10/22/2013
1
Chương III. T×nh c¶m vµ ý chÝ
1. Kh¸i niÖm t×nh c¶m
2. C¸c møc ®é cña t×nh c¶m
3. C¸c quy luËt t×nh c¶m
4. Ý chÝ vµ hµnh ®éng ý chÝ
1. Kh¸i niÖm t×nh c¶m
* §Þnh nghÜa t×nh c¶m
* Ph¸n ¸nh nhËn thøc vµ ph¶n ¸nh t×nh c¶m
* T×nh c¶m vµ xóc c¶m
T×nh c¶m
Lµ th¸i ®é c¶m xóc æn ®Þnh cña con ngêi víi
nh÷ng SVHT cña hiÖn thùc kh¸ch quan, ph¶n
¸nh ý nghÜa cña chóng trong mèi liªn hÖ víi
nhu cÇu vµ ®éng c¬ cña hä
10/22/2013
2
Đặc điểm
Phản ánh NT
Phản ánh TC
Đối
tượng,
Phạm
vi
Mọi
SVHT
SVHT
thỏa mãn 1
nhu
cầu nào đó
của
CN
Phương
thức
HA,
Biểu tượng,
KN
Rung
động, trải
nghiệm
Tính
chủ thể
Tương
đối khách
quan
Chủ
quan
Con
đường
hình
thành
Nhanh
hơn, đơn
giản
hơn
Lâu
dài hơn,phức
tạp
hơn
* Xóc c¶m vµ tình c¶m
Giống nhau:
- Đều là thái độ của CN đối với SVHT
- Đều có tính lây lan
- Biểu hiện của tâm lý người
* Xóc c¶m vµ t×nh c¶m
Xóc c¶m T×nh c¶m
Là QT tâm lý Là thuộc tính tâm lý
Cã ë người vµ vËt ChØ ë con người
T¹m thêi, ®a d¹ng X¸c ®Þnh vµ æn ®Þnh
ë tr¹ng th¸i hiÖn thùc ë tr¹ng th¸i tiÒm tµng
XuÊt hiÖn trước XuÊt hiÖn sau
Thùc hiÖn chøc n¨ng Thùc hiÖn chøc n¨ng
sinh vËt x· héi
G¾n víi PX kh«ng §K G¾n víi PX cã §K
10/22/2013
3
2. C¸c møc ®é cña t×nh c¶m
C¸c
møc
®é
TC
Møc1: MÇu s¾c xóc c¶m cña c¶m gi¸c
Møc2:
Xóc
c¶m
Møc3:
T×nh
c¶m
Xóc ®éng
T©m tr¹ng
T×nh c¶m ®¹o ®øc
T×nh c¶m trÝ tuÖ
T×nh c¶m thÈm mÜ
T×nh c¶m ho¹t ®éng
3. C¸c quy luËt cña t×nh c¶m
C¸c
quy
luËt
TC
Quy luËt l©y lan
Quy luËt thÝch øng
Quy luËt t¬ng ph¶n
Quy luËt di chuyÓn
Quy luËt pha trén
Nguyễn Xuân Long- ĐHNN- ĐHQGHN Phần III. Nhân cách và sự hình
thành nhân cách 9
Vai trò của tình cảm
Trong
tâm lý học
Là mặt tập trung nhất, đậm nét nhất nhân cách
của con người
Với nhận
thức
Tình cảm là nguồn động lực mạnh mẽ kích thích con
người tìm tòi chân lý. Ngược lại nhận thức là cơ sở,
là cái “lý” của tình cảm, “lý” chỉ đạo tình cảm, lý và
tình là 2 mặt của một vấn đề, nhân sinh quan thống
nhất của con người.
Với hành
động
Nảy sinh và biểu hiện trong hoạt động, đồng thời là
một trong những động lực thúc đẩy con người hoạt
động
Tình cảm có quan hệ và chi phối toàn bộ các thuộc tính tâm lý của
nhân cách
10/22/2013
4
4. Ý chÝ vµ hµnh ®éng ý chÝ
* Kh¸i niÖm ý chÝ
* Kh¸i niÖm hµnh ®éng ý chÝ
* ý chÝ
Ý chÝ lµ mÆt n¨ng ®éng cña ý thøc, biÓu hiÖn ë
n¨ng lùc thùc hiÖn nh÷ng hµnh ®éng cã môc
®Ých, ®ßi hái ph¶i cã sù nç lùc khắc phục khã
kh¨n
Là điểm hội tụ của NT và TC hướng vào hđ của CN
Là yếu tố QT tạo nên tài năng của CN
Là 1 thuộc tính tâm lý của nhân cách
PA HTKQ dưới hình thức các mục đích hành động
Là hình thức điều chỉnh hành vi tích cực nhất
ý chÝ
Mét
sè
phÈm
chÊt
cña ý
chÝ
TÝnh môc ®Ých (tù gi¸c)
YC.ppt
TÝnh ®éc lËp
TÝnh quyÕt ®o¸n
TÝnh kiªn cường
TÝnh tù chñ
10/22/2013
5
Người có mục đích hành động là người:
Biết nỗ lực ý chí để hành động
Biết tự kiềm chế bản thân
Biết hy sinh cái nhỏ, nhằm vào cái lớn
Biết chống lại hành động mạo hiểm, phưu
lưu
Biết chủ động để hành động
Tính độc lập ở người thể hiện:
• Không từ bỏ dễ dàng lòng tin của mình
• Không dễ nghe theo người khác mù quáng
• Có trách nhiệm với mình, mọi người
• Có tính kiên trì để đạt tới mục đích
• Học tập có chọn lọc, không bảo thủ
--> Phân biệt với: Độc đoán
Người kiên cường có các biểu hiện:
Vững lòng tin, không hoang mang, do dự
Kịp thời QĐ và thực hiện QĐ kịp thời
Tư tưởng đạo đức tiến bộ, không đầu
hàng trước khó khăn, cám dỗ
Thất bại rút kinh nghiệm
Biết tự kiềm chế, dũng cảm, kiên trì đạt
mục đích
-Phân biệt: Ngoan cố