Bài giảng: Ngân hàng trung ương

N I DUNG

Ộ

I. T NG QUAN V NGÂN

HÀNG TRUNG

Ổ

Ề

NGƯƠ

II. MÔ HÌNH T CH C NGÂN HÀNG TRUNG NG Ổ Ứ ƯƠ

III: CH C NĂNG C A NGÂN HÀNG TRUNG Ứ Ủ ƯƠ G N

IV.VAI TRÒ C A NGÂN HÀNG TRUNG NG Ủ ƯƠ

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

Ề

ƯƠ

I. T NG QUAN V NGÂN HÀNG TRUNG NG Ổ Ề ƯƠ

1. Khái Ni m, Đ c Đi m C a Ngân Hàng Trung ng ủ ệ ể ặ Ươ

* Khái Ni mệ

ng là ngân hàng phát hành ti n c a m t qu c gia, là c quan qu n lý và ki m soát ươ ủ ề ả ộ ơ

ng là b máy tài chính t ng h p, ố ươ ể ợ ộ ổ

ngân hàng trong ph m vi toàn qu c. Ngân hàng trung c v ti n t ự ạ ướ ạ ộ ố và ho t đ ng ngân hàng, đ ng th i là ngân hàng c a các ồ ủ ả ờ

ề ề ệ ề . ế ụ

ng duy nh t, th c ch c tín d ng khác trong n n kinh t ố ứ ố ự ấ ộ ộ ỉ

ặ t và ki m soát lĩnh v c ti n t Ngân hàng trung lĩnh v c ti n t ề ệ ự th c hi n ch c năng qu n lý nhà n ứ ệ ngân hàng và t ổ Trong m t qu c gia, ho c m t nhóm các qu c gia ch có m t ngân hàng trung ươ ộ hi n vi c đi u ti ố ệ ề ệ - ngân hàng m t cách t p trung và th ng nh t. ậ ự ệ ề ế ể ấ ộ

ể : * Đ c Đi m ặ

ch c tín d ng. ỉ ị ứ ụ ớ

ng khác v i s qu n lý c a các B . Ngoài qu n lý b ng bi n ả ủ ứ ị ươ ủ ệ ả ả ằ ộ

ổ ớ ự ụ ệ ấ

ng ti n qu n lý, không nh m m c đích l ng còn có các nghi p v mang tính ch t kinh doanh, song Ngân hàng ờ ử ụ ụ ụ ệ ằ ả ợ ỉ

ươ ng là cung ng, đi u hòa l u thông t n t ậ , qu n lý h th ng ạ ộ i nhu n. ả ệ ố ề ệ ứ ủ ề

ư , ki m soát l m phát, n đ nh l u thông ti n t . ề ệ ổ ể ằ ị

- Không giao d ch v i công chúng, ch giao d ch v i các t ớ - Ch c năng qu n lý c a Ngân hàng trung pháp hành chính, Ngân hàng trung ươ trung ng s d ng các công c sinh l i ch nh ph ư ươ - M c đích ho t đ ng c a Ngân hàng trung ươ ụ ngân hàng nh m phát tri n kinh t ể ạ ế - Ngân hàng trung ợ ị ươ ư ng là đ nh ch h n h p c a hai tính ch t: qu n lý hành chính và doanh nghi p. ấ ế ổ ủ ệ ả

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

ƯƠ

Ổ Ề

Ề ƯƠ

I. T NG QUAN V NGÂN HÀNG TRUNG NG 1. Khái Ni m, Đ c Đi m C a Ngân Hàng Trung ng ủ ệ ể ặ Ươ

* Khái Ni mệ ể : * Đ c Đi m ặ

2. Khái Quát Quá Trình Ra Đ i C a Ngân Hàng Trung ờ ủ Ươ ng

* Trên Th Gi

ng ra đ i chính th c đ u tiên Châu Âu, vào th k 17. Khi y ti n m t l u hành ở ầ ứ ươ ặ ư ề

ờ i d ng vàng và b c, tuy r ng các t ạ c s d ng r ng rãi nh là ộ ế ằ

ẫ ể ượ ổ ướ ấ

ng. Các gi y t ế

c ch p nh n r ng rãi, và nhi u ng ế ỷ cam k t thanh toán đã đ ờ i 500 năm tr c l ượ ạ ầ ẫ ề ư c đ y, T ch c Hi p sĩ dòng Đ n th i ờ ề ệ cam ấ ờ ặ ề ả ủ ươ i cho r ng các ho t đ ng này đ t n n t ng c ơ ạ ộ ườ ủ ấ ằ

ế ả ệ

ng đ u tiên là Ngân hàng Th y Đi n ra đ i năm 1668 v i s giúp đ c a các ớ ự ươ ụ ể ầ

c thành ỡ ủ ỹ ượ ờ ụ ự ữ ủ

ng Trung Qu c(1979) i ế ớ Ngân hàng trung ấ v n ch y u d ử ụ ướ ạ ủ ế bi u hi n c a giá tr c Châu Âu và Châu Á. Ng ủ ứ ệ ị ở ả Trung C s d ng m t c ch có th nói là hình m u đ u tiên c a Ngân hàng trung ổ ử ụ ể ộ ơ k t thanh toán c a h đ ậ ộ ọ ượ b n cho h th ng ngân hàng hi n đ i. ạ ệ ố Ngân hàng trung doanh nhân Hà Lan.Ti p sau đó là Ngân hàng Anh ( năm 1694), C c d tr Liên bang c a M đ ế l p năm 1913, Ngân hàng Trung ậ ươ ố

