Ố Ế Ỏ Ộ Ấ Ệ Ế B CÂU H I ÔN THI V N ĐÁP MÔN QUAN H KINH T QU C T
ủ ể ủ ệ Câu 1: trình bày khái ni m và ch th c a QHKTQT
ả ờ Tr l i:
ổ ố ệ : là t ng th các m i quan h kinh t
Khái ni m QHKTQT ạ ể ế ớ xét trên ph m vi toàn th gi
ạ ộ ề ố ệ ủ ươ ạ ọ ệ ế , th ạ ủ ế ố đ i ngo i c a ố ữ i. Qhkt đ i ngo i là nh ng m i quan ế ớ v i bên ng m i, khoa h c và công ngh c a m t n n kinh t
ề các n n kinh t ế ệ ề h v kinh t ngoài.
ủ ể ủ Các ch th c a QHKTQT:
(cid:0) ứ ề ấ ố Lo i th nh t: các qu c gia, các vùng lãnh th , các n n kinh t
ộ ể ể ổ c phân chia theo trình đ phát tri n kinh t
ể ề ế ể ế ể ề ế ồ đang phát tri n và các n n kinh t ế . Các ch ề g m có các n n kinh t kém phát tri n. S ủ ế ố
ạ ượ th này đ phát tri n, các n n kinh t ủ ể ượ l ng ch th này là trên 200 QG.
(cid:0) ạ ổ ứ ế , các liên k t qu c t
ứ lo i th hai: các t ượ ố ế ố ế ố ế ch c qu c t ể c hình thành và phát tri n c=do quá trình qu c t ủ ể . Đây là các ch th ờ ố hóa đ i s ng kinh
ế ầ ế ệ ệ t trong xu th toàn c u hóa kinh t hi n nay. ủ c a qhktqt đ ế ặ , đ c bi t
(cid:0) ậ ệ Lo i th ba: các t p đoàn, các công ty xuyên qg, các hãng, các doanh nghi p.
ề ấ ạ ứ ủ ể ả Đây là ch th đông đ o nh t trong n n kinh t ế ế ớ th gi i.
ứ ủ ệ ệ ế ố ế Câu 2: trình bày khái ni m và các hình th c c a quan h kinh t qu c t ?
ả ờ Tr l i:
ệ ố ế xét đ i t qu c t
ế ế ố ệ
ố ượ : ạ ủ ề đ i ngo i c a n n kinh t ế ệ ề ố ươ ể ng khách th , qhktqt là ế ạ xét trên ph m vi toàn ọ ạ ng m i, khoa h c , th
ạ ộ ề ệ Khái ni m quan h kinh t ổ ể ố t ng th các m i quan h kinh t ữ ố ế ớ i. Qhkt đ i ngo i là nh ng m i quan h v kinh t th gi ế ệ ủ và công ngh c a m t n n kinh t bên ngoài.
ứ ủ Các hình th c c a QHKTQT:
ạ ươ ự ễ
ng m i qu c t ị ứ ủ ả ặ
ủ ể ủ ứ ươ ề ạ
ầ ư ụ ế ố ế: là hình th c c a qhktqt, trong đó di n ra s mua bán ệ ệ ữ ạ ể ngày nay đã phát tri n thêm nhi u hình th c đa d ng ề ở ữ ế , tmqt liên quan đ n quy n s h u
Th ụ ổ trao đ i hàng hóa, d ch v ho c các tài s n trí tu gi a các ch th c a quan h ố ế ng m i qu c t ktqt. Th ề ị ư nh tmqt v d ch v , tmqt liên quan đ n đ u t trí tu . ệ
ự ễ ộ
ể ế
ứ ủ ủ ể ủ ậ ế ợ ộ xã h i. Ph
i nhu n và nh ng m c tiêu kinh t ề Đ u t ươ ạ ộ ầ ư ữ ệ ệ ể ậ ả ạ ể ầ ư ố ế: là m t hình th c c a qhktqt trong đó di n ra s di chuy n qu c t ầ ư ữ ệ gi a các ch th c a qhktqt đ ti n hành kinh doanh và ng ti n đ u t các ph ươ ụ ằ các ho t đ ng khác nh m thu l ng ti n đ u t có th là vàng b c, ti n, đá quý, hi n v t, tài s n vô hình.
ố ế ề ứ ủ ứ ể Di chuy n qu c t
ề ộ
ễ ặ ứ ệ ộ : là hình th c c a qhktqt, v hàng hóa s c lao đ ng ự ạ ủ ể ủ ữ ổ trong đó di n ra s trao đ i, mua bán gi a các ch th c a qhktqt v m t lo i ộ t là hàng hóa s c lao đ ng. hàng hóa, đ c bi
ễ QHQT v khoa h c công ngh
ứ ủ ộ ọ ủ ể ự ủ ề ữ ế ổ
ệ: là hình th c c a qhktqt, trong đó di n ra ữ ề ữ ệ vi c trao đ i gi a các ch th qhktqt v nh ng ti n b , nh ng thành t u c a khoa ệ ọ h c công ngh .
ứ ủ :
ề ệ ứ ữ ự ti n t
ủ ể có giá gi a các ch th . Quan h qu c t ố ế ầ ư ố ế ươ ạ ổ ể ề ề ệ là hình th c c a qhktqt, trong đó di n ra s di chuy n ễ ố ế ề ệ thông ạ ộ , các ho t đ ng tín ệ qu c t ng m i qu c t ; đ u t
ợ QHKT v ti n t ừ và các ch ng t ti n t qua: mua bán trao đ i trong th ệ ụ d ng vi n tr ,…
ư ể ượ ế ượ ể ế ộ Câu3: Trình bày n i dung, u đi m, nh ủ c đi m c a chi n l ử c đóng c a kinh t ?
ả ờ Tr l i:
ộ Ư ể ượ N i dung u đi m Nh ể c đi m
ạ ưở ng
- Đ c l p v kinh t ế ế quy t kinh t - T c đ tăng tr ố ộ ế ch mậ
ể - H n ch m r ng ế ở ộ ệ ố các m i quan h ớ KTĐN v i bên ngoài n i ộ
- Phát tri n b ng ằ l cự là chính
- Không khuy n khích
t ụ
ề ộ ậ ự cho phép t ị ề v chính tr - Các ngu n l c ồ ự ướ ượ c trong n c đ i đaố đ ể khai thác t ầ ỏ th a mãn nhu c u cướ trong n ố ộ - T c đ phát tri n
ị ườ - Ngu n l c trong ồ ự ướ ượ c khai thác c đ n ư không ố t i đa nh ng ả hi u quệ - N n kinh t ề ế b ị t h uậ so v i bên ớ ế ự ạ ngoài do h n ch s ọ ế ti p thu khoa h c kĩ thu t ậ - Th tr ng n i đ a
ế ầ ư ướ n c ngoài đ u t ủ ế ố v n, ch y u vay ữ ể ố v n đ đáp ng nhu ẩ ậ ầ c u nh p kh u - Th c hi n t ệ ự ự cung ằ ữ ự ấ t c p b ng nh ng ồ ự ngu n l c trong cướ n ể ế ổ ị , ít kinh t n đ nh ở ưở ị ả ng b i b nh h ộ ế ữ nh ng bi n đ ng ủ ề ế ế c a n n kinh t th iớ gi ả
ự ể
ộ ị nghèo nàn, ch t ậ ả h pẹ không đ m b o cho s phát tri n các ngành công nghi p ệ có quy mô l nớ ế ệ kém hi u - Kinh t
ấ ả ả
qu , s n xu t chi phí cao, lãng phí ngo i tạ ế
ư ể ượ ế ượ ể ở ử ế ộ Câu 4 : Trình bày n i dung, u đi m , nh ủ c đi m c a chi n l c m c a kinh t
Tr l iả ờ
ủ :
ẩ ề ố
ng v xu t kh u. Các n ọ ự ươ ầ
ệ ư ạ ộ ấ ườ ả ậ
ữ ầ ư ệ ướ ằ ế ượ ả c s n ệ ẩ ng mà u tiên hàng đ u là xu t kh u, ẩ ng thu ả c ngoài nh m khai thác hi u qu các
ớ ố ướ ề ế nó có th g i là chi n l ở ủ ể ọ ộ N i dung c a chính sách m c a kinh t ở ộ ệ ướ ấ ấ ướ c th c hi n vi c m r ng các m i quan h xu t h ạ ớ ktđn v i bên ngoài, tr ng tâm là ngo i th ờ ố ớ ả ồ đ ng th i gi m b t nh ng rào c n đ i v i ho t đ ng nh p kh u, tăng c ệ ử ụ , công ngh n hút và s d ng v n đ u t ti m năng trong n c.
Ư ể u đi m:
(cid:0) ậ ượ
ư ố ệ ệ c các ngu n l c bên ngoài nh : v n, khoa h c công ngh hi n ể ả ụ T n d ng đ ệ ọ ướ ụ ụ ệ ồ ự ạ đ i, kinh nghi m qu n lí… ph c v cho vi c phát tri n trong n c.
(cid:0) ẩ ấ ạ ạ ệ ả ẩ Đ y m nh xu t kh u mang v ngo i t c do v y có kh năng
ề ế ị ệ ạ ậ ướ ậ ẩ ấ ướ cho đ t n ế ề t b hi n đ i cho n n kinh t trong n c. nh p kh u các máy móc thi
(cid:0) ướ ể ạ ố ộ ằ ưở Các n c có th đ t t c đ t n tr ề ng cao v kinh t ế .
ượ Nh ể c đi m:
(cid:0) ụ ự ế ạ ộ
ộ ế ớ ả ị ữ ự ờ ộ ễ ơ ế ố nh ng y u t ở ễ D r i vào tình tr ng ph thu c, d chao đ o do tác đ ng tr c ti p b i ế , chính tr , xã h i th gi tiêu c c trong đ i sông kinh t i.
(cid:0) ề ố ề ơ ấ ổ ế
ế ễ ấ ị ườ ế ớ ể ạ ơ ấ d m t cân đ i v c c u ngành, c c u lãnh th n u ch y i trong khi không phát tri n các ngành trong ng th gi
N n kinh t ủ ầ theo nhu c u c a th tr ả ướ c có kh năng. n
ể ủ ố ả ệ Câu 5: phân tích b i c nh phát tri n c a QHKTQT hi n nay?
ả ờ Tr l i:
ố ả ố ế ủ ệ ế ố ế ệ ữ ể ặ B i c nh qu c t c a quan h kinh t qu c t hi n có nh ng đ c đi m sau:
ầ ố ự ạ Toàn c u hóa kinh t
ế ế ầ ế c trên th gi
ướ ố ự i, trên các lĩnh v c kinh t
ể ừ ạ ẽ ễ đang di n ra vô cùng m nh m , lôi cu n s tham gia ợ i. Toàn c u hóa chính là quá trình liên k t, h p ự hình thành nên s ế ế ộ ề th ế đó t o nên m t n n kinh t
ự ậ ấ ớ ộ ố 1. ế ớ ủ ầ c a h u h t các n ế ớ ấ ủ ấ ả t c qu c gia trên th gi nh t c a t ộ ẫ ộ tùy thu c l n nhau trong s v n đ ng phát tri n t ậ gi i h i nh p và th ng nh t.
ệ ủ ể ầ Bi u hi n c a toàn c u hóa :
ề ẩ ế ngày càng tăng ( tính qu c t ố ế
Tính th m th u l n nhau gi a các n n kinh t ả ấ ẫ ủ ữ ẩ hóa ngày càng cao c a các s n ph m)
ữ ầ ả Nh ng rào c n kinh t
ố ẩ ế ế ạ ả ượ ươ ầ ệ ỡ ỏ c d b ( vi c d n ố ế ạ phát ng m i qu c t
ế ngăn cách các qu c gia d n đ ỡ ỏ d b các rào c n thu quan và phi thu quan, đ y m nh th tri n)ể
ổ ứ ế ế ự ự ở ộ ủ ờ ch c liên k t kinh t ầ khu v c và toàn c u ( S ra đ i và m r ng c a các t
vd : ASEAN, EU, WTO, NAFTA,..)
ươ ế ớ ạ Th ạ ng m i th gi ể i phát tri n m nh
ế ướ ể ị tr c ti p n
ạ ộ ướ ầ ư ự Đ u t ữ chính gi a các n c thông qua ho t đ ng đ u t ưở c ngoài (FDI) tăng tr ầ ư ướ n ự ng nhanh ( s chuy n d ch tài ưở c ngoài tăng tr ng nhanh )
ố ế
ỗ ướ Chính sách đ i ngo i c a m i n ự ự ạ ủ ươ ệ ng và s t cao:thông qua đàm ạ ủ đ i ngo i c a
ươ ượ ự ẩ phán song ph ướ c đã đ các n ố c mang tính qu c t ế ố nguy n, chính sách kinh t ng, đa ph ố ế ắ ự c xây d ng trên nguyên t c và chu n m c qu c t .
ậ ư ề ấ ấ ẩ ộ ộ Di dân, xu t kh u lao đ ng và v n đ lao đ ng nh p c
ể ự ổ ủ ệ ạ ọ
ể ế ề ặ ờ ố i m i m t đ i s ng kinh t c, n n kinh t
ể ừ ế ạ S phát tri n bùng n c a cách m ng khoa h c – công ngh : cách m ng 2. ọ ộ khoa h c công nghê ngày càng phát tri n, vs n i dung r ng l n ngày càng tác đ ng ế ế ế ớ ự th tr c ti p t ớ i chuy n t gi ộ xã h i ế ệ công nghi p sang kinh t ớ ộ ướ ộ ở ấ ả t c các n t ứ tri th c. ọ kinh t
ế ề ề ẩ ạ ế ế ớ th gi ổ ơ ấ ệ i ( đ y m nh vi c thay đ i c c u
ể ị 3. theo h Xu th “m m hóa” n n kinh t ụ ướ ng phát tri n ngành d ch v )
ướ ứ ề ấ ầ ả Các v n đ toàn c u: loài ng i đòi
i đang đ ng tr ướ ể ấ c nhi u v n đ nan gi ế ữ ả ả ề ườ 4. ự ợ ỏ ầ h i c n ph i có s h p tác gi a các n c đ cùng nhau gi ề i quy t:
ơ
ng:hi n t ườ ễ ng ô nhi m m i tr ằ ấ ộ ỗ ườ ệ ượ ng đang có nguy c đe ẽ ế ạ i, làm m t cân b ng sinh thái, tác đ ng m nh m đ n
ề ườ V n đ môi tr i c a con ng ố ườ ạ ấ ọ ự ồ ạ ủ d a s t n t môi tr ủ ả ng s ng c a c nhân lo i.
ổ ề ệ ấ ố ố
ưở ư
ằ ệ ệ ấ ấ
ơ ữ ự ể ề theo s m t cân b ng sinh thái, nghèo đói, tăng tr không đ ượ l ấ V n đ bùng n dân s , th t nghi p gia tăng và nghèo đói: dân s tăng kéo ờ ố ế ự ấ ng kinh t nh ng đ i s ng ấ ế ưở ộ ả ệ ạ ng x u đ n ch t n xã h i, nh h ề ế ề ữ b n v ng. H n n a đây cũng là đi u ượ ả c c i thi n, gia tăng th t nghi p, t ồ ự ng ngu n l c và s phát tri n n n kinh t
ể ố ừ ủ ở ị ủ t đ ch nghĩa kh ng b phát tri n, t ữ đó tr thành nh ng bi k ch c a th ế
ệ ố ể ủ ki n t i.ớ gi
ế ỉ ế ớ Căn b nh th k : th gi i đang trong c n kh ng ho ng y t ề ộ công c ng đi u
ả ủ ơ ể ủ ề ế ự ấ ớ ưở ệ này gây nh h ả ng r t l n đ n s phát tri n c a n n kinh t ế ế ế ớ th gi i.
ế ổ ị 5. ộ ị Xu th hòa bình, n đ nh và hòa d u dân t c
ươ ế ươ ạ ng m i
ế ự Khu v c kinh t Châu Á Thái Bình D ng: trung tâm kinh t th 6. ế ớ ấ ộ i năng đ ng nh t th gi
ề ọ TNCs ngày càng có vai trò quan tr ng trong n n kinh t ế ế ớ th gi i 7.
ữ ề ọ WTO gi vai trò quan tr ng trong n n kinh t ế ế ớ th gi i 8.
ệ ủ ữ ế ể ầ Câu 6: Phân tích nh ng bi u hi n c a Toàn c u hóa kinh t ?
