1
TRNGăĐIăHCăPHMăVĔNăĐNG
KHOAăSăPHMăăHI
Bài giảng học phần
NăHCăVINAMăHINăĐIă2B
Chngătrìnhăcađẳng,ăngƠnSăphmăNgữăvĕn
Gingăviên:ăTRTHăTHU
KhoaăSăphmăXưăhi
QUNGăNGÃI,ăTHỄNGă5/2014
2
MCăLC
Chngă1.ăKHỄIăQUỄTăVăVĔNăHCăVITăNAMăTăSAUă1975 ...................... 1
1.1.ăHoƠnăcnhălchăsửă- xưăhội,ătătngă vĕnăhoáăvƠăđòiăhiăđổiămiăvĕnăhc ....... 1
1.1.1.ăHoƠnăcnhălchăsă- xưăhội,ăvĕnăhoáă tătng ................................................ 1
1.1.2.ăĐòiăhiăđổiămiăvĕnăhc .................................................................................... 2
1.2.ăTinătrìnhăvậnăđộngăcủaăvĕnăhcătăsauă1975 ...................................................... 4
1.2.1.ăTăsauăthángă4ănĕmă1975ăđ1985 .................................................................. 4
1.2.2.ăTă1986ăđnăđầuănhữngănĕmă90 ....................................................................... 6
1.2.3.ăTăgiữaănhữngănĕmă90 ...................................................................................... 8
1.3.ăĐặcăđimăcăbnăcủaăVĕnăhcăVităNamătăsauă1975 ......................................... 9
1.3.1.ăVĕnăhcăvậnăđộngătheoăhngădơnăchủăh ...................................................... 9
1.3.2. Tinh thầnănhơbnăvƠăsựăthtỉnhăýăthcáănhơnălƠănnătngătătngăvƠă
cmăhngăchủăđo,ăbaoătrùmătrongănnăvĕnăhcăgiaiăđonăy ................................. 10
1.3.3.ăVĕnăhcăphátătrinăphongăphú,ăđaădng,ăhngătiătínhăhinăđi .................... 11
Chngă2.ăVĔNăXUỌIăTăSAUă1975..................................................................... 13
2.1.ăDinămoăchung ................................................................................................. 13
2.1.1.ăCácăchặngăđngăvậnăđộngăcủaăvĕnăxuôiătăsauă1975 .................................... 13
2.1.2.ăCácăkhuynhăhng .......................................................................................... 16
2.2.ăNhữngăđổmiăvătătngăvƠănghăthuật ......................................................... 18
2.2.1.ăĐổiămiăquanănimăvăhinăthực ..................................................................... 18
2.2.2.ăĐổiămiăquanănimănghăthuậtăvăconăngi .................................................. 19
2.2.3.ăĐổiămiăvănghăthuậtătrầnăthuật ..................................................................... 20
2.3.ăThƠnhătựuăvăcácăthăloiăvĕnăxuôi .................................................................... 21
2.3.1.ăTiuăthuyt ...................................................................................................... 21
2.3.2.ăTruynăngắn .................................................................................................... 22
2.3.3.ăKí,ăphóngăsự .................................................................................................... 22
Chngă3.ăNGUYMINHăCHÂUă(1930ă- 1989) ................................................. 24
3.1.ăTiuăsử,ăconăngi,ăquanănimăsángătác ............................................................. 24
3.1.1.ăTiuăsử ............................................................................................................. 24
3.1.2.ăConăngi ........................................................................................................ 24
3.1.3.ăQuanănimăsángătác ......................................................................................... 25
3
3.2.ăConăđngăsángătácăcủaăNguynăMinhăChơu .................................................... 26