* Vi t Nam ệ

c Cách M ng Tháng Tám năm 1845, đã có Ngân hàng Đông D ng , đóng vai trò là Ngân hàng phát ạ ươ

ậ ề ươ ượ ụ ệ ề

ồ ệ ự ế

ụ ướ ộ ươ ớ c thành l p năm 1875, làm nhi m v phát hành ti n trên toàn cõi ụ ủ ọ ươ ự ươ ị ề ệ ụ ệ ệ

i c a mình ộ ế ứ ự ồ ạ ủ ươ ở

ươ

i, chính quy n công nông đã đ c t Nam nói riêng. ắ ượ ướ ậ

đ c l p đ ph c v cho công cu c ki n thi c thành l p, Đ ng và Nhà n ả t đ t n ế ấ ướ ề ệ ộ ậ ủ ươ ề ể ụ ụ ự ế ộ

c Vi ủ ộ c. ố ủ ị ướ ậ

Tr hành đ c quy n. Ngân hàng Đông D ng đ Đông D ng, đ ng th i th c hi n các nghi p v c a Ngân hàng th ng m i. Ngân hàng Đông D ng chi m ạ ệ ờ quan tr ng trong vi c th c hi n các m c tiêu v chính tr và kinh t vai trò to l n và là công c tài chính ti n t ế ề trong cu c chi n tranh Đông D ng. Vào năm 1954, Ngân hàng này đã ch m d t s t n t Đông ấ Vi D ng nói chung và ở ệ Sau cu c Cách M ng Tháng Tám th ng l ộ ợ ạ đã ch tr ng xây d ng m t n n tài chính ti n t ộ ề Ngày 6-5-1951, Ch t ch n Vi t Nam cho đ n nay. ắ ệ ướ ế ế ệ ệ

t Nam Dân ch C ng hòa ký s c l nh thành l p Ngân hàng Qu c Gia ệ t Nam. Sau đó đ n tháng 01/ 1960 đ i tên thành Ngân hàng Nhà N c Vi ổ

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

ƯƠ

Ổ Ề

Ề ƯƠ

I. T NG QUAN V NGÂN HÀNG TRUNG NG 1. Khái Ni m, Đ c Đi m C a Ngân Hàng Trung ng ủ ệ ể ặ Ươ

* Khái Ni mệ ể : * Đ c Đi m ặ

2. Khái Quát Quá Trình Ra Đ i C a Ngân Hàng Trung ờ ủ Ươ ng

II. MÔ HÌNH T CH C NGÂN HÀNG TRUNG NG Ổ Ứ ƯƠ u đi m ủ ạ ộ ủ

ể c a mô hình này là ho t đ ng c a ng n m trong s ki m tra ằ 1.Mô hình Ngân hàng trung ươ ng tr c thu c Chính ph ộ ự ủ ậ

QU C H I Ộ

Ố

ự ể ủ ệ ươ ế ự ự ầ ụ ẽ

ộ

Ư ngân hàng trung và giám sát tr c ti p c a Chính ph , vì v y ủ nó s góp ph n th c hi n các nhi m v kinh ệ - xã h i mà qu c h i đã giao cho Chính t ộ ế ph trong t ng th i kỳ. ừ ủ ố ờ

CHÍNH PHỦ

ộ ự

ủ

ệ ệ ụ ủ

Ộ

ế ể ụ ủ ẽ ấ ự ệ ớ ơ

ể ế ắ c,khi n cho ho t ạ ế

ề ủ

, Th

NGÂN HÀNG NGƯƠ TRUNG

ể ẫ

c là c quan ơ

B VÀ CÁC C Ơ QUAN NGANG BỘ (Tài chính, K ho ch ạ ế ng m i, đ u t ạ ươ ầ ư Công nghi p, Nông ệ nghi p,…) ệ

c ta Ngân hàng nhà n ướ ố ộ ủ

ướ

CÁC M C TIÊU KINH T -XÃ H I Ộ

Ụ

Ế

ứ ệ

ơ ệ ờ

ả ề ệ ị

Tuy nhiên, mô hình NHTW tr c thu c chính ph s m t tính đ c l p c a NHTW trong ộ ậ vi c th c hi n các ch c năng ,nhi m v c a ứ mình ,v i mô hình này có th bi n NHTW thành n i phát hành ti n đ bù đ p thi u h t ề trong ngân sách nhà n ướ đ ng phát hành ti n không tuân th nguyên ộ t c và có th d n đ n l m phát. ế ạ ắ n Ở ướ tr c thu c Chính ph và Th ng đ c là thành ố ự ng lai viên chính ph . Tuy nhiên trong t ươ ủ c nâng cao v th chúng ta có th t ng b ị ế ướ ể ừ ng t o cho NHNN đ c c a NHNN theo h ộ ạ ủ l p h n trong vi c th c hi n các ch c năng ự ệ ậ nghi p v c a mình,đ ng th i ph i ch u ồ ụ ủ ị trách nhi m trong vi c n đ nh ti n t và ệ ổ ệ ki m soát l m phát. ể ạ