ả ờ Tr l i:
ứ ấ ể ệ ẽ ủ ự ầ ạ ồ Th nh t, toàn c u hóa th hi n qua s gia tăng ngày càng m nh m c a các lu ng
ố ế ề ư ế ố ả ệ ấ ụ ị giao l u qu c t v hàng hoá, d ch v và các y u t ư ố s n xu t nh v n, công ngh ,
ự ươ ố ế ầ ư ố ế ạ ể ụ ể s gia tăng c a ng m i qu c t qu c t ; đ u t ; chuy n nhân công… C th là ủ th
ố ế ự ở ộ ị ườ ủ ệ giao công ngh qu c t ; s m r ng c a th tr ng tài chính…
ươ ế ớ ố ộ ể ưở ươ ạ ủ ế ớ ( Th ạ ng m i th gi i phát tri n nhanh: t c đ tăng tr ng th ng m i c a th gi i
ơ ố ộ ưở ộ ề ủ ề ế luôn cao h n t c đ tăng tr ng c a toàn b n n kinh t ế ế ớ th gi i làm cho n n kinh t
ế ớ ầ ư ướ ể ộ ơ ừ th gi i phát tri n năng đ ng h n. Đ u t n c ngoài tăng nhanh: t ế 1990 đ n 2004
ế ớ ỉ ọ ụ ế ầ ơ ầ ư ướ đ u t n c ngoài trên th gi ự ị i đã tăng h n 5 l n. Lĩnh v c d ch v chi m t tr ng ngày
ổ ậ ạ ộ ị ườ ể ả ớ càng l n, trong đó n i b t là các ho t đ ng: tài chính, ngân hàng, b o hi m...Th tr ng
ố ế ở ộ ế ớ ề ế ố ớ ạ qu c t m r ng nhi u ngân hàng trên th gi ễ i đã k t n i v i nhau thông qua m ng vi n
ệ ử ạ ạ ộ ướ ế ụ ượ ế ầ thông đi n t , t o nên m t m ng l i liên k t tài chính toàn c u và đang ti p t c đ c
ở ộ ủ ự ể ạ ớ ế m r ng ph m vi. Vai trò c a IMF và WB ngày càng l n trong s phát tri n kinh t toàn
ỗ ố ầ c u và trong m i qu c gia.)
ể ệ ị ườ ứ ự ể ầ Th hai, toàn c u hóa th hi n qua s hình thành và phát tri n các th tr ng
ự ố ấ ạ ầ th ng nh t trên ph m vi khu v c và toàn c u:
ổ ứ ế ế ươ ố ế ạ ự ờ ủ ự S ra đ i c a các t ch c liên k t kinh t , th ng m i, tài chính qu c t và khu v c…Ví
ề ổ ứ ủ ế ố ế ị ụ ư ệ d nh Vi t Nam đã là thành viên c a nhi u t ch c kinh t chính tr qu c t và khu
ế ớ ủ ỹ ề ệ ự v c.Chúng ta đã là thành viên c a Ngân hàng Th gi i (WB), Qu Ti n t qu c t ố ế
Ở ấ ự ủ ự ễ ợ (IMF),... c p liên khu v c, chúng ta là thành viên tích c c c a Di n đàn h p tác kinh
ươ ủ ệ ễ ợ ộ ế t châu Á Thái Bình D ng ( APEC) Di n đàn h p tác Á Âu ( ASEM ), c a Hi p h i
ố ọ ự ệ các qu c gia Đông Nam Á (ASEAN)... Và s ki n vô cùng quan tr ng là chúng ta đã chính
ổ ứ ứ ươ ế ớ ậ th c gia nh p T ch c Th ạ ng m i th gi i (WTO)
ể ệ ố ượ ự ứ ầ ả Th ba, toàn c u hóa th hi n qua s gia tăng s l ng, quy mô và vai trò nh
ưở ố ớ ề ế ớ i h ng các công ty xuyên qu c gia t i n n kinh t ế ế ớ Năm 2000, trên th gi th gi i.
ả ớ ở ắ ố có kho ng 63.000 công ty xuyên qu c gia v i 700.000 các công ty con kh p các
ệ ể ố ươ ạ n ố c.ướ Hi n nay, các công ty xuyên qu c gia chi ph i và ki m soát trên 80% th ng m i
ế ớ ố ứ ả th gi ồ i, 4/5 ngu n v n đ u t ầ ư ự ế ở ướ tr c ti p n ế c ngoài và 9/10 k t qu nghiên c u
ế ớ ể ệ chuy n giao công ngh trên th gi i. .
ộ ố ể ệ
M t s bi u hi n khác:
ạ ủ ỗ ướ ố ế ố - Chính sách đ i ngo i c a m i n c mang tính qu c t cao
ệ ượ ố ế
- Gia tăng hi n t
ng di dân qu c t
ề ế ạ ộ ế ươ ạ ủ ế ầ ỗ ố
- Chính sách đi u ti
t ho t đ ng kinh t và th ng m i c a m i qu c gia d n ti n
ớ ố ế ự ẩ t i chu n m c chung mang tính qu c t
ẽ ủ ự ể ạ
- S phát tri n m nh m c a Internet….
ự ủ ữ ế ặ ầ Câu 7: phân tích nh ng m t tích c c c a toàn c u hóa kinh t ?
ả ờ Tr l i:
ể
ủ ự ượ ế ỷ ử ầ ủ ấ ẩ ấ ng kinh t ộ cao,nh t là vào n a đ u c a th k 20, GDP th ả ng s n ế
i s tăng tr ầ ưở ế ầ ự ầ Toàn c u hóa thúc đ y r t nhanh s phát tri n và xã h i hóa c a l c l ư ạ ự xu t, đ a l ơ gi
ế ế ỷ ể ơ ấ ố ầ ế ệ ầ ặ i, đ c bi
ấ ớ i tăng h n 2,7 l n, đ n cu i th k thì đã tăng lên 5,5 l n. Toàn c u hóa góp ph n chuy n bi n c c u kinh t ị ế ế ế ớ th gi ế ụ ế t tăng ơ
ả ạ m nh các s n ph m ch tác, chi m kho ng 22% và các d ch v chi m 63% trong c ấ c u kinh t i.
ữ ạ ộ ả ẩ ế ế ớ th gi ầ ề ấ Toàn c u hóa t o thêm nh ng ti n đ r t quý cho xã h i m i hi n đ i. Xét t
ạ ả ữ ề ế ủ ệ ư ớ ạ ế ầ ộ ừ góc đ này, ngay c nh ng khi m khuy t c a toàn c u hóa tuy có h i nh ng nó đã góp
ầ ấ ề ớ ủ ươ ở ng lai và m ra các gi
ề ườ
ự ớ ừ ế ặ ả ữ ặ ộ ớ ự ườ ữ xã h i v i s tôn vinh con ng ấ ế i môi tr ng sinh thái cũng xu t phát t ả i ồ ự i là ngu n l c ti n trình
ặ ể ề
ọ ả ả ề ữ ầ ộ
ấ ệ
ộ ệ ừ ế ệ ộ ạ ư ườ ng cho công nghi p hóa và hi n đ i hóa.
ướ ậ
ầ ứ ể c đang phát tri n t ả ề ế ượ ệ ồ ự ữ i nh ng ngu n l c ấ ế ố các ngu n v n v t ch t đ n ả ở ầ ề ổ ứ t m
ầ ộ
ứ
ả ủ ộ
ấ ượ ế ố ủ ệ ế ỗ ỉ , m i doanh nghi p, ch rõ y u t ệ ch t l
ắ ề ặ ạ ứ ạ ầ hàng đ u c a y u t ệ
ạ ộ ị ầ ữ ữ ị
ứ ướ ở ớ ớ ể ớ
ứ ạ ặ ị ố ườ ng m i, nh ng đ i tác m i cho t ng n ẩ ự ư c nh các n ữ ầ
ụ ế
ể ộ ầ ậ c đang phát tri n. ồ ộ i g n nhau gi a các dân t c, kích thích các lu ng và ơ ườ ở ọ m i châu l c ngày càng hi u bi t nhau h n, m i n i và góp ph n tác đ ng nhanh chóng ừ ạ ầ i ậ ở ọ ơ c m i tình hình, c p nh t
ự ự ự ẳ ị ủ kh ng đ nh mình c a
ủ ừ ệ ặ ph n vào vi c đ t ra ho c c nh báo nh ng v n đ l n c a t ể pháp. S phát tri n b n v ng kinh t ệ ớ ố t t chính, v i m i quan tâm đ c bi ầ toàn c u hóa. ữ ớ M t khác, toàn c u hóa truy n bá và chuy n giao trên quy mô ngày càng l n nh ng ệ ề ổ ứ ạ thành qu , nh ng đ t phá sáng t o v khoa h c và công ngh , v t ch c và qu n lý, ế ớ ề ả ứ ế v s n xu t và kinh doanh, đ a ki n th c và kinh nghi m đ n v i các dân t c, đ n ừ ọ ườ i và d n đ t ng h gia đình, t ng con ng ắ ạ ả ạ ầ Chính toàn c u hóa t o nên kh năng phát tri n rút ng n, mang l ồ ể ừ ế ọ ấ r t quan tr ng, c n thi t cho các n ồ ch c và c c lâu dài, v t các ngu n tri th c và kinh nghi m, c v chi n l ủ ủ ừ ể ệ ố vĩ mô c a m t qu c gia và t m vi mô c a t ng doanh nghi p và cá th . ầ ỏ ệ t và gay g t v m t c nh tranh do dó đòi h i Toàn c u hóa đã gây s c ép mãnh li ỗ ể ả ế ữ nh ng ti n hành c i cách sâu r ng đ nâng cao s c c nh tranh và hi u qu c a m i ờ ế ố ề n n kinh t ng, th i ả ể gian, nâng cao giá tr gia tăng đ có s c c nh tranh và hi u qu . M t khác, toàn c u hóa m ra nh ng đ a bàn và cách th c ho t đ ng m i, nh ng th ướ ữ tr Toàn c u hóa thúc đ y s xích l ư ạ các d ng giao l u, làm cho con ng ắ ượ ọ ắ n m b t đ ự ệ ế đ n các s ki n. ầ ầ Toàn c u hóa cũng góp ph n vào s nâng cao dân trí và s t ườ ộ các dân t c và c a t ng con ng i.
ự ủ ữ ế ặ ầ Câu 8: phân tích nh ng m t tiêu c c c a toàn c u hóa kinh t ?
ả ờ Tr l i:
ự ấ ộ ố
ướ ầ ướ Toàn c u hóa làm tăng thêm s b t công xã h i, khoét sâu h ngăn cách giàu nghèo trong ừ t ng n ữ c và gi a các n c.
ạ ộ ộ ủ ế ế ớ ọ , tài chính văn hóa xã h i cho t i môi tr
ủ ế
ườ ừ ề ệ ế ớ ầ ặ Toàn c u hóa cũng làm cho m i m t ho t đ ng và đ i s ng c a con ng ừ kinh t toàn, t ủ ừ toàn c a t ng con ng ế tài chính ti n t kinh t ườ ờ ố i thêm kém an ị ườ ng đ n an toàn chính tr và an ủ ệ ố ố i, t ng gia đình đ n an toàn c a qu c gia và an toàn c a h th ng th gi i.
ầ ủ ệ ả ầ
ề ự ộ ề ả ự ộ ọ
ộ ủ ờ ố ế ệ ẹ ể ạ ả ả ứ ữ ữ ề ấ ạ Toàn c u hóa có ph n thu h p quy n l c, ph m vi và hi u qu tác đ ng c a các nhà ố ướ c dân t c, làm rung chuy n m t n n t ng tích c c quan tr ng c a đ i s ng các qu c n ặ gia, đ t ra nh ng v n đ nh y c m và gây nên nh ng ph n ng quy t li t.
ầ ắ
ộ ủ ấ ả ố ế ố
ạ ạ ch qu c gia, nó cũng t o ra các kh năng qu c t ồ ụ ộ ệ ượ hóa các hi n t ủ ậ ố ố ạ
ệ ề ấ ơ ề ặ V m t xã h i toàn c u hóa cũng t o ra nguy c đánh m t b n s c dân t c, đánh m t ả ộ ậ ự ng tiêu đ c l p t ố ủ ư ự i s ng đ i tr y, ch nghĩa kh ng b , lây c c nh buôn bán ma túy, m i dâm, du nh p l ị truy n các b nh d ch HIV AIDS...
ứ ủ ệ Câu 9: Trình bày khái ni m và các hình th c c a TMQT?
ả ờ Tr l i:
ươ ố ế ạ ứ ủ ệ ộ ng m i qu c t là m t hình th c c a quan h KTQT, trong đó * Khái ni mệ : Th
ụ ặ ệ ữ ự ễ ả ổ ị di n ra s mua bán, trao đ i hang hóa, d ch v ho c các tài s n trí tu gi a các ch ủ
ể ủ th c a QHKTQT.
ồ ạ ệ ể ề ể Đi u ki n đ TMQT t n t i và phát tri n là:
ự ố ạ ể ủ ế - Có s t n t i và phát tri n c a kinh t hàng hóa – ti ề ệ t ự ấ , kèm theo đó là s xu t
ệ ủ ư ả ươ hi n c a t b n th ệ ng nghi p
ờ ủ ự ướ ể ủ ố ế ự ộ - Có s ra đ i c a Nhà n c và s phát tri n c a phân công lao đ ng qu c t .
ứ * Các hình th c TMQT:
ữ ề ứ ệ ễ + TMQT v hàng hóa h u hình: là hình th c TM trong đó di n ra vi c trao
ẩ ướ ạ ấ ữ ậ ả ổ đ i mua bán các s n ph m, hàng hóa d i d ng v t ch t h u hình. VD: trao
ệ ả ế ị ổ đ i nông s n,, nguyên nhiên li u, thi t b máy móc….
ề ị ứ ễ ệ ổ + TMQT v d ch v : ụ là hình th c TM trong đó di n ra vi c trao đ i mua bán
ấ ượ ậ ẩ ả ể ệ các s n ph m vô hình, phi v t ch t đ ạ ộ c th hi n thông qua các ho t đ ng
ườ ụ ổ ậ ở ề ị ư ự ạ ủ c a con ng i. TM v d ch v n i b t ễ các lĩnh v c đa d ng nh : vi n
ậ ả ể ạ ả ả thông, ngân hàng, tài chính, v n t ị i, b o hi m, du l ch, khách s n, gi i trí…
ầ ư ế ụ ắ ứ ổ ị + TM liên quan đ n đ u t ề Hình th c trao đ i hàng hóa, d ch v g n li n :
ạ ộ ớ v i ho t đ ng đ u t ầ ư ố ế . qu c t
ế ố ượ ộ ọ ng hàng hóa + TM liên quan đ n QSH trí tu ệ : H at đ ng TM này có đ i t
ề ệ ả ẩ ả ế ẩ là các s n ph m trí tu . VD: quy tác gi ế , tác ph m, sang ch , bí quy t
công ngh ...ệ
ủ ủ ộ ọ ươ Câu 10 : Trình bày n i dung chính c a ch nghĩa tr ng th ng?
ả ờ Tr l i:
ề ệ ủ ề ạ ầ ề ệ ồ ứ ấ giai đo n đ u đ cao vai trò c a ti n t , coi ti n t ố ủ là ngu n g c c a Th nh t,
ề ề ự s giàu có. QG nào càng có nhi u ti n nghĩa là QG đó càng giàu.
ủ ạ ươ ệ ạ ặ ng m i đ c bi ủ t là vai trò c a ứ Th hai, ề giai đo n sau đ cao vai trò c a th
ươ ư ả ệ ạ ằ ượ ạ ngo i th ng. Các nhà t b n trong giai đo n này quan ni m r ng: l ề ng ti n vàng
ế ớ ể ạ ượ ề trên th gi ỉ i là có h n, nên ch có th gia tăng l ằ ng ti n vàng b ng cách tăng l ượ ng
ề ẩ ấ ậ ượ ư ể ườ ượ ẩ ấ xu t kh u. Vì v y, nhi u chính sách đ c đ a ra đ tăng c ng l ng xu t kh u và
ệ ố ượ ế ẩ ạ h n ch tuy t đ i l ậ ng nh p kh u
ợ ậ ươ ượ ự i nhu n trong th ạ ng m i có đ ổ c là do s trao đ i không ngang giá. Th baứ , l
ươ ạ ơ ợ ủ ự ự ậ ằ Th ng m i là trò ch i có l i nhu n b ng không,s giàu lên c a QG này là s nghèo
ủ đi c a QG khác.
ủ ề ướ ề ế ề ế ệ c trong vi c đi u ti t n n kinh t , nhà Th tứ ư, CNTT đ cao vai trò c a nhà n
ướ ự ế ệ ẩ ạ ậ ẩ ấ ẩ n c giúp th c hi n các chính sách thúc đ y xu t kh u, h n ch nh p kh u, đàn áp
ự ượ ữ ả nh ng l c l ố ỗ ợ ề ặ ng ph n đ i h tr v m t tài chính.
ư ượ ủ ọ ể ươ Câu 11: trình bày u và nh ủ c đi m c a ch nghĩa tr ng th ng ?
ả ờ Tr l i:
Ư ể u đi m:
(cid:0) ươ ủ ặ ạ ệ ươ ạ ng m i, đ c bi t là th ng m i qu c t ố ế
ề Đ cao vai trò quan tr ng c a th ề ọ ươ ế ạ ạ ộ t ho t đ ng th ng m i, kinh t ế . trong đi u ti
(cid:0) ề ươ ử ể ầ ị ạ ế L n đ u tiên trong l ch s quan đi m v th ng m i, kinh t mang tính
ầ khoa h c.ọ
(cid:0) ứ ượ ầ ủ ậ ọ ươ ạ Nh n th c đ c t m quan tr ng c a th ng m i.
