TÍNH CHOÁNG CHÒU<br />
ÑIEÀU KIEÄN BAÁT LÔÏI<br />
<br />
Biotics<br />
<br />
+/0<br />
+/–<br />
+/+<br />
–/–<br />
Keát quaû cuûa caùc daïng<br />
quan heä giöõa thöïc vaät<br />
vaø caùc sinh vaät<br />
<br />
CAÙC TRAÏNG THAÙI ÑEÀ KHAÙNG<br />
<br />
<br />
<br />
CAÙÙC YEÁÁU TOÁÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN SÖÏ TOÅÅN THÖÔNG<br />
CA YE TO NH HÖ NG<br />
SÖÏ TO THÖ<br />
Thôøøi ñieååm bò toåån thöông<br />
Thô ie<br />
to thö<br />
Vuøøng bò toåån thöông:<br />
Vu ng to thö ông:<br />
<br />
<br />
• Antixenosis (Xua ñuoåi): thöïc vaät tìm caùch ñuoåi loaøi<br />
gaây haïi khoûi vaät chuû.<br />
<br />
• Antibiosis (Khaùng): gaây roái loaïn caùc quaù trình sinh<br />
hoïc trong cô theå loaøi gaây haïi.<br />
<br />
• Tolerance (Chòu ñöïng): chòu ñöôïc söï coù maët cuûa<br />
loaøi gaây haïi maø khoâng gaây maát söùc soáng vaø naêng suaát.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tröïc tieááp: vuøøng lieân quan ñeán naêng suaáát.<br />
Tröï tie vung<br />
sua<br />
Daùùn tieááp: vuøøng khoâng lieân quan ñeán naêng suaáát.<br />
Da tie vung<br />
sua<br />
<br />
Caùùc kieååu toåån thöông:<br />
Ca kie to thöông:<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Giaûûm maäät ñoä quaààn theåå<br />
Gia ma<br />
qua the<br />
Giaûûm beàà maëët laùù<br />
Gia be ma la<br />
Giaûûm toáác ñoä quang hôïïp<br />
Gia to<br />
hô<br />
Ñaåy nhanh söï laõo hoùùa caùùc cô quan.<br />
ho ca<br />
quan.<br />
Thaáát thoaùùt caùùc chaáát ñoàng hoùùa<br />
Tha thoa ca cha<br />
ng ho<br />
Maáát caân baèèng nöôùc<br />
Ma<br />
ba ng<br />
Phaùù huûûy caááu truùùc haïït/traùùi<br />
Pha hu ca tru ha t/tra<br />
Thay ñoåi caááu truùùc/hình thaùùi<br />
ca truc/hì tha<br />
<br />
1<br />
<br />
Caùc bieåu hieän cuûa phaûn öùng khaùng (antibiosis)<br />
•<br />
•<br />
<br />
Giaûm khaû naêng sinh tröôûng.<br />
<br />
•<br />
<br />
Taêng tæ leä cheát ôû traïng thaùi hoùa nhoäng<br />
<br />
•<br />
<br />
Giaûm khaû naêng sinh saûn<br />
<br />
•<br />
<br />
Giaûm kích thöôùc caùnh<br />
<br />
•<br />
<br />
Overcompensation<br />
<br />
Gaây cheát caùc caù theå loaøi gaây haïi chöa tröôûng thaønh.<br />
<br />
Taïo baát thöôøng veà hình thaùi vaø taäp tính.<br />
<br />
Linearity<br />
<br />
Yield<br />
<br />
Tolerance<br />
Compensation<br />
<br />
Möùc ñoä toån thöông<br />
<br />
Taát caû caây xanh ñeàu tieàm taøng ñoäc toá ñoái vôùi loaøi aên coû<br />
Ñoäc toá cuûa caùc hoùa chaát thöïc vaät tuøy thuoäc vaøo:<br />
<br />
Caùc nhoùm ñoäc toá thöïc vaät:<br />
-Alkaloid (10.000)<br />
<br />
-Amino acid phi protein (400)<br />
<br />
-Tuoåi vaø traïng thaùi loøai gaây haïi.<br />
<br />
-Cardenolides (200)<br />
<br />
-Peptides (50)<br />
<br />
- Cô cheá haáp thuï vaø ñaøo thaûi.<br />