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

ƯƠ

Ổ Ề

Ề ƯƠ

I. T NG QUAN V NGÂN HÀNG TRUNG NG 1. Khái Ni m, Đ c Đi m C a Ngân Hàng Trung ng ủ ệ ể ặ Ươ

* Khái Ni mệ ể : * Đ c Đi m ặ

2. Khái Quát Quá Trình Ra Đ i C a Ngân Hàng Trung ờ ủ Ươ ng

II. MÔ HÌNH T CH C NGÂN HÀNG TRUNG NG Ổ Ứ ƯƠ

1.Mô hình Ngân hàng trung ươ ng tr c thu c Chính ph ộ ự ủ

ủ 2.Mô hình NHTW tr c thu c qu c h i ộ ự ộ ố ị

ủ

CHÍNH PHỦ

ệ ề

NGÂN HÀNG TRUNG

NGƯƠ

ng phát hành ti n

ề ệ ồ ệ ượ ụ ủ

ể c a mô hình này là ho t u đi m Ư ạ đ ng c a NHTW không b chi ph i ộ ố ủ b i chính ph , vì v y NHTW th hi n ể ệ ậ ở tính đ c l p cao trong vi c đi u hành ộ ậ , đ ng th i có th chính sách ti n t ể ờ ngăn ng a hi n t ề ừ do s thi u h t c a ngân sách nhà ế n ự c.ướ

ộ

ạ

ầ

ể : theo mô hình này là

ủ ủ c đi m ự

B và các c quan ngang b ơ (tài chính,k ho ch,đ u ế ,th t ng m i,công ạ ư ươ nghi p,nông nghiêp,…) ệ

ố ợ ế

,xã h i không đ ụ ự ộ

ượ

CÁC M C TIÊU KINH T -XÃ H I Ộ

Ụ

Ế

ổ

c coi là ch c tiên ti n, phù h p v i ơ ợ c nâng ế ủ

ng Nh ượ thi u s ph i h p c a chính ph và ế NHTW, khi n cho các m c tiêu khinh t c th c hi n m t ộ ệ ượ ế cách nh t quán. ấ Tuy nhiên, mô hình này đ mô hình t ế ứ xu th v i th i d i đ t ng b ế ớ ướ ờ ạ ể ư cao v trí c a NHTW trong n n kinh t ề ị th tr ị ườ

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

ƯƠ

I. T NG QUAN V NGÂN HÀNG TRUNG NG Ổ Ề

Ề ƯƠ

II. MÔ HÌNH T CH C NGÂN HÀNG TRUNG NG Ổ Ứ ƯƠ

III: CH C NĂNG C A NGÂN HÀNG TRUNG NG Ứ Ủ ƯƠ

ạ ộ

c đ c quy n phát hành ti n. Ngân hàng trung

ề

ươ

ờ ộ

ế ộ

ng là ngân hàng phát hành và đi u ti ề ề ệ

ề ng phát hành là ph

ợ

ệ

ứ

ươ

ấ ướ ệ ư

c t p trung vào ngân hàng trung ủ ng ti n l u thông ươ

ệ

ế

ự

ủ

ươ

ng ti n thanh toán h p pháp, làm ch c năng ph ộ

c. Đ cho giá tr đ ng ti n đ

ạ ươ c a đ t n

ng có tác đ ng tr c ti p đ n tình hình l u thông ti n ế c n đ nh, đòi h i vi c phát hành ti n ph i tuân theo nh ng nguyên t c nghiêm ng t.

ỏ

ả

ắ

ề

ệ

ể

ữ

ề ặ

ề ị

ị ồ

ượ ổ

ươ ng ti n thanh toán. Do đó vi c phát hành ti n c a ngân hàng trung ệ ấ ướ

ề

ự ữ

ấ

ạ

m i n ả ở ỗ ướ

ứ

ả

ằ ả

ứ

ng gi y b c đó.

ố

ấ

ng phát hành ph i n m trong h n m c pháp đ nh. ứ

ạ ự ữ

ị ả

ượ

ấ

ạ

ả

ng gi y b c trong l u thông và không quy đ nh m c d tr vàng làm đ m b o cho l ng gi y b c phát hành.

ị ị ị

ướ ướ ướ

ả ứ c quy đ nh m t h n m c phát hành, kh i l ố ượ ộ ạ i đa l c quy đ nh t ư c quy đ nh m c d tr vàng t ứ

ố ượ

ể

ạ

ấ

ạ i thi u cho kh i l ố ị

ượ ự ữ ằ

ụ

ế

ể ệ

ụ

ế

ạ

ấ

ị

n khác. Đi u này làm cho vi c phát hành gi y b c g n v i nhu c u th c t

c a l u thông hàng

ự ế ủ ư

ươ

ạ

ng. Vi c phát hành này c a ngân hàng

ơ ề ớ ổ

ủ

ợ

ị

ng pháp tái chi

ổ ự

ượ

ứ

ụ

ứ

ế

ấ

ằ

ừ ứ

ấ

ầ ệ ch c tín d ng. ề ả

ố ượ

ưở

ấ

ỏ

ị

cung ng theo nhu c u c a m c tiêu n

ằ ả ắ ắ ớ ệ phù h p v i t ng giá tr hàng hóa và d ch v trên th tr ị ườ ị có giá c a các t t kh u các ch ng t ổ ủ ươ ố ượ ề ế phát sinh do tăng tr c đ m b o b ng kh i l ả ề ệ ượ ng ti n t ề ệ ể ả ạ

ng ti n phát hành vào l u thông xu t phát ng hàng hóa và d ch ổ

ọ đòi h i. Gi y b c ngân hàng đ ng kinh t ạ ế ng th c hi n ki m soát kh i l ố ượ ể ươ

ằ ứ

ự

ủ

ụ

ệ

ầ

ứ . ề ệ

do chuy n đ i ra vàng theo lu t đ nh, các n

ệ ư

ể

ề

ổ

c t ượ ự ấ

ệ ề

ể

ế

ố

c trên th gi i ế ớ ng m c a ở ủ ng ố ượ

ấ ấ ớ

ạ ạ ệ

ươ

ự

ể

ế ộ ng. Bên c nh đó, v i vi c đ c quy n phát hành ti n, Ngân hàng trung ề ạ ằ

ề ng m i b ng quy ch d tr b t bu c, lãi su t tái chi ế ự ữ ắ

ươ ượ ạ

ứ

ậ ị ạ ộ ệ ệ t kh u,… ế ấ ng ti n cung ng, th c hi n t l ứ ề ế ượ

ng th c hi n vi c ki m soát kh i l ấ ề

ộ mà còn qu n lý và đi u ti ả

ề ệ

ự

ệ

ạ

ộ ươ

, đ m b o n đ nh giá tr đ ng ti n n

c mình.

