
1
TRNGăĐIăHCăPHMăVĔNăĐNG
KHOAăSăPHMăXÃăHI
Bài giảng học phần
VĔNăHCăVITăNAMăHINăĐIă2B
Chngătrìnhăcaoăđẳng,ăngƠnhăSăphmăNgữăvĕn
Gingăviên:ăTRNăTHăTHU
KhoaăSăphmăXưăhi
QUNGăNGÃI,ăTHỄNGă5/2014

2
MCăLC
Chngă1.ăKHỄIăQUỄTăVăVĔNăHCăVITăNAMăTăSAUă1975 ...................... 1
1.1.ăHoƠnăcnhălchăsửă- xưăhội,ătătngă– vĕnăhoáăvƠăđòiăhiăđổiămiăvĕnăhc ....... 1
1.1.1.ăHoƠnăcnhălchăsửă- xưăhội,ăvĕnăhoáă– tătng ................................................ 1
1.1.2.ăĐòiăhiăđổiămiăvĕnăhc .................................................................................... 2
1.2.ăTinătrìnhăvậnăđộngăcủaăvĕnăhcătăsauă1975 ...................................................... 4
1.2.1.ăTăsauăthángă4ănĕmă1975ăđnă1985 .................................................................. 4
1.2.2.ăTă1986ăđnăđầuănhữngănĕmă90 ....................................................................... 6
1.2.3.ăTăgiữaănhữngănĕmă90 ...................................................................................... 8
1.3.ăĐặcăđimăcăbnăcủaăVĕnăhcăVităNamătăsauă1975 ......................................... 9
1.3.1.ăVĕnăhcăvậnăđộngătheoăhngădơnăchủăhoá ...................................................... 9
1.3.2. Tinh thầnănhơnăbnăvƠăsựăthcătỉnhăýăthcăcáănhơnălƠănnătngătătngăvƠă
cmăhngăchủăđo,ăbaoătrùmătrongănnăvĕnăhcăgiaiăđonănƠy ................................. 10
1.3.3.ăVĕnăhcăphátătrinăphongăphú,ăđaădng,ăhngătiătínhăhinăđi .................... 11
Chngă2.ăVĔNăXUỌIăTăSAUă1975..................................................................... 13
2.1.ăDinămoăchung ................................................................................................. 13
2.1.1.ăCácăchặngăđngăvậnăđộngăcủaăvĕnăxuôiătăsauă1975 .................................... 13
2.1.2.ăCácăkhuynhăhng .......................................................................................... 16
2.2.ăNhữngăđổiămiăvătătngăvƠănghăthuật ......................................................... 18
2.2.1.ăĐổiămiăquanănimăvăhinăthực ..................................................................... 18
2.2.2.ăĐổiămiăquanănimănghăthuậtăvăconăngi .................................................. 19
2.2.3.ăĐổiămiăvănghăthuậtătrầnăthuật ..................................................................... 20
2.3.ăThƠnhătựuăvăcácăthăloiăvĕnăxuôi .................................................................... 21
2.3.1.ăTiuăthuyt ...................................................................................................... 21
2.3.2.ăTruynăngắn .................................................................................................... 22
2.3.3.ăKí,ăphóngăsự .................................................................................................... 22
Chngă3.ăNGUYNăMINHăCHÂUă(1930ă- 1989) ................................................. 24
3.1.ăTiuăsử,ăconăngi,ăquanănimăsángătác ............................................................. 24
3.1.1.ăTiuăsử ............................................................................................................. 24
3.1.2.ăConăngi ........................................................................................................ 24
3.1.3.ăQuanănimăsángătác ......................................................................................... 25

3
3.2.ăConăđngăsángătácăcủaăNguynăMinhăChơu .................................................... 26
3.2.1.ăSángătácăcủaăNguynăMinhăChơuătrcă1975 ................................................. 26
3.2.2.ăSángătácăcủaăNguynăMinhăChơuătăsauă1975 ................................................ 27
