Bài giảng Phương pháp nghiên cứu trong kinh doanh Chương 3: ThS. Nguyễn Tiến Dũng (tài liệu)

CHƯƠNG 3 NGHIÊN CỨU TÀI LIỆU

ThS. Nguyễn Tiến Dũng Bộ môn Quản trị Kinh doanh, Viện Kinh tế và Quản lý Website: https://sites.google.com/site/nguyentiendungbkhn Email: dung.nguyentien3@hust.edu.vn

Các nội dung chính

● 3.1 NC tài liệu và DL thứ cấp ● 3.2 Đọc và đánh giá các công trình nghiên

cứu

● 3.3 Xây dựng mô hình và giả thuyết NC của

đề tài

● 3.4 Trích dẫn tài liệu ● 3.5 Viết phần cơ sở lý thuyết và tổng quan

tình hình NC

● 3.6 Bản đề nghị nghiên cứu

2

3.1 NC tài liệu và dữ liệu thứ cấp

● Hoạt động đầu tiên, thường xuyên của người NC ● Tìm kiếm theo chủ đề quan tâm ● Đọc, đọc nữa, đọc mãi  Điểm dừng?

● Hiểu biết chung về lĩnh vực nghiên cứu ● Nhận dạng vấn đề quản trị, hình thành ý tưởng

NC và đề tài NC

● Ý tưởng giải quyết vấn đề đang gặp phải ● Giúp xây dựng mô hình và các giả thuyết nghiên

cứu để kiểm định sau này

Phương pháp nghiên cứu trong kinh doanh

3

Đặc điểm và phân loại DL thứ cấp

Ưu điểm

Nhược điểm

Tốn ít thời gian để thu thập

Tốn ít chi phí để thu thập

Không cung cấp chính xác loại thông tin mà nhà nghiên cứu cần.

Có thể sử dụng ngay cho một số mục đích cụ thể

Các loại khái niệm, cách phân loại của dữ liệu thứ cấp có thể không thật phù hợp với mục đích NC

Dữ liệu thứ cấp góp phần làm tăng giá trị của dữ liệu sơ cấp thu được

Thường không cập nhật

Dễ bị “tam sao thất bản”

4

Phân loại dữ liệu thứ cấp

● Dữ liệu bên trong và dữ liệu bên ngoài

● Thực thể NC là DN ● DL bên trong: các báo cáo SXKD của DN ● DL bên ngoài: tài liệu, thông tin về ngành, môi

trường vĩ mô, khách hàng, nhà cung cấp

● Dữ liệu sự kiện và dữ liệu nghiên cứu

● DL sự kiện: Giá dầu thế giới giảm ● DL nghiên cứu: Mối liên hệ giữa giá dầu và thâm

hụt ngân sách quốc gia

© Nguyễn Tiến Dũng

Phương pháp nghiên cứu trong kinh doanh

5

Dữ liệu thứ cấp bên ngoài

● Các cơ quan lưu trữ thông tin NC

● Thư viện của trường đại học, của tỉnh và của trung ương ● Các trung tâm thông tin trung ương và địa phương

● Báo, tạp chí tin tức in ấn ● Tạp chí NC (journals): in ấn và điện tử

● Tạp chí trong nước ● Tạp chí quốc tế

● Ấn phẩm xuất bản của các cơ quan nhà nước

● Báo cáo thống kê: niên giám thống kê quốc gia, tỉnh … ● Báo cáo điều tra khảo sát

● Báo cáo NC của các doanh nghiệp dịch vụ NC

6

Internet

● Vai trò của Internet đối với NC

● Kho dữ liệu quý ● Giúp người NC cập nhật nhanh chóng tình hình ● Bãi rác

● Các loại trang web

● Báo điện tử và trang web của các tờ báo giấy: báo điện tử  thông tin

sự kiện

● Trang thông tin chính thức của các tổ chức trong nước và quốc tế

● Trong nước: gso.gov.vn; chinhphu.vn; na.gov.vn ● Quốc tế: imf.org; worldbank.org; weforum.org ..

● Trang NC: Emerald (www.emeraldinsight.com), Science Direct

(www.sciencedirect.com), ProQuest, EbcoHost …

● Trang mã nguồn mở: wikipedia (thận trọng!) ● Trang mạng xã hội: Facebook, Google+, Zing Me … (thận trọng!) ● Các trang khác

7

Tìm kiếm tài liệu online

● Nguồn tài liệu gốc

● Cá nhân, tổ chức tạo ra báo cáo, thông tin đó ● Cố gắng tiếp cận tài liệu gốc

● Nguồn tài liệu trích lại

● Các bài viết trích lại từ tài liệu gốc ● Cần thận trọng khi sử dụng ● Cần trích dẫn cẩn thận

8

Tìm kiếm tài liệu online

● Công cụ tìm kiếm (search engine)

● Google, Bing …

● Từ khóa tìm kiếm (keywords)

● Cụm từ quan tâm ● Có thể đóng ngoặc kém để giới hạn phạm vi tìm kiếm: “tính

cách thương hiệu” hay “brand personality”

● Có thể sử dụng toán tử AND / OR trong tìm kiếm

● Phương pháp tìm kiếm

● Tìm thông thường: search (kết quả kém chọn lọc) ● Tìm nâng cao:

● Advanced search (tốt hơn) ● Sử dụng điều kiện tìm nâng cao, toán tử và/hoặc (AND/OR) ● Tìm riêng công trình NC: Google Scholar (scholar.google.com) (rất

tốt cho người NC)

