TR NG CAO Đ NG NGH NHA TRANGƯỜ Ẳ Ề
BÀI THUY T TRÌNH MÔN QU N TR NHÂN SẾ Ả Ị Ự
NHÓM 3: H TH L CỒ Ị Ộ
NGUY N TH NG C TRANGỄ Ị Ọ
Nha Trang, ngày 21 tháng 01 năm 2010
1
Ch đủ ề: u nh c đi m c a các c c u t ch c ph bi n nh t hi nƯ ượ ể ủ ơ ấ ổ ứ ổ ế ấ ệ
nay.
BÀI LÀM:
I./ KHÁI NI M V QU N TR NHÂN S :Ệ Ề Ả Ị Ự
1. Khái ni m:ệ Qu n tr nhân s là s ph i h p m t cách t ng th các ho t đ nh,tuy n m ,tuy nả ị ự ự ố ợ ộ ổ ể ạ ị ể ộ ể
ch n, duy trì, phát tri n, đ ng viên và t o đi u ki n thu n l i cho tài nguyên nhân s thông qua tọ ể ộ ạ ề ệ ậ ợ ự ổ
ch c,nh m đ t đ c m c tiêu chi n l c và đ nh h ng vi n c nh c a t ch c.ứ ằ ạ ượ ụ ế ượ ị ướ ễ ả ủ ổ ứ
- Tài nguyên nhân s là t t c m i cá nhân tham gia b t c ho t đ ng nào.ự ấ ả ọ ấ ứ ạ ộ
- T ch c có th l n nh đ n gi n hay ph c t p, là chính tr hay tranh c .ổ ứ ể ớ ỏ ơ ả ứ ạ ị ử
- Qu n tr nhân s hi n di n kh p m i phòng ban.ả ị ự ệ ệ ắ ọ
II./KHÁI NI M V C C U T CH C TRONG QU N TR NHÂN S :Ệ Ề Ơ Ấ Ổ Ứ Ả Ị Ự
Trong đi u ki n n n kinh t luôn thay đ i v i các chính sách h i nh p v i th gi i và m c a, cácề ệ ề ế ổ ớ ộ ậ ớ ế ớ ở ử
t ch c cũng ph i thay đ i c c u và nhân l c nh m thích ng cao nh t v i nh ng thay đ i trên. Quiổ ứ ả ổ ơ ấ ự ằ ứ ấ ớ ữ ổ
mô và c c u c a b ph n qu n tr ngu n nhân s trong m t t ch c ph thu c vào nhi u y u t .ơ ấ ủ ộ ậ ả ị ồ ự ộ ổ ứ ụ ộ ề ế ố
Tr c h t, đó là qui mô c a t ch c xét theo s l ng cán b công nhân viên, qui mô v kh i l ngướ ế ủ ổ ứ ố ượ ộ ề ố ượ
s n xu t, qui mô v th ph n, qiu mô v v n và c s v t ch t (t ch c mang tính gia đình- qui môả ấ ề ị ầ ề ố ơ ở ậ ấ ổ ứ
nh , qui mô v a- doanh nghi p hay công ty và qui mô l n- t ng công ty hay t p đoàn). Ti p đ n làỏ ừ ệ ớ ổ ậ ế ế
kh i l ng công vi c c n đ c gi i quy t ph c v cho công tác qu n lý và các y u t thu c đi uố ượ ệ ầ ượ ả ế ụ ụ ả ế ố ộ ề
ki n bên trong và bên ngoài nh tính ch t công vi c, trình đ c a l c l ng lao đ ng, quan h s h uệ ư ấ ệ ộ ủ ự ượ ộ ệ ở ữ
c a t ch c và các quan h gi a ng i lao đ ng v i lãnh đ o, các t ch c đoàn th và chính tr trongủ ổ ứ ệ ữ ườ ộ ớ ạ ổ ứ ể ị
