intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng Kỹ thuật bản đồ địa chính: Chương 3 - ThS. Phạm Thế Hùng

Chia sẻ: Sơn Tùng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST
Báo xấu
141
lượt xem 11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Kỹ thuật bản đồ địa chính - Chương 3: Ngôn ngữ bản đồ và tổng quát hóa bản đồ" cung cấp cho người học các kiến thức: Ngôn ngữ và ký hiệu bản đồ, các phương pháp biểu hiện bản đồ, quá trình tổng quát hóa bản đồ. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kỹ thuật bản đồ địa chính: Chương 3 - ThS. Phạm Thế Hùng

  1. 7/6/2014 Chöông 3 NGOÂN NGÖÕ BAÛN ÑOÀ VAØ TOÅNG QUAÙT HOÙA BAÛN ÑOÀ NOÄI DUNG CHÍNH  Ngoân ngöõ vaø kí hieäu baûn ñoà.  Caùc phöông phaùp bieåu hieän baûn ñoà: phöông phaùp kí hieäu, phöông phaùp chaám ñieåm, phöông phaùp kí hieäu tuyeán tính, phöông phaùp ñöôøng chuyeån ñoäng, phöông phaùp ñöôøng ñaúng trò, phöông phaùp neàn chaát löôïng, vuøng phaân boá.  Quaù trình toång quaùt hoùa baûn ñoà. 1
  2. 7/6/2014 NGOÂN NGÖÕ BAÛN ÑOÀ  Ngoân ngöõ baûn ñoà: laø heä thoáng caùc kí hieäu ñaëc thuø (hình aûnh, chöõ vieát, kí hieäu töôïng hình, maøu saéc,…) maø nhôø noù caùc noäi dung hieän töôïng, ñoái töôïng ñòa lyù ñöôïc bieåu dieãn treân baûn ñoà.  Ngoân ngöõ baûn ñoà ñöôïc ñaëc tröng bôûi heä thoáng caùc kí hieäu ñaëc thuø ñöôïc goïi laø kí hieäu baûn ñoà. KÍ HIEÄU BAÛN ÑOÀ  Baûn chaát beà ngoaøi cuûa caùc kí hieäu baûn ñoà laø caùc yeáu toá ñoà hoïa: ñieåm, ñöôøng, dieän, hình hình hoïc, chöõ vieát,… coù caáu truùc khaùc nhau, kích thöôùc khaùc nhau, trình baøy maøu saéc khaùc nhau.  Nhöng khi theå hieän treân baûn ñoà, chuùng tuaân thuû theo nhöõng quy taéc nhaát ñònh vaø töø ñoù dieãn ñaït leân “baûn chaát beân trong” cuûa ñoái töôïng, hieän töôïng (moái quan heä töông hoã laãn nhau, xu höôùng cuûa söï phaùt trieån). 2
  3. 7/6/2014 KÍ HIEÄU BAÛN ÑOÀ  Kí hieäu ñieåm: bieåu dieãn caùc ñoái töôïng coù söï phaân boá theo töøng ñieåm hoaëc nhöõng ñoái töôïng coù dieän tích nhoû nhö: caùc ñieåm daân cö, nhaø maùy, caây, truï ñieän, coâng vieân,… Duøng caùc kí hieäu (chöõ vieát, hình veõ, bieåu töôïng, hình hoïc) ñaët vaøo ñuùng vò trí cuûa ñoái töôïng.  Caùc kí hieäu ñieåm khoâng phaûn aùnh ñuùng hình daïng vaø kích thöôùc cuûa ñoái töôïng theo tæ leä baûn ñoà, neân thöôøng noù laø nhöõng kí hieäu phi tyû leä. KÍ HIEÄU BAÛN ÑOÀ  Kí hieäu ñöôøng (tuyeán): bieåu dieãn caùc ñoái töôïng coù söï phaân boá theo daïng tuyeán (ñöôøng): ñöôøng giao thoâng, soâng ngoøi, ñöôøng ranh giôùi,… Caùc kí hieäu daïng ñöôøng giöõ ñöôïc söï ñoàng daïng vaø höôùng cuûa ñoái töôïng tuy nhieân vaãn khoâng phaûn aùnh töông quan tyû leä veà ñoä lôùn cuûa ñoái töôïng neân vaãn thöôøng laø caùc kí hieäu phi tyû leä. 3