ượ Nh ể c đi m
(cid:0) ủ ề ầ ọ Quá đ cao t m quan tr ng c a tmqt
(cid:0) ủ ủ ể ọ ươ ậ Quan đi m c a ch nghĩa tr ng th ng có ít tính lý lu n
(cid:0) ố ủ ự ư ệ ề ồ Hi u sai nhi u thu t ng . Quan ni m ch a đúng v ngu n g c c a s giàu
ề ự ợ ậ ạ ươ ể có, v s l ề ậ i nhu n trong th ữ ng m i
(cid:0) ư ủ ế ấ ả Ch a nêu đ c b n ch t bên trong c a hi n t ng kinh t
. Không gi ấ ả ệ ượ ể ư ế ị
ả i ế ấ quy t v n đ “c c u tmqt xác đ nh nh th nào, chuy n môn hóa s n xu t, trao ể ổ đ i có th mang l ượ ề ơ ấ ạ ợ i l i ích gì?”
ị ủ ủ ố ọ ế ươ Câu 12:Trình bày 1 s khuy n ngh c a Ch Nghĩa Tr ng Th ng?
ả ờ Tr l i:
ề ủ ứ ề ệ ề ệ ạ ẩ , coi ti n t
ộ ượ ề ự c nhi u ti n”, “s giàu có tích lu đ
ằ ề ệ ề ẩ ờ
ự ự ủ ự ộ
ố ố ượ ấ ề ề ề ệ ỉ
ng ti n làm tăng kh i l ề ạ ộ ủ ứ ể ề ệ ơ ả ủ ủ ấ đ cao vai trò c a ti n t Th nh t, (vàng b c) là tiêu chu n c b n c a c a ỹ ượ ướ ề ộ ả c i. Cho r ng “m t xã h i giàu có là có đ i c d ả ủ ủ ễ ự là s giàu có muôn đ i vĩnh vi n”. Ti n là tiêu chu n căn b n c a c a hình thái ti n t ả ố ớ ủ ả ồ ả c i, đ ng nh t ti n v i c a c i và s giàu có, là tài s n th c s c a m t qu c gia. Qu c ề ươ gia càng nhi u ti n thì càng giàu, hàng hoá ch là ph ng ti n ữ ệ t ọ . Ti n đ đánh giá tính h u ích c a m i hình th c ho t đ ng ngh nghi p.
ạ ộ ph i thông qua ho t đ ng th
ỹ ề ệ ằ ả ộ ạ ươ ng m i, mà tr ươ ạ ẫ
ể , đ có tích lu ti n t ươ ng, CNTT cho r ng: “n i th ố ố ng là h th ng ng d n, ngo i th ủ ả ệ ố ẫ ươ ươ ộ ng d n c a c i qua n i th
ươ ạ ọ ả ủ ự ư ươ ng nghiên c u c a ch nghĩa tr ng th ế ướ c h t là ng là máy ừ ng”. T đó ng là lĩnh v c l u thông, mua bán trao
ứ Th hai ạ ngo i th ủ ả ơ b m”, “mu n tăng c a c i ph i có ngo i th ủ ứ ố ượ đ i t đ i.ổ
ằ ợ ậ ổ CNTT cho r ng, l
ể ươ ườ ằ ợ i nhu n là do lĩnh v c l u thông buôn bán, trao đ i sinh ra. Do ủ i ích c a ng, b ng cách hy sinh l ự ư ạ ng ngo i th
ỉ ộ ắ ứ Th ba, đó ch có th làm giàu thông qua con đ ẻ dân t c khác (mua r , bán đ t).
ọ ủ ấ ề
ướ ượ ử ụ ờ ự ề ự ỡ ủ
ủ ng r t đ cao vai trò c a nhà n ệ ỹ ề ệ ỉ ự ch th c hi n đ ờ ố ể ỏ ế ể c, s d ng quy n l c nhà c nh s giúp đ c a nhà ề ệ
đ thu hút ti n t ể ề ố Th tứ ư, Ch nghĩa tr ng th ươ ướ ể ế c đ phát tri n kinh t n vì tích lu ti n t ướ ự ả ướ ọ c ph i tham gia tích c c vào đ i s ng kinh t c. H đòi h i nhà n n ỏ ướ ề ề ướ t, ti n ra kh i n c mình càng nhi u càng t v n c mình càng ít càng phát tri n.
ế ề ợ ủ ộ ế ệ ố ủ i th tuy t đ i c a Adam
ụ ọ Câu 13: Trình bày n i dung chính c a lý thuy t v l Smith? Cho ví d minh h a
ả ờ Tr l i:
ộ *N i dung
ề ự ủ ộ ượ ườ ố ượ ằ ụ ị c đo l ng b ng s l ng hàng hóa d ch v mà V s giàu có c a m t QG: đ
ấ ẵ QG y s n có.
ố ế ế ề ộ ươ ị ạ ế ạ ợ : n u th ng m i QT không b h n ch thì l i ích V phân công lao đ ng qu c t
ộ ượ ừ ươ ạ ộ các QG lao đ ng có đ th c t ng m i là do phân công lao đ ng QT.
ộ ợ ệ ố ế i th tuy t đ i: N i dung l
ệ ố ệ ấ ớ i th tuy t đ i trong vi c sx 1sp khi nó có th sx sp y v i
(cid:0) M t n ộ ướ ứ ợ c có l ấ ế ơ ấ ộ ơ m c chi phi th p h n hay năng su t lao đ ng cao h n các n ể ướ c khác.
ế ẽ (cid:0) M i n
c có l ợ i th tuy t đ i khác nhau nên s chuyên môn hóa nh ng sp ế ổ ớ ướ ữ ọ ỗ ướ mà mình có l ợ ệ ố i th và đem trao đ i v i n ữ c ngoài nh ng sp mà h sx.
*Ví dụ
ẩ ả S n ph m Hoa Kỳ Anh
ạ ườ Lúa mì (gi /ng ờ i/gi ) 6 1
ả ườ V i (m/ng ờ i/gi ) 4 5
ỳ ệ ố ế ề (cid:0) Hoa K có l ợ ớ i th tuy t đ i so v i Anh v sx lúa mì
ệ ố ỳ ề ế (cid:0) Anh có l ợ ả ớ i th tuy t đ i so v i Hoa K v sx v i
ậ ậ ỳ ậ V y theo A.Smith, Hoa K nên t p trung hoàn toàn vào sx lúa mì còn Anh t p
ẽ ả trung hoàn toàn vào sx v i. Ta s có:
ả ẩ S n ph m Hoa Kỳ Anh
ạ ườ Lúa mì (gi /ng ờ i/gi ) 12 0
ả ườ V i (m/ng ờ i/gi ) 0 10
ậ ổ ả ượ ạ ạ ả V y t ng s n l ủ ng c a 2 n ướ ừ c t 10 gi g o và 6m v i tăng lên thành 12 gi ạ
ư ậ ả ờ ươ ạ ả ướ ượ ạ g o và 10m v i. Nh v y nh có th ng m i QT mà c 2 n ề c đ u đ c tiêu
ượ ả ớ ơ ự dùng l ng hàng hóa l n h n kh năng t ấ ủ cung c p c a mình.
ế ề ợ ủ ộ ủ ế i th so sánh c a David
ụ Câu 14: Trình bày n i dung chính c a lý thuy t v l ọ Ricardo? Cho ví d minh h a.
ả ờ Tr l i:
ắ ợ ế Nguyên t c l i th so sánh:
ể ế c đ u có l
ộ ợ
ướ ề ộ ấ ấ ả i khi tham gia vào tmqt: m i n ế ố ơ ộ
c đ u có th có l ặ ộ ệ ả ạ ả ấ ộ
ế ấ
ử ụ ạ ợ ướ ẳ i th tuy t đ i hoàn toàn h n h n các n i thích t c có l
i sao m t n ệ ố ế ề ọ ả ế ướ ơ ẩ ể ẫ ợ ộ ướ i th tuy t đ i so vs các n
ỗ ướ ề ợ ợ i th so sánh trong Các n ả ố ả i th so sánh khi qu c gia đó có kh s n xu t m t m t hàng nào đó. M t qu c gia có l ơ ố ấ năng s n xu t m t hàng hóa vs chi phí c h i th p h n so vs các qu c gia khác. “chi phí ố ượ ơ ộ ủ ng hàng hóa khác mà ta ph i hy c h i c a vi c s n xu t ra m t lo i hàng hóa là s l ị ộ ơ ồ ự ể ả sinh khi s d ng ngu n l c đ s n xu t thêm m t đ n v hàng hóa đó”. L i th so sánh ặ ệ ố ợ ả gi c khác, ho c ị b kém l c khác v m i s n ph m thì v n có th tham gia vào TMQT.
ồ ố ủ ợ ế Ngu n g c c a l i th so sánh:
ợ ế ự ề ệ ấ ậ L i th t
nhiên: tài nguyên, đi u ki n khí h u, đ t đai. Đi u ki n t ế ị ệ ả ề ệ ệ ề ả
ả ệ ự nhiên ư ả ấ đóng vai trò quy t đ nh trong vi c s n xu t có hi u qu nhi u hi u qu nh nông ạ ả s n và các lo i khoáng s n.
ỗ ự ự ế ậ ợ ỹ ề L i th do n l c: k thu t và s lành ngh .
ụ ọ Ví d minh h a:
ả ử Gi s :
(cid:0) ỗ ồ ự ồ ự ể ả ơ ị
ồ ự ỳ ấ M i bên đ u có 10 đ n v ngu n l cc và ngu n l c dùng đ s n xu t ô tô ể ự do di
ế ư ướ ượ ể ề ể ả ẫ và bánh m có th thay th hoàn h o l n nhau, các ngu n l c này có th t ỗ ướ chuy n trong m i n ể c di chuy n sang n c nh ng không đ c khác
(cid:0) ế ớ ỉ ướ ỗ ướ ỉ ả ặ ấ Th gi i ch có hai n c và m i n c ch s n xu t 2 m t hàng này.
(cid:0) ỗ ướ ế ơ ộ ủ Chi phí c h i c a m i n ấ c là b t bi n
(cid:0) ơ ế ệ ạ ạ ộ ề ả ả C ch giá c ho t đ ng trong đi u ki n c nh tranh hoàn h o
ố Qu c gia
ỳ ấ ồ ự ả ấ ế ồ ự ả ơ ấ ơ Bánh m ( t n) do 1 đ n vi ngu n l c s n xu t ra Ô tô( chi c)do 1 đ n vi ngu n l c s n xu t ra
Vi t namệ 10 2
ậ ả Nh t b n 12 5
ể ấ ệ ợ ợ i th
ậ ả ế ặ ả c hai m t hàng này. N u không có th
ế ươ ậ ả ấ ặ ỳ ế ệ ố t nam kém l i th tuy t đ i, còn vi ệ ố ở ả ấ ể ả ệ ạ t nam có th s n xu t ng m i thì vi ấ ố ể i đa 50 ô tô và 120 t n i đa là 20 ô tô ho c 100 t n bánh m , còn nh t b n có th có t
Nhìn vào b ng trên ta có th th y nh t b n có l tuy t đ i ố t bánh m .ỳ
ươ ả ướ ợ ng h p hai n c ti n hành giao th ng vs nhau. B ng d ấ i đây cho th y chi phí c ơ
ướ ỗ ế ặ ườ Tr ấ ộ ể ả h i đ s n xu t m i m t hàng:
ố Qu c gia
ỳ ấ ồ ự ả ấ ế ồ ự ả ơ ấ ơ Bánh m ( t n) do 1 đ n vi ngu n l c s n xu t ra Ô tô( chi c)do 1 đ n vi ngu n l c s n xu t ra
Vi t namệ 0.2 5
ậ ả Nh t b n 0.42 2.5
ủ ệ ấ
ỳ ủ ậ ơ ế ợ ế ơ ộ ậ ơ t nam cao h n nh t, và chi phí c h i ậ i th so sánh thì vn nên t p
ể ấ ấ ả ấ ả ấ ậ ỳ ơ ộ ể ả Có th th y chi phí c h i đ s n xu t ô tô c a vi ậ ả s n xu t bánh m c a nh t cao h n vn. V y theo lý thuy t l trung s n xu t bánh m còn nb nên t p trung s n xu t ô tô.
ộ ủ ế ợ ế ợ ế i th só sánh so vs Lý thuy t l i th ế
ế Câu 15: Trình bày ti n b c a lý thuy t l ệ ố tuy t đ i?
ả ờ Tr l i:
ế ợ ế ế ợ ế Lý thuy t l ệ ố i th tuy t đ i Lý thuy t l i th so sánh
ả ử ụ
- S d ng y u t
ế ố chi phí c h i
ẩ ể
ạ . ng m i qu c t ấ
ố ẩ ố ươ ỗ
ị ơ ả ổ
ả
ẩ ơ ẳ ớ ố ấ Nga, đ
Vi ấ ệ
Vi ở ơ ự ị ề ơ ị ệ ế ớ i ả ỉ ổ ả ấ ế ố chi phí s n xu t ả ộ ạ trong quá trình t o ra m t s n ế ữ ợ ể ph m đ so sánh l i th gi a các qu c gia trong quá trình tham gia ố ế th ậ - M i qu c gia t p trung chuyên môn ấ ữ hoá vào s n xu t và trao đ i nh ng ấ ứ ả s n ph m có m c chi phí s n xu t ấ th p h n h n so v i các qu c gia khác. ẽ ậ - M u d ch t do s làm cho th gi ử ụ s d ng tài nguyên có hi u qu h n.ơ ẩ ệ ấ ư ệ ủ ệ ẩ ầ ử ụ ơ ộ trong quá S d ng y u t ộ ả ợ ạ i trình t o ra m t s n ph m đ so sánh l ố ế ữ th gi a các qu c gia trong quá trình tham ố ế ươ ạ . ng m i qu c t gia th ể ả ấ ụ ở Xét ví d trên ta th y, đ s n xu t 1 ầ ầ ơ ệ ở ị ơ t Nam c n 5 đ n v qu n Vi đ n v thép ở ị ỉ ầ Nga ch c n 4 đ n v . áo trong khi ầ ả ượ ạ ư c l i chi phí s n xu t qu n Nh ng ng ể ơ ở ấ ạ ệ ở i th p h n t Nam l áo ở ầ ị ơ ả t Nam s n xu t ra 1 đ n v qu n áo ầ ị ầ Nga c n c n 1/5 đ n v thép, trong khi ệ ằ 1/ 4 đ n v . Đi u này ch ra r ng Vi t ể Nam và Nga có th trao đ i s n ph m cho ẩ nhau. Nga xu t kh u thép sang Vi t Nam ấ t Nam xu t kh u qu n áo sang Nga. và Vi ấ
ụ ướ
ệ ố ợ ỉ
ả
ệ ẩ ả
- Tính u vi t c a chuyên môn hóa. ả - Xét theo chi phí s n xu t thì trong ấ ả ệ i đây, Vi ví d d t Nam s n xu t ề ầ thép và qu n áo đ u có chi phí cao ế ơ h n Nga. L i th tuy t đ i ch ra ằ r ng Vi t Nam không có kh năng ẩ ấ xu t kh u s n ph m nào sang Nga.
VD:
ả ẩ ấ ả ộ S n ph m Chi phí s n xu t (ngày công theo lao đ ng)
ệ Vi t Nam Nga
ơ ị Thép (1 đ n v ) 25 16
ầ ơ ị Qu n áo (1 đ n v ) 5 4
ộ ủ ế ế ể ợ Đi m ti n b c a L i th so sánh là:
ượ ế ủ ợ ữ ệ ố ủ ề ệ ế Giair thích đ ạ c nh ng h n ch c a l i th tuy t đ i c a Adam Smith v vi c vì sao
ộ ướ ợ ệ ố ơ ớ ướ ế ẳ ộ ướ m t n c có l i th tuy t đ i h n h n so v i n ặ c khác, ho c m t n ộ c không có m t
ợ ệ ố ế ể ẫ ợ l i th tuy t đ i nào v n có th tham gia và thu l ợ i trong quá trình h p tác và phân công
ố ế ể ạ ộ ể ạ ộ ươ ố ế ạ lao đ ng qu c t đ phát tri n m nh các ho t đ ng th ng m i qu c t ụ ể . C th Lý
ế ợ ữ ế ằ ướ ợ ệ ố ơ ế ẳ thuy t l ỉ i th so sánh ch ra r ng nh ng n c có l i th tuy t đ i h n h n các n ướ c
ị ợ ệ ố ế ớ ướ ọ ả ả ấ ặ khác, ho c b kém l i th tuy t đ i so v i các n ẩ c khác trong s n xu t m i s n ph m
ể ẫ ợ ỗ ướ ở ộ thì v n có th có l i khi tham gia vào phân công lao đ ng và TMQT b i vì: m i n c có
ộ ợ ộ ố ả ấ ị ề ả ế ẩ ấ ợ ế m t l i th so sánh nh t đ nh v s n xu t m t s s n ph m và kém l ấ i th so sánh nh t
ề ả ệ ấ ả ấ ằ ả ẩ ấ ẩ ị đ nh v s n xu t các s n ph m khác. B ng vi c chuyên môn hóa s n xu t và xu t kh u
ướ ợ ả ượ ế ổ ế ả ẩ ẩ ả s n ph m mà n c đó có l i th so sánh, t ng s n l ẽ ng s n ph m s tang lên, k t qu ả
ỗ ướ ề ợ ậ ợ ạ ơ ở ể ế là m i n c đ u có l i ích t ừ ươ th ng m i. V y l i th so sánh là c s đ các n ướ c
ố ế ự ớ ộ ệ buôn bán v i nhau và th c hi n phân công lao đ ng qu c t .
ố ế ủ ể ặ Câu 16: Phân tích đ c đi m c a giá qu c t ?