t l u thông ti n t ế ư ạ ấ ượ ậ ng tr thành trung tâm phát hành ti n c a đ t n ở ươ ng ra đ i và ho t đ ng thì toàn b vi c phát hành gi y b c ngân hàng đ ộ ệ ướ

ạ các ngân hàng th ng không ch đ c quy n phát hành ti n t ỉ ộ ị ồ

ừ ươ ả ổ

ề ề

ướ

ị

1. Ngân hàng trung Khi ngân hàng trung ươ ng theo ch đ nhà n ươ Gi y b c ngân hàng do Ngân hàng trung ấ và ph t ệ ủ Đó là: - Phát hành ti n d a vào d tr vàng ự Gi y b c ngân hàng phát hành vào l u thông ph i có vàng n m trong kho c a ngân hàng làm đ m b o. M c đ m b o ủ ư có s co giãn khác nhau. Nhìn chung có 3 hình th c duy trì đ m b o sau đây: ự + Nhà n ả ằ + Nhà n ị + Nhà n - Phát hành ti n có đ m b o b ng giá tr hàng hóa thông qua c ch tín d ng ề ả ả Vi c phát hành gi y b c đ c th c hi n qua c ch tín d ng ng n h n trên c s đ m b o b ng giá tr hàng hóa th hi n trên kỳ ệ ệ ự ạ ơ ở ả ượ ng m i và các ch ng t phi u th ấ ừ ợ ế ạ ứ hóa, đ m b o cho t ng l ng ti n t ượ ả ụ ề ệ ả c th c hi n b ng ph ng đ trung ệ ươ Vi c phát hành ti n thông qua c ch tín d ng có ý nghĩa quan tr ng. Th nh t, kh i l ệ ụ nhu c u ti n t t ầ ừ v . Th hai, t o kh năng đ ngân hàng trung ụ đ nh ti n t ị Hi n nay, trong đi u ki n l u thông gi y b c ngân hàng không đ ướ đ u chuy n sang ch đ phát hành gi y b c thông qua c ch tái c p v n cho các ngân hàng và ho t đ ng trên th tr ị ườ ơ Ngân hàng trung ti n cung ng đ c t o ra t ề i, Ngân hàng trung Tóm l chính sách ti n t ề ệ ả

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

ƯƠ

I. T NG QUAN V NGÂN HÀNG TRUNG NG Ổ Ề

Ề ƯƠ

II. MÔ HÌNH T CH C NGÂN HÀNG TRUNG NG Ổ Ứ ƯƠ

NG III: CH C NĂNG C A NGÂN HÀNG TRUNG Ứ ƯƠ

t l u thông ti n t ề ế ư ề ệ

ươ ươ ng là ngân hàng phát hành và đi u ti ng là ngân hàng c a các ngân hàng ủ

ả ề ở ươ ủ ậ ử ụ

i ngân hàng ả ề ể ỹ ấ ị ử ạ ể ả ặ ạ ố ề ng m tài kho n và nh n ti n g i c a các ngân hàng trung gian ử ủ ng, các ngân hàng trung gian không s d ng h t ngu n v n c a mình đ cho vay mà duy trì m t ộ ồ ế ự ữ ồ

ở ả ề i qu và ti n g i t ả ng và các ngân hàng khác. B t c m t ngân hàng trung gian nào cũng đ u ph i m tài kho n và g i ử

ề ươ ả ấ ứ ộ ng. Ti n g i đó g m 2 lo i: ạ ồ ử

ề

ộ ề ụ ố ớ ử ủ ộ ố

ng trong t ng th i kỳ cho phù ứ ắ ấ ề ờ ươ ủ ừ ị

ớ

ợ ụ ể ớ ạ ự ữ ứ

i h n m c tín d ng t ượ ườ ấ ẫ

i đa mà ngân hàng trung gian có th ể ố c bao nhiêu cho vay b y nhiêu d n đ n ế ệ ậ ưở ế ề ả ấ ạ

i c a ng ề ợ ủ i ngân hàng trung . Bên c nh đó, vi c t p ng ti n đ ngân hàng trung ệ i g i ti n và n n kinh t ng còn là m t ph ộ ấ ả ự ữ ủ ể

ộ ườ ử ề ươ ự ế ạ ệ ố ề

ử ể

d tr b t bu c ngày càng gi m l ể ủ ấ ể ề

d tr b t bu c th ầ l ng ti n t ề ệ ng. Vì v y, t ậ ng đ ượ ả ộ ớ ư ỷ ệ ự ữ ắ ả ệ ề ậ ườ ế ề

ề

ử ề ử ả ộ

ử ự ữ ắ ươ i ngân ạ ớ ề ữ ườ ằ

ứ ầ ả ộ ử ng. M c đích nh m đáp ng nhu c u thanh toán th ứ ụ ự ữ ắ ươ ở ố ạ ờ ư ừ ể ậ ụ ủ ồ

