ả ự ể

ứ ầ ư ớ

ệ ố ề

ế ị

ở t b  cân b ng v i chi phí c a vi c m

ữ  l n vào thi ấ ể

ổ ứ ề ặ ậ

ỗ ư

ỹ ở ầ ế ị ữ nh ng năm g n đây do nh ng c i ti n trong các thi ở ấ ho c cung c p b n sao đã làm cho quá trình này tr  nên d  dàng, nhanh  ẻ ơ ệ t là do chi phí ngày càng tăng c a kho ng tr ng  chóng, r  h n và đ c bi ữ ữ ế ầ t cho vi c l u tr  nh ng tài li u g c và chi phí nhân s  đ  duy trì,  c n thi ọ ề ả ữ ậ truy c p chúng đã làm cho nh ng nhà qu n lý ph i suy nghĩ khó nh c v   ể ứ ị ườ ng có th  ch ng  cách th c hi n ch c năng này. Nh ng nhà qu n tr  th ệ ủ ớ minh cho s  ti n đ u t ộ r ng t

ả ằ ữ  ch c v  m t v t ch t đ  có ch  l u tr .

ữ ệ

ệ ố

ư

11. Nh ng h  th ng l u tr  hi n đ i  (tt)

ụ ậ ợ ủ • Nh ng thu n l i c a vi c ch p vi phim: thông tin trên

ế ư ế c thu nh  l

ệ ỏ ạ i ch  chi m ch a đ n 1%  ể ạ ệ ẻ

ể ị

ố ữ ề ậ ề ỉ

ộ ệ ố ậ ả ậ ữ ữ ỉ ệ ượ tài li u đ ồ ố ủ ố ả kho ng tr ng c a tài li u g c, có th  t o ra nh ng h   ướ ấ ơ c th ng nh t, chi phi r  và nhanh chóng  s  có kích th ấ ợ ạ ể ử ụ i  i nh ng đ a đi m khác. Tuy nhiên b t l đ  s  d ng t ủ ế ể ậ ấ ch  y u là v n đ  c p nh t hóa. Đi u này ch  có th   ề ộ ế ừ ả ử ụ i quy t tr  khi s  d ng m t h  th ng tr i chi u r ng  gi ằ ấ ủ c a nh ng t m phim b ng các phim c p nh t.

ữ ồ ơ

ấ ả ề ấ

• Có nhi u hình th c l u tr  h  s  trên vi phim, trong đó  ộ c s  d ng r ng rãi nh t. T t c  đ u có  ứ ỉ ệ ề ứ ư ượ ử ụ microfiche đ ạ cùng ý ni m, ch  có d ng th c là khác nhau.

ữ ệ

ệ ố

ư

11. Nh ng h  th ng l u tr  hi n đ i  (tt)

• Rool and reel: trong ph

ươ ng pháp này, các tài li u đ ố

ệ ượ ươ

ử ụ

c sao chép  ng pháp này  ứ ự  nào đó

ệ ả ử ụ

ườ

c phim, t c đ c h  s  theo d ng này, ng ồ ơ

ế

ộ ượ ộ ụ

ầ ự ọ  d c theo cu n phim. Khi s  d ng ph phim tu n t ộ ồ ơ ấ ố cách t t nh t là nên đ  các h  s  tài li u theo m t th  t ề ụ ư ứ ự ổ  ngày tháng. Đi u này làm cho  không thay đ i, ví d  nh  th  t ứ ể ọ ữ ồ ơ ộ ữ cu n phim ch a nh ng tài li u h  s  m t cách h u hi u. Đ  đ c  ạ ứ ọ ồ ơ i ta ph i s  d ng  đ ả ử ả ọ m t máy đ c phim, n u mu n b n sao h  s  trên gi y, ph i s   d ng m t máy đ c và in.