ả ờ Tr l i:
ủ ả ướ ế ộ ứ ạ ấ a) Giá c QT c a hàng hóa có xu h ng bi n đ ng r t ph c t p
ị ả ề ưở ế ố ủ ế ở Đi u này là do giá QT ch u nh h ữ ng b i nh ng y u t ch y u sau:
ế ố ả ữ ưở ớ ấ ộ ị Nh ng y u t nh h ng t i giá tr hàng hóa: năng su t lao đ ng, chi phí
ụ ả sx, kh năng áp d ng KHCN,…
ế ố ả ữ ưở ớ ứ ệ ầ Nh ng y u t nh h ng t ủ i quan h cung c u c a hàng hóa: s c mua,
ậ ủ ổ ủ ự ư ự thu nh p c a dân c , s thay đ i c a đk t nhiên, đk CTXH,…
ế ố ả ữ ưở ớ ủ ồ ự ề ạ ị Nh ng y u t nh h ng t i giá tr QT c a đ ng ti n: l m phát, s thay
ề ệ ủ ả ố ổ ỉ đ i t giá h i đoái, kh ng ho ng ti n t ,…
ệ ượ ề ặ b) Có hi n t ố ớ ng nhi u giá đ i v i 1 m t hàng
ươ ứ ả Ph ng th c mua bán khác nhau thì giá c khác nhau
ể ự ứ ể ế ị Vd: Cách th c mua bán có th tr c ti p, có th qua trung gian, qua giao d ch thông
ườ ể ổ th ng, có th là hàng đ i hàng,…
ươ ứ ả Ph ng th c thanh toán khác nhau thì giá c khác nhau
ả ề ứ ụ ể ề ặ ị ừ Vd: Bán ch u ho c tr ti n ngay, thanh toán chuy n ti n hay tín d ng, ch ng t hay
ờ nh thu qua ngân hàng.
ươ ứ ậ ể ả Ph ng th c v n chuy n khác nhau thì giá c khác nhau
ườ ể ườ ộ ườ ặ ậ ả ố ươ ứ Vd: đ ng bi n, hàng không, đ ng b , đ ng ng, ho c v n t i đa ph ng th c.
ệ ơ ở ề Đi u khi n c s giao hàng khác nhau thì khác nhau
ơ ở ụ ệ ớ ủ Vd: V i các đk c s giao hàng khác nhau, trách nhi m và nghĩa v , chi phí và r i
ườ ả ả ề ể ả ả ị ro mà ng i bán ph i gánh ch u là khác nhau ( có ph i tr ti n b o hi m, v n t ậ ả i
ả ộ ế không, có ph i n p thu XNK không,…)
ệ ượ ố ớ ị ườ ả c) Có hi n t ng “ giá cánh kéo” đ i v i giá c hàng hóa trên th tr ng
ệ ượ ủ ế Giá cánh kéo là hi n t ộ ng khác nhau trong bi n đ ng giá c a 2 nhóm hàng.
ệ ẩ Nhóm 1: Hàng thành ph m công nghi p, máy móc thi ế ị t b
ơ ế ả ậ ệ Nhóm 2: Hàng nguyên v t li u, thô s ch , nông s n
ị ườ ướ ủ ả Khi giá c trên th tr ng có xu h ng tăng thì giá c a nhóm hàng 1 luôn có xu
ướ ớ ơ h ng tăng nhanh h n so v i nhóm hàng 2.
ị ườ ướ ủ ả ả Khi giá c trên th tr ng có xu h ng gi m thì giá c a nhóm hàng 1 luôn có xu
ướ ả ậ ơ ớ h ng gi m ch m h n so v i nhóm hàng 2.
ượ ứ ờ ệ ượ L u ý: Giá cánh kéo đ c nghiên c u trong th i gian dài; Hi n t
ư ổ ế ề ướ tăng là ph bi n; Giá cánh kéo ngày càng có xu h ng giá ng “doãng ra”. Đi u đó có nghĩa
ệ ả ủ ướ ơ ấ ề ớ ng tăng h n r t nhi u so v i nhóm
là hi n nay giá c c a nhóm hàng 1 có xu h hàng 2.
ủ ế ố ế ả ị hàng hóa? Cho ví d ụ
Câu 17: Trình bày các tiêu chí ch y u xác đ nh giá c qu c t minh h a.ọ
ả ờ Tr l i:
ữ ồ ượ ữ ự ề ệ ợ Giá c a nh ng h p đ ng mua bán đ ệ c th c hi n trong nh ng đi u ki n
ườ thông th ủ ng.
ữ ủ ụ ự ự ồ
ợ ị ẳ ả ồ
ộ ậ ị ệ ữ ề ệ ệ ặ ả ở
ệ ơ ở ự nguy n; các Ví d : giá c a nh ng h p đ ng mua th c, bán th c, mua bán trên c s t ợ ệ bên trong quan h giao d ch ph i có quan h bình đ ng, đ c l p vs nhau; h p đ ng mua ế bán không có nh ng đi u kho n đ c bi t khi n cho vi c xác đ nh giá tr nên không đáng tin c y.ậ
ữ ồ ớ ng l n, th ng xuyên, trên các
ị ườ ợ ầ ớ ố ượ ủ ậ th tr ố ượ Giá c a nh ng h p đ ng mua bán kh i l ị ng t p trung ph n l n kh i l ươ ng giao d ch hàng hóa đó.
ượ ế ị ị ườ ở ượ ế ị ở ạ c quy t đ nh b i th tr ng thái lan, giá cà fe đ c quy t đ nh b i th ị
ườ ụ Ví d : giá g o đ ng brazil,… tr
ượ ể ự ề ạ ằ ồ ể ổ Giá đ c tính b ng các đ ng ti n m nh,có th t do chuy n đ i.
ụ Ví d : USD, EURO, GBP, JPY,…
ệ ượ Câu 18: phân tích hi n t ng giá cánh kéo trong TMQT?
ệ ượ ệ ượ ướ ế Hi n t ng giá cánh kéo là hi n t ng khác nhau trong xu h ủ ộ ng bi n đ ng giá c a
hai nhóm hàng :
ệ ẩ Nhóm 1: Hàng thành ph m, công nghi p, máy móc, thi ế ị t b
ơ ế ả ậ ệ Nhóm 2: Hàng nguyên v t li u, thô s ch , nông s n
ị ươ ướ ủ ả ả Khi giá c trên th tr ng có xu h ng gi m thì giá c a nhóm hàng 1 luôn có xu
ướ ả ủ ớ ơ h ng tang nhanh h n so v i giá c c a nhóm ngành 2 và ng ượ ạ c l i.
* Nguyên nhân:
ườ ươ ữ ệ - Cung c u bình th ầ ng : t ng quan gi a giá hàng hóa công nghi p và giá hàng hóa
ệ ườ ở ứ ợ ổ ị nông nghi p th ng m c h p lí và n đ nh.
ủ ế ả ầ ấ ố Cung c u m t cân đ i ( nh t là trong kh ng ho ng kinh t ): ấ giá hàng công
ườ ả ả ơ ệ nghi p th ng tăng nhanh h n giá hàng nông s n, còn hàng nông s n thì t ỷ ệ l tăng
ệ ể ả ậ không đáng k , th m chí giá hàng công nghi p tăng mà giá hàng nông s n không
ả ạ ủ ả ả ơ tăng. Và ng ượ ạ c l i khi giá gi m thì giá c a hàng nông s n l ề i gi m nhi u h n so
ệ ặ ớ v i nhóm m t hàng công nghi p.
ố ươ ữ ệ ạ Khi đó, xét trong m i t ng quan gi a hai lo i giá thì giá hàng công nghi p cao
ấ ươ ả ố ạ ả ữ ẩ ộ ố ươ t ng đ i, giá nông s n th p t ng đ i, gi a hai lo i s n ph m hình thành m t
ứ ệ m c chênh l ch giá.
* ưở Ả nh h ng:
ủ ệ ẩ ả Do tính co dãn c a giá s n ph m nông nghi p ít, nên giá không tăng nhanh nh ư
ề ệ ẩ ơ ườ ả ộ ả s n ph m công nghi p mà giá co dãn nhi u h n. Nông dân th ng bu c ph i mua
ệ ớ ươ ả ớ ố ươ hàng công nghi p v i giá t ng đ i cao, còn bán nông s n v i giá t ấ ố ng đ i th p,
ữ ệ ệ ả ướ do đó chênh l ch gi a giá hàng công nghi p và giá nông s n có xu h ng ngày
ở ộ ệ ạ ể ạ ế ự ả càng m r ng gây thi t h i cho giá nông s n và cho nông dân. Đ h n ch s quá
ể ệ ả ưở ế ả ự ệ ệ chênh l ch có th gây nh h ấ ng tiêu c c đ n s n xu t nông nghi p, bi n pháp
ườ ượ ụ ướ ự ệ ả ẩ th ng đ c áp d ng là nhà n ợ c th c hi n chính sách tr giá cho s n ph m nông
nghi p.ệ
ủ ỷ ệ ệ ổ Câu 19: Trình bày khái ni m, ý nghĩa c a t l trao đ i trong TMQT?
ả ờ Tr l i:
ỉ ố ẩ a) Khái ni mệ : là m i t
ẩ ủ ữ ấ ị ỉ ườ ườ ợ ậ ấ ng quan gi a ch s giá xu t kh u và ch sso giá nh p ờ ng h p nghiên ng đó là 1 năm (tr
ẩ ố ươ kh u c a 1 QG trong th i kì nh t đ nh, th ề ả ứ c u nhi u s n ph m)
ứ Công th c tính: T=PE/PI
trong đó :
ỉ ố ế ẩ ấ ộ PE: ch s bi n đ ng giá hàng xu t kh u
ỉ ố ế ẩ ậ ộ PI: ch s bi n đ ng giá hàng nh p kh u
ủ ỉ ệ b) Ý nghĩa c a t l ổ trao đ i
ế ướ ở ị ậ ợ ấ ợ Cho bi t 1 n c đang v trí thu n l i hay b t l ặ ổ i trong trao đ i QT khi g p
ề ế ộ ả bi n đ ng v giá c .
ế ướ ở ị ậ ợ ẩ ấ N u T>1: n c đó đang v trí thu n l i( giá hàng xu t kh u tăng nhanh
ớ ượ ẩ ậ ổ ơ h n nh p kh u, v i l ng hàng không đ i, thông qua TMQT có đ ượ ượ ng c l
ể ờ ớ ướ ơ hàng hóa l n h n th i đi m tr c)
ế N u T<1: b t l ấ ợ i
ế ộ N u T=1: không có tác đ ng gì
ể ủ ể ươ ố ế ệ ạ ạ ặ Câu 20: phân tích các đ c đi m phát tri n c a th ng m i qu c t hi n đ i.
ả ờ Tr l i:
ố ộ ưở 1.TMQT có quy mô và t c đ tăng tr ng nhanh
ươ ạ ưở ụ ề Th ng m i hàng hóa :TMQT tăng tr ng liên t c trong nhi u năm qua
ưở ầ ư ầ ẩ i tăng tr ng, nhu c u tiêu và đ u t ấ dùng tăng, xu t kh u hàng hóa
khi kinh t cũng tăng và ng ế ế ớ th gi ượ ạ c l i.
ưở Nguyên nhân tăng tr ng:
ố ế ộ ế ẫ ơ ở ứ Phân công lao đ ng qu c t sâu h n d n đ n cmh sx m c cao
ể ượ ả S n xu t phát tri n v ấ ộ ị ầ t qua nhu c u n i đ a
ế ự Xu th t do hóa tm
ụ ị ưở ấ Tm d ch v tăng tr ng nhanh: tmdv tăng g p đôi so vs tmhh
ưở ớ TMDV tăng tr ấ ng nhanh và nhanh g p đôi so v i TMHH
ưở nguyên nhân tăng tr ng:
ướ ừ ả ấ ậ ụ ấ ấ ị ế ế ớ th gi i có xu h ng t s n xu t v t ch t sang d ch v , nh t là các n ướ c
Kinh t đang phát tri n.ể
ề ị ầ ộ Do nhu c u v d ch v c a xã h i ngày càng tăng ụ ủ
ể ủ ự ọ ệ Do s phát tri n c a khoa h ccông ngh
ị ườ ị ướ M c a th tr ở ử ụ ữ ng d ch v gi a các n c
ố ế ế ầ ư ố ế ề ề ắ TMDV là 1 nhân t thi t y u g n li n vs tmqt v hàng hóa và đ u t qu c t
ướ ự ầ ươ 2. Xu h ng toàn c u hóa và T do hóa th ạ ng m i
ự ươ T do hóa th ạ ng m i
ế ủ ạ ự T do hóa là xu th ch đ o trong tmqt:
ự ắ ế ớ ạ ỏ ế ả S c t gi m, ti n t i lo i b thu quan
ế ớ ầ ố ạ ỏ ế ả Các qu c gia gi m d n và ti n t i lo i b các hàng rào phi thu quan
ả ả ằ ạ Tmqt ph i đ m b o c nh tranh công b ng, không phân bi ệ ố ử ả t đ i x , đ m
ề ạ ả ị ả b o minh b ch và công khai chính sách v chính tr .
ứ Hình th c TDTM :
(cid:0) ơ ươ Đ n ph ng
(cid:0) ệ ị ươ ạ ươ Thông qua các hi p đ nh th ng m i song ph ng
(cid:0) ậ ộ ự Thông qua h i nh p vs khu v c
(cid:0) Đa ph ngươ
ộ ậ ế ả ệ ị ơ i xu th b o h m u d ch ngày càng tinh vi và khó phát hi n h n,
ấ ộ ị tuy v y, v n t n t ậ ẫ ồ ạ ộ ườ ả nh t là b o h th ng n i đ a.
ệ ể ầ Toàn c u hóa bi u hi n:
(cid:0) ề ố ượ ự ủ ậ ỏ ươ ạ ự S gia tăng nhanh chóng v s l ng c a các th a thu n th ng m i t do
(cid:0) ự ế ế ự ủ S gia tăng vai trò c a các liên k t kinh t ự khu v c và liên khu v c
(cid:0) ổ ứ ế ầ ọ Các t ch c kinh t mang tính toàn c u ngày càng đóng vai trò quan tr ng
(cid:0) ể ế ớ ề 3 th ch l n trong n n kinh t ế ế ớ th gi i là wb, imf, wto.
ấ ớ 3.Các cty xuyên QG có vai trò r t l n trong TMQT
ạ ầ ớ ỉ
ầ ạ ấ ầ ầ Năn 2005 có 79.000 TCNs v i 79.000 cty con trên toàn c u, doanh thu đ t 19.000 t USD, g p 2 l n XK toàn c u. TCNs t o ra 11% GDP toàn c u năm 2007.
ế ề ư ứ ứ ể ch c sx, nghiên c u KH và phát tri n CN (R&D), l ợ i
ế ề ạ ự ổ TCNs có u th v năng l c t ụ th v c nh tranh và tiêu th sp.
ả ộ ộ ữ ủ ễ TM di n ra gi a các TCNs khác nhau và c n i b các cty con c a 1 TCN.
ướ ủ ể các n c phát tri n, tuy nhiên vai trò c a các n ướ c
ủ ế ở ướ ậ 4.TMQT T p trung ch y u ể đang phát tri n có xu h ng tăng:
ậ ở ướ ể - TMQT t p trung các n c phát tri n
(cid:0) ế ớ ữ ấ ỉ i ch có
Hàng hóa h u hình: 10 qu c gia xu t kh u hàng đ u th gi ạ ể ố ố trung qu c là QG đang phát tri n, còn l ầ ẩ ể ướ c phát tri n i là các n
(cid:0) ướ ể ố ỉ
ứ c phát tri n áp đ o hoàn toàn, ch có Trung Qu c th 7 ố DV: các n ề ứ Ấ ứ ề ế ả ộ ạ ề v XK, th 5 v NK, ngoài ra n Đ m nh v 1 s dv cũng x p th 9 XK.
ủ ướ ể - Vai trò c a các n c đang phát tri n trong tmqt ngày càng tăng:
(cid:0) ự ướ ư ỹ S ra đ i c a nh ng nhóm n c nh NICs, ASEAN, M La Tinh,…
ờ ủ ẽ ữ ạ đã tăng XK m nh m ra TG.
(cid:0) ưở ế ớ ủ Ấ ộ c xem là “công x ng c a th gi i”, n Đ là “ Trung qu c đ
ố ủ ượ ế ớ ệ phòng thí nghi m c a th gi i”.
(cid:0) Nguyên nhân:
ự ế ủ ố ầ ư ướ ộ Tác đ ng tr c ti p c a v n đ u t n c ngoài
ự ự ủ ề ế ướ c đang phát
S hình thành nhi u kh i liên k t khu v c c a các n ố ể ụ tri n.ví d : G8, G77,G20,NICs…
ổ ả ề ơ ấ ổ ể
ạ ộ ư 5.KHCN ngày càng phát tri n làm tmqt thay đ i c v c c u hàng hóa trao đ i cũng ứ nh cách th c ho t đ ng.