t ch c, th tr ng lao đ ng, h th ng chính sách và pháp lu t c a nhà n c, tình hình phát tri n c aổ ứ ị ườ ộ ệ ố ậ ủ ướ ể ủ
n n kinh t và khoa h c kĩ thu t, công ngh ….Khi hình thành b ph n qu n tr nhân s , các y u tề ế ọ ậ ệ ộ ậ ả ị ự ế ố
trên c n đ c tính đ n nh m đ m b o kh năng hoàn thành nhi m v đ t ra c a t ch c và tính hi uầ ượ ế ằ ả ả ả ệ ụ ặ ủ ổ ứ ệ
qu . ả
1. Khái ni m v c c u t ch cệ ề ơ ấ ổ ứ :
- C c u t ch c là s s p x p các b ph n, các đ n v trong m t t ch c thành m t th th ngơ ấ ổ ứ ự ắ ế ộ ậ ơ ị ộ ổ ứ ộ ể ố
nh t, v i quan h v nhi m v và quy n h n rõ ràng, nh m t o nên m t môi tr ng n i b thu n l iấ ớ ệ ề ệ ụ ề ạ ằ ạ ộ ườ ộ ộ ậ ợ
cho s làm vi c c a m i cá nhân, m i b ph n c n phát huy đ c năng l c và nhi t tình c a mình đự ệ ủ ỗ ỗ ộ ậ ầ ượ ự ệ ủ ể
đóng góp t t nh t vào vi c hoàn thành m c tiêu chung c a t ch c.ố ấ ệ ụ ủ ổ ứ
- Hi n nay, m t doanh nghi p luôn ch u tác đ ng m t cách tr c ti p c a nhi u y u t , nào là y uệ ộ ệ ị ộ ộ ự ế ủ ề ế ố ế
t vi mô r i vĩ mô… vì v y, doanh nghi p có r t nhi u v n đ c n gi i quy t. Mà là m t t ch c thìố ồ ậ ệ ấ ề ấ ề ầ ả ế ộ ổ ứ
doanh nghi p ph i xác đ nh trách nhi m và quy n h n nh t đ nh c a t ng b ph n, đ n v đ cùngệ ả ị ệ ề ạ ấ ị ủ ừ ộ ậ ơ ị ể
th c hi n m c tiêu c a mình.Vì v y doanh nghi p c n l a ch n cho mình m t c c u t ch c h p lý.ự ệ ụ ủ ậ ệ ầ ự ọ ộ ơ ấ ổ ứ ợ
- C c u t ch c qu n tr càng hoàn thi n thì qu n tr càng tác đ ng m t cách có hi u qu đ n s nơ ấ ổ ứ ả ị ệ ả ị ộ ộ ệ ả ế ả
xu t, kinh doanh d ch v làm tăng l i nhu n. Ng c l i c c u t ch c c ng k nh, nhi u c p, nhi uấ ị ụ ợ ậ ượ ạ ơ ấ ổ ứ ồ ề ề ấ ề
khâu, thi t k công vi c không t ng quan quy n hành, x p đ t nhân viên không đúng thì nó s trế ế ệ ươ ề ế ặ ẽ ở
thành nhân t kìm hãm s n xu t, kinh doanh, d ch v và gi m l i nhu n.ố ả ấ ị ụ ả ợ ậ
- Vì v y, vi c luôn luôn phát tri n và hoàn thi n nh ng c c u t ch c qu n tr s đ m b o choậ ệ ể ệ ữ ơ ấ ổ ứ ả ị ẽ ả ả
doanh nghi p ph n ng nhanh chóng tr c nh ng bi n đ ng x y ra trong s n xu t kinh doanh, t oệ ả ứ ướ ữ ế ộ ả ả ấ ạ
đi u ki n nâng cao hi u qu s d ng các ngu n tài chính, năng l c s n xu t, lao đ ng.ề ệ ệ ả ử ụ ồ ự ả ấ ộ
