ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
ĐÀO THỊ HẢI YẾN
B¶O §¶M QUYÒN CON NG¦êI
TH¤NG QUA C¥ CHÕ BåI TH¦êNG NHµ N¦íC
CHO NG¦êI BÞ OAN TRONG HO¹T §éNG Tè TôNG H×NH Sù
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2016
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
ĐÀO THỊ HẢI YẾN
B¶O §¶M QUYÒN CON NG¦êI
TH¤NG QUA C¥ CHÕ BåI TH¦êNG NHµ N¦íC
CHO NG¦êI BÞ OAN TRONG HO¹T §éNG Tè TôNG H×NH Sù
Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự
Mã số: 60 38 01 04
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Cán bộ hướng dẫn khoa học: GS.TS. ĐỖ NGỌC QUANG
HÀ NỘI - 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi.
Những số liệu, ví dụ và trích dẫn được nêu trong luận văn là trung thực, bảo
đảm tính chính xác, tin cậy. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng
được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi đã hoàn thành tất cả các
môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định của
Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể
bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Tác giả luận văn
Đào Thị Hải Yến
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢO ĐẢM QUYỀN
CON NGƢỜI THÔNG QUA CƠ CHẾ BỒI THƢỜNG NHÀ
NƢỚC CHO NGƢỜI BỊ OAN TRONG HOẠT ĐỘNG TỐ
TỤNG HÌNH SỰ .......................................................................................... 8
1.1. Những khái niệm có liên quan ......................................................... 8
1.1.1. Khái niệm về quyền con người ........................................................... 8
1.1.2. Khái niệm người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự ................... 9
1.1.3. Khái niệm cơ chế bồi thường nhà nước cho người bị oan trong
hoạt động tố tụng hình sự .................................................................. 13
1.2. Những thiệt hại của ngƣời bị oan trong hoạt động tố tụng
hình sự .............................................................................................. 17
1.2.1. Quan điểm chung về thiệt hại của người bị oan trong hoạt động
tố tụng hình sự ................................................................................... 17
1.2.2. Người bị oan bị thiệt hại về vật chất ................................................. 19
1.2.3. Người bị oan bị thiệt hại về tinh thần ............................................... 21
1.2.4. Người bị oan bị những thiệt hại khác ................................................ 22
1.3. Sự phát triển của pháp luật Việt Nam về bảo đảm quyền
con ngƣời thông qua cơ chế bồi thƣờng nhà nƣớc cho ngƣời
bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự ......................................... 22
1.3.1. Giai đoạn từ 1945 đến trước khi có Bộ luật Tố tụng hình sự 2003 ...... 22
1.3.2. Giai đoạn từ 2003 đến trước khi có Bộ luật tố tụng hình sự 2015 ......... 27
Chƣơng 2: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN THỰC
THI PHÁP LUẬT VỀ BẢO ĐẢM QUYỀN CON NGƢỜI
THÔNG QUA CƠ CHẾ BỒI THƢỜNG NHÀ NƢỚC CHO
NGƢỜI BỊ OAN TRONG HOẠT ĐỘNG TỐ TỤNG HÌNH
SỰ TỪ 2010 ĐẾN 2015 ............................................................................. 33
2.1. Quy định của pháp luật về cơ chế bồi thƣờng nhà nƣớc cho
ngƣời bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự .............................. 33
2.1.1. Quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 ...................................... 33
2.1.2. Quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước ............. 34
2.2. Thực tiễn thực thi pháp luật về cơ chế bồi thƣờng nhà nƣớc
cho ngƣời bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự từ năm
2011 đến 2015 ................................................................................... 53
2.2.1. Thực trạng tình hình oan, sai làm phát sinh trách nhiệm bồi
thường thiệt hại trong tố tụng hình sự ............................................... 53
2.2.2. Thực tiễn việc giải quyết bồi thường thiệt hại cho người bị oan
trong tố tụng hình sự ở Việt Nam ..................................................... 63
2.2.3. Những tồn tại, vướng mắc và những nguyên nhân gây nên
trong thực thi pháp luật bồi thường nhà nước cho người bị oan
trong hoạt động tố tụng hình sự ........................................................ 64
Chƣơng 3: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC THI
PHÁP LUẬT BỒI THƢỜNG NHÀ NƢỚC CHO NGƢỜI
BỊ OAN TRONG HOẠT ĐỘNG TỐ TỤNG HÌNH SỰ ............. 68
3.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nƣớc về bảo đảm quyền con
ngƣời thông qua cơ chế bồi thƣờng nhà nƣớc cho ngƣời bị
oan trong hoạt động tố tụng hình sự ............................................. 68
3.1.1. Quan điểm của Đảng ......................................................................... 68
3.1.2. Quan điểm của Nhà nước .................................................................. 69