ơ ấ ổ ươ Thay đ i trong c c u th ạ ng m i
(cid:0) ươ ữ ạ ổ ướ ơ ấ C c u th ng m i hàng hóa h u hình thay đ i theo 3xu h ng
ỷ ọ ơ ế ả ệ tr ng buôn bán nhóm hàng thô s ch , nông s n nguyên li u
ả ỷ ọ Gi m t ả ố ề truy n th ng. Nguyên nhân gi m t tr ng do:
ề ấ ẫ
ế ự ề ươ ờ ế ệ ớ ố Cm khkt d n đ n kéo theo gia tăng năng su t và nhi u qu c ề ậ ệ t ki m v t li u truy n ệ ng th c, vât li u m i ra đ i ti túc v l
+ ự gia t th ng.ố
ướ ế ướ + Xu h ng giá cánh kéo khi n các n ứ c tìm cách nâng cao m c
ị ộ ế ế đ ch bi n, thêm giá tr gia tăng cho sp.
ẩ ậ + Nhu c u tiêu dùng hàng nông ph m tăng ch m, chính sách b o ả
ề ướ ầ ệ ủ ộ h nông nghi p c a nhi u n c.
ư ự ồ + Ho t đông đàu t
ướ ệ ạ ạ ể li u chuy n sanng h ế tr c ti p n ử ụ ng s d ng t ướ c ngoài tăng, ngu n nguyên ỗ i ch .
ệ ặ ệ ầ tr ng nhóm hàng nhiên li u, đ c bi ố ỏ t là d u m và khí đ t.
Tăng t ỷ ọ Nguyên nhân do:
+ ữ ượ ạ Tr l ng có h n
ừ ầ + Nhu c u tăng nhanh không ng ng
ầ ạ ầ ồ ệ ươ ạ nhu c u tăng, cung có h n, ngu n d u khí c n ki t trong t ng lai.
ế ế ệ ả ặ ẩ ệ Tăng nhanh nhóm s n ph m công nghi p ch bi n, đ c bi t là máy
ế ị móc, thi t b . Nguyên nhân do:
+ ễ ạ ấ PCLĐ và cmh trong nhóm này di n ra m nh nh t
ủ ầ + Nhu c u CNHHĐH c a các n ướ c
ệ ờ + Vòng đ i công ngh ngày càng ng n ắ
ể ề ệ ấ + Nhi u ngành công nghi p m i xu t hi n và phát tri n nhanh ớ
ượ ố ế và ngày càng đ c qu c t ệ hóa.
ự ệ ổ ươ ươ ệ ử Thay đ i trong cách th c hi n: ph ng pháp th ạ ng m i đi n t
ễ ạ ắ 6.C nh tranh trong TMQT di n ra gay g t.
ủ ể ủ ữ ẫ Mâu thu n gi a các ch th c a TMQT:
(cid:0) ữ ẫ ướ ướ ể Mâu thu n gi a các n ể c cn phát tri n và các n c đang phát tri n
(cid:0) ữ ẫ ướ ướ ề ả ể c cn phát tri n và các n c opec v giá c và s ố
Mâu thu n gi a các n ầ ỏ ng khai thác d u m . ượ l
(cid:0) ộ ộ ẫ ướ ể Mâu thu n ngay trong n i b nhóm n ể c phát tri n và đang phát tri n
ữ ế ẫ Mâu thu n gi a các xu th trong TMQT :
(cid:0) ướ ự ộ ậ ả ị Xu h ng t do hóa và b o h m u d ch
(cid:0) ướ ự ầ Xu h ng toàn c u hóa và khu v c hóa
- ươ ố ế ạ ề ặ ố ượ ắ ng m i qu c t ngày càng gay g t: v m t s l ng và hình
ạ ứ ệ C nh tranh trong th ể th c bi u hi n
ủ ế ủ ộ ươ ứ ự Câu 21: Trình bày khái ni m, n i dung ch y u c a ph ng th c t do hóa th ươ ng
ạ ệ ế ớ ệ m i trên th gi i hi n nay? (xem câu 20)
ự ươ ế ạ ắ ả ố T do hóa th ng m i là quá trình các qu c gia c t gi m và ti n * Khái ni m: ệ
ớ ả ỏ ươ ế ạ ắ ả ồ t i xóa b các rào c n th ng m i bao g m quá trình c t gi m thu quan và
ỏ ự ế ệ ố ử ạ ậ ự ạ hàng rào phi thu quan, xóa b s phân bi t đ i x , t o l p s c nh tranh bình
ằ ạ ườ ậ ợ ươ ể ạ ẳ đ ng nh m t o ra môi tr ng thu n l i cho th ng m i phát tri n.
ơ ả ủ ự ộ ự ươ ạ ướ ế ằ T do hóa th ng m i tr c h t nh m * N i dung c b n c a t do hóa TM:
ẩ ủ ở ộ ỗ ướ ự ệ ệ ấ ư ạ ớ th c hi n vi c m r ng quy mô xu t kh u c a m i n c cũng nh đ t t i
ậ ợ ơ ạ ộ ở ử ị ườ ề ẩ ộ ị ệ đi u ki n thu n l ậ i h n cho ho t đ ng nh p kh u, m c a th tr ng n i đ a
ệ ướ ể ễ ậ ướ ụ đ hàng hóa, công ngh n c ngoài d dàng xâm nh p vào. Nhà n c áp d ng
ệ ầ ế ể ừ ướ ữ ể ả ạ ở các bi n pháp c n thi t đ t ng b c gi m thi u nh ng tr ng i trong hàng
ệ ậ ố ế ế ế ị ề ằ rào thu quan và phi thu quan trong quan h m u d ch qu c t ạ nh m t o đi u
ậ ợ ơ ạ ộ ể ệ ệ ươ ạ ki n thu n l i h n cho vi c phát tri n các ho t đ ng th ng m i qu c t ố ế ả c
ề ề ề ộ v b r ng và chi u sâu.
ệ ự ươ ệ ớ ỏ ạ ầ ầ ồ ứ ể ự Cách th c đ th c hi n t do hóa th ng m i bao g m vi c n i l ng d n d n
ớ ả ề ươ ỏ ộ ậ ạ ị và đi t i xóa b các rào c n v th ụ ả ng m i, các công c b o h m u d ch đã
ồ ạ ươ ố ế ạ ơ ở ỏ ậ ươ và đang t n t i trong th ng m i qu c t trên c s th a thu n song ph ng
ươ ế ớ ữ ệ ạ ả ẳ ầ ố và đa ph ng gi a các qu c gia. Ch ng h n, vi c gi m d n và ti n t ỏ i xoá b
ể ự ế ệ ế ề ư các hàng rào thu quan và phi thu quan có th th c hi n qua nhi u cách nh
ế ả ẩ ậ ươ ứ ệ ự ệ gi m thu nh p kh u. Đây là ph ng th c mà Vi t Nam đang th c hi n khi
ệ ử ố ớ ư ệ ạ tham gia vào WTO đ i v i các lo i hàng hóa nh ôtô, linh ki n đi n t …Hàng
ệ ố ế ạ ẩ ủ ậ ư ạ rào phi thu quan nh h n ng ch tuy t đ i gi ớ ạ ề ượ i h n v l ng nh p kh u c a
ẩ ủ ầ ượ ậ ấ ỹ ỏ ể ế ớ ự M , gi y phép nh p kh u c a EU cũng c n đ c xoá b đ ti n t i t do hoá
ươ ạ th ng m i.
ươ ứ ủ ự ươ ạ * Các ph ng th c c a t do hóa th ng m i:
ơ ươ - TDHTM đ n ph ng
ệ ị ươ ạ ươ - TDHTM thông qua các Hi p đ nh th ng m i song ph ng
ậ ộ ớ - TDHTM thong qua h i nh p v i khu v c ự
- TDHTM đa ph ngươ
ổ ề ơ ấ ữ ổ (xem
Câu 22: Phân tích nh ng thay đ i v c c u hàng hóa trao đ i trong TMQT? câu 20)
ươ ứ ạ ổ ướ ơ ấ C c u th ng m i hàng hóa h u hình đang thay đ i theo 3 xu h ng chính:
Ả ế ả
ơ ệ
ể ỉ ọ ủ ả Gi m t tr ng buôn bán nhóm hàng thô s ch , nông s n, các nguyên li u ỉ ọ ệ ẫ ố ề truy n th ng. Đi n hình: 1950s:60%, hi n nay: 1015%. Nguyên nhân d n ế ự ụ đ n s s t gi m t tr ng c a nhóm hàng trên là do:
ấ ế ự ờ ắ ậ ệ ẫ ớ ự ự ề Do CMKHKT: các cu c CM xanh, CM tr ng d n đ n s gia ng th c, v t li u m i ra đ i giúp ộ ượ ươ c l túc đ
ậ ệ ề ế ệ tăng năng su t và nhi u QG đã t ố ti t ki m các v t li u truy n th ng.
ướ ướ ứ ộ c tìm cách nâng cao m c đ ch ế
ế Do xu h ng giá cánh kéo nên các n ị bi n, thêm giá tr giá tăng cho sp
ậ ặ ả ơ
ề ướ Do nhu c u tiêu dùng m t hàng nông s n tăng ch m h n và chính sách b o ầ ả ệ ủ ộ h nông nghi p c a nhi u n c.
ế ướ ệ ồ ể c ngoài tăng, ng n nguyên li u chuy n
ướ Do ho t đ ng đ u t ạ ộ ạ ử ụ ng s d ng t sang h ầ ư ự tr c ti p n ỗ i ch .
ỉ ọ ệ ặ ệ ầ Tăng t tr ng nhóm hàng nhiên li u, đ c bi ố ỏ t là d u m và khí đ t
Nguyên nhân là do
ữ ượ ạ Tr l ng có h n
ừ ầ Nhu c u không ng ng tăng nhanh
ệ ầ ầ ạ ạ ớ ồ ệ ươ V i vi c c u tăng mà cung có h n, ngu n d u khí c n ki t trong t ng lai là
ề ấ ế đi u t t y u.
ệ ẩ ặ ả
ế ế ữ ế ị ế ị ế ộ Tăng nhanh nhóm s n ph m công nghi p ch bi n đ c bi thi ệ t là máy móc, t b toàn b : chi m 75% TM hàng hóa h u hình. Nguyên nhân là do: t b , thi
ễ ạ ộ ấ Phân công lao đ ng và chuyên môn hóa trong nhóm này di n ra m nh nh t
ủ ầ Nhu c u CNHHĐH c a các n ướ c
ệ ờ Vòng đ i công ngh ngày càng ng n ắ
ề ư ậ ể ệ ệ ấ
ượ Nhi u ngành CN m i xu t hi n và phát tri n nhanh nh v t li u m i, ớ CNTT,… ngày càng đ ớ c QT hóa
ụ ủ ệ ệ ươ ạ Câu 23:Trình bày khái ni m và nhi m v c a chính sách th ố ế ng m i qu c t ?
ả ờ Tr l i:
ụ ệ ệ ắ
ộ ệ ố ự ằ ấ ị ủ ố ờ ự CSTMQT là m t h th ng các nguyên t c, bi n pháp nh m th c hi n các m c tiêu xác ị đ nh trong lĩnh v c tmqt c a 1 qu c gia trong 1 th i kì nh t đ nh
ụ ệ Nhi m v :
ự ả ộ ợ ị ườ ụ ệ ề ả Nhi m v phòng ng : b o h h p lý th tr ấ ộ ị ng và n n s n xu t n i đ a
ụ ấ ề ệ ạ ướ c m ở
ệ ệ Nhi m v t n công: t o đi u ki n cho các doanh nghi p trong n ị ườ ộ r ng th tr ng ra bên ngoài
ụ ệ Nhi m v riêng vs VN
(cid:0) ể ấ ẩ ạ ệ ả
ẩ ướ ướ ệ ị ng công nghi p hóa, khai thác l ơ ấ ế ; c i bi n c c u ế ợ i th
ể ị ườ ở ộ ấ ề V xu t kh u: đ y m nh xu t kh u đ tăng thu ngo i t ế kinh t trong n ố qu c gia); m r ng th tr ạ ẩ c( chuy n d ch theo h ng
(cid:0) ề ấ ả ầ V nh p kh u: ph c v nhu c u tiêu dùng và s n xu t trong n c; ph c v ụ ụ
ụ ụ ụ ụ ự ạ ộ ậ ấ ẩ ẩ ệ ệ ệ ạ ướ ho t đ ng xu t kh u; ph c v s nghi p công nghi p hóahi n đ i hóa
(cid:0) ệ ổ ụ ệ ả ố ổ ố ị Nhi m v chung: b o v t ị qu c, an ninh qu c gia, n đ nh chính tr .
ệ ư ượ ả ộ ậ ủ ể ị Câu 24: Trình bày khái ni m, u, nh c đi m c a chính sách b o h m u d ch?
ả ờ Tr l i:
Ư ể ượ Khái ni mệ u đi m Nh ể c đi m
ả ố ế - Khai thác t i đa các ộ ứ ế
ấ
ướ
ướ ặ
ộ ậ Chính sách b o h m u ị d ch là m t hình th c trong chính sách TMQT trong đó ữ ụ c áp d ng nh ng nhà n ế ể ả ầ ệ t đ b o bi n pháp c n thi ả ệ ị ườ ộ ị ng n i đ a, b o v th tr ề ấ ả ệ v n n s n xu t trong ự ạ ướ c s c nh tranh c tr n ẩ ừ ậ ủ c a hàng hóa nh p kh u t ướ n c ngoài.
ườ
- N u áp d ng lâu dài ụ ể ẫ có th d n đ n trì ả ệ tr trong s n xu t ế n u do không có môi ườ ng canh tranh. tr - Th tr ộ ị ị ườ ng n i đ a ề ố nghèo nàn v s ấ ượ ượ ng ng và ch t l l ẩ ả hàng hóa, s n ph m ạ kém đa d ng và ủ ỏ không đ th a mãn ầ ủ nhu c u c a ng i tiêu dùng.
ồ ự ngu n l c trong ướ ể ụ ụ c đ ph c v n ầ ả cho nhu c u s n ấ xu t và tiêu dùng. - N n s n xu t trong ấ ề ả ướ ể ổ c phát tri n n n ệ ị t các đ nh, đ c bi ngành công nghi p ệ ề ẻ ệ non tr có đi u ki n ướ ể c khi phát tri n tr ả ự ạ ặ g p ph i s c nh ắ ủ tranh gay g t c a ẩ ậ hàng nh p kh u. - Gia tăng ngân sách
ướ ờ ệ
ậ c nh vi c nhà n ế đánh thu cao hàng ẩ nh p kh u.
ố ượ ả ộ ậ ủ ế ụ ị Câu 25: Trình bày đ i t ng ch y u áp d ng Chính sách b o h m u d ch?
ả ờ Tr l i:
ẻ ư ủ ứ ạ ữ ệ Nh ng ngành công nghi p còn non tr ch a đ s c c nh tranh
ầ ở Vd: ngành CN hóa d u VN
ơ ị ữ ướ ọ ự ồ ạ Nh ng ngành sx có nguy c b hàng hóa n c ngoài đe d a s t n t i
ưỡ ẻ ở Vd: ngành sx sp dinh d ng cho tr em VN
ữ ệ ề ạ ộ Nh ng ngành sx t o nhi u công ăn vi c làm cho xã h i
ệ ở Vd: ngành d t may và da giày VN
ệ ư ượ ủ ể ậ ị ự Câu 26: Trình bày khái ni m, u và nh c đi m c a chính sách m u d ch t do?
ả ờ Tr l i:
ứ ả
ướ ự do là 1 hình th c trong cstmqt trong đó nhà n ự ả ị ữ ệ ệ ở c gi m d n và do
ầ ệ ự i xóa b nh ng c n tr trong quan h buôn bán vs bên ngoài, th c hi n vi c t ươ Chính sách m u d ch t ế ớ ti n t hóa th ậ ỏ ạ ng m i
Ư ể : u đi m
(cid:0) ị ạ ỏ ọ ả ự ự ở ữ ư M i c n tr tmqt b lo i b , giúp s t do hóa l u thông hàng hóa gi a các
n c.ướ
(cid:0) ị ườ ộ ị ơ ườ ề i tiêu dùng có đi u
Làm th tr ỏ ng n i đ a phong phú hàng hóa h n, ng ầ ủ ố ệ ấ t nh t ki n th a mãn nhu c u c a mình 1 cách t
(cid:0) ạ ắ ạ ị ườ ộ ị ng n i đ a, kích thích các
T o môi tr ấ ệ ả ườ ng c nh tranh gay g t trên th tr ể nhà s n xu t phát tri n và hoàn thi n
(cid:0) ế ướ ả N u các nhà s n xu t trong n
ấ ị ướ ậ ự ứ ạ do giúp nhà kinh doanh bành tr c đã có s c c nh tranh vs hàng hóa n ng ra n ướ c ướ c
ngoài thì chính sách m u d ch t ngoài.