9

3.2 Đọc và đánh giá các công trình nghiên cứu

● Các nội dung cần đánh giá

● Phần cơ sở lý thuyết & tổng quan tình hình NC

gần đây (literature review)

● Phát biểu vấn đề và mục tiêu nghiên cứu ● Phát biểu giả thuyết nghiên cứu ● Phương pháp nghiên cứu ● Chọn mẫu nghiên cứu ● Kết quả nghiên cứu và thảo luận ● Phụ lục và Tài liệu tham khảo ● Hình thức và phong cách của báo cáo nghiên cứu

© Nguyễn Tiến Dũng

Phương pháp nghiên cứu trong kinh doanh

10

Tiêu chí đánh giá công trình NC

● Tính rõ ràng: cụ thể, chi tiết, dễ hiểu ● Tính cập nhật: dữ liệu mới, gần đây ● Tính đầy đủ: nội dung đầy đủ các khía cạnh gắn

với tên đề tài

● Độ tin cậy của dữ liệu và lập luận: được trích

dẫn đầy đủ, phương pháp thực hiện khoa học

● Tính logic: sự kết nối hợp lý giữa các phần ● Văn phong: khoa học, giản dị, không thiên kiến ● Hình thức trình bày: đúng quy định về khoa học; bảng và hình gọn gàng, đẹp mắt; phông chữ phù hợp

11 3.3 Xây dựng mô hình và giả thuyết nghiên cứu cho đề tài ● Dựa trên việc NC tài liệu ● Học tập, kế thừa các mô hình NC đã có ● Không sao chép thuần túy, cần có sự sáng

tạo và giá trị gia tăng

● Lưu ý tính khả thi: đặt ra là phải đo được,

kiểm định được

● Mô hình  Giả thuyết  Phương pháp đo và

kiểm định

12

3.4 Trích dẫn tài liệu

● Trích dẫn trong văn bản (in-text referencing) ● Theo Aaker (1991), giá trị thương hiệu (brand equity) bao gồm 4 thành phần chính là …. ● Quy trình NCKH bao gồm 5 bước chính là: …

(Nguyễn Đình Thọ, 2011, tr. 25).

● Danh mục tài liệu được trích dẫn (Tài liệu tham khảo - references / reference list): ● Liệt kê các tài liệu đã được trích dẫn ở cuối báo

cáo

13 APA Style - Reference List (Danh mục tài liệu tham khảo theo phong cách APA)

● Aaker, D. A. (1991). Managing Brand Equity:

Capitalizing on the Value of a Brand Name. New York: The Free Press.

● Nguyễn Đình Thọ. (2011). Phương pháp nghiên cứu khoa học trong kinh doanh: Thiết kế và thực hiện. Hà Nội: NXB Lao động - Xã hội.

● Lê Đăng Lăng & cộng sự. (2012). Nghiên cứu tác động của chiêu thị đến giá trị thương hiệu hàng tiêu dùng nhanh tại Thành phố Hồ Chí Minh. Tạp chí Đại học Thủ Dầu Một, Số 4(6)/2012, 31-43.

Phương pháp nghiên cứu trong kinh doanh

14 3.5 Viết phần cơ sở lý thuyết và tổng quan tình hình NC ● Đề tài: Tác động của X tới Y trong các doanh

nghiệp nhà nước tại Hà Nội ● X = Môi trường làm việc ● Y = Lòng trung thành của nhân viên

● Nội dung chính của phần cơ sở lý thuyết

● Khái niệm về X: các định nghĩa; các thành phần;

các trường phái lý thuyết về X

● Khái niệm về Y: các định nghĩa; các thành phần;

các trường phái lý thuyết về Y

● Các NC gần đây về ảnh hưởng của X tới Y: phân

theo trường phái và trình bày theo thời gian

15 3.6 Bản đề nghị nghiên cứu (a research proposal) ● Mục đích

● Cho người quản trị và người tài trợ biết được sơ bộ định hướng của nghiên cứu, những chi phí và lợi ích của đề tài.

● Cho người hướng dẫn khoa học biết được định

hướng nghiên cứu cũng như là một phần năng lực nghiên cứu của người nghiên cứu.

● Những nội dung chính

16

Cấu trúc của báo cáo NC đã hoàn thành

● Trang bìa: tên đề tài, người thực hiện, người hướng dẫn, người đặt hàng, người tài trợ, địa điểm và thời gian thực hiện.

● Cấu trúc thông thường: 5 chương ● Chương 1: Giới thiệu và mục tiêu nghiên cứu

● Bối cảnh NC (Thực trạng ngành) ● Tính cần thiết của đề tài ● Câu hỏi và mục tiêu NC

● Chương 2: Cơ sở lý thuyết và tổng quan tình hình NC

● Khái niệm NC ● Các NC gần đây về khái niệm quan tâm ● Nhận xét chung về tình hình NC gần đây và khoảng trống NC

17

Cấu trúc của báo cáo NC đã hoàn thành (tiếp)

● Chương 3: Mô hình, giả thuyết và phương pháp NC

● Mô hình NC (mô hình khái niệm) ● Các giả thuyết NC ● Phương pháp NC định tính ● Kế hoạch chọn mẫu trong NC định lượng ● Xây dựng thang đo cho các biến NC ● Phương pháp phân tích dữ liệu

● Chương 4: Kết quả NC và bàn luận

● Đặc điểm nhân khẩu của mẫu NC ● PT thống kê mô tả ● PT thống kê suy diễn: KĐ các giả thuyết và NC các mối liên hệ ● Bàn luận về các mối liên hệ thu được: so sánh với các NC có trước

Phương pháp nghiên cứu trong kinh doanh