Ch−¬ng iII: thèng kª lao ®éng trong Doanh nghiÖp
A. Tãm t¾t lý thuyÕt:
3.1. Thèng kª sè l−îng lao ®éng:
3.1.1. C¸c chØ tiªu thèng kª sè l−îng lao ®éng:
a. Sè l−îng lao ®éng thêi ®iÓm:
b. Sè l−îng lao ®éng b×nh qu©n: (
T
)
* Thèng kª sè l−îng lao ®éng tõng ngμy:
T
=
∑
=
n
i
nTi
1
/
Trong ®ã:
- Ti: Sè l−îng lao ®éng cã ë tõng ngμy
- n: Sè ngμy trong kú nghiªn cøu
* Thèng kª sè l−îng lao ®éng tuÇn, kú:
∑
∑
=
i
ii
t
tT
T
Trong ®ã:
- Ti: sè lao ®éng cã ë tõng thêi ®iÓm.
- ti: thêi gian t−¬ng øng cã sè l−îng lao ®éng Ti
- ∑ti: Tæng thêi gian theo lÞch cña kú nghiªn cøu
* T×nh h×nh lao ®éng Ýt biÕn ®éng, kh«ng theo dâi ®−îc cô thÓ thêi gian
biÕn ®éng:
Sè lao ®éng cã ®Çu kú + Sè lao ®éng cã cuèi kú
T
=
2
* §Ó ®¬n gi¶n trong viÖc tÝnh(
T
) theo chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú:
3
151 C
TTT
T++
=
Trong ®ã:
- T1: Sè lao ®éng cã ngμy ®Çu th¸ng(quý, n¨m)
- T15: Sè lao ®éng cã ngμy gi÷a th¸ng(quý, n¨m)
- Tc: Sè lao ®éng cã ngμy cuèi th¸ng(quý, n¨m)
3.1.2. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông lao ®éng:
* Theo ph−¬ng ph¸p gi¶n ®¬n:
- Sè t−¬ng ®èi: T1/T0
- Sè tuyÖt ®èi: T1 - T0
Trong ®ã:
- T1: Sè l−îng lao ®éng kú b¸o c¸o (thùc tÕ).
- T0: Sè l−îng lao ®éng kú gèc.
* Theo ph−¬ng ph¸p kÕt hîp víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt:
- Sè t−¬ng ®èi:
0
1
0
1
GO
GO
T
T
T=x 100%
- Sè tuyÖt ®èi: T1 - (T0 x GO1/GO0)
17
3.2.Thèng kª biÕn ®éng sè l−îng lao ®éng:
3.2.1. LËp b¶ng c©n ®èi lao ®éng
3.2.2. C¸c chØ tiªu thèng kª t×nh h×nh biÕn ®éng lao ®éng
Thèng kª th−êng sö dông c¸c chØ tiªu sau:
Sè l−îng lao ®éng t¨ng trong kú theo c¸c nguyªn nh©n
HÖ sè t¨ng =
L§ trong kú Sè l−îng lao ®éng b×nh qu©n trong kú
Sè l−îng lao ®éng gi¶m trong kú theo c¸c nguyªn nh©n
HÖ sè gim =
L§ trong kú Sè l−îng lao ®éng b×nh qu©n trong kú
Sè l−îng L§ cã ®Çu kú + Sè l−îng L§ cã cuèi kú
Sè l−îng L§ =
b/qu©n trong kú 2
3.3.Thèng kª t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng cña
c«ng nh©n s¶n xuÊt:
3.3.1 C¸c chØ tiªu thèng kª thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt: l−îng
lao ®éng hao phÝ ®−îc ®o b»ng thêi gian lao ®éng (ngμy c«ng, giê c«ng).
3.3.2. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n
s¶n xuÊt
C¸c chØ tiªu sö dông thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt bao gåm:
Tæng sè giê lμm viÖc thùc tÕ trong chÕ ®é
Sè giê LVTT =
b/q trong chÕ ®é Sè ngμy lμm viÖc thùc tÕ
Tæng sè giê c«ng lμm viÖc thùc tÕ
Sè giê LVTT =
b×nh qu©n Sè ngμy lμm viÖc thùc tÕ
Sè giê lμm viÖc thùc tÕ b/q trong mét ngμy
HÖ sè lμm thªm giê =
Sè giê lμm viÖc thùc tÕ b/q trong chÕ ®é mét ngμy
Sè ngμy Tæng sè ngμy c«ng LVTT trong chÕ ®é
LVTT b/q trong =
chÕ ®é Sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n
Tæng sè ngμy c«ng lμm viÖc thùc tÕ
Sè ngμy LVTT b/q =
Sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b×nh qu©n
HÖ sè Sè ngμy c«ng lμm viÖc thùc tÕ b×nh qu©n
18
lμm thªm ca =
Sè ngμy LVTT b×nh qu©n trong chÕ ®é
3.4. Thèng kª n¨ng suÊt lao ®éng:
3.4.1. C¸c chØ sè n¨ng suÊt lao ®éng:
a. ChØ sè n¨ng suÊt lao ®éng hiÖn vËt: Iw(h)
IW = W1/W0 = (q1/T1)/ (q0 /T0)
b. ChØ sè n¨ng suÊt lao ®éng b»ng tiÒn: cã hai c¸ch ®Ó x¸c ®Þnh
- ChØ sè n¨ng suÊt lao ®éng tÝnh theo gi¸ hiÖn hμnh: Iw
∑
∑
∑
∑
=
0
00
1
11
0
1
.