3.3.ăNguynăMinhăChơuăvƠăcôngăcuộcăđổiămiăvĕnăhc ........................................... 29
3.3.1.ăĐổiămiăhngătipăcậnăđiăsng .................................................................... 29
3.3.2.ăĐổiămiăquanănimăvăconăngi .................................................................... 30
3.3.3.ăĐổiămiănghăthuậtăvĕnăxuôi,ăchủăyuălƠătruynăngắn .................................... 30
3.4.ăVătríăcủaăNguynăMinhăChơuătrongăcôngăcuộcăđổiămiăvĕnăhc ...................... 31
YêuăcầuăsinhăviênăchnămộtătrongăhaiătácăphẩmăvƠăsonăgiáoăánă(theoămẫuăgiáoăánă
THCSăhinăhƠnh),ăthựcăhƠnhăgingătrênălp.ăChngă4.ăTHăTăSAUă1975 ........ 31
4.1.ăTinătrìnhăthăvƠăđộiăngũăsángătácătăsauă1975 .................................................. 32
4.1.1.ăSălợcăvătinătrìnhăvậnăđộngăcủaăthătăsauă1975 ........................................ 32
4.1.2.ăĐộiăngũăsángătác .............................................................................................. 34
4.2.ăNhữngăkhuynhăhngăchínhătrongăthătăsauă1975 ........................................... 35
4.2.1.ăTipătụcămchăcmăhngăsửăthi,ănhngăthiênăvăbiătrángăvƠăgắnăviănhữngătriă
nghim,ăkinhănghimăcáănhơn ................................................................................... 35
4.2.2.ăHngăvƠoăđiăsngăthăsựăvƠătrăvăviăcáiătôiăcáănhơn ................................ 36
4.2.3.ă Điă sơuă vƠoă vùngă mă củaă tơmă linh,ă vôă thcă vƠă đaă thă theoă hngă tợngă
trng,ăsiêuăthực .......................................................................................................... 39
4.3.ăNhững tìmătòiăđổiămiănghăthuậtăthăsauă1975 ................................................ 40
4.3.1.ăSựăđổiămiăvăngônăngữ .................................................................................. 40
4.3.2.ăSựăbinăđổiăvăthăloi ..................................................................................... 42
4.3.3.ăSựăbinăđổiăvăhìnhănhăth ............................................................................ 45
Chngă5.ăXUÂNăQUǵNHă(1942ă- 1988) ............................................................... 48
5.1. Tiuăsử,ăconăngi .............................................................................................. 48
5.2.ăConăđngăsángătác ............................................................................................ 49
5.ă3.ăThăXuơnăQuǶnh ............................................................................................... 50
5.3.1.ăKhátăvngăhnhăphúcăđiăthng .................................................................... 50
5.3.2.ăCáiă“tôi”ătrữătìnhăđaădngăvƠăthngănht ......................................................... 52
5.3.3.ăHìnhănh,ăgingăđiu,ăngônăngữ ...................................................................... 55
TÀIăLIUăTHAMăKHO ......................................................................................... 60

1
Chngă1. KHỄIăQUỄTăVăVĔNăHCăVITăNAMăTăSAUă1975
1.1. HoƠnăcnhălchăsửă- xưăhi,ătătởngăậ vĕnăhoáăvƠăđòiăhiăđổiămớiăvĕnăhc
1.1.1. HoƠnăcnhălchăsửă- xưăhi,ăvĕnăhoáăậ tătởng
Điăthắngămùaăxuơnănĕmă1975ăđưăktăthúcăthắngălợiăcuộcăkhángăchinăchngă
Mĩ,ăcăncăphnăkhiăbắtătayăvƠoăxơyădựngăđtănc,ăkhắcăphụcăhậuăquănặngănă
củaăhaiăcuộcăchinătranh.ăXưăhộiăVităNamăđưăthựcăsựăchuynăsangămộtăgiaiăđonă
mi:ăhòaăbình,ăthngănht.ăThănhng,ăcădơnătộcăliăphiăđngăđầuăviănhữngăkhóă
khĕnămiătrongănc:ătìnhătrngătrìătrăcủaăcăchăqunălýăquanăliêuăbaoăcp,ăđiă
sngănhơnădơnăkhóăkhĕn,ăđtăncănghèoănƠn,ălcăhậu… CònăngoƠiănc,ălƠăsựătană
rưăcủaăhăthngăcácăncăxưăhộiăchủănghĩaăvƠăsựăsụpăđổăcủaăLiênăbangăXôăVită–
vnălƠăncăđỡăđầuăchoăVităNamăthiăkǶănƠy.