  4. 7/6/2014 KÍ HIEÄU BAÛN ÑOÀ  Kí hieäu vuøng (dieän): bieåu dieãn caùc ñoái töôïng coù söï phaân boá theo daïng vuøng treân moät dieän tích nhaát ñònh: vuøng troàng luùa 1 vuï, 2 vuï, röøng caây, vuøng nuoâi toâm, vuøng ñaùnh baét caù, dieän tích caùc ñôn vò haønh chính (xaõ, phöôøng),…  Caùc kí hieäu daïng vuøng phaûn aùnh ñöôïc caû veà vò trí, hình daïng vaø kích thöôùc cuûa ñoái töôïng. KÍ HIEÄU BAÛN ÑOÀ  Veà hình thöùc bieåu hieän, ngöôøi ta chia ra caùc loaïi kí hieäu sau:  Kí hieäu töôïng hình: laø nhöõng kí hieäu coù hình daïng gioáng hoaëc gaàn gioáng vôùi ñoái töôïng. Öu ñieåm laø deã ñoïc, tröïc quan nhöng khoù theå hieän vaø khoâng phaûn aùnh ñöôïc soá löôïng chính xaùc.  Kí hieäu töôïng tröng: duøng hình aûnh töôïng tröng cho ñoái töôïng. Ví duï: nhaø maùy ñieän: ngoâi sao, nhaø maùy cô khí: baùnh raêng cöa,… 4
  5. 7/6/2014 KÍ HIEÄU BAÛN ÑOÀ  Kí hieäu chöõ: duøng caùc chöõ caùi hoaëc teân vieát taét cuûa ñoái töôïng ñeå bieåu dieãn ñoái töôïng ñoù. Ví duï: moû ñoàng – Cu, moû saét – Fe,…  Kí hieäu hình hoïc: duøng caùc hình hoïc cô baûn ñeå bieåu dieãn ñoái töôïng nhö: hình troøn, hình vuoâng, hình tam giaùc, hình luïc giaùc. Tuy daïng kí hieäu naøy khoâng gioáng vôùi ñoái töôïng nhöng deã söû duïng nhieàu hình daïng, maøu saéc ñeå phaân bieät ñoái töôïng, so saùnh soá löôïng deã daøng, xaùc ñònh vò trí chính xaùc vaø nhaát laø chieám ít dieän tích trình baøy, baûn ñoà saùng suûa,… GHI CHUÙ TREÂN BAÛN ÑOÀ  Ghi chuù treân baûn ñoà laø moät phaàn noäi dung cuûa baûn ñoà. Caùc chöõ vieát ghi chuù treân baûn ñoà phaûn aùnh:  Teân goïi caùc ñoái töôïng coù treân baûn ñoà (ñòa danh): teân thuûy heä (ñaïi döông, bieån, vònh, vuõng, vuïng, eo bieån, hoà töï nhieân vaø nhaân taïo, ñaàm, ao, soâng, ngoøi, suoái, keânh, möông, maùng, beå chöùa nöôùc, gieáng nöôùc, nguoàn nöôùc, maïch nöôùc ngaàm, thaùc, gheành,…);teân caùc vuøng ñaát thuoäc veà ñöôøng bôø bieån (bôø bieån, baõi bieån, doi ñaát, baùn ñaûo, quaàn ñaûo,…); 5
  6. 7/6/2014 GHI CHUÙ TREÂN BAÛN ÑOÀ  teân caùc yeáu toá hình thaùi daùng ñaát (daõy nuùi, nuùi, ñænh nuùi, cao nguyeân, ñoàng baèng, sa maïc, sôn nguyeân, ñeøo, nuùi löûa, hang, goø,…);teân caùc ñôn vò laõnh thoå chia theo töï nhieân (ñôùi, mieàn, vuøng, röøng,…) hay chính trò (chaâu luïc, quoác gia, laõnh thoå töï trò,…) haønh chính (tænh, huyeän, xaõ), kinh teá xaõ hoäi;  Teân caùc ñieåm daân cö (thaønh phoá, thò xaõ, thò traán, laøng, baûn, phoá,…).  Caùc teân rieâng khaùc. GHI CHUÙ TREÂN BAÛN ÑOÀ  Ñaëc ñieåm cuûa ñoái töôïng treân baûn ñoà: theå hieän caùc tính chaát, ñaëc tính keøm theo cuûa noù (tính chaát, soá löôïng, traïng thaùi, thuoäc tính) ví duï: hoà nöôùc maën, maïch nöôùc khoaùng, cao 5 meùt, nhaø maùy ñöôøng,…; soá hieäu cuûa löôùi toïa ñoä (löôùi kinh vó ñoä hay löôùi kilomet tuøy theo heä toïa ñoä baûn ñoà).  Ghi chuù giaûi thích: ghi chuù trong caùc baûng chuù giaûi vaø caùc baûn ñoà phuï bieåu ñoà keøm theo, teân vaø soá hieäu baûn ñoà, tyû leä baûn ñoà, nôi xuaát baûn, ngöôøi thaønh laäp, caùc ghi chuù khaùc,… 6