Ai cũng bi t r ng m i ho t đ ng qu n tr có nhi u ng i tham gia đ u c n s qu n lý, h n n a đế ằ ọ ạ ộ ả ị ề ườ ề ầ ự ả ơ ữ ể
qu n lý l i c n có t ch c. Quá trình thi t k và xây d ng t ch c t nh ng b ph n nh h n làả ạ ầ ổ ứ ế ế ự ổ ứ ừ ữ ộ ậ ỏ ơ
chuyên môn hóa lao đ ng trong qu n tr . Chính s t n t i c a các b ph n ho t đ ng t ng đ i d cộ ả ị ự ồ ạ ủ ộ ậ ạ ộ ươ ố ộ
2
l p và liên quan gi a chúng trong m t t ch c đã t o nên t ng h p các b ph n khác nhau có m i liênậ ữ ộ ổ ứ ạ ổ ợ ộ ậ ố
h và quan h ph thu c l n nhau, đ c chuyên môn hóa và có nh ng trách nhi m, quy n h n nh tệ ệ ụ ộ ẫ ượ ữ ệ ề ạ ấ
đ nh, đ c b trí theo nh ng c p, nh ng khâu khác nhau nh m đ m b o th c hi n các ch c năngị ượ ố ữ ấ ữ ằ ả ả ự ệ ứ
qu n tr và ph c v m c đích chung đã xác đ nh c a t ch c . ả ị ụ ụ ụ ị ủ ổ ứ
2. Trong môn qu n tr nhân s cũng có các lo i c c u t ch c nh sauả ị ự ạ ơ ấ ổ ứ ư :
- Hi n nay, trên th gi i ng i ta sáng t o ra khá nhi u ki u c c u t qu n tr , nh ng ph bi nệ ế ớ ườ ạ ề ể ơ ấ ổ ả ị ư ổ ế
nh t là các lo i t ch c sau đây. ấ ạ ổ ứ
2.1.C c u t ch c gi n đ n:ơ ấ ổ ứ ả ơ
S đ c c u t ch c gi n đ n:ơ ồ ơ ấ ổ ứ ả ơ
GIÁM Đ CỐ
NV1 NV2 NV3 NV4 NV5
- Đ c đi mặ ể : Nh đã theo tên g i c c u này là m t c c u đ n gi n không ph c t p, ít tínhư ọ ơ ấ ộ ơ ấ ơ ả ứ ạ
ch t chính th c, quy n hành thì t p trung vào cá nhân duy nh t. Mô hình này th ng đ c áp d ngấ ứ ề ậ ấ ườ ượ ụ
cho các doanh nghi p mang tính ch t gia đình có qui mô nh . đây, giám đ c kiêm nhi m luônệ ấ ỏ Ở ố ệ
nhi m v qu n tr nhân s . ệ ụ ả ị ự
- u đi m:Ư ể
+ C c u t ch c này là nó cho phép trong quá trình v n hành bô máy s th c hi n đ cơ ấ ổ ứ ậ ẽ ự ệ ượ
nguyên t c th ng nh t ch huy, m t nguyên t c c a qu n tr , vì nh ng ng i c p d i ch nh nắ ố ấ ỉ ộ ắ ủ ả ị ữ ườ ấ ướ ỉ ậ
m nh l nh c a m t c p trên duy nh t, đi u đó cũng t o đi u ki n cho c p d i th c hi n t t cácệ ệ ủ ộ ấ ấ ề ạ ề ệ ấ ướ ự ệ ố
nhi m v c a mình.ệ ụ ủ
+ M t cái u đi m c a mô hình này n a là nhanh chóng, linh ho t,ít t n kém, s d ng r t cóộ ư ể ủ ữ ạ ố ử ụ ấ
hi u qu nh ng c p qu n tr th p.ệ ả ở ữ ấ ả ị ấ
- Nh c đi m:ượ ể