Ủ 1. Ngân hàng trung 2. Ngân hàng trung 2.1. Ngân hàng trung Thông th ườ m c d tr nh t đ nh đ đ m b o kh năng thanh toán. D tr g m ti n m t t ự ữ ứ trung ươ ti n vào ngân hàng trung ề - Ti n g i d tr b t bu c ộ ử ự ữ ắ Ti n g i d tr b t bu c áp d ng b t bu c đ i v i các ngân hàng trung gian có huy đ ng v n ti n g i c a ộ ử ự ữ ắ công chúng. M c d tr cao hay th p tùy theo quy đ nh c a ngân hàng trung ự ữ . h p v i chính sách ti n t ề ệ M c đích c a vi c b t bu c d tr này là đ gi ộ ắ ụ ệ ủ ng h p các ngân hàng trung gian huy đ ng đ cung c p, tránh tr ợ m t kh năng thanh toán, nh h ng đ n quy n l trung d tr c a ngân hàng trung gian t ươ . ng có thêm quy n l c đi u khi n h th ng ngân hàng, th c thi chính sách ti n t ề ệ ề ự ươ , các hình th c b o hi m ti n g i ra đ i đã gi m b t Hi n nay, cùng v i s phát tri n c a th tr ả ờ ệ ớ ề ứ ị ườ ớ ự kh năng x y ra nhu c u rút ti n b t th h u h t các ả ở ầ ả ỷ ệ ự ữ ắ ế ườ cách là công c c a chính sách ti n c đ c p đ n v i t qu c gia. Hi n nay, t ụ ủ ộ ố t .ệ - Ti n g i thanh toán Ngoài ti n g i d tr b t bu c, các ngân hàng trung gian còn g i thêm kho n ti n g i thanh toán t hàng trung ng xuyên gi a các ngân hàng v i nhau và ầ đ đi u ch nh m c d tr b t bu c khi c n. Bên c nh đó, các ngân hàng trung gian m tài kho n thanh toán ể ề ỉ t i ngân hàng trung ươ ạ các ngân hàng trung gian đ th c hi n các ch c năng c a mình. ng có th t n d ng ngu n v n t m th i d th a c a ủ ạ ng còn giúp ngân hàng trung ệ ể ự ứ

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

ƯƠ

Ề Ổ

Ề NG ƯƠ

Ổ

NG Ứ ƯƠ

t l u thông ti n t ề ế ư ề ệ

ả ề ử ủ

ả

ệ

ụ

ươ

ng ti n thanh theo yêu c u

ề ng ti n cung ng trong n n kinh t

ờ

ầ

ề

ế

ứ

ể ề

ươ ế

ấ ấ ị

ằ t l ế ượ

đ ph ế ủ ề

t trong t ng th i kỳ nh t đ nh. M t khác, thông qua đó đ đi u ti ặ

ủ

. ngân hàng trung

ệ

ụ

ươ

ố ớ

ộ

ng có vai trò ch đ ng trong quá trình cho vay. Tuy nhiên, không ph i lúc nào ngân hàng trung

ươ

ộ ả

góc đ đó, ngân ng đ i v i các ngân hàng trung gian là m t nghi p v phát hành. Xét ở ng cũng có th ch ủ ươ

ể ng th đ ng trong vi c cho vay, đó là khi c n ph i c u các ngân hàng

ộ

ươ

ườ

ượ

ả ứ

ầ

ợ ả

c, mà có nh ng tr ữ ỏ ở ự

ủ

ể

ả

ạ ộ

t c a dân chúng vì nhi u lý do ( ch ng h n: lãi ề

ậ ợ

ữ

ạ

ẳ

ờ

ấ ở

ủ ộ ng h p ngân hàng trung ấ ả cũng thu n l ấ

ệ ạ ộ ề ồ ạ ủ ễ

ớ ạ

ả

ồ ề

ề ị

ợ

ụ ở ấ ng là ngân hàng phát hành và đi u ti ng là ngân hàng c a các ngân hàng ủ ng m tài kho n và nh n ti n g i c a các ngân hàng trung gian ươ ậ ng c p tín d ng cho các ngân hàng trung gian ươ ệ

ng h p này, ngân hàng trung gian không th thu h i ti n cho vay v k p đ chi tr , không còn ch vay m n nào ng

ấ ượ ỗ ngân hàng trung

ng cách cu i cùng. Trong tr

ả ng h p này ợ

ể ườ

ươ

ề

ộ

ố

i cho vay cu i cùng đ i v i các ngân hàng trung gian

ủ ể ng vay ti n nh là m t ph ươ ư ố ớ ố ươ

ườ ả ể

ẽ ạ

ễ

ệ

ầ

ấ

ạ ộ

ế

ạ

ẳ

l ỷ ạ c ngân hàng trung

t đ ế ượ

ộ ẽ

ẽ ấ

ụ

ậ t là nh ng ngân hàng l n

ặ ng s cho vay trong tr

. ng d dãi trong vi c c p tín d ng cho các ngân hàng trung gian thì s t o cho ụ i, làm cho đ r i ro trong ho t đ ng ngân hàng tăng cao. Ch ng h n, n u m t ngân hàng trung ươ ằ

ườ

ệ

ẽ

ấ

ợ

ng s c p tín d ng cho nó khi g p khó khăn, ngân hàng trung gian này s ch p nh n nhi u r i ề ủ ớ . Đây là m t đi u nguy hi m ề

ng h p x u nh t. Đ c bi ả

ặ ề ệ

ấ ữ ộ

ươ ể

ộ ự

ự

ữ

ả

ể i cho vay cu i cùng

ng c n r t th n tr ng, không s d ng th

. Do v y ngân hàng trung

ng xuyên vai trò ng

ủ ử ụ

ủ ươ

ườ

ế

ậ

ố

ọ

ủ

ng c p tín d ng cho các ngân hàng trung gian b ng nhi u ph

ng pháp khác nhau:

