Chương 10
KIỂM ĐỊNH PHI THAM SỐ
Ths. Nguyễn Tiến Dũng
Viện Kinh tế và Quản lý, Trường ĐH Bách khoa Hà Nội
Email: dung.nguyentien3@hust.edu.vn
Giới thiệu về KĐ phi tham số
●KĐ Phi tham số (non-parametric tests) là gì?
●Không dựa trên TB, tỷ lệ, PS, độ lệch chuẩn
●Tại sao KĐ phi tham số?
●Tổng thể không có PP bình thường
●Tổng thể có những giá trị bất thường (outliers)
●Cỡ mẫu nhỏ
●DL định tính
© 2013 Nguyễn Tiến Dũng 2
Các bài toán và phương pháp KĐ phi tham số
thường dùng
Mục
đích
PP
KĐ phi tham số
PP
KĐ tham số tương
đương
So
sánh TB của 1 tổng thể
với một giá trị cố định
KĐ
dấu và hạng Wilcoxon
(Wilcoxon signed rank test)
One
-sample T- Test
So sánh
2 TB của 2 tổng thể
với nhau, trường hợp 2 mẫu
cặp
KĐ
dấu và hạng Wilcoxon
trên hai mẫu
2
Independent Samples T-
Test
So sánh
2 TB của 2 tổng thể
với nhau, trường hợp 2 mẫu
độc lập
KĐ
tổng hạng Wilcoxon
(Wilcoxon rank
-sum test)
hoặc KĐ Mann
-Whitney U
2
Paired Samples T-Test
So sánh
k TB của k tổng thể
với nhau (k > 2)
KĐ
Kruskal - Wallis
ANOVA một
yếu tố (one-way
ANOVA)
KĐ
mối liên hệ giữa hai biến
định tính
Phân
tích tương quan hạng
Spearman
KĐ
Chi bình phương (Chi-
square Test)
Phân
tích tương quan và hồi
quy
KĐ
về sự phù hợp của một
phân phối với một phân phối
lý thuyết
KĐ
Chi bình phương trên
một mẫu / KĐ sự phù hợp
(Goodness
-of-fit Test)
© 2013 Nguyễn Tiến Dũng 3
CÁC NỘI DUNG CHÍNH
●10.1 KĐ dấu và hạng Wilcoxon về trung bình của
một tổng thể
●10.2 KĐ dấu và hạng Wilcoxon trên 2 tổng thể,
trường hợp lấy mẫu cặp
●10.3 KĐ tổng hạng Wilcoxon trên 2 tổng thể,
trường hợp lấy mẫu độc lập
●10.4 KĐ Chi bình phương về mối liên hệ giữa hai
biến định tính
●10.5 KĐ Chi bình phương trên một mẫu
© 2013 Nguyễn Tiến Dũng 4
10.1 KĐ dấu và hạng Wilcoxon về trung vị của
tổng thể
Gọi trung vị tổng thể là M, giá trị cần so sánh là M0.
●B1: Thu thập thông tin mẫu
●B2: Tính các chênh lệch di: 𝑑𝑖= 𝑥𝑖− 𝑀0
●B3: Tính giá trị tuyệt đối của các chênh lệch |di|
●B4: Loại bỏ các chênh lệch bằng 0, xếp hạng các
|di| còn lại từ nhỏ đến lớn, |di| nhỏ nhất có hạng là
1.
●Nếu có hạng ngang nhau thì tính hạng TB.
●Cỡ mẫu rút gọn n’ = n – số trường hợp có dibằng 0
●B5: Tách các hạng vừa xếp thành 2 cột Nếu di> 0
thì đặt vào cột R+. Nếu di< 0 thì đặt vào cột R-
© 2013 Nguyễn Tiến Dũng 5
00
10
:
:
H M M
H M M