ượ Nh ể : c đi m
(cid:0) ướ ậ ự ế ạ do c nh tranh nên
ị ườ Th t r ế ng trong n ể ơ ề c đi u ti ạ ủ ế ả ở t ch y u b i quy lu t t ủ có th r i vào tình tr ng kh ng ho ng. ề n n kinh t
(cid:0) ố ợ ệ ế ổ Chi phí, phí t n liên quan đ n cán cân thanh toán, vi c làm hay ph i h p thu
nh pậ
(cid:0) ỏ ễ ị ữ ả ướ ứ ạ ắ ủ Nh ng công ty nh d b phá s n tr c s c c nh tranh gay g t c a hàng
ướ hóa n c ngoài
ố Chú ý đ i vs VN:
ả ứ ộ ấ ị ờ ạ do hóa, có m c đ , th i h n nh t đ nh, trên c s ơ ở
ộ ố ế ơ ở ự ả B o h ph i trên c s t ầ ẳ bình đ ng đ i vs các thành ph n kinh t
ả ệ ự ọ ọ ự
ự ạ ộ ệ ậ ị ữ ị do m u d ch vs nh ng do m u d ch vs
ự ạ ữ ậ B o h có ch n l c, không tràn lan: th c hi n t ự ệ ể ả ả ngành kém hi u qu không th c i thi n năng l c c nh tranh; t nh ng ngành có năng l c c nh tranh cao
ứ ả ộ ợ ự Xây d ng các hình th c b o h h p lý
ụ ụ ứ ạ
ắ ơ ở Câu 27: Trình bày ph m vi áp d ng, c s pháp lý, cách th c áp d ng nguyên t c MFN
ụ ạ ơ ở ụ Ph m vi áp d ng C s pháp lý ứ Cách th c áp d ng
ị ụ ng Trong lĩnh v c kinh t ươ ạ ề
ươ ế c kí k t c và
ế ự , ả ng m i, hàng h i (TM th ụ ầ ị hàng hóa, TM d ch v , đ u ệ ư ở ữ , s h u trí tu ) t
ề
ụ
- Áp d ng MFN vô ướ ệ đi u ki n: các n c dành cho nhau MFN mà không kèm theo ệ đi u ki n nào; - Áp d ng MFN có ệ - Hi p đ nh th ệ ạ ượ m i đ ướ ữ gi a các n ị ệ trong hi p đ nh ạ ươ ng m i đó có th ị ả ề đi u kho n quy đ nh ề v MFN
ổ
ứ ậ - Quy đ nh c a các t ủ ị ố ế ch c qu c t
ỏ ố ề đi u ki n:Qu c gia ượ ưở ng MFN c h đ ự ả ấ ph ch p nh n th c ề ữ ệ hi n nh ng đi u ế ặ ề ệ ho c ki n v kinh t ố ị chính tr mà qu c gia ưở cho h ng đòi h i.
ệ ữ ử ự ộ ố ễ ả ự Câu 28. Trình bày th c ti n x lí m i quan h gi a b o h và t do hóa trong
ươ ướ ế ớ ở chính sách th ạ ủ ng m i c a các n c trên th gi i và VN
ế ớ a) Trên th gi i
ả ả ị ự ư ề do hóa TM đ u có u và ộ ậ C chính sách b o h m u d ch và chính sách t
ượ ể nh c đi m riêng.
ự ế ướ ầ ử ụ ề ộ ơ Trên th c t các n c đ u không đ n thu n s d ng m t chính sách nào đó
ư ướ ế ớ ẽ ủ ầ ự nh ng xu h ng c a th gi i s là toàn c u hóa nên chính sách t do v n đ ẫ ượ ư c u
tiên h nơ
ở ỗ ở ề ụ ể ệ ự ữ ữ ư Nh ng m i QG, nh ng ngành ngh c th , vi c d ng lên nh ng hàng rào
ể ả ộ ị ế ế ệ ễ ẫ ấ thu qua và phi thu quan đ b o v ngành sx n i đ a v n đang di n ra r t ph ổ
bi nế
ế ợ ể ả ệ ả ấ ậ ọ V y nên vi c k t h p 2 chính sách này là r t quan tr ng đ đ m b o phát
ố ự ộ ạ huy t t đa tác đ ng tích c c đem l ề i cho n n kinh t ế .
b) Ở ệ Vi t Nam
ề ớ ế ể ậ ộ ớ V i VN,1 n n kinh t đang phát tri n, trong quá trình h i nh p v i kinh t ế ế ớ th gi i
ầ ư chúng ta c n l u ý :
ế ấ ế ự ư ẫ ạ ữ ữ T do hóa TM là xu th t t y u nh ng bên c nh đó v n gi ặ nh ng m t hàng quan
ữ ọ ẻ ị ự ậ ớ tr ng và nh ng ngành còn non tr ủ tránh b s thâu tóm c a các t p đoàn l n trên
TG.
ả ộ ọ ọ B o h 1 cách có ch n l c
ụ ủ ộ ắ Câu 29: Trình bày n i dung và m c đích c a nguyên t c MFN?
ả ờ Tr l i:
ộ ế ư
N i dung: các bên cam k t dành cho nhau nh ng thu n l ơ ư ấ
ậ ợ ẽ ề ậ ợ ợ ộ ả ư ữ ễ
ặ ậ ẩ ố
ả ượ c khác ph i đ ướ ữ i và u đãi không ướ i và u đãi mà m t bên đang và s dành cho b t kì n c ặ i ích u đãi, mi n gi m và đ c quy n mà các thành viên áp ẩ ừ ướ ụ c áp d ng n ẩ c thành viên
ậ ứ ố ướ ệ ẩ ừ ề ậ ữ kém h n nh ng thu n l ứ th u 3 nào (nh ng l ấ ụ d ng đ i vs hàng hóa xu t kh u ho c nh p kh u t ấ vô đi u ki n và ngay l p t c đ i vs hàng hóa xu t kh u sang các n c thành viên khác và nh p kh u t các n
ệ ố ử ạ ườ ạ ẳ ng c nh tranh bình đ ng
M c đích: xóa b s phân bi ệ ụ ẩ ể t đ i x , t o môi tr ể ỏ ự ố ế đ thúc đ y quan h qu c t phát tri n
ụ ộ ắ Câu 30: Trình bày n i dung, m c đích nguyên t c NT?
ộ ụ N i dung M c đích
ệ ư ư ợ
ạ ươ ớ
ẳ ọ - T o s giao l u cũng nh h p tác ạ ự ơ ố ữ gi a các qu c gia v i nhau trên c ở s tôn tr ng và bình đ ng.
- Thông qua các lĩnh v c TM hàng
ự ở ữ ị ụ
ữ ặ ướ ế Các bên tham gia trong quan h kinh t ế ng m i cam k t dành cho hàng hóa, th ư ữ ướ ặ c kia nh ng u công dân ho c công ty n ư ố ị ộ ị ườ đãi trên th tr ng n i đ a gi ng nh ư nh ng u đãi dành cho hàng hóa, công dân c mình. ho c công ty n ệ ề c quy n và
ị
ự ậ ủ
hóa, d ch v hay s h u trí tu , các ậ ượ cá nhân xác l p đ ụ ư ị nghĩa v cũng nh đ a v pháp lý ớ ẳ bình đ ng v i công dân, pháp nhân ơ ở ướ ở ạ i, là c s cho s phát c s t n ư ộ ể tri n cũng nh h i nh p c a các ự ướ ớ c v i khu v c. n
ữ Câu 31. So sánh gi a MFN và NT
Tiêu chí MFN NT
ộ N i dung
ố
ế Các bên cam k t dành ư ậ ợ i và u cho nhau thu n l ữ đãi gi ng nhau gi a các QG.
Các bên cam k t vế ề ậ ợ ệ ạ ư vi c t o u đãi thu n l i cho hàng hóa, công dân, ố ủ cty c a n c khác gi ng ư ướ nh n ướ c mình.
ỏ ự ụ phân bi Xóa b s M c đích
ệ ẩ ạ ự ạ T o s c nh tranh bình ữ ẳ ẳ đ ng đ ng gi a hàng hóa ụ ầ ư ị d ch v và đ u t trong và c.ướ ngoài n
ệ t ườ ố ử ạ ng đ i x , t o ra môi tr ể ẳ ạ c nh tranh bình đ ng đ thúc đ y quan h QT phát tri n.ể
ắ ủ Ngo i lạ ệ ố
ưở ơ ả ế ủ ề
Mua s m chính ph ạ ộ ả CÁc ho t đ ng nh h ng đ n an ninh qu c phòng ề ấ V n đ quy n c b n c a công dân, vđ môi ng,…ườ tr
ạ ế ụ ọ ệ Câu 32: trình bày khái ni m và phân lo i thu quan? Cho ví d minh h a.
ả ờ Tr l i:
ế ạ ế Khái ni m: thu quan là lo i thu đánh vào hàng hóa khi mà hàng hóa đó đi
ủ ệ ổ ả qua lãnh th h i quan c a 1 n ướ c
Phân lo i:ạ
(cid:0) ụ ế Theo m c đích đánh thu :
ụ ế Thu quan tài chính: m c đích tăng thu cho ngân sách nhà n ướ c
ộ ả ộ ị ườ ế ả ộ ị ế ệ ằ ng n i đ a b ng vi c đánh thu cao hàng
Thu quan b o h :b o h th tr ẩ ậ hóa nh p kh u
(cid:0) ố ượ Theo đ i t ế ng đánh thu :
ỗ ơ ế ấ ẩ ẩ ấ ị Thu quan xu t kh u: đánh vào m i đ n v hàng hóa xu t kh u ra n ướ c
ngoài.
ỗ ở ế ẩ ấ Vd: thu xu t kh u g vn là 10%
ỗ ơ ẩ ừ ế ậ ẩ ậ ị Thu quan nh p kh u: đánh vào m i đ n v hàng hóa nh p kh u t bên
ngoài
ế ậ ẩ Vd: thu nh p kh u xăng vào vn 018%
ỗ ơ ị ượ ể ậ ế ả Thu quan quá c nh: đánh vào m i đ n v hàng hóa đ c v n chuy n quá
ổ ả ứ ả c nh qua 1 lãnh th h i quan th 3
ủ ế ả ổ Vd: vn không thu thu quá c nh hàng hóa c a lào qua lãnh th
(cid:0) ươ Theo ph ế ng pháp tính thu :
ự ổ ị c tính n đ nh d a theo kh i l ố ượ ng
Thu quan tính theo s l ủ ọ ng: thu đ ậ ấ ượ ặ ế ho c tr ng l ế ượ ố ượ ẩ ng c a hàng hóa xu t nh p kh u
ế ẩ ở ấ ộ ượ ấ Vd: thu xu t kh u bông n đ đ c đánh theo 15002000 rupee/bao
(356kg)
ế ượ ế ị ủ ầ Thu quan tính theo giá tr :thu đ c tính theo t ỷ ệ l ph n trăm c a giá hàng
ị ủ ừ ặ ệ ế ấ ẩ ạ ả Vd: thu xu t kh u may m c d t kim vn là 2530% gía tr c a t ng lo i s n
ph mẩ
ế ế ợ ố ượ ữ ế ợ ỗ ị Thu quan tính h n h p: thu k t h p gi a giá tr và s l ng hàng hóa
ế ẩ ậ ế Vd: thu nh p kh u ô tô nguyên chi c vào vn là 50% giá bán và 5000usd/ 1
chi cế
(cid:0) ế ứ Theo m c thu :
ẩ ừ ư ế ấ ữ nh ng n ướ c
Thu quan u đãi: áp d ng cho nh ng hàng hóa xu t kh u t ề ế ụ ậ ư ữ ậ ẩ ỏ có ký k t vs nhau th a thu n u đãi v nh p kh u
ụ ế ế ẩ ậ
ng: thu áp d ng cho hàng hóa nh p kh u không có ẩ Thu quan thông th ậ ườ ế ố ữ ề ậ ấ ỏ nh ng th a thu n v thu đ i vs hàng hóa xu t nh p kh u
ế ị
Thu quan t ủ ế ủ ề ị ườ ả ế ậ ướ c, thu ấ ộ ị ng và n n s n xu t n i đ a
ướ ữ ượ ự ệ c quy đ nh trong lu t thu c a các n v :không đ ằ ả ệ ợ ị do chính ph quy đ nh nh m b o v h p lý th tr ấ ừ ộ bên ngoài tr ế c nh ng bi n đ ng x u t
ự ủ ộ ế ẩ ậ ườ ợ ố Câu 33: Tác đ ng tích c c c a thu quan nh p kh u trong tr ng h p qu c gia
nhỏ
ườ ộ ị ủ ế ẫ Thông th ng thu quan NK d n đén giá n i đ a c a hàng NK cao lên, làm
ứ ả ướ ộ ị cho m c tiêu dùng n i đ a gi m đi, sx trong n c có đk tăng lên. Do dó kh i l ố ượ ng
ị ả ớ hàng NK b gi m b t
ườ ướ ượ ợ Ng i sx trong n c đ c l i
ủ ườ ậ ượ ề ả ế Chính ph là ng i nh n đ c kho n thu v thu
ộ ế ẩ ậ ườ ự ủ Câu 34. Phân tích tác đ ng tiêu c c c a thu quan nh p kh u trong tr ợ ng h p
ố ỏ qu c gia nh
ườ ị ệ ệ ạ ả ủ ự ả ậ Ng i tiêu dùng b thi t. Thi ộ t h i tiêu dùng do giá quá cao (h u qu c a s b o h )
ế ự ả ủ ế ệ ẩ ẫ ậ ố ướ Thu quan nh p kh u d n đ n s sx kém hi u qu c a các qu c gia trong n c, gây ra
ữ ả ấ ọ ổ ộ nh ng t n th t hay còn g i là chi phí b o h .
ố ạ ự ậ ừ ườ ộ ị ườ Có s phân ph i l i thu nh p t ng i tiêu dùng sp n i đ a sang ng i sx trong n ướ c
ố ạ ự ờ ố ư ừ ủ ố ồ đ ng th i cũng có s phân ph i l i các nhân t d th a c a 1 QG sang các nhân t khan
ế ủ hi m c a QG đó.
ự ế ễ ạ ẩ ạ ạ
ụ ở ệ Câu 35: So sánh h n ng ch nh p kh u và h n ng ch thu quan? Th c ti n áp ệ d ng 2 bi n pháp này ậ ạ VN hi n nay ntn?
ả ờ Tr l i:
ố Gi ng nhau:
ế ệ ẩ ả ậ Bi n pháp qu n lý nh p kh u phi thu quan
ế ươ ạ ạ ằ ậ ẩ ộ H n ch th ng m i b ng tác đ ng làm tăng giá hàng nh p kh u
Khác nhau:
ế ạ ạ ạ ạ ậ Tiêu chí H n ng ch thu quan ẩ H n ng ch nh p kh u
ứ ộ Làm tăng giá hàng NK
ộ ế M c đ tác đ ng đ n ộ ị giá n i đ a
ng kinh t
ưở ạ ế
ụ ộ
Làm tăng giá hàng nh p ậ ứ ộ ẩ kh u. Tuy nhiên m c đ ả ế ủ nh h c a ạ h n ng ch thu quan ị ế n u xác đ nh 1 cách chính xác thì ph thu c vào:
Giá th ế
iớ
Nhu c u ầ ướ c đs hàng ẩ
Quy mô
Chênh l chệ
ế ấ ữ
gi trog n ậ nh p kh u HNTQ gi a thu su t trong và ngoài HN
ế ố ượ ố ế ệ Kh ng ch s l ng NK ố Không kh ng ch sl Bi n pháp kh ng ch ế
ố ượ ng ị đ nh l
ạ Kh năng t o ngu n thu Có t oạ Không t oạ
ả ngân sách nhà n ồ cướ
ử ụ ể Quan đi m WTO Cho phép s d ng
ị
ử ụ Không cho phép s d ng ệ vì là bi n pháp đ nh ngượ l
ự ễ ụ Th c ti n áp d ng:
ụ ạ ậ ạ ẩ H n ng ch nh p kh u: không áp d ng
ế ặ ạ ạ ườ ứ ố ố H n ng ch thu quan: 4 m t hàng (đ ng, mu i, tr ng, thu c lá nguyên
li u)ệ
ự ệ ạ ế ạ ệ Câu 36: Bi n pháp t nguy n h n ch XK (VER) là gì? T i sao QG XK l ạ ự i t
ệ ế ạ nguy n h n ch XK?
ẩ ự ế ạ ấ ậ ươ ướ ữ ng gi a n ấ c xu t H n ch xu t kh u t nguy n ỏ ệ VER là th a thu n song ph
ẩ ướ ề ớ ạ ố ậ ẩ ủ ặ ấ ộ kh u và n c nh p kh u v gi i h n t i đa c a m t m t hàng nào đó xu t kh u t ẩ ừ ộ m t
ướ ướ ữ ệ ằ ươ ướ ậ n c vào n ừ c kia nh m ngăn ng a nh ng bi n pháp th ạ ng m i mà n ẩ c nh p kh u
ể ặ có th đ t ra.
ướ ầ ướ ế ạ ướ ẽ ự ế N c NK yêu c u n c XK h n ch bán hàng sang n c NK n u không thì s th c thi
ệ ả bi n pháp tr đũa
ướ ồ ự ạ ế ướ ầ N c XK đ ng ý và t h n ch hàng XK sang n c yêu c u
ướ ồ ự ế ệ ạ ự ụ ệ ươ Khi 2 n c đ ng ý th c hi n BP h n ch XK t ẽ nguy n, nó s có tác d ng t ng t ự ư nh
ạ ệ ạ ườ ả ộ ẩ ậ ạ h n ng ch là gây thi t h i cho ng i tiêu dùng và b o h sx t ạ ướ i n c nh p kh u.