Trcă tìnhă hìnhă y,ă Đngă phiăthựcă hină chủă trngă đổiă miă nhằmă đaăđtă
ncăthoátăkhiăđóiănghèo.ăChính tăĐiăhộiăĐngălầnăVIă(1986),ăđtăncăchínhă
thcăbcăvƠoăgiaiăđonăđổiămiăđaăđtăncăraăkhiăcuộcăkhủng hongăđăbcă
vƠoăthiăkìăphátătrinămi.ăSựăsuyăthoáiăkinhătăđưăđợcăchặnăliăvƠănnăkinhătăbắtă
đầuăcóăsựătĕngătrngăviătcăđộăngƠyăcƠngăcao vƠădầnăcóăsựăổnăđnh,ănnăkinhătăthă
trngădầnăđợcăhìnhăthƠnh.ăĐổiămiăcũngăcóănghĩaălƠămăcửaătĕngăcngăgiaoăluă
vƠăhộiănhậpăqucătătrênămiăbìnhădinăchínhătr,ăkinhăt,ăvĕnăhoá.ăGầnăhaiămiă
nĕmătăkhiăbắtăđầuăcôngăcuộcăđổiămi,ătrênăđtăncătaăđưădinăraărtănhiuăsựăthayă
đổiătheoăhngătíchăcực,ălƠmăbinăđổiăsơuăsắc,ătoƠnădinăhìnhănhăcủaăđtănc.ă
Tă nhữngă nĕmă thángă chină tranhă chuynă sangă hoƠă bình,ă tă nnă kinhă tă tậpă
trung,ăbaoăcpăchuynăsangăkinhătăthătrngătheoăđnhăhngăxưăhộiăchủănghĩa,ătă
miăquanăhăvăchínhătr,ăkinhătăhầuănhăchỉăkhépăkínătrongăhăthngăcácăncăxưă
hộiăchủănghĩaătrcăđơy,ăđnăchủătrngămăcửa,ăhộiănhậpătoƠnădinăviăthăgii,ă
nhữngăđiuăđóăđưăttăyuăkéoătheoănhiuăđổiăthayăvămặtăxưăhội. Nôngăthônătrcă
đơyălƠăchỗădựaăvữngăchắcăcủaăchinătranhăcáchămng,ălƠăniăchủăyuăđăhuyăđộngă
nhơnălực,ăvậtălựcăcungăngăchoăchinătrng,ăvƠăđălƠmăttăđợcănhimăvụăđóăphiă
dựaăhẳnăvƠoăcăcuătổăchcăcủaăhợpătácăxư.ăCăcuăyăđưăkhôngăcònăthíchăhợpăviă

2
điuăkinămi,ăkhiăruộngăđtăphiăđợcăgiaoăkhoánăđnătngăhộănôngădơnăđăgiiă
phóngătimănĕngăcủaămỗiăngiălaoăđộngăkhiăhăđợcălƠmăchủăchínhămình.ă
TrongăchinătranhăgiữăncăvƠăgiiăphóngădơnătộc,ăscămnhăcủaătinhăthầnăyêuă
ncăvƠăýăthcăcộngăđngăđưăđợcăphátăhuyăcaoăđộ.ăCuộcăsngăcáănhơn,ăriêngătă
củaămỗiăngiăphiăthuăhẹpăliăđnătiăthiu,ănhngăchỗăchoăđiăsngăchungăcủaă
tậpăth,ăcủaăcădơnătộc.ăConăngiăđợcănhìnănhận,ăđánhăgiáătrcăhtăvƠăchủăyuăă