ươ

ụ

ề

ấ

ằ

t kh u

ấ

c đây

ướ

ế

ấ

ợ

ng mua l ạ ấ ế

ế ươ

ữ ư

ế ự

ể

ụ ng th c hi n vi c cung ng ti n t ệ

ươ

ứ

ệ

ờ

t kh u, lãi su t tái chi

i nh ng phi u n ch a đ n h n mà ngân hàng trung gian đã chi ạ t kh u, nh ng th c ra thông qua nghi p v này mà ngân hàng trung ệ c nhu c u thanh toán, đ ng th i ngân hàng trung ồ ụ

t kh u cho khách hàng tr ng có th giúp cho các ngân hàng theo yêu c u ầ ế ề ệ ự t kh u là công c quan tr ng hàng đ u, có th tác đ ng đ n ế ộ ể ọ

cho n n kinh t ề ầ

ụ

ế

ấ

ng tín d ng trong n n kinh t

. ế

ụ

ề

ẹ

ở ộ

ạ

ổ

ồ

ắ

ố

I. T NG QUAN V NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠ II. MÔ HÌNH T CH C NGÂN HÀNG TRUNG Ứ III: CH C NĂNG C A NGÂN HÀNG TRUNG Ủ 1. Ngân hàng trung ươ 2. Ngân hàng trung ươ 2.1. Ngân hàng trung 2.2. Ngân hàng trung Ngân hàng trung ng th c hi n c p tín d ng cho các ngân hàng trung gian nh m đ m b o cho n n kinh t ự toán c n thi ầ ừ c a chính sách ti n t ề ệ Ho t đ ng cho vay t ừ ạ ộ hàng trung đ ng đ ụ ộ trung gian thoát kh i b v c phá s n do m t kh năng thanh toán. Do ho t đ ng chính c a ngân hàng trung gian là đi vay đ cho vay và ho t đ ng này không ph i bao gi i. Nh ng đ t rút ti n ợ su t tr nên th p so v i l m phát, ngân hàng m t lòng tin c a dân chúng,…) d làm cho ngân hàng trung gian m t kh năng thanh ấ toán. Trong tr ườ khác, tìm đ n ngân hàng trung ế đóng vai trò là ng Tuy nhiên c n ph i đ ý: n u ngân hàng trung ế ngân hàng trung gian tâm lý ộ ủ gian bi ro h n trong kinh doanh vì cho r ng ngân hàng trung (đây là nh ng ngân hàng mà s phá s n c a nó có th gây nên m t s kh ng ho ng tài chính-ti n t cho n n kinh t ầ ấ ề c a mình. Ngân hàng trung - Tái chi ế Ngân hàng trung ươ đ h ng l i t c tái chi ể ưở ợ ứ th a mãn đ ỏ ầ ượ c a chính sách ti n t . Trong nghi p v tái chi ệ ủ ề ệ vi c m r ng ho c thu h p kh i l ố ượ ặ ệ - Cho vay b sung ngu n v n ng n h n cho các ngân hàng trung gian. ắ ố - Cho vay bù đ p v n trong thanh toán liên ngân hàng.

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

ƯƠ

Ề Ổ

NG Ổ

Ề NG ƯƠ

NG Ứ ƯƠ

t l u thông ti n t ề ế ư ề ệ

I. T NG QUAN V NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠ II. MÔ HÌNH T CH C NGÂN HÀNG TRUNG Ứ III: CH C NĂNG C A NGÂN HÀNG TRUNG Ủ 1. Ngân hàng trung ươ 2. Ngân hàng trung ươ 2.1. Ngân hàng trung ng m tài kho n và nh n ti n g i c a các ngân hàng trung gian ng là ngân hàng phát hành và đi u ti ng là ngân hàng c a các ngân hàng ủ ươ ở ề ả ậ ử ủ

2.2. Ngân hàng trung ng c p tín d ng cho các ngân hàng trung gian ươ ụ ấ

2.3. Ngân hàng trung ng là trung tâm thanh toán c a các ngân hàng ươ ủ

ắ ủ ụ ớ ự ạ ộ

c, cùng v i vi c c i ti n, hi n đ i hóa công ớ ạ ệ ướ ạ ậ ạ

v n đ ng qua ngân ế ị ệ ậ ể ị ả ướ ồ ủ ả ế ề ệ ậ ệ ộ ể

c ti n hành b ng các ph ng th c: ng đ ủ ượ ươ ươ ứ ế ằ

ầ ừ

thanh toán đ n ngân hàng trung ứ ử ế ầ

ng. ề ừ ủ ả ầ

ể ả ướ ứ ạ ổ

ch c thanh tóan bù tr gi a các ngân hàng, k c kho b c nhà n ặ ệ ế ệ ỗ ố

c. c ti n hành đ nh kỳ ho c cu i m i ngày làm vi c. Vi c thanh thanh toán n kèm theo b ng kê khai thanh toán bù tr c a ừ ữ ị ợ ượ ừ ừ ủ ượ ự ổ

c thanh toán b ng cách ệ ố ố ư ả ố ượ ặ ằ

ừ i ph i tr n t i ngân hàng trung ng. Ho t đ ng c a Tung tâm thanh toán g n li n v i s phát tri n d ch v thanh toán c a các ngân hàng trung ề i thanh toán liên hoàn trong ph m vi c n gian, t o l p m ng l ạ ngh thanh toán có ý nghĩa quy t đ nh cho vi c t p trung các lu ng chu chuy n ti n t ệ hàng. Nghi p v thanh toán c a ngân hàng trung ụ ệ - Thanh toán t ng l n M i khi có nhu c u thanh toán, các ngân hàng trung gian g i các ch ng t ừ ỗ tài kho n c a mình đ tr cho ngân hàng th h ng yêu c u trích ti n t ụ ưở ể ả ươ - Thanh toán bù trừ Ngân hàng trung ng là trung tâm t ươ Vi c thanh toán bù tr gi a các ngân hàng đ ừ ữ ệ toán đ ơ ở ứ các ngân hàng ho c th c hi n bù tr thông qua h th ng vi tính, s d cu i cùng đ ự trích tài kho n c a ng ườ c d a trên c s trao đ i các ch ng t ệ ả ả ợ ạ ươ ủ ả