ố ẩ ấ ự ế ấ ệ ở ệ ạ ự ẩ : T nguy n ỉ ể đây ch hi u Qu c gia xu t kh u “t nguy n” h n ch xu t kh u
ươ ẩ ự ự ế ệ ấ ườ theo nghĩa t ng đ i. ạ ố Th c hi n các h n ch xu t kh u t ệ nguy n th ự ng là do áp l c
ướ ậ ẩ ở ỉ ướ ề ẩ ấ ấ ừ t phía n c nh p kh u; nó ch là b i vì các n ể c xu t kh u có th tìm th y đi u này
ướ ể ậ ậ ẩ ố ộ ơ ế ơ ạ h n ch h n các n ả ề c nh p kh u có th thành l p nhi u h n mong mu n m t rào c n
ươ ế ặ ạ ạ ấ ệ th ng m i thay th duy nh t. Ngoài ra, không có c nh tranh, đ c bi t là ngành công
ộ ạ ể ế ệ ề ấ ấ ộ ẩ ẩ nghi p đ c quy n nhóm, các công ty xu t kh u có th đàm phán m t h n ch xu t kh u
ệ ấ ợ ự ự ế ạ ẩ ọ ự ệ ự t nguy n tìm th y có l ấ i cho h , khi h n ch xu t kh u nó th c s là "t nguy n".
ả ờ ể ả Câu tr l i khác, đ tham kh o:
ự ệ ế Nguyên nhân QG XK t ạ nguy n h n ch NK :
ế ằ ợ ộ Nh m tránh các cu c chi n tm không có l i cho đôi bên.
ườ ể ườ ể Bên XK th ng là QG đang phát tri n và bên NK th ng là QG phát tri n. Thông qua
đàm phán 2 bên.
ẽ ợ ế ạ ự QGXK s có l ẽ i ích là giá hàng hóa XK s tăng lên do h n ch XK t ệ nguy n
ạ ấ ệ ậ ấ ạ ẩ Câu 37. Trình bày khái ni m, phân lo i gi y phép nh p kh u. Lo i gi y phép nào
ụ ế ạ ẩ ậ có tác d ng h n ch nh p kh u?
ấ ờ ậ ấ ề ủ ơ ướ ẩ do c quan có th m quy n c a 1 n ặ c cho phép m t a) Gi y phép nh p kh u ẩ là gi y t
ấ ị ượ ư ổ ướ ạ ấ hàng nh t đ nh đ c đ a vào lãnh th n c đó. Có 2 lo i gi y phép NK: GPNK t ự ộ đ ng
ự ộ và không t đ ng
ậ ứ ự ả ố ớ ự ộ là văn b n cho phép th c hi n ngay l p t c không có đk gì đ i v i ệ
GPNK t ơ đ ng ấ ườ ng i làm đ n xin gi y phép
ự ệ ả ườ ứ GPNK không t đ ng i NK đáp ng đ ượ c ự ộ là văn b n cho phép th c hi n khi ng
ấ ị các đk nh t đ nh
ự ộ ế ạ ượ ụ ạ , đ c áp d ng cho các lo i hàng hóa b) GPNK không t ụ đ ng có tác d ng h n ch NK
ụ ộ ượ ấ ự ộ không thu c danh m c hàng hóa đ c c p phép NK t đ ng.
ề ệ ụ ố ệ Câu 38: Trình bày các đi u ki n áp d ng bi n pháp ch ng bán phá giá hàng hóa?
ả ờ Tr l i:
ụ ề ệ Đi u ki n áp d ng
(cid:0) ậ ẩ Hàng nh p kh u có bán phá giá
(cid:0) ấ ả ươ ả ẩ c nh p kh u b thi t h i đáng k ng t
ự ở ướ n ả ệ ạ ầ Ngành s n xu t s n ph m t t h i v t ch t nh gi m giá, suy gi m th c t ể ẩ ậ ị ả ề ị ự ế ề ẩ , ti m n v th ph n và s n
ư ả ậ ệ ấ ệ ạ ậ ( thi ấ xu t, doanh thu, l ấ ợ i nhu n, m t vi c làm,…)
(cid:0) ả ữ ệ ệ ậ ẩ ố Có m i quan h nhân qu gi a vi c hàng nh p kh u bán phá giá và thi ệ t
ạ h i nói trên
ố ạ ộ ướ ủ ệ ả ẩ ố là ch ng l i vi c bán s n ph m c a m t n ộ c sang m t Câu 39: Ch ng bán phá giá
ướ ấ ơ ớ ườ ủ ấ ẩ n c khác v i giá th p h n giá bán thong th ng c a hàng hóa đó t ạ ướ i n c xu t kh u.
ủ ệ ụ ố ệ ệ ố các bi n pháp ch ng phá Ý nghĩa c a vi c áp d ng các bi n pháp ch ng bán phá giá:
ố ớ ướ ế ề ư ụ ế ầ ố giá nh áp d ng thu ch ng bán phá giá; yêu c u cam k t v giá đ i v i n ấ c xu t
ụ ề ẩ ằ ố ạ ự ả ữ ặ ưở ớ ự kh u… đ u nh m m c đích ch ng l i nh ng m t tiêu c c nh h ng t ể i s phát tri n
ư ị ướ ậ ề ế ầ ẩ ấ ộ ị kinh t ế ủ ướ c a n ẩ c nh p kh u nh b n c xu t kh u đ c chi m v giá và th ph n, gây ra
ệ ạ ấ ả ả ướ ể ố thi t h i và ngăn c n các ngành s n xu t trong n ệ c phát tri n. Các bi n pháp ch ng bán
ượ ụ ụ ạ ặ ằ phá giá đ ạ c áp d ng cũng nh m m c đích ngăn ch n tính c nh tranh không lành m nh
ệ ệ ả ướ ự ể ẩ ậ ế ổ ị ằ b ng vi c bán phá giá, b o v cho n c nh p kh u, duy trì s phát tri n kinh t n đ nh
ể ố cho các qu c gia kém phát tri n.
ề ị ế ị ườ ợ ấ ợ Câu 40. VN b coi là n n kinh t phi th tr ng thì có l i hay b t l i cho VN trong
ụ ệ ố các v ki n ch ng bán phá giá? Vì sao?
ề ị ế ị ườ ượ ạ ị VN b coi là 1 n n kinh t phi th tr ng đ c các chuyên gia và nhà ho ch đ nh
ấ ợ ụ ệ chính sách coi là 1 b t l i cho VN trong các v ki n bán phá giá.
ả ể ầ ắ ị Gi i thích ả : Theo nguyên t c, đ xác đ nh sp NK có bán phá giá hay không c n ph i
ủ ượ ẩ ậ ị ườ ủ so sánh giá c a sp đó đ c bán ở ướ n ớ c nh p kh u v i giá tr thông th ng c a sp khi
ườ ộ ị ướ ỉ ượ ư ề bán cho ng i tiêu dùng ở ị ườ th tr ng n i đ a n c XK. Nh ng đi u này ch đ c áp
ấ ứ ừ ướ ụ d ng cho sp có xu t x t các n ề c có n n kinh t ế ị ườ th tr ố ớ ng. Còn đ i v i hàng hóa
ấ ứ ừ ề ể NK có xu t x t các QG không có n n kinh t ế ị ườ th tr ử ụ ng thì có th không s d ng
ị ườ ứ ể ị ể ộ các cách th c nói trên đ xác đ nh giá th tr ng đ xđ biên đ phá giá. Khi đó giá tr ị
ườ ượ ớ ả ủ ướ ẩ ằ ứ thông th ủ ng c a sp đ c xđ b ng cachso sánh v i s n ph m c a n c th 3 có trình
ể ươ ự ẽ ẫ ớ ề ệ ạ ộ ị ộ đ phát tri n t ng t . Đi u đó s d n t i biên đ phá giá b phóng đ i qua vi c làm
ườ ả ạ ườ ướ ị tăng giá tr thông th ng 1 cách gi t o . Thông th ủ ng giá c a sp n ứ c th 3 đ ượ c
ể ọ ườ ượ ả ấ ở ị ơ ề ch n đ so sánh th ơ ng cao h n giá sp đ c s n xu t QG b đ n. Đi u này đ ượ c
ụ ệ ị ơ ứ ch ng minh trong các v ki n mà VN là b đ n.
ự ế ở ơ ở Vd: trong th c t , giá cá basa Bănglađét là cao h n VN, giày da do Braxin sx
ị ệ ụ ế ả ơ có giá thành cao h n do VN sx… k t qu là trong các v hàng VN b ki n bán phá giá
ườ ở ướ n ộ c ngoài thì biên đ bán phá giá th ấ ng là r t cao.
ệ ả ậ ươ ố ế ố ạ ng m i qu c t ? Nêu 1 s rào
ỹ ụ ọ ể ậ ỹ ề Câu 41: Khái ni m v rào c n k thu t trong th ả c n k thu t chú y u và cho ví d minh h a.
ả ờ Tr l i:
ộ ậ ậ ộ ị
ứ ả ẩ ỹ ư ả ẩ ướ ề ầ ậ
ạ ẩ ẩ
ế ẩ ượ ậ - ệ Khái ni m: rào c n k thu t trong tmqt là m t hình th c b o h m u d ch, ệ ậ c nh p kh u đ a ra các yêu c u v tiêu chu n đv hàng hóa nh p qua vi c n ắ ể ậ ế ứ kh u h t s c kh t khe. N u hàng nh p kh u không đ t 1 trong các tiêu chu n k ị ườ ề trên đ u ko đ c nh p kh u vào 1 th tr ẩ ng nào đó.
- ủ ế ố ả 1 s rào c n ch y u:
(cid:0) ố ậ ủ ỉ ế ị ệ ươ ậ ả ệ Ch tiêu, thông s v n hành c a máy móc , thi t b công ngh , ph ng ti n v n t i
(cid:0) ượ ẩ ấ ả Hàm l ng các ch t trong s n ph m
(cid:0) ự ẩ ắ
ả ệ V sinh an toàn th c ph m (ch tiêu c m quan, màu s c, mùi v ,tr ng thái t ủ ỉ ư ọ ị ạ ượ ỉ ỉ ự ng kháng
nhiên c a sp, ch tiêu hàng hóa nh đ pH, ch tiêu vi sinh: hàm l khu n)ẩ
(cid:0) ử ụ ư ụ ụ ụ ế ồ An toàn trong s d ng : đ gia d ng nh d ng c làm b p, bàn là,…
(cid:0) ấ ượ Ch t l ng hàng hóa
(cid:0) ườ ắ ẩ ỹ ỉ ậ ng sinh thái. Vd: M ch nh p kh u tôm đánh b t mà ko
ổ ệ ả B o v môi tr ể ạ ế làm t n h i đ n loài rùa bi n
(cid:0) Nhãn mác, bao bì đóng gói
(cid:0) ộ ử ụ ộ ộ Đk lao đ ng: không s d ng lao đ ng tr em, ánh sáng, an toàn lao đ ng có
ứ ệ ượ ẻ ư c đáp ng không ( nh trong hàng d t may). đ
ợ ấ ộ ẩ ấ ủ Câu 42: Tác đ ng c a tr c p xu t kh u
ợ ấ ấ ợ ấ ụ ế ặ ẩ ằ ạ ạ ẩ là lo i tr c p nh m m c đích khuy n khích ho c đ y m nh Tr c p xu t kh u
ấ ẩ ượ ợ ấ ụ ạ ả ị ườ ướ xu t kh u. Hàng hóa đ c tr c p ph i là hàng hóa tiêu th t i th tr ng n c ngoài.
ệ ợ ấ ộ ị ư ị ả ệ ấ ả ơ Doanh nghi p tr c p ph i là doanh nghi p n i đ a, u tiên các đ n v s n xu t hàng
ủ ả ỹ ệ nông s n, th công m ngh .
Tác đ ngộ Tích c cự Tiêu c cự
c tr
ị ượ ị ườ Gía c a hàng hóa đ ấ ở ấ ng xu t ng n i th tr
ạ ẩ Đ y m nh và m ườ ộ r ng th tr kh uẩ
ợ ả ệ ạ ạ ế Tác đông đ iố ướ ế ớ c ti n v i n ấ ợ ấ hành tr c p xu t kh u:ẩ
ả
ẩ ấ
ẩ ượ i th C i thi n l ẩ ạ ấ c nh tranh xu t kh u ẩ ầ Th ph n s n ph m ủ ướ ấ c xu t ở ộ c m r ng ị lien quan c a n kh u đ ả ợ ấ c p xu t kh u lâu t ngân sách chính ph
ỷ ủ ậ su t m u
ợ ấ ủ ợ ấ c p ướ ạ ẩ xu t kh u bán t c ủ ơ ấ ngoài th p h n giá c a chính hàng hóa ộ ị ị ườ ng n i đ a>c nh tranh đó t i th tr ượ ạ không lành m nh , l ng hàng hóa ụ ộ ị tiêu th n i đ a gi m sút ổ Theo đu i tr ệ ạ dài làm c n ki ợ ấ Tr c p XK làm cho t ủ ướ ị d ch c a n
ấ ả ị c tr c p b suy gi m ơ ộ ượ ầ ư c đ u t phát
ế
ư ng nh khai ể ẩ ấ ng xu t kh u đ
ả Ngăn c n c h i đ ể ủ tri n c a các ngành khác ẫ D n đ n các hi n t ố kh ng, khai man l ợ ấ ượ ưở c h đ ệ ượ ượ ng tr c p
ườ ẩ ả Ng
ẩ ấ ả ậ
ẩ ị ữ ố ộ Tác đ ng đ i ậ ướ c nh p ượ c ợ c khác tr ồ ử ụ ầ ố ẩ ớ v i n ẩ kh u hàng đ ướ n ấ ấ c p xu t kh u ấ
ầ
ưở
i tiêu dùng và các ngành công nghi pệ ữ ạ h ngu n ( nh ng ngành s d ng hàng hóa đó làm đ u vào trong ấ ẩ quá trình xu t kh u ) ợ ượ ưở i do mua đ c h ng l ẻ ớ ượ c hàng v i giá r đ h nơ ươ Ngành s n xu t s n ph m t ng ợ ượ ự ớ ả t v i s n ph m nh p kh u đ c tr ự ấ ẽ ặ c p s g p khó khăn do b tăng áp l c ơ ế ẫ ạ c nh tranh, d n đ n nh ng nguy c ả ượ ả ề v suy gi m s n l ng, doanh s bán, ồ ỉ ấ ậ ợ i nhu n, năng su t, t su t thu h i l ả ị ẹ ầ ự ự ố , s thu h p th ph n, gi m v n đ u t ả ộ ố ng, kh năng thu hút t c đ tăng tr v n…ố
ướ ậ Hàng nh p kh u đ ợ ấ ẽ ị ườ ng n
ng bình th ẩ ượ ướ c ngoài c n ạ tr c p s chèn ép giá c nh tranh trên ả ẩ ậ th tr c nh p kh u, ngăn c n không cho giá tăng lên theo quy lu tậ ườ th tr
ế ể
ượ
ả ả
ủ ẩ ậ
ị ườ ng ệ ậ Có th làm vô hi u hóa thu nh p ẩ ợ ấ ẩ c tr c p kh u đánh lên s n ph m đ ụ ộ ộ > tác đ ng b o h thong qua c c ị ướ thu quan c a n c nh p kh u b tri ế ệ t tiêu
ợ ế ạ Tăng l
ộ ố Tác đ ng đ i ứ c th ba ớ ướ v i n
ủ
ị ườ ươ ướ c
ợ ạ ủ i th c nh tranh c a hàng ợ ớ ượ c tr XKTC so v i hàng XK ko đ ị ườ ướ ấ ủ ng c khác vào th tr c p c a các n ả ướ ứ th ba và ngăn c n XK c a các n c ng này khác vào th tr ạ ủ ng m i c a các n L i ích th ạ ị ổ XK c nh tranh b t n h i
ủ ị ụ ụ ọ ặ Câu 43. Phân tích các đ c tính c a d ch v . Cho ví d minh h a.
ệ ữ a) Tính vô hình (tính không hi n h u)
ể ệ ở ữ ệ ấ ỗ Không có hình hài hi n h u (vô hình) th hi n ể ch không th nhìn th y, s ờ
ử ị ụ ướ ế ể ằ ắ n m, n m ng i d ch v tr ẩ c khi tiêu dùng, không th đánh giá b ng các tiêu chu n
ậ ườ kĩ thu t thông th ng.
ể ắ ủ ử ế ạ VD: b n không th n m , n m, ng i dv chăm sóc khách hàng c a viettel, dv đó cũng
ế ể ậ ẩ ằ ườ không th đong đ m b ng các tiêu chu n kĩ thu t thông th ng,…
ấ ượ ể ự ế ử ụ ế Không th đánh giá ch t l ng dv n u không tr c ti p s d ng
ể ạ ượ ẹ ở ẩ ỹ ệ ư ố VD: b n không th đánh giá đ c dv làm đ p th m m vi n Nh Ý có t t hay
ư ạ ế ự ế ử ụ . không n u nh b n không tr c ti p s d ng
ố ườ ư ữ ợ Nh ng theo 1 s tr ng h p thì sp dv có tính h u hình.