tăcáchăconăngiăcủaădơnătộc,ăcủaănhơnădơn,ăcủaăcáchămng.ăNayăhoƠăbìnhătrăli,
conăngiătrăvăviăcuộcăsngăbìnhăthng,ăcũngăcóănghĩaălƠătrăvăviăđiăthngă
– cáiăđiăthngăphnătp,ămuônăvẻălẫnălộnăttăxu,ătrắngăđen,ăbiăhƠi…ýăthcăcáă
nhơnăviămiănhuăcầuăcủaăconăngiănhămộtăcáăth,ămộtăthựcăthăsngăđưăđợcă
thcătỉnhătrăli.ăCácăgiáătrăvăxưăhội,ăđoăđc,ănhơnăcách…trcăđơyăbnăvữngăthìă
lúcănƠyănhiuăđiuăđưăkhôngăcònăphùăhợpăvƠăđưărnănt,ătrongăkhiăđóăcácăchuẩnăgiáă
trămiăthìăchaăhìnhăthƠnhăthựcăsự.ă
1.1.2.ăĐòiăhiăđổiămớiăvĕnăhc
VĕnăhcăVităNam trongăbaămiănĕm,ătă1945ă– 1975ăđưălƠmătrònăsămnhă
caoăcăcủaămộtănnăvĕnăhcăphụcăvụăcáchămng,ăcổăvũăchinăđuăvìăTổăquc,ădơnă
tộc,ănhơnădơn.ăVăđặcăđimăloiăhình,ăđóălƠănnăvĕnăhcătheoăkhuynhăhngăsửăthi,ă
đợcăthăhinătrongăsựăthngănhtătrênăquanăđimăsửăthiătăcmăhng,ăđătƠiăvƠăchủă
đ,ăthăgiiănhơnăvậtăchoăđnăktăcu,ăgingăđiu. NnăvĕnăhcăsửăthiăyălƠămộtăgiaiă
đonăcóătínhăđặcăthù,ăcóănhữngăđóngăgópăriêngăchoătinătrìnhăvĕnăhcădơnătộc.ăĐặcă
đimăcủaănóăcònătipătụcăchiăphiănnăvĕnăhcă nửaăcuiăthậpăkỷă70ăvƠăphầnănƠoăă
cănửaăđầuăthậpăniênă80.ă Nhngăsựăchuynăbinăcủaăđiăsngăxưăhội,ăvĕnăhoáătă
tng đưădẫnăđnănhữngăđổiăthayătrongănhuăcầuăvƠăquanănimăthẩmămỹ,ăđòiăhiăvĕnă
hcăphiă đổiă mi.ăKă tăđơy,ăđổiămiăvĕnă hcătrăthƠnhăđòiăhiă chung,ăbcăthită
khôngăchỉăcủaăgiiăsángătác,ălíăluậnăphêăbìnhămƠăcăcôngăchúngăyêuăthăvĕn.
Trước 1975,ăvĕnăhcăVităNamăchuăsựăchiăphiăcủaăhoƠnăcnhăchinătranhănênă
đưătoăraămột nền văn học phục vụ chiến tranh với xu hướng đại chúng hóa và
cách mạng hóa. LúcănƠy,ăvĕnăhcăđợcăxemănhălƠăvũăkhíătătngăđăchinăđu,ă
đápăngăcácăyêuăcầuăcủaăsựănghipăcáchămng.ăVìămụcătiêuănƠyămƠăvĕnăhcăcáchă
mngăkhôngăđợcăphépănóiăđnăcuộcăsngăriêngătăcủaăconăngi,ăkhôngăđợcăđă