+ Đòi h i ng i lãnh đ o ph i gi i toàn di n vì anh ta là ng i lãnh đ o đ ng th i cũng làỏ ườ ạ ả ỏ ệ ườ ạ ồ ờ
ng i tr c ti p th c hi n t t c nh ng công vi c thu c các ch c năng qu n tr .ườ ự ế ự ệ ấ ả ữ ệ ộ ứ ả ị
+ Mô hình này ch áp d ng v i nh ng doanh nghi p có qui mô nh , v i kh i l ng công tácỉ ụ ớ ữ ệ ỏ ớ ố ượ
qu n tr ít, th ng th y các c s s n xu t kinh doanh cá th , h gia đình. Khi doanh nghi p phátả ị ườ ấ ở ơ ở ả ấ ể ộ ệ
tri n, t ch c l n v qui mô thì c c u này s không còn phù h p. S t p trung vào nhà qu n tr sể ổ ứ ớ ề ơ ấ ẽ ợ ự ậ ả ị ẽ
gây ra s t c ngh n do quá t i và doanh nghi p s không ho t đ ng đ c.ự ắ ẽ ả ệ ẽ ạ ộ ượ
+ Ngoài ra, mô hình t ch c này còn mang tính m o hi m cao, vì n u do m t bi n c b t ngổ ứ ạ ể ế ộ ế ố ấ ờ
mà nhà qu n tr không còn ti p t c làm vi c thì c doanh nghi p s r i vào tình tr ng kh ng ho ng.ả ị ế ụ ệ ả ệ ẽ ơ ạ ủ ả
2.2. C c u t ch c ch c năng:ơ ấ ổ ứ ứ
S đ c c u t ch c ch c năng:ơ ồ ơ ấ ổ ứ ứ
GIÁM Đ C Ố
Phó giám đ c s n xu tố ả ấ phó giám đ c kinh doanhố
3
Phòng Phòng Phòng Phòng Phòng
KH TC KT NS KCS
- Đ c đi m:ặ ể - C c u t ch c ch c năng là s phát tri n theo khuynh h ng ch c năng đơ ấ ổ ứ ứ ự ể ướ ứ ể
làm cho nó tr thành m t d ng ch y u trong toàn t ch c đó. C c u này xu t phát t yêu c u phùở ộ ạ ủ ế ổ ứ ơ ấ ấ ừ ầ
h p v chuyên môn gi ng nhau đ c nhóm g p thành b ph n. Các doanh nghi p càng l n thì bợ ề ố ượ ộ ộ ậ ệ ớ ộ
ph n ch c năng càng đ c chia ra h p.Các b ph n qu n lý c p d i nh n m nh l nh t nhi uậ ứ ượ ẹ ộ ậ ả ấ ướ ậ ệ ệ ừ ề
phòng ban ch c năng khác nhau. Đôi khi các m nh l nh này có th trái ng c nhau ho c mâu thu nứ ệ ệ ể ượ ặ ẫ
v i nhau, gây khó khăn cho c p th a hành. C c u này th ng đ c áp d ng cho các doanh nghi pớ ấ ừ ơ ấ ườ ượ ụ ệ
v a và ch a phân đ nh thành nhi u ch c năng riêng l .ừ ư ị ề ứ ẻ
- u đi m:Ư ể
+ Hi u qu tác nghi p cao.ệ ả ệ
+ Phát huy u đi m c a chuyên môn hóaư ể ủ
+ Đ n gi n hóa vi c đào t o chuyên gia.ơ ả ệ ạ
+ Chú tr ng h n đ n tiêu chu n ngh nghi p và t cách nhân viên.ọ ơ ế ẩ ề ệ ư
+ Phát huy đ c tài năng chuyên môn c a nhân viên.ượ ủ