  7. 7/6/2014 GHI CHUÙ TREÂN BAÛN ÑOÀ  Ghi chuù cuõng laø moät kieåu kí hieäu baûn ñoà.  Ghi chuù coù khaû naêng phaûn aùnh yù nghóa, tính chaát, quy moâ, traïng thaùi, phaïm vi cuûa ñoái töôïng.  Veà yù nghóa: chöõ thaúng coù chaân (teân quoác gia, thaønh phoá), chöõ ngheä thuaät (baûn ñoà du lòch).  Veà tính chaát: maøu saéc cuûa chöõ noùi leân tính chaát cuûa ñoái töôïng. Ví duï: maøu lam ghi chuù veà thuûy heä, maøu naâu ghi chuù veà daùng ñaát, maøu luïc ghi chuù veà caùc loaøi caây, maøu ñen ghi chuù veà caùc ñoái töôïng nhaân taïo (ñieåm daân cö, ñöôøng giao thoâng). GHI CHUÙ TREÂN BAÛN ÑOÀ  Veà quy moâ: theo kích côõ cuûa chöõ hoaëc ñoä ñaäm nhaït.  Veà traïng thaùi: duøng maøu saéc hoaëc ñoä nghieâng khaùc nhau.  Veà phaïm vi phaân boá cuûa ñoái töôïng: chöõ vieát ñöôïc traûi ra theo chieàu daøi phaân boá hoaëc chieàu roäng cuûa ñoái töôïng. 7
  8. 7/6/2014 GHI CHUÙ TREÂN BAÛN ÑOÀ  Veà caùch saép xeáp caùc ghi chuù treân baûn ñoà:  Caùc ñoái töôïng daïng ñieåm: caùc ghi chuù ñöôïc saép xeáp song song vôùi vó tuyeán hoaëc khung treân – döôùi cuûa baûn ñoà, thoâng thöôøng naèm beân phaûi, choã troáng caùch hình veõ 0,3 – 0,5mm. Hoaëc cuõng coù theå boá trí caùc nôi khaùc tuøy theo khoaûng troáng xung quanh ñoái töôïng treân baûn ñoà. GHI CHUÙ TREÂN BAÛN ÑOÀ  Caùc ñoái töôïng daïng ñöôøng: caùc ghi chuù phaûi song song hoaëc traûi doïc theo ñöôøng phaân boá cuûa ñoái töôïng. Ñoái vôùi teân ñöôøng: ghi song song vôùi ñöôøng, naèm ngoaøi hoaëc naèm trong loøng ñöôøng. Ñoái vôùi teân soâng thì uoán löôïn theo ñoä cong cuûa soâng.  Caùc ñoái töôïng daïng vuøng: ghi chuù ñöôïc traûi ra, lan toûa theo hình daùng cuûa ñoái töôïng ñeå deã nhaän bieát phaïm vi cuûa noù, ñoái vôùi nhöõng ñoái töôïng coù dieän tích nhoû thì chæ caàn ñaët caïnh noù 8
  9. 7/6/2014 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP BIEÅU HIEÄN BAÛN ÑOÀ 1. Phöông phaùp kí hieäu. 2. Phöông phaùp chaám ñieåm. 3. Phöông phaùp kí hieäu daïng tuyeán (ñöôøng). 4. Phöông phaùp kí hieäu ñöôøng chuyeån ñoäng. 5. Phöông phaùp kí hieäu ñöôøng ñaúng trò. 6. Phöông phaùp bieåu ñoà ñònh vò. 7. Phöông phaùp baûn ñoà – bieåu ñoà. 8. Phöông phaùp neàn chaát löôïng. 9. Phöông phaùp vuøng phaân boá. 10. Phöông phaùp ñoà giaûi. TOÅNG QUAÙT HOÙA BAÛN ÑOÀ  Toång quaùt hoùa baûn ñoà laø söï choïn loïc, khaùi quaùt caùc ñoái töôïng hieän töôïng veà maët soá löôïng, chaát löôïng hay veà maët hình hoïc bieåu dieãn cuûa caùc ñoái töôïng sao cho phuø hôïp vôùi nhieäm vuï, noäi dung, tyû leä vaø ñaëc ñieåm cuûa vuøng theå hieän.  Thöïc chaát quaù trình toång quaùt hoùa laø tieán trình laøm giaûm möùc ñoä chi tieát cuûa tôø baûn ñoà cho moät muïc ñích naøo ñoù. 9