<br />
-Cyanogenic glycoside (60)<br />
<br />
-Polyacetylenes (650)<br />
<br />
- Heä thoáng khöû ñoäc cuûa loøai gaây haïi.<br />
<br />
-Furanocoumarins (400)<br />
<br />
-Proteins (100)<br />
<br />
-Glucosinolates (150)<br />
<br />
-Quinones (800)<br />
<br />
-Iridoids (250)<br />
<br />
-Saponins (600)<br />
<br />
-Isoflavonoids (1.000)<br />
<br />
-Sequiterpene lactones (3.000)<br />
<br />
- Lieàu löôïng tieäu thuï trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh.<br />
<br />
Khoâng phaûi taát caû caùc phaàn cuûa thöïc vaät ñeàu caàn phaûi coù ñoäc toá.<br />
- Traùi caây thöôøng laø boä phaän khoâng coù ñoäc toá.<br />
- Haït thöôøng ñöôïc baûo veä bôûi caùc ñoäc toá.<br />
<br />
Leaf Cuticle<br />
HEÄ THOÁNG TÖÏ VEÄ ÔÛ THÖÏC VAÄT<br />
A- Heä thoáng bao boïc beân ngoøai:<br />
Cutin (ôû treân maët ñaát)<br />
Suberin (ôû phaàn döôùi maët ñaát)<br />
Saùp, Lignin<br />
>>>Haïn cheá maát nöôùc<br />
>>> Ngaên ngöøa ñòch haïi.<br />
<br />
2<br />
<br />
TAÊNG CÖÔØNG ÑOÄ BEÀN VAÙCH TEÁ BAØO<br />
<br />
Taêng cöôøng vaät lieäu vaùch teá baøo:<br />
Thöôøng ñöôïc taïo ra do tín hieäu gia taêng ethylene, caùc chaát do<br />
naám, virus phoùng thích.<br />
Bao goàm chuû yeáu laø caùc glycoprotein giaøu hydroxyproline<br />
hoaëc giaøu glycine >>> taïo ñoä baùm cao cho pectin, cellulose,<br />
ligin, suberin<br />
<br />
HEÄ THOÁNG TÖÏ VEÄ ÔÛ THÖÏC VAÄT<br />
B- Caùc chaát trao ñoåi thöù caáp:<br />
Choáng loøai aên coû vaø saâu beänh.<br />
Duy trì khaû naêng sinh tröôûng sinh duïc.<br />
Thoâng qua 3 nhoùm chaát trao ñoåi thöù caáp chuû yeáu.<br />
<br />
Taêng cöôøng enzyme vaùch teá baøo:<br />
-Peroxidase: thuùc ñaåy quaù trình suber hoùa & lignin hoùa, oån<br />
ñònh hoaït ñoäng sinh toång hôïp vaùch teá baøo.<br />
<br />
1- Nhoùm Terpen:<br />
caáu thaønh bôûi caùc isoprene coù 5 carbon.<br />
Terpen gaây ñoäc cho caùc loøai aên coû & naám<br />
- Limonine (nhoùm cam quít)<br />
- Menthol (baïc haø)<br />
- Curcubitacin (baàu bí)<br />
- Saponin (maõng caàu)<br />
Moät soá terpen giaû caáu truùc cuûa<br />
caùc hormon taêng tröôûng coân truøng.<br />
Moät soá loøai aên coû haïn cheá ñoäc toá gaây ra bôûi terpen<br />
<br />
2- Nhoùm caùc chaát chöùa phenol:<br />
Trung gian trao ñoåi cuûa caùc phenol laø phenylalanine (acid amin)<br />
Coù theå gaén vaøo DNA/RNA gaây roái loaïn thoâng tin di truyeàn cuûa<br />
sinh vaät gaây haïi.<br />
Aùnh saùng töû ngoïai hoïat hoùa moät soá hôïp chaát phenol & caùc hôïp<br />
chaát naøy khoâng theå töï phaân giaûi (Flavonoid baûo veä tröôùc taùc ñoäng<br />
cuûa tia UV.)<br />
Phenol ñöôïc phoùng thích ra ñaát taùc ñoäng leân caùc thöïc vaät laân caän.<br />
Phenol hình thaønh daïng phöùc hôïp cao phaân töû (Lignin) coù ñoä beàn<br />