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

ƯƠ

Ề Ổ

NG Ổ

Ề NG ƯƠ

NG Ứ ƯƠ

t l u thông ti n t ề ế ư ề ệ

2.2. Ngân hàng trung ng c p tín d ng cho các ngân hàng trung gian ươ ụ ấ

2.3. Ngân hàng trung ng là trung tâm thanh toán c a các ngân hàng ươ ủ

2.4. Ngân hàng trung c đ i v i h ươ ng th c hi n vi c qu n lý nhà n ệ ự ệ ả ướ ố ớ ệ th ng ngân hàng ố

ả ề ế ươ ệ ố

ị ấ ấ ơ ẩ ng là c quan qu n lý và đi u ti ứ

ị ộ ươ ươ t ho t đ ng c a h th ng ngân hàng, c th : ủ ạ ộ ụ ể ng th m đ nh và c p gi y ch ng nh n ho t đ ng cho ngân hàng trung gian ạ ộ ậ ng quy đ nh n i dung, ph m vi ho t đ ng kinh doanh và các quy ch nghi p v đòi h i ỏ ệ ạ ộ ụ ế

ả ủ ạ ệ ố ạ ộ ủ

ươ ạ ộ ủ ệ ằ

ng quy đ nh t l ế t các ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng trung gian b ng nh ng bi n pháp ế và hành chính. Ch ng h n nh ngân hàng trung ạ ng đi u ti ề ẳ ữ ạ ươ ứ ị

phí áp d ng trong ho t đ ng kinh doanh c a các ngân d tr b t bu c, h n m c tín ộ ỷ ệ ự ữ ắ ạ ộ ư l ấ ỷ ệ hoa h ng, l ồ ụ ủ ệ

ươ ệ ể

ạ ộ ằ ườ ườ ủ ả ạ ả ậ ợ

ng xuyên và toàn di n các ho t đ ng c a toàn b h ộ ệ ng h p vi ph m pháp lu t nh m đ m b o cho c h ả ệ ệ ụ ạ ộ ố ố ị

i th đ i v i các ngân hàng trung gian trong ể ố ớ ả

Ngân hàng trung - Ngân hàng trung - Ngân hàng trung các ngân hàng trung gian ph i tuân th , các h s an toàn trong quá trình ho t đ ng c a ngân hàng trung gian. - Ngân hàng trung kinh t d ng, ban hành chính sách lãi su t, t ụ hàng trung gian,… ng thanh tra và ki m soát th - Ngân hàng trung th ng ngân hàng, áp d ng các ch tài trong các tr ế th ng ngân hàng ho t đ ng n đ nh, an toàn và có hi u qu . ả ổ - Ngân hàng trung ặ ế ị các tr ỉ ng h p vi ph m nghiêm tr ng pháp lu t ho c m t kh năng thanh toán ng quy t đ nh đình ch ho t đ ng ho c gi ươ ả ạ ạ ộ ặ ườ ấ ậ ợ ọ

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

ƯƠ

Ề Ổ

NG Ổ

Ề NG ƯƠ

NG ƯƠ Ứ

t l u thông ti n t ề ế ư ề ệ

I. T NG QUAN V NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠ II. MÔ HÌNH T CH C NGÂN HÀNG TRUNG Ứ III: CH C NĂNG C A NGÂN HÀNG TRUNG Ủ 1. Ngân hàng trung ươ 2. Ngân hàng trung ươ ng là ngân hàng phát hành và đi u ti ng là ngân hàng c a các ngân hàng ủ

3. Ngân hàng trung ng là ngân hàng c a nhà n c ươ ủ ướ

m t s đi m: ứ ươ

ộ ng th hi n ể ệ ở ộ ố ể c ướ

, tín d ng, thanh toán, ngo i h i và ngân ẩ ề ủ ề ề ệ ạ ố ụ

ể ự ng thu c s h u nhà n ươ ả ệ

ỏ ậ ậ ạ

ở ổ ướ ớ

ạ ướ ạ

ả ố c trong quan h thanh toán v i các ngân hàng c trong m t s nghi p v ộ ố ứ ạ ố

ng h p c n thi ữ ườ ầ

ạ ộ t. ế ạ ủ ấ ướ

ng thay m t chính ph ký k t các hi p đ nh ti n t ố , tín d ng và thanh toán v i n c. c ngoài ủ ặ ị c trong nh ng tr ụ ệ ề ệ

ợ - tín d ng và thanh toán đ i n i, đ i ngo i c a đ t n ố ộ ụ ớ ướ qu c t ch c tài chính - ti n t Ch c năng này c a ngân hàng trung ủ - Ngân hàng trung ở ữ - Ban hành các văn b n pháp quy theo th m quy n c a mình v ti n t hàng; ki m tra th c hi n các văn b n pháp lu t có liên quan. ả - M tài kh an, nh n và tr ti n g i c a Kho b c nhà n c ử ủ ả ề ướ - T ch c thanh toán cho Kho b c nhà n ứ ệ - Làm đ i lý cho Kho b c nhà n ạ ệ ụ - B o qu n d tr qu c gia v ngo i h i, các ch ng t có giá ừ ự ữ ả ề - Cung c p tín d ng và t m ng cho Ngân sách nhà n ạ ứ ụ ướ ấ - Thay m t nhà n ả ướ ặ - Ngân hàng trung và tham gia v i c ớ ươ c qu n lý các ho t đ ng ti n t ề ệ ươ ế ng v là thành viên c a m t s t ộ ố ổ ủ ị . ố ế ề ệ ứ