• Cassette, cartrige và magazine: đây ch  là nh ng công c  ch  đ n  ử ụ

ữ ộ

ỉ ộ

ụ ỉ ơ ử ụ ỏ ụ

ở ộ

ấ ủ

ươ

ở ộ thu n là m  r ng c a cách s  d ng m t cu n phim. S  d ng cách  ứ ộ ả  m t m c đ  nào đó tránh kh i b i, b n và  này giúp b o v  phim  ự ớ ượ hao mòn tuy nhiên nh ng pháp này là s   c đi m l n nh t c a ph ồ c ng k nh không đáng

ữ ệ

ệ ố

ư

11. Nh ng h  th ng l u tr  hi n đ i  (tt)

ượ ử ụ

ộ ấ ữ

ấ ộ ỏ ử ụ

• Microfiche: đây là cách đ ề ứ ự ủ

ộ ụ ơỷ ươ

ng c a tài li u đ

c ch p.

ph

ng pháp này  ỏ ố

i đa vì

i

m t quá trình thu nh  t ả

ể ượ ư

ế ồ ơ

c “ nén” l ữ ỏ ể c l u tr  trong m t kho ng tr ng nh . Đ   ộ ầ

ệ ượ ạ ở ộ ộ ọ ặ

c s  d ng r ng rãi nh t. Microfiche là  ể m t t m phim ch a nhi u dòng hình  nh micro. M t micro có th   ả có nh ng kh  năng ch a đ ng khác nhau, đ  thu nh  s  d ng tùy  ấ ượ thu c vào ch t l ệ ượ các trang tài li u đ th  h  s  có th  đ xem m t microfiche c n có m t máy đ c đ c bi

t.

ượ ư

• Microfiche th

ng đ

c l u tr  trong m t bao c ng trong su i đ t

ố ặ c  ữ c l u tr   t rõ nh ng hình  nh c a tài  ườ ủ

ng

ệ ượ

c đánh d u trong quá trình ch p.

ứ ữ ừơ ố ồ ơ ượ ướ c tu  thu c vào s  h  s  đ trong m t cái ví hai m t, kích th ượ ư ữ ế ư t nh ng microfiche nào đ l u tr . Cái ví này s  cho bi ủ ả ế ẽ ỗ ấ trong đó và m i t m phim s  cho bi ụ ượ c ch p trên phim qua phía trên cùng c a phim, th li u nào đ ấ đ

ữ ệ

ệ ố

ư

11. Nh ng h  th ng l u tr  hi n đ i  (tt)

ươ

ơ

• Khung và jacket: đ  cung c p m t ph

ệ ư ứ

ể ộ ng ti n linh đ ng h n cho  ữ ầ ự ể  các h  s  b ng vi phim, khung và jacket có th   ả ữ

ượ ử

ở ỗ  ch   c rút ra

ế ằ

ả ộ ả ữ ồ ơ ị ớ ạ

ậ ộ ư

ươ

ộ ồ ơ ằ vi c l u tr  tu n t ộ c r a. Tính linh đ ng  ch a trong nh ng d i vi phim đã đ ổ ể ượ khi thông tin trên mo6t d i phim thay đ i thì nó có th  đ ớ ứ cà thay th  b ng m t d i phim khác ch  a thông tin m i. Tuy nhiên,  i h n trong ph m t đ  l u tr  h  s  b  gi

ng pháp này.

ượ

• Th  đ c l

:

ể ứ ẻ ụ ỗ  đ  ch a vi phim đã đ ể

ậ ẻ ứ  b ng máy các th  ch a thông tin này. Ph

ể c phát tri n đ  giúp truy c p  ằ ế ắ ươ ng pháp này

ữ ữ

ể ư

ả c dùng đ  l u tr  nh ng b n v , có yêu c u truy c p

thông tin. Có th  truy c p thông tin nhanh chóng b ng cách s p x p  ứ ự ằ th  t ườ ượ ng đ th ườ ng xuyên  th

Ữ Ồ Ơ

Ư

III/ QUY TRÌNH L U TR  H  S

ả ị ồ ơ 1. Xác đ nh chính sách qu n lý h  s .

ự 2. Xây d ng quy trình.

ệ ấ 3. Hu n luy n

ế ổ ứ ắ 4. T  ch c s p x p.

ụ ậ 5. L p danh m c.

ậ ậ 6. Theo dõi, c p nh t

ồ ơ 1. Xác đ nh chính sách qu n lý h  s .

ồ ơ ủ ả ồ Các chính sách qu n lý h  s  c a DN bao g m:

ạ ồ ơ ể ừ ư ờ • Th i gian l u tr  c a t ng lo i h  s  (k  t ữ ủ ừ ư  khi l u), ví

ụ d : 5 năm.