.
T
qp
T
qp
w
w
- ChØ sè n¨ng suÊt lao ®éng tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh: Iw
∑
∑
∑
∑
=
0
0
1
1
0
1
.
.
T
qp
T
qp
w
w
Trong ®ã:
- W0, W1: N¨ng suÊt lao ®éng kú gèc, kú b¸o c¸o.
- P0, P1: Gi¸ b¸n s¶n phÈm kú gèc.
- q0, q1: Khèi l−îng s¶n phÈm SX kú gèc, kú b¸o c¸o.
- P: §¬n gi¸ cè ®Þnh cña s¶n phÈm.
3.4.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt do ¶nh h−ëng c¸c nh©n
tè thuéc vÒ lao ®éng.
Ta c¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: GO = W xT
3.4.3. C¸c ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng do ¶nh
h−ëng c¸c nh©n tè sö dông lao ®éng.
a. C¸c chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng:
N¨ng suÊt KÕt qu¶ s¶n xuÊt (Q, GO)
lao ®éng giê =
Tæng sè giê c«ng LVTT
§©y lμ chØ tiªu ph¶n ¶nh hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong mét giê lμm viÖc
N¨ng suÊt KÕt qu¶ s¶n xuÊt (Q, GO)
lao ®éng ngμy =
Tæng sè ngμy c«ng LVTT
Hay: NSL§ ngμy = NSL§ giê x Sè giê c«ng LVTT b×nh qu©n 1 ngμy (1)
ChØ tiªu nμy ph¶n ¶nh hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong mét ngμy lμm viÖc.
N¨ng suÊt KÕt qu¶ s¶n xuÊt (Q, GO)
lao ®éng th¸ng =
(quý, n¨m) Tæng sè c«ng nh©n trong danh s¸ch b/q
ChØ tiªu nμy ph¶n ¶nh hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh
19
Hay:
N¨ng suÊt N¨ng suÊt Sè giê LVTT Sè ngμy LVTT
L§ th¸ng = lao ®éng x b×nh qu©n x b×nh qu©n 1 c/nh©n (2)
(quý, n¨m) giê trong 1 ngμy trong kú
b. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch biÕn ®éng cña NSL§:
* Ph©n tÝch biÕn ®éng cña NSL§ do ¶nh h−ëng nh©n tè sö dông thêi gian
lao ®éng :
Ta c¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ:
W = a x b x c.
Trong ®ã:
- a: N¨ng suÊt lao ®éng giê.
- b: sè giê lμm viÖc thùc tÕ(LVTT) b×nh qu©n.
- c: Sè ngμy LVTT b×nh qu©n trong kú.
* Ph©n tÝch biÕn ®éng cña NSL§ b×nh qu©n (W)
∑
∑
=
T
TW
W.
3.5. Thèng kª thu nhËp cña ng−êi lao ®éng:
3.5.1. C¸c chØ tiªu ph¶n ¶nh thu nhËp cña ng−êi lao ®éng:
a. ChØ tiªu tæng thu nhËp cña ng−êi lao ®éng:
Ph¶n ¶nh tæng thu nhËp danh nghÜa mμ ng−êi lao ®éng trong doanh nghiÖp
t¹o ra ®−îc trong kú.