vöõng taïo söùc baûo veä cô hoïc tröôùc sinh vaät gaây haïi.<br />
Anthocyanin laø caùc flavonoid coù maøu haáp daãn caùc loøai thuï phaán<br />
vaø caùc loøai phaùt taùn haït.<br />
Thöïc vaät cho pheùp taïo ra Isoflavonoid ngay khi coù vi sinh vaät taán<br />
coâng.<br />
Tanin ngaên ngöøa caùc loøai aên coû do gaây baát hoaït caùc enzyme tieâu<br />
hoùa.<br />
<br />
3<br />
<br />
Lignin<br />
<br />
3- Caùc hôïp chaát chöùa nitro.<br />
Flavonoids<br />
L-phenylalanine >>> trans-cinnamic acid<br />
<br />
(saéc toá,<br />
phytoalexin)<br />
<br />
Esters<br />
<br />
Alkaloid coù taùc ñoäng sinh lyù ñaëc bieät leân ñoäng vaät.<br />
Glycoside cyanogen gaây ñoäc cho ñoäng vaät thoâng qua<br />
HCN (khoai mì)<br />
Caùc acid amin phi protein ngaên ngöøa loøai aên coû.<br />
Moät soá protein gaây öùc cheá tieâu hoùa ôû ñoäng vaät aên coû.<br />
Teá baøo thöïc vaät bò thöông tieát ra tín hieäu daïng<br />
protein.<br />
<br />
Cyanogenic Glycosides<br />
O glucose<br />
<br />
CH3<br />
<br />
CH3<br />
<br />
C<br />
CH3<br />
<br />
CN<br />
<br />
Glucosinolates<br />
OH<br />
<br />
+ glucose<br />
<br />
C<br />
<br />
enzyme<br />
CH3<br />
<br />
S—glucose<br />
<br />
CN<br />
<br />
myrosinase<br />
R N—C S + glucose + HSO4–<br />
<br />
R—C<br />
N—O—SO3–<br />
<br />
mustard oil<br />
<br />
CH3<br />
C<br />
<br />
O +<br />
<br />
HCN<br />
<br />
CH3<br />
<br />
Canavanine giaû caáu truùc cuûa Arginine ñeå ñöôïc haáp<br />
thu vaøo teá baøo ñoäng vaät vaø tham gia hoaït ñoäng<br />
dòch maõ trong teá baøo nhöng gaây baát hoaït protein<br />
hoaëc gaây öùc cheá Protease trong cô theå ñoäng vaät<br />
<br />
4<br />
<br />
HÌNH THAØNH MOÄT SOÁ PROTEIN KHOÂNG THUOÄC NHOÙM<br />
CAÙC PROTEIN KHAÙNG<br />
<br />
Thöïc vaät hình thaønh moät soá peptide hoaëc protein ñaëc bieät choáng<br />
laïi loaøi gaây haïi (Snakin-1 töông töï nhö noïc raén tieát ra ôû moät soá<br />
gioáng khoai taây nhaèm dieät vi khuaån & naám.<br />
Moät soá nhoùm tieâu bieåu:<br />
<br />
HÌNH THAØNH MOÄT SOÁ PROTEIN KHOÂNG THUOÄC NHOÙM<br />
CAÙC PROTEIN KHAÙNG<br />
Defensin: goàm caùc protein giaøu sulfur coù hoaït tính khaùng vi sinh<br />
ngoaïi tröø vi khuaån.<br />
-Toàn taïi trong haït vaø moät soá boä phaän sinh döôõng & traùi.<br />
-Defensin coù theå bao goàm 2 nhoùm:<br />
-Nhoùm caûn trôû phaùt trieån sôïi naám<br />
<br />
-Thionin: peptid kích thöôùc khoaûng 5 kDal toàn taïi ôû moät soá loaïi<br />
haït nguõ coác vaø laù moät soá loaøi caây ñaëc bieät laø ôû phaàn bieåu bì laù.<br />
Thionin taùc ñoäng leân tính thaám maøng teá baøo cuûa loaøi gaây haïi<br />
nhöng khoâng taùc ñoäng leân maøng teá baøo thöïc vaät do teá baøo thöïc<br />
vaät saõn coù cô cheá baûo veä an toaøn.<br />
<br />
-Nhoùm gaây bieán daïng hình thaùi<br />