+ Làm cho nhân viên c m th y tho i mái và th a mãn vì t t c h và c p trên c a h tr c ti pả ấ ả ỏ ấ ả ọ ấ ủ ọ ự ế
nói cùng m t ngôn ng chuyên môn.ộ ữ
- Nh c đi m:ượ ể
+ Các thành viên trong các bô ph n ch c năng quá coi tr ng công vi c chuyên môn và l i íchậ ứ ọ ệ ợ
c a mình mà xao lãng m c tiêu chung.ủ ụ
+ Đào sâu s phân chia gi a các đ n v ch c năng nghĩa là các nhân viên trong b ph n ch cự ữ ơ ị ứ ộ ậ ứ
năng nào ch bi t có công vi c c a mình mà không h bi t và liên h ỉ ế ệ ủ ề ế ệ gì v i nh ng ch c năngớ ữ ứ
khác, không có m t ch c năng nào ch u trách nhi m c th v k t qu sau này.ộ ứ ị ệ ụ ể ề ế ả
+ Khó phát tri n và đào t o nh ng nhà qu n tr chung c p cao h n cho t ng lai.ể ạ ữ ả ị ấ ơ ươ
+ Do s ph i h p gi a các bô ph n ch c năng h u nh không có, nên nhà qu n tr c p trênự ố ợ ữ ậ ứ ầ ư ả ị ấ
ph i ch u trách nhi m v s ph i h p gi a các ch c năng.ả ị ệ ề ự ố ợ ữ ứ
+ C c u này đáp ng t t nhu c u chuyên môn hóa nh ng có th làm n y sinh ra ơ ấ ứ ố ầ ư ể ả
nh ng khó khăn v m t ph i h p và đ ng c thúc đ y c c u này t p trung quy n quy t đ nh vàoữ ề ặ ố ợ ộ ơ ẩ ơ ấ ậ ề ế ị
ng i lãnh đ o.ườ ạ
2.3. C c u t ch c tr c tuy n:ơ ấ ổ ứ ự ế
S đ c c u t ch c tr c tuy n:ơ ồ ơ ấ ổ ứ ự ế
GIÁM Đ CỐ
Phó giám đ c s n xu tố ả ấ Phó giám đ c kinh doanhố
PX1 PX2 PX3 CH1 CH2 CH3
4
- Đ c đi m:ặ ể C c u t ch c tr c tuy n là m t ki u t ch c b máy mà m t c p qu n lý chơ ấ ổ ứ ự ế ộ ể ổ ứ ộ ộ ấ ả ỉ
nh n mênh l nh t m t c p trên tr c ti p. H th ng tr c tuy n hình thành m t đ ng th ng rõ ràngậ ệ ừ ộ ấ ự ế ệ ố ự ế ộ ươ ẳ
v quy n ra l nh, trách nhi m và lãnh đ o c p cao đ n c p cu i cùng. C c u ki u này đòi h iề ề ệ ệ ạ ấ ế ấ ố ơ ấ ể ỏ
ng i qu n tr m i c p ph i có nh ng hi u bi t t ng đ i toàn di n v các lĩnh v c.H th ngườ ả ị ở ỗ ấ ả ữ ể ế ươ ố ệ ề ự ệ ố
qu n tr theo tr c tuy n phù h p v i các doanh nghi p nh vì m t ng i qu n tr c p trên có th hi uả ị ự ế ợ ớ ệ ỏ ộ ườ ả ị ấ ể ể
rõ đ c nh ng ho t đ ng c a c p d i và ra nh ng m nh l nh tr c ti p m t cách đúng đ n cho c pượ ữ ạ ộ ủ ấ ướ ữ ệ ệ ự ế ộ ắ ấ
d i không c n thong qua m t c quan giúp vi c theo ch c năng nào. Đ i v i nh ng doanh nghi pướ ầ ộ ơ ệ ứ ố ớ ữ ệ