ạ ồ ơ ậ ệ ệ ả • Vi c qu n lý các lo i h  s  m t, tuy t m t. ậ

ế ậ • Ng ườ ượ i đ ạ ồ ơ c phép ti p c n các lo i h  s .

2. Xây d ng quy trình.

Ồ Ơ Ủ QUY TRÌNH QU N LÝ H  S  C A DN LIÊN

Ế Ả Ộ QUAN Đ N CÁC N I DUNG SAU:

ươ ươ

ữ ồ ơ ư ng pháp l u tr  h  s . ỷ ồ ơ ng pháp hu  h  s . ậ ậ

ậ ạ ậ

ế ả ắ ả • Xác đ nh ph • Xác đ nh ph • Ph ươ • Ph ươ • Ph ươ ị ị ụ ồ ơ ng pháp l p và c p nh t danh m c h  s . ạ ồ ơ ng pháp nh n d ng và phân lo i h  s . ồ ơ ng pháp s p x p và b o qu n h  s

3. Hu n luy n

ủ ụ ả ị • Ph  bi n cho nhân viên v  quy đ nh và th  t c qu n lý  ề

ổ ế ồ ơ ủ h  s  c a DN.

ả • Gi ẫ i thích và làm m u cho nhân viên.

ệ ấ ả • Ký tên vào biên b n hu n luy n.

ổ ứ ắ ế 4. T  ch c s p x p.

ẩ ị ươ ệ • Chu n b  các ph ụ ng ti n, công c .

ế ờ ổ ứ ắ ế • Lên k  ho ch th i gian t ạ ch c s p x p.

ổ ứ ệ ắ ộ ồ ơ • T  ch c vi c s p x p: ế ngày h i h  s

ụ ươ

4.1 Các công c  ph

ng ti n:

ị ủ ệ ự • Chu n b  các t ẩ ồ ơ , k  đ ng h  s .

ạ • Các lo i bìa còng, bìa lá.

ấ ồ • Gi y dán sticker, kéo, h  dán.

• ầ Đĩa CD và đ u ghi

ế ạ

ề ờ

4.2 Lên k  ho ch v  th i gian

ườ ệ ổ ứ ạ ệ ố ồ ơ ấ ừ ng vi c t i h  th ng h  s  m t t ch c l ½

• Thông th ­ 1 ngày.

ầ ắ

• Các DN có th  ch n ph ố ể ọ ẫ ươ ả ổ ứ ầ ệ ư nh ng cu i cùng v n ph i t ế ng pháp s p x p d n d n,  ổ ổ  ch c 1 bu i t ng v  sinh.

ị ắ ế ệ ẩ • Thông báo cho nhân viên đ  chu n b  s p x p công vi c. ể

ự ể ọ ẩ ị • Thông báo cho phòng nhân s  đ  h  có chu n b  liên

ệ ế ả quan đ n tài s n, đi n…

ổ ứ

4.3 T  ch c th c hi n

ọ ạ ứ ự ệ • H p nhân viên thông báo l i th  t các công vi c.

ả ầ • Gi i thích các yêu c u.

ộ ầ ẫ • Làm m u cho nhân viên m t l n.

ồ ơ ế • Ti n hành ghi list h  s  gi y và h  s  máy tính. ồ ơ ấ

• Dán các sticker.

ế ạ ệ ố ắ • S p x p l ồ ơ i h  th ng h  s .

5. L p danh m c.

ụ ỗ ộ • M i nhân viên nên có m t danh m c riêng.

ồ ơ ủ ả ồ ơ ng phòng qu n lý các h  s  c a phòng, h  s • Tr

ưở chung.

5. L p danh m c (tt).

ồ ơ

Stt

Tên HS

D ng h  s

ề V  trí đ   HS

Ngày c t ấ HS

ế

i ườ Ng qu n ả lý

Cách th c, ứ phân lo i ạ ắ s p x p

Ngày  phát sinh  HS

Văn  b nả

i ườ Ng c ượ đ đ c ọ HS

Trong  ứ c ng máy  vi tính

CD  ­rom/đĩa  m mề

ậ 6. Theo dõi, c p nh t

ồ ơ ậ ậ • C p nh t các h  s  phát sinh vào danh sách.

ỳ ủ ể • Ki m tra danh m c h  s  đ nh k  c a nhân viên. ụ ồ ơ ị

Ả Ơ Ạ C M  N B N ĐàTHEO DÕI