Lectin: coù theå laø caùc protein döï tröõ, coù nhieàu ôû voû haït.<br />
- Lectin gaén vaøo maøng ruoät gaây nghoä ñoäc cho ñoäng vaät.<br />
Lectin ôû hoï baàu bí coù taùc duïng laøm taéc maïch daãn >>> traùnh laây<br />
lan vi sinh vaät sang caùc boä phaän khaùc.<br />
<br />
Caùùc protein khaùùng chính thöôøng ñöôïc taïïo ra khi caây nhieãm beäänh<br />
Ca<br />
khang chí thö ng ñöô ta<br />
benh<br />
<br />
PR-1<br />
PRPR-2<br />
PR-<br />
<br />
Troïïng löôïng<br />
Trong lö ng<br />
phaân töû (kDal)<br />
töû<br />
15 – 17<br />
31 – 33<br />
<br />
PR-3<br />
PRPR-4<br />
PR-<br />
<br />
4.5 – 7.0<br />
6–7<br />
<br />
PR-5<br />
PR-<br />
<br />
5–7<br />
<br />
PR-6<br />
PR-<br />
<br />
>7<br />
<br />
Nhoùùm<br />
Nho<br />
<br />
Ñaëc tính<br />
tí<br />
Khaùùng naáám<br />
Khang na<br />
1,3 glucanase phaùù huûûy vaùùch teáá<br />
pha hu va ch te<br />
baøøo naáám.<br />
ba na m.<br />
Chitinase kieààm<br />
kie<br />
Gaéén vaøøo Chitin nhaïïy caûûm hôn<br />
nha ca<br />
Ga va<br />
vôùùi Chitinase<br />
vô<br />
Thaumatin thay ñoåi tính thaååm<br />
tí tha<br />
thaááu maøøng teáá baøøo naáám beäänh.<br />
tha ma ng te ba na be nh.<br />
ÖÙc cheáá protease<br />
che<br />
<br />
Caùùc protein khaùùng chính thöôøng ñöôïc taïïo ra khi caây nhieãm beäänh<br />
Ca<br />
khang chí thö ng ñöô ta<br />
benh<br />
<br />
Nhoùùm<br />
Nho<br />
PR-7<br />
PRPR-8<br />
PRPR-9<br />
PRPR-10<br />
PRPR-11<br />
PRPR-12<br />
PRPR-13<br />
PRPR-14<br />
PR-<br />
<br />
Troïïng löôïng<br />
Trong lö ng<br />
phaân töû (kDal)<br />
töû<br />
--4–9<br />
40<br />
17<br />
>7<br />
5<br />
5<br />
---<br />
<br />
Ñaëc tính<br />
tí<br />
Phaân giaûûi protein noääi baøøo<br />
gia<br />
no ba<br />
Chitinase acid<br />
Peroxidase<br />
Ribonuclease<br />
Chitinase noääi baøøo<br />
no ba<br />
Khaùùng naáám<br />
Khang na<br />
Khaùùng naáám<br />
Khang na<br />
Khaùùng naáám.<br />
Khang nam.<br />
<br />
C- Thöïc vaät choáng traû ñòch haïi: baèng caùch tieát ra caùc<br />
chaát thöù caáp:<br />
Tieát ra hormone veát thöông >>> phaùt ñoäng quaù trình hoài phuïc<br />
& laøm laønh veát thöông.<br />
Tieát ra phytoalexin hay protein ñaëc bieät bao vaây kyù sinh trong<br />
moät phaïm vi toái thieåu vaø ngaên chaën söï taán coâng sang caùc vuøng<br />
laân caän.<br />
Phytoalexin laø taäp hôïp caùc ñoäc toá gaây ñoäc caû cho loaøi gaây haïi vaø<br />
baûn thaân thöïc vaät gaây hoaïi töû teá baøo.<br />
(Vaãn toàn taïi moät soá ít phytoalexin caàn thieát cho hoaït ñoäng sinh<br />
tröôûng bình thöôøng cuûa teá baøo)<br />
Phytoalexin daãn xuaát Isoflavonoid<br />
Phytoalexin daãn xuaát töø Coumarin<br />
Phytoalexin daãn xuaát töø Terpenoid<br />
<br />
5<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