ho c t ch c l n, ng i đ ng đ u t ch c tr c khi ra m nh l nh c n tham kh o ý ki n c a các bặ ổ ứ ớ ườ ứ ầ ổ ứ ướ ệ ệ ầ ả ế ủ ộ
ph n ch c năng.ậ ứ
- M i quan h trong h th ng c c u t ch c ki u này đ c thi t l p ch theo chi u d c, n mố ệ ệ ố ơ ấ ổ ứ ể ượ ế ậ ỉ ề ọ ằ
trong chu i xích quy n l c t c p cao nh t đ n các c p ti p theo.ỗ ề ự ừ ấ ấ ế ấ ế
- Công vi c qu n tr đ c ti n hành theo tuy n d c đã đ c thi t l p nh đã nói trên.ệ ả ị ượ ế ế ọ ượ ế ậ ư
- u đi m:Ư ể
+ Tuân th nh t quán nguyên t c m t th tr ng. t o đ c s th ng nh t và t p trung caoủ ấ ắ ộ ủ ưở ạ ượ ự ố ấ ậ
đ trong m nh l nh, đi u khi n.ộ ệ ệ ề ể
+ Các tr ng b ph n ch u trách nhi m toàn di n v s n ph m hay d ch v do b ph n mìnhưở ộ ậ ị ệ ệ ề ả ẩ ị ụ ộ ậ
s n xu t ra.ả ấ
+ C c u này t o đi u ki n thu n l i đ đào t o nh ng nhà qu n tr c p cao.ơ ấ ạ ề ệ ậ ợ ể ạ ữ ả ị ấ
-Nh c đi m:ượ ể
+ Đòi h i ng i th tr ng ph i có ki n th c r ng, toàn di n trên nh ng ch c năng chuyênỏ ườ ủ ưở ả ế ứ ộ ệ ữ ứ
môn quan tr ng, đi u này r t khó th c hi n v i nh ng t ch c có quy mô l n và ph c t p v nh ngọ ề ấ ự ệ ớ ữ ổ ứ ớ ứ ạ ề ữ
lĩnh v c chuyên mônự.
+ C c u này có s trùng l p v các ch c năng nh ng đ n v khác nhau.ơ ấ ự ắ ề ứ ở ữ ơ ị
+Làm phân tán l c l ng lao đ ng, t n kém thêm thi t b lao đ ng.ự ượ ộ ố ế ị ộ
+ H n ch vi c s d ng nh ng chuyên gia có trình đ cao trong lĩnh v c chuyên môn.ạ ế ệ ử ụ ữ ộ ự
2.4. C c u t ch c tr c tuy n- ch c năng:ơ ấ ổ ứ ự ế ứ
S đ c c u t ch c tr c tuy n -ch c năng:ơ ồ ơ ấ ổ ứ ự ế ứ
GIÁM Đ CỐ
Phó giám đ c s n xu tố ả ấ Phó giám đ c kinh doanhố
Phòng Phòng Phòng Phòng Phòng
KH TC KT NS KCS
PX1 PX2 PX3 CH1 CH2 CH3
- Đ c đi m:ặ ể C c u tr c tuy n- ch c năng là c c u ph i h p c a hai lo i c c u t ch cơ ấ ự ế ứ ơ ấ ố ợ ủ ạ ơ ấ ổ ứ
tr c tuy n và ch c năng. đây ng i lãnh đ o tr c tuy n đ c s h tr v m t chuyên môn d iự ế ứ Ở ườ ạ ự ế ượ ự ỗ ợ ề ặ ướ
hình th c tham m u, c v n đ a ra các quy t đ nh thu c nh ng lĩnh v c chuyên môn c a các đ n vứ ư ố ấ ư ế ị ộ ữ ự ủ ơ ị
ch c năng. Do c c u t ch c theo tr c tuy n và c c u qu n lý theo ch c năng có nh ng u đi mứ ơ ấ ổ ứ ự ế ơ ấ ả ứ ữ ư ể
5