3.2.1.ăSángătácăcủaăNguynăMinhăChơuătrcă1975 ................................................. 26
3.2.2.ăSángătácăcủaăNguynăMinhăChơuătăsauă1975 ................................................ 27
3.3.ăNguynăMinhăChơuăvƠăcôngăcuộcăđổiămiăvĕnăhc ........................................... 29
3.3.1.ăĐổiămiăhngătipăcậnăđiăsng .................................................................... 29
3.3.2.ăĐổiămiăquanănimăvăconăngi .................................................................... 30
3.3.3.ăĐổiămiănghăthuậtăvĕnăxuôi,ăchủăyuălƠătruynăngắn .................................... 30
3.4.ăVătríăcủaăNguyMinhăChơuătrongăcôngăcuộcăđổiămiăvĕnăhc ...................... 31
Yêuăcầuăsinhăviênăchmộtătrongăhaiătácăphẩmăăsonăgiáoăánă(theoămẫuăgiáoăánă
THCSăhinăhƠnh),ăthựcăhƠnhăgingătrênălp.ăChngă4.ăTHăTăSAUă1975 ........ 31
4.1.ăTinătrìnhăthăvƠăđộiăngũăsángătácătăsauă1975 .................................................. 32
4.1.1.ăSălợcăvătinătrìnhăvậnăđộngăcủaăthătăsauă1975 ........................................ 32
4.1.2.ăĐộiăngũăsángătác .............................................................................................. 34
4.2.ăNhữngăkhuynhăhngăchínhătrongăthătăsauă1975 ........................................... 35
4.2.1.ăTipătụcămchăcmăhngăsửăthi,ănhngăthiênăvăbiătrángăvƠăgắnăviănhữngătriă
nghim,ăkinhănghimăcáănhơn ................................................................................... 35
4.2.2.ăHngăvƠoăđiăsngăthăsựăvƠătrăvăviăcáiătôiăcáănhơn ................................ 36
4.2.3.ă Điă sơuă vƠoă vùn mă củaă mă linh,ă vôă th vƠă đ thă the hngă tợngă
trng,ăsiêuăthực .......................................................................................................... 39
4.3.ăNhững mătòiăđổiămiănghăthuậtăthăsauă1975 ................................................ 40
4.3.1.ăSựăđổiămiăvăngônăngữ .................................................................................. 40
4.3.2.ăSựăbinăđổiăvăthăloi ..................................................................................... 42
4.3.3.ăSựăbinăđổiăvănhănhăth ............................................................................ 45
Chngă5.ăXUÂNăQUǵNHă(194- 1988) ............................................................... 48
5.1. Tiuăsử,ăconăngi .............................................................................................. 48
5.2.ăConăđngăsángătác ............................................................................................ 49
5.ă3.ăThăXuơnăQuǶnh ............................................................................................... 50
5.3.1.ăKhátăvngăhnhăphúcăđiăthng .................................................................... 50
5.3.2.ăCáiă“tôi”ătrữătìnhăđaădngăvƠăthngănht ......................................................... 52
5.3.3.ăHìnhănh,ăgingăđiu,ăngônăngữ ...................................................................... 55
TÀIăLIUăTHAMăKHO ......................................................................................... 60
1
Chngă1. KHỄIăQUTăVăVĔNăHCăVITăNAMăTăSAUă1975
1.1. HoƠnăcnhălchăsửă- xưăhi,ătătởngă vĕnăhoáăvƠăđòiăhiăđổiămvĕnăhc
1.1.1. HoƠnăcnhălchăsửă- xưăhi,ăvĕnăhoáă tătởng
Điăthắngămùaăxuơnănĕmă1975ăđưăktăthúcăthắngălợiăcuộcăkhángăchinăchngă
Mĩ,ăcăncăphnăkhiăbắtătayăvƠoăyădựnđtănc,ăkhắcăphụcăhậuăquănặngănă
củaăhaiăcuộcăchinătranh.ăXưăhộiăVităNađưăthựsựăchuynăsanmộtăgiaiăđonă
mi:ăhòaăbình,ăthnnht.ăThănhng,ăcădơnătộcăliăphiăđngăđầuăviănhữngăkhóă