LÝ LU N CHUNG V NGÂN HÀNG TRUNG

NG

Ậ

ƯƠ

Ổ Ề

NG I. T NG QUAN V NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠ II. MÔ HÌNH T CH C NGÂN HÀNG TRUNG Ứ Ổ

Ề NG ƯƠ

III: CH C NĂNG C A NGÂN HÀNG TRUNG NG Ứ Ủ ƯƠ

IV.VAI TRÒ C A NGÂN HÀNG TRUNG NG Ủ ƯƠ

1. Vai trò đi u ti t kh i l ng ti n trong l u thông ề ế ố ượ ư ề

ề ả ẩ ổ

ẩ thông qua s thúc đ y m c tăng, gi m t ng ự ng ti n trong l u thông phù h p v i yêu c u n đ nh và phát ợ ạ ề ậ ớ ị

ứ ả ể ng kinh t ế ư ụ ủ ươ ệ ọ

ứ ầ ổ ng. t tr c ti p và gián ti p: lãi

ệ d tr b t bu c, lãi su t tái chi ế ng m ,… l M c cung ti n có tác đ ng m nh m đ n tăng tr ẽ ế ộ t kh i l s n ph m qu c n i. Do v y đi u ti ố ố ượ ế ộ gi tri n kinh t ấ ậ ế ữ ị Ngân hàng trung su t, h n m c tín d ng, t ứ ạ ưở ề v trí quan tr ng b c nh t trong các nhi m v c a ngân hàng trung ế t kh u, nghi p v th tr ụ ị ườ ng th c hi n vai trò này thông qua các công c đi u ti ươ ụ ự ỷ ệ ự ữ ắ ế ự ệ ụ ề ấ ế ấ ấ ộ ở

2. Vai trò thi t l p và đi u ch nh c c u n n kinh t ế ậ ơ ấ ề ề ỉ ế

ươ ằ ộ

h p lý và có hi u qu cao, phù h p v i th c ti n n n kinh t ng tham gia vào vi c xây d ng chi n l ệ ự c phát tri n kinh t ể ế ượ ễ ế đ t n ế ấ ướ - xã h i nh m thi ộ t l p m t ộ ế ậ c và h i nh p v i s phát ớ ự ự ợ ề ệ ậ ớ

trong khu v c và trên th gi Ngân hàng trung c c u kinh t ế ợ ơ ấ tri n kinh t ể ế ự ả i. ế ớ

3. Vai trò n đ nh s c mua c a đ ng ti n qu c gia ứ ủ ổ ố ồ ề ị

ị ố ồ ứ ể ổ ố ổ ủ ầ ổ

ộ ầ ố ứ

ầ ộ ỷ

ươ ồ ề v ng t ừ ẩ ế ố ứ ụ ừ ụ ẩ ậ ồ

ng góp ph n cân đ i t ng c u và t ng cung c a Đ n đ nh s c mua đ ng ti n qu c gia, ngân hàng trung ề toàn xã h i thông qua vi c n đ nh s c mua đ i n i c a đ ng ti n qu c gia. Bên c nh đó, ngân hàng trung ạ ố ộ ủ ệ ổ giá h i đoái, góp n n đ nh s c mua đ i đ gi ng tác đ ng m nh đ n cân đ i cung c u ngo i t ố ị ổ ổ ố ạ ệ ể ữ ữ ươ ngo i c a đ ng ti n qu c gia. T đó v a đ y m nh xu t kh u, v a tăng c ng nh p kh u ph c v cho công ạ ủ ẩ ườ ấ ạ nghi p hóa, hi n đ i hóa đ t n ệ ệ 4. Vai trò ch huy đ i v i toàn b h th ng ngân hàng ị ố ừ c. ấ ướ ộ ệ ố ạ ề ạ ố ớ ỉ

ủ

ứ ỉ ệ ố ng ch huy toàn b h th ng ngân hàng. ự ắ ộ ệ ố ứ ướ ự ệ ằ ọ ị

ớ ệ ắ ụ ắ

ng có căn c khoa h c, s n m ng nhanh nh y, s phân tích s c bén các di n bi n trong các lĩnh v c tín d ng, thanh ự ễ , th tr ề ị ườ ữ

ả ượ ự ạ ố ươ ệ

ỉ c th c hi n b ng nh ng đ nh h ế i pháp đi u ch nh h u hi u. ệ ỉ ng đ i v i toàn b h th ng ngân hàng ph i d a vào hành lang pháp lý ả ự ề ng v n,…và đ a ra các gi ư ố ớ ộ ả ộ ệ ố ụ ộ ề ủ ộ ề ặ ẩ ạ ạ

V i ch c năng ngân hàng c a các ngân hàng, ngân hàng trung ươ Vi c ch huy h th ng ngân hàng ph i đ ữ b t các tín hi u th tr ị ườ ệ toán, th tr ng ti n t ị ườ ề ệ Vi c ch huy c a ngân hàng trung ỉ nghiêm ng t, đ i ngũ cán b đi u hành, cán b nghi p v thành th o v chuyên môn, trong s ch v ph m ệ ch t.ấ