b. ChØ tiªu tæng thu nhËp thùc tÕ cña ng−êi lao ®éng:
Tæng thu nhËp danh nghÜa - ThuÕ thu nhËp
Tæng thu nhËp thùc tÕ =
ChØ sè gi¸ hμng tiªu dïng thiÕt yÕu trong kú
3.5.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tæng quü l−¬ng:
a. KiÓm tra t×nh h×nh sö dông tæng quü l−¬ng:
* Theo ph−¬ng ph¸p gi¶n ®¬n:
- Sè t−¬ng ®èi: F1/F0
- Sè tuyÖt ®èi: F1 - F0
* Theo ph−¬ng ph¸p kÕt hîp víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt:
- Sè t−¬ng ®èi:
0
1
0
1
GO
GO
xF
F
- Sè tuyÖt ®èi: F1 - (F0 x GO1/GO0)
Trong ®ã: F0, F1: Tæng quü l−¬ng sö dông kú gèc, kú b¸o c¸o
b. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña tæng quü l−¬ng:
C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ: F = xTf
c. C¸c chØ tiªu tiÒn l−¬ng b×nh qu©n:
Tæng quü tiÒn l−¬ng
- TiÒn l−¬ng b×nh qu©n giê =
Tæng sè giê c«ng LVTT
Tæng quü tiÒn l−¬ng
- TiÒn l−¬ng b×nh qu©n ngμy =
Tæng sè ngμy c«ng LVTT
20
Tæng quü tiÒn l−¬ng
- TiÒn l−¬ng b×nh qu©n th¸ng =
Sè c«ng nh©n b×nh qu©n th¸ng
d. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña tiÒn l−¬ng b×nh qu©n ( f):
C¨n cø vμo ph−¬ng tr×nh kinh tÕ:
∑
∑
=
T
Tf
f.
Trong ®ã:
- f: TiÒn l−¬ng cña c¸ nh©n, tæ, ®éi, ph©n x−ëng.
- T: Sè l−îng lao ®éng cña c¸c bé phËn.
- ∑T: Tæng sè c«ng nh©n trong toμn doanh nghiÖp.
B. C¸C bμi tËp C¥ B¶N:
Bμi sè 1: Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh lao ®éng trong danh s¸ch cña 1 doanh nghiÖp
trong 2 th¸ng 9 vμ 10 n¨m b¸o c¸o nh− sau:
* Sè lao ®éng qu¶n lý ngμy 1/9 cã 40 ng−êi, ngμy 5/9 t¨ng thªm 4 ng−êi, ngμy
13/9 t¨ng thªm 6 ng−êi, ngμy 10/10 cã 2 ng−êi xin chuyÓn c«ng t¸c ®i n¬i kh¸c.
* Sè lao ®éng SXKD: ngμy 1/9 cã 1.120 ng−êi, ngμy 10/9 tuyÓn thªm 200
ng−êi, ngμy 20/10 cho th«i viÖc 60 ng−êi.
* Sè lao ®éng phôc vô: ngμy 1/9 cã 20 ng−êi, ngμy 6/10 cã 4 ng−êi xin th«i
viÖc, ngμy 15/10 tuyÓn thªm 10 ng−êi.
Yªu cÇu:
H·y tÝnh c¸c chØ tiªu sau trong tõng th¸ng:
1. Sè lao ®éng trong danh s¸ch b×nh qu©n?
2. KÕt cÊu lao ®éng trong danh s¸ch b×nh qu©n?
Bμi sè 2:
Cã sè liÖu vÒ sè l−îng c«ng nh©n trong danh s¸ch cña C«ng ty M ngμy 1/1/2005
lμ 700 ng−êi. Ngμy 20/1 c«ng ty tuyÓn thªm 20 ng−êi. Ngμy 15/2 tuyÓn thªm 30
ng−êi. Ngμy 1/3 c«ng ty cho ®i häc dμi h¹n vμ ®i bé ®éi 10 ng−êi. Ngμy 15/3
tuyÓn thªm 5 ng−êi. Gi¶ sö tæng quü l−¬ng mμ C«ng ty ®· sö dông trong quý I
lμ 1.000 triÖu ®ång.
Yªu cÇu:
1. TÝnh sè lao ®éng b×nh qu©n trong quý I cña c«ng ty?
2. X¸c ®Þnh møc thu nhËp b×nh qu©n cña mét lao ®éng trong quý I?
Bμi sè 3:
Cã tμi liÖu vÒ t×nh h×nh lao ®éng ë mét c«ng ty trong 6 th¸ng ®Çu n¨m b¸o c¸o
nh− sau:
- Sè lao ®éng cã ngμy 01/ 01/ 06 : 500 c«ng nh©n
- Sè lao ®éng t¨ng trong quý 1 : 50 c«ng nh©n
- Sè lao ®éng t¨ng trong quý 2 : 40 c«ng nh©n
- Sè lao ®éng gi¶m trong quý 1 : 10 c«ng nh©n
- Sè lao ®éng gi¶m trong quý 2 : 20 c«ng nh©n
Yªu cÇu:
1. TÝnh sè lao ®éng b×nh qu©n cña c«ng ty trong tõng quý?
21