khĕnămtronnc:ătìnhătrngătrìătrăcủaăcăchăqunăăquanăliêbaoăcp,ăđ
sngănhơnădơnăkhóăkhĕn,ăđtăncănghèoănƠn,ălcăhậu… CònăngoƠiănc,ălƠăsựătană
rưăcủaăhăthngăcácăncăxưăhộiăchủănghĩaăvƠăsựăsụpăđổăcủaăLiêbangăXôăVită
vnălƠăncăđỡăđầuăchoăVităNamăthiăkǶăy.
Trcă tìnhă nhă y Đngă phiăthự hină chủă trngă đổiă miă nhằmă đđtă
ncăthoátăkhiăđóiănghèo.ăChính tăĐiăhộĐngălầnăVIă(1986)đtăncăchínhă
thbcăvƠoăgiaiăđonăđổiămiăđđtăncăraăkhiăcuộcăkhủng hongăđăbcă
vƠoăthiăkìăphátătrimi.ăSựăsuyăthoáiăkinhătăđưăđợcăchặnăliăvƠănnăkintăbắtă
đầuăcóăsựătĕngătrngăviătcăđộănyăcƠngăcao vƠădầnăcóăsựăổnăđnh,ănnăkinhătăthă
trngădầnăđợcăhìnhăthƠnh.ăĐổmcũngăănghĩaălƠămăcửtĕncngăgiaoăluă
vƠăhộiănhậpăqucătătrênămiăbìnhădichíntr,ăkinhăt,ăvĕnăhoá.ăGầnăhaiămiă
mătăkhiăbắtăđầuăcôncuộcăđổiămi,ătrênăđncătaăđưădinăraărtănhiuăsựăthayă
đổiătheoăhngătíchăcực,ălƠmăbinăđổiăsơuăsắc,ătoƠnădinăhìnhănhăcủaăđtănc.ă
Tă nhữngă mă thán chină tranhă chuynă sangă hoƠă bình,ă tă nnă kinhă tă tậpă
trung,ăbacpăchuynăsangăkintăthătrngătheoăđnhăhnxưăhộiăchủănghĩa,ătă
mquanăhăvăchínhătr,ăkinhătăhầuănhăchỉăkhépăkínătrongăhăthncácăncăă
hộiăchủănghĩaătrcăđơy,ăđchủătrngămăcửa,ăhộiănhậpătoƠnădiviăthăgii,ă
nhữngăđiuăđóăđưăttăyuăkéoătheoănhiuăđổiăthayăvămặtăxưăhội. Nôngăthôtrcă
đơyălƠăchỗădựvữngăchắcăcủaăchinătranhăchămng,ăăniăchủăyuăđăhuyăđộngă
nhơnălực,ăvậtălựcungăngăchoăchinătrng,ăvƠăđămăttăđợcănhimăvụăđóăphiă
dựhẳnăvƠoăcăctổăchcủaăhợtácăxư.ăCăcuăyăđưăkhôngăcònăthíchăhợpăviă
2
điuăkinămi,ăkhiăruộngăđtăphđợcăgiaoăkhoánăđnătngăhộăngădơnăđăgiiă
phóngătimănĕngăcủaămỗiăngiălaoăđộngăkhiăhăđợcălƠmăchủăchínhămình.ă
TrongăchinătranhăgiữăncăvƠăgiiăphóngătộc,ăsmnhăcủaătinthầnăyêuă
ncăvƠăýăthcộngăđngăđưăđợcăphátăhuyăcaoăđộ.ăCuộcăsngăcáănhơnriêntă
củaămỗiăngphiăthhẹpăliăđtiăthiu,ănhngăchỗăchoăđiăsngăchungăcủaă
tậpăth,ăcủaăcădơnătộc.ăConăngiăđợcănhìnănhận,ăđángiáătrcăhtăvƠăchủăyuăă
tăcáchăconăngiăcủaădơnătộc,ăcủaănhơdơn,ăcủaăcáchămng.ăNayăhoƠăbìnhătrăli,
conăngiătrăvăviăcuộcăsngăbìnhăthng,ăcũngăcóănghĩaăătrăvăviăđthngă
cáiăđiăthngăphnătp,ămuônăvẻălẫnălộnăttăxu,ătrắngăđen,ăbiăhƠi…ýăthă
nhơnăviămiănhuăcầuăcủaăconăngiănhămộtăcáăth,ămộtăthựthăsngăđưăđợcă
thtỉnhătrăli.ăCácăgiáătrăvăxưăhội,ăđoăđc,ănhơnăcách…trcăđơyăbnăvữngăthìă
lúcăyănhiuăđiuăđưăkhôngăphùăhợvƠăđưărnănt,ătrongăkhiăđóăcácăchuẩnăgiáă
trămiăthìăchaăhìnhăthƠnhăthựcăsự
1.1.2.ăĐòiăhiăđổmớiăvĕnăhc
VĕnăhcăVităNam trongăbaămiăm,ătă1945ă 1975ăđưămătròsămnhă
caoăcăcủaămộtănnăhcăphụcăvụăcáchămng,ăcổăvũăchinăđuăvìăTổăquc,ădơnă
tộc,ănhơnăn.ăVăđặcăđimăloiănh,ăđóăănnăvĕnăhcătheoăkhuynhngăsửăthi,ă
đợcăthăhinătrongăsựăthngănhtătrênăquanăđimăsửăthiătăchng,ăđătƠiăvƠăchă
đ,ăthăgiiănhơnăvậtăchoăđnăktăcu,ăgingăđiu. NnăvĕnăhcăsửăthiăyălƠămộtăgiaiă
đonăcóătínhăđặcăthù,ăcóănhữngăđóngăgópăriênchoătinătrìnhăhdơnătộc.ăĐặcă
đimăcủaănóăcònătitụcăchiăphiănvĕnăh nửcuiăthậpăkă7vƠăphầnănƠoăă
cănửđầuăthậpăniênă80.ă Nhngăsựăchuybinăcủaăđiăsngăxưăhội,ăvĕnăhoáătă
tng đưădẫnăđnănhữnđổiăthayătrongănhuăcầvƠăquanănimăthẩmămđòiăhiăvĕnă
hcăphiă đổiă mi.ăKă tăđơyđổiămiăvĕnă hcătrăthƠnhăđòiăhiă chung,ăbthită
khôngăchỉăcủaăgiiăsángătác,ălíăluậnăphêăbìnhămƠăcăcôngăchúngăyêthăvĕn.
Trước 1975,ăvĕnăhVităNamăchuăsựăchiăphiăcủaăhoƠnăcnhăchinătranhănênă
đưătoăraămột nền văn học phục vụ chiến tranh với xu hướng đại chúng hóa
cách mạng hóa. LúcănƠyvĕnăhcăđợcăxemănhălƠăvũăkhíătătngăđăchinăđu,ă
đápăngăcácăyêuăcầuăcủaăsựănghipăcáchămng.ăVìămụcătiêuăyămƠăvĕnăhcăcáchă
mngăkhônđợcăphénóiăđnăcuộcăsnriêngătăcủaăconăngi,ăkhôngăđợcăđă