  10. 7/6/2014 TOÅNG QUAÙT HOÙA BAÛN ÑOÀ  Tieán trình toång quaùt hoùa baûn ñoà ñöôïc söû duïng khi giaûm tyû leä baûn ñoà hoaëc khi caùc ñoái töôïng treân baûn ñoà trôû neân quaù nhoû khoù quan saùt vaø chæ taäp trung vaøo caùc ñaëc tröng quan troïng, töùc laø laøm giaûm ñoä phöùc taïp cuûa tôø baûn ñoà, loaïi boû caùc quan heä khoâng quan troïng nhöng vaãn giöõ ñöôïc nhöõng neùt ñaëc tröng cuûa khu vöïc vaø tính thaåm myõ cuûa baûn ñoà. Keát quaû, ta coù ñöôïc tôø baûn ñoà roõ hôn veà möùc ñoä bieåu dieãn ñoà hoïa, deã hieåu hôn. TOÅNG QUAÙT HOÙA BAÛN ÑOÀ  Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình toång quaùt hoùa baûn ñoà: tyû leä baûn ñoà, muïc ñích söû duïng cuûa baûn ñoà, noäi dung chuyeân ñeà cuûa caùc baûn ñoà chuyeân ñeà, ñaëc ñieåm laõnh thoå khu vöïc caàn theå hieän.  Tyû leä baûn ñoà: nhöõng baûn ñoà coù cuøng noäi dung, cuøng muïc ñích söû duïng nhöng coù tyû leä khaùc nhau thì coù möùc ñoä toång quaùt hoùa khaùc nhau. Baûn ñoà tyû leä caøng lôùn thì noäi dung theå hieän caøng chi tieát, ngöôïc laïi tyû leä caøng nhoû thì noäi dung caøng khaùi quaùt. 10
  11. 7/6/2014 TOÅNG QUAÙT HOÙA BAÛN ÑOÀ  Ví duï: ñeå bieåu dieãn 1 km2 ngoaøi thöïc ñòa leân caùc tôø baûn ñoà coù tyû leä khaùc nhau Baûn ñoà tyû leä 1: 1.000  chieán dieän tích ? 1: 10.000  ? 1: 100.000  ? 1: 1.000.000  ? TOÅNG QUAÙT HOÙA BAÛN ÑOÀ  Muïc ñích söû duïng baûn ñoà: nhöõng baûn ñoà coù cuøng noäi dung, cuøng tyû leä nhöng coù muïc ñích söû duïng khaùc nhau thì möùc ñoä chi tieát vaø ñaëc ñieåm bieåu thò caùc yeáu toá noäi dung cuõng khaùc nhau.  Noäi dung chuyeân ñeà: Baûn ñoà coù chuyeân ñeà khaùc nhau thì noäi dung theå hieän seõ khaùc nhau: baûn ñoà thuûy vaên, baûn ñoà giao thoâng, baûn ñoà daân cö,…  Ñaëc ñieåm ñòa lyù vuøng laõnh thoå: baûn ñoà chi tieát thì theå hieän nhieàu vuøng laõnh thoå, baûn ñoà khaùi quaùt thì theå hieän ít hôn. 11
  12. 7/6/2014 TOÅNG QUAÙT HOÙA BAÛN ÑOÀ Caùc hình thöùc toång quaùt hoùa baûn ñoà:  Choïn loïc ñoái töôïng: loaïi boû caùc ñoái töôïng nhoû khi chuyeån töø baûn ñoà tyû leä lôùn xuoáng tyû leä nhoû.  Gom caùc ñoái töôïng rieâng leû laïi vôùi nhau ñeå taïo thaønh ñoái töôïng lôùn hôn.  Khaùi quaùt hoùa ñaëc tröng soá löôïng, khaùi quaùt hoùa caùc ñaëc tröng chaát löôïng.  Thay caùc kí hieäu rieâng baèng caùc kí hieäu taäp hôïp. 12
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2