ư ộ ế ế ả ẽ ữ ủ ế VD: m t ki n trúc s thi t k 1 ngôi nhà thì sp c a dv là b n v có tính h u hình.
b)Tính không tách r iờ
ờ ạ ễ ấ ồ ể ờ ử ụ Quá trình cung c p và s d ng dv di n ra đ ng th i t i cùng 1 th i đi m
ư ấ ứ ườ ấ VD: chuyên viên t ỏ v n s c kh e cho 1 ng i thì khi chuyên viên cung c p dv t ư
ờ ườ ậ ư ấ ườ ồ ấ v n thì đ ng th i ng i nh n t v n cũng đang tiêu dùng dv, ng i massage và ng ườ i
ượ ấ ậ ạ đ c massage cùng cung c p và nh n dv t ờ i cùng 1 th i gian,…
ể ệ ề ấ ớ ượ ệ Tuy nhiên hi n nay v i công ngh phát tri n thì có r t nhi u dv đ ứ c cung ng và
ồ ờ tiêu dùng không đ ng th i
ạ ọ ư ấ VD: D y h c qua email, t v n qua email,…
ấ ữ ượ c)Tính không c t tr đ c
ề ơ ả ệ ễ ề ắ ấ ồ ờ ớ V c b n thì vi c cung c p và tiêu dùng dv di n ra đ ng th i, g n li n v i nhau, do
ể đó không th mang hàng hóa đi c t tr đ ấ ữ ượ . c
ể VD: không th sx dv massage tr ướ ể ấ ữ ượ c đ c t tr đ c,…
ồ ấ d)Tính không đ ng nh t
ự ở ỗ ố ệ ề M i khách hàng có s thích, thói quen không gi ng nhau do s khác bi ự t v khu v c
ự ả ưở ủ ề ự ề ị đ a lí, s nh h ng c a các n n văn hóa khác nhau t ớ ố i l i sông, s khác nhau v tâm
ệ ử ụ ề ầ ữ ệ ầ ả ọ sinh lí, kinh nghi m tr i qua vi c s d ng nhi u l n nên h có nh ng yêu c u, đánh giá
ể ấ ượ ằ ể ư ậ ề ấ ượ v ch t l ừ ng dv khác nhau. T đó có th th y đ ể c r ng th t khó đ có th đ a ra tiêu
ẩ ườ ị chu n chung cho 1 sp dv (dv th ng b cá nhân hóa).
ệ ễ ể ạ ổ VD: cùng đi xem 1 bu i hòa nh c, cùng 1 ngh sĩ bi u di n, cùng đk h ưở g thụ n
ư ể ớ ổ ườ ớ ườ ạ nh ng bu i hòa nh c có th hay v i ng i này và không hay v i ng i khác,…
ươ ấ ị ủ ứ ụ ị ng th c cung c p d ch v theo quy đ nh c a WTO. Cho
ụ Câu 44: Phân tích các ph ọ ví d minh h a.
ả ờ Tr l i:
ệ ấ lãnh th n
ị ươ ỉ
ụ
ặ ạ ướ i n ườ ể ể ị ự ủ ể ị ổ ướ c ả ng th c này ch có b n ậ c đc nh n i tiêu dùng và
ườ ấ ới: tmdv là vi c cung c p d ch v t ụ ừ ứ Cung ng qua biên gi ứ ổ ướ c thành viên khác. Trong ph thành viên sang lãnh th n ấ ườ ụ ị i cung c p d ch v ko có m t t thân d ch v di chuy n và ng ụ ự ụ ộ ậ ị d ch v , s di chuy n d ch v đ c l p vs s di chuy n c a ng i cung c p. ng
ụ ị ụ ư ấ ậ ả ệ ố ế Ví d : d ch v t ạ v n qua đi n tho i, fax, email, v n t i qu c t ,…
ứ ươ : ng Ph
c ngoài ụ ạ ở ướ n ị
i tiêu dùng c a 1 n ướ ổ ủ ở ườ ổ ườ i lãnh th c a 1 n i tiêu dùng ủ ướ c thành c thành viên khác. ngoài lãnh th mà
ụ ượ ườ ườ ư ng th c tiêu dùng ả ủ ọ viên (or tài s n c a h ) tiêu dùng d ch v t ị Nói cách khác, d ch v đ i tiêu dùng đó th ng ấ c cung c p cho ng ng xuyên c trú
ướ ữ ệ ố ế ữ ữ ể ị c ngoài, ch a b nh ở ướ n c ngoài, s a ch a tàu bi n, máy bay qu c t , du
Vd: du l ch n h c,…ọ
ệ ươ ng m i
ướ ướ ụ ở
ầ ư ự ế ế ế ố ậ c ngoài thành l p chi nhanh, góp v n liên ướ ấ c 1 n c ngoài,… đ cung c p d ch v ị ườ ế ng ị tr c ti p đ n th tr
ạ : 1 cty n Hi n di n th ể ố ậ doanh ho c thành l p cty 100% v n n ự khác. Ph ng th c này liên quan tr c ti p đ n đ u t ướ n ệ ặ ươ c khác, thi ứ ế ậ t l p kinh doanh.
ạ ụ ể ị ị m chi nhanh t ề i vn, các cty du l ch d ch v chuy n phát ti n,
ư ở ố ế ở Vd: các ngân hàng qu c t th tín m chi nhánh tai vn,…
ướ
ự ệ ể ướ
ế ủ : s hi n di n tr c ti p c a cá nhân 1 n ề ụ ấ ệ ấ ế ướ ự ị ụ ở ướ n
ự ệ ủ ệ c thành Hi n di n c a cá nhân ị ạ i 1 n c thành viên khác đ cung c p d ch v . Đi u này có nghĩa là các cá viên t ộ ậ ủ nhân đ c l p c a 1 n c thành c thành viên tr c ti p sang cung c p d ch v viên khác.
ừ ườ ư ấ ự ệ vn qua lào ch a b nh cho ng ậ ư i lào, lu t s , nhà t ế v n, ngh sĩ tr c ti p
ướ ụ ể ấ ữ ệ ị Vd: bác sĩ t sang n c khác đ cung c p d ch v ,…
ệ ị ộ ắ ị Câu 45: N i dung nguyên t c MFN và NT quy đ nh trong Hi p đ nh GATS và
WTO:
ắ Nguyên t c MFN:
Trong WTO Trong GATS
ỗ ậ ứ
ắ ấ ủ ệ ụ
ế
ơ ị ự ụ ủ ộ
ậ ợ ư ậ ợ ư ộ
ứ ụ ươ ấ ng t
ấ ế ướ ả M i thành viên ph i ngay l p t c và vô ị ề đi u ki n dành cho d ch v và nhà cung ấ ấ c p d ch v c a b t kì thành viên nào ậ ợ ơ khác s đãi ng không kém thu n l i h n ị ự s đãi ng mà thành viên đó dành cho d ch ự ủ ị ụ v và nhà cung c p d ch v t c a ấ b t kì n c nào khác.
ự ư ả
ướ ọ ắ MFN là nguyên t c pháp lý quan tr ng ác nh t c a WTO. Theo nguyên t c này, c ữ thành viên cam k t dành cho nhau nh ng ữ i, u đãi không kém h n nh ng thu n l ỗ i, u đãi mà m i bên đã, đang và thu n l ộ ẽ Có s dành cho b t kì m t bên th ba nào. ộ ộ ướ ể ể th hi u là n u m t n c dành cho m t ộ ự ư ướ c thành viên m t s u đãi nào đó thì n ướ n c này cũng ph i dành s u đãi đó cho ấ ả c thành viên khác. t c các n t
ộ ố ắ Nguyên t c đãi ng qu c gia NT:
Trong WTO Trong GATS
ế ị ị ả
ặ ị ấ ấ
ị ườ ộ ự
ủ ướ ị ng n i đ a gi ng nh ị u đãi trên th tr ữ ố ụ
ư ặ ườ ị ụ Cam k t dành cho hàng hóa, d ch v , ữ c kia nh ng công dân ho c công ty c a n ư ư nh ng u đãi cho hàng hóa, d ch v , công ủ ướ dân ho c công ty c a n c mình. ấ i cung c p d ch v
ụ ỗ M i thành viên ph i dành cho d ch v và ụ ủ ườ i cung c p d ch v c a b t kì thành ng ậ ộ viên nào khác s đãi ng không kém thu n ợ ơ ự ộ i h n s đãi ng mà thành viên đó dành l ụ ụ ị cho d ch v và ng ự ủ ươ t ng t c a chính mình.
ữ ướ ể ủ ươ ạ ị Câu 46. Phân tích nh ng xu h ng phát tri n c a Th ụ ố ng m i d ch v qu c
.ế t
ỉ ở ạ ậ ị ườ ữ ệ ấ Trong vòng 2 th p k tr l i đây, trên th tr ng dv TG xu t hi n nh ng xu h ướ ng
sau:
ổ ị ướ ng ngày càng tăng *T ng giá tr TMDV QT có xu h
ố ộ ưở ộ ưở ơ ố ng cao (cao h n t c đ tăng tr ng kinh TM hàng hóa và dv có t c đ tăng tr
t ). ế
ọ ườ TMDV ngày càng có vai trò quan trò quan tr ng và th ng xuyên tăng tr ưở ng
ấ ầ nhanh g p 2 l n TMHH
ệ ượ ế ẫ Nguyên nhân d n đ n hi n t ng này:
ể ủ ẩ ự ả ượ +CM KHKT thúc đ y s phát tri n c a ngành DV, làm tăng s n l ng trong ngành
ư ẫ ở ộ ệ ề ế ạ ả ấ ớ này cũng nh d n đ n xu t hi n nhi u lo i hình dv m i, m r ng kh năng tiêu dùng dv.
ưở ề ướ ờ ố +Chu kì tăng tr ng kinh t ế ở nhi u n c làm đ i s ng nhân dân tăng cao.
ị ườ ệ ệ ề ổ ố +TMHHQT,các quan h QT v trao đ i công ngh , th tr ộ ứ ng v n, s c lao đ ng
ạ ể phát tri n m nh.
ơ ấ *C c u TMDV:
ự ổ ướ ỉ ọ ậ ả ả ự gi m t tr ng dv v n t i và tàu bi n ng ố ể (1 lĩnh v c th ng Có s thay đ i theo h
ị ườ ướ ậ ệ ỉ ọ lĩnh th tr ng tr ả c kia). Nguyên nhân là do t tr ng hàng nguyên v t li u thô gi m
ỉ ọ ạ ị ậ m nh trong TMQT. Trong khi đó, t tr ng dv du l ch tăng trong XK dv do thu nh p
ơ ở ạ ầ ư ể ị ươ ạ dân c tăng, c s h t ng du l ch phát tri n và các ph ệ ng ti n đi l i ngày càng
ệ ạ ượ ệ ệ ầ ả ờ ạ ủ hi n đ i, đ c hoàn thi n, nh đó c i thi n nhu c u đi l ư i c a dân c .
ỉ ọ ủ ễ Ngoài ra t tr ng c a nhóm dv tài chính, máy tính thông tin, vi n thông có xu
ướ h ng tăng
ề ơ ấ ị *V c c u đ a lí
ướ ế ể ổ ượ ẫ c CN phát tri n chi m 90% t ng l ng XK dv toàn TG và v n là Nhóm các n
ỉ ọ ữ ướ ượ ỉ ọ ủ ủ ế nh ng nhà XNK ch y u. T tr ng nhóm n c này trong TMDV v t t tr ng c a chúng
trong TMHH.
ỉ ọ ướ ể ề ế ể ổ T tr ng các n c đang phát tri n và các n n kinh t chuy n đ i trong TMDV th ế
ớ gi i ngày càng tăng.
ướ ự ễ ầ ng t do hóa TMDV di n ra trên quy mô toàn c u * Xu h
ế ủ ạ ẽ ắ ự ả T do hóa TM là xu th ch đ o trong TMQT. Trong đó các QG s c t gi m và
ế ớ ế ế ắ ả ỏ ồ ti n t ả i xóa b các rào c n TM, bao g m c t gi m thu quan và hàng rào phi thu quan,
ỏ ệ ố ử ạ ậ ạ ẳ ằ ạ ườ xóa b phân bi t đ i x , t o l p c nh tranh bình đ ng nh m t o ra môi tr ng thu n l ậ ợ i
cho TM phát tri n.ể
ẽ ẫ ồ ạ ớ ứ ề ệ ả ộ ơ B o h TM s v n t n t i v i nhi u hình th c tinh vi khó phát hi n h n
ớ ự ề ầ ắ ẽ ượ Toàn c u hóa g n li n v i t do hóa s ngày càng đ c gia tăng v i s l ớ ố ượ ng
ậ ỏ ự ấ các th a thu n TM t ọ do đang tăng lên nhanh chóng cho th y vai trò ngày càng quan tr ng
ự ế ổ ứ ầ ủ c a các liên k t QT trên TG và khu v c, các t ch c toàn c u(WTO).
ệ ố ủ ố ệ Câu 47: phân tích vai trò c a tmdvqt trong h th ng các m i quan h KTQT.
ả ờ Tr l i:
- ể ẩ TMDV thúc đ y tmhh phát tri n:
ị ườ ự ị ng th gi
ng và ch t l ả ự ố ượ ệ ả ướ ả ớ ể ư Đ đ a hàng hóa ra th tr ụ ắ ầ ừ v b t đ u t ụ ậ ư ị nh d ch v h u mãi. S l ớ ẽ s có ý nghĩa l m t ủ ỏ ớ ố ượ ng l n d ch ị ườ ể ở khâu phân tích, nghiên c u th tr khâu chuy n hàng hóa ng dv tham gia vào sx và tiêu dùng hàng hóa c ngoài. ế ớ i đòi h i có s tham gia c a kh i l ứ ế ng và k t thúc ấ ượ i vi c đ m b o s thành công cu hàng hóa ở ị ườ th tr ng n
ơ ấ ầ ư ầ ị ế ớ ể Tmdv góp ph n chuy n d ch c c u đ u t trên th gi i
ị ụ ậ ả
ỷ ấ ợ su t l ừ ấ ể ị ị
ẩ ạ ố i nhu n so vs các ngành s n xu t khác nên ơ ẩ ầ ng v n cũng góp ph n đ y m nh phát
Do ngành d ch v ngày càng tăng vè t ụ ế ầ ư ự tr c ti p đs các ngành d ch v ko ng ng tăng lên. TMDV thúc đ y chuy n d ch c đ u t ị ườ ể ủ ượ ạ ự ầ ư ấ c l i s phát tri n c a th tr thì ng c u đ u t ế ớ ị ể ủ tri n c a th truòng dv th gi i.
ệ ề
ng vi c làm l n cho n n kinh t ấ ế toàn c u, kéo theo s ề ầ ả ắ ấ
ố ượ ạ Tmdv t o ra s l ả ể ủ ể ặ ề ể ấ
ầ ế ượ ể ự ớ phát tri n c a ngành s n xu t dv do đ c thù c a DV (g n li n vs s n xu t) mà khi sx phát tri n thì hi n nhiên nhu c u v lao đ ng trong ngành cũng tăng, nh t là đv dv máy móc không th thay th đ ủ ộ c trong quá trình sx.
ệ ầ ư ố ế : qu c t Câu 48: Phân tích khái ni m đ u t
ầ ư ố ế ứ ủ ễ ể ệ ộ Đ u t qu c t là m t hình th c c a QHKTQT, trong đó di n ra vi c di chuy n các
ươ ầ ư ữ ủ ể ủ ế ớ ể ế ệ ạ ph ng ti n đ u t gi a các ch th c a QHKTQT trên ph m vi th gi i đ ti n hành
ạ ộ ạ ộ ụ ằ ợ ậ các ho t đ ng kinh doanh và các ho t đ ng khác, nh m m c đích thu l ặ ạ i nhu n ho c đ t
ượ ữ ế đ ụ c nh ng m c tiêu kinh t ộ xã h i khác.
ủ ể ủ ầ ư ộ ổ ứ ổ ứ ủ Ch th c a ĐTQT: là nhà đ u t thu c các t ch c KT,t ch c QT,Chính ph các QG
ư ỉ ọ ấ và tp t nhân ( t tr ng cao nh t)
ươ ầ ư ệ ể ồ ạ ệ ạ ậ ữ ộ ị ệ ề Ph ng ti n đ u t : là khách th g n ngo i t m nh và ti n n i đ a, hi n v t h u hình,
ầ ư ộ ệ ứ hàng háo vô hình( công ngh , s c lao đ ng,…) và các pt đ u t khác.
ủ ụ M c đích c a ĐTQT
(cid:0) ợ ỉ ợ ậ Sinh l i thông qua ch tiêu l i nhu n
(cid:0) ề ệ ạ ạ ị T o giá tr gia tăng cho n n KT, t o vi c làm.
ể ủ ầ ư ố ế Câu 49. Trình bày nguyên nhân hình thành và phát tri n c a đ u t qu c t
ủ ự ượ ự ể ề ồ ự ả ấ ố S phát tri n không đ ng đ u c a l c l ng s n xu t và s phân b các YTSX
ề ủ ữ ồ không đ ng đ u c a SXXH gi a các QG.
ườ ự ễ ẽ ể ầ Môi tr ồ ự ạ ng toàn c u hóa di n ra ngày càng m nh m s di chuy n ngu n l c
ấ nh t là ĐTQT
ự ủ ể ộ ầ ư ể ẩ ị S phát tri n nhanh c a cu c CMKHKT thúc đ y d ch chuy n đ u t QT, th ể
ệ ươ ệ hi n trên 2 ph ng di n
ỏ ự ợ ữ ngày càng l n đòi h i ph i có s h p tác gi a các QG trong
(cid:0) Yêu c u đ u t ầ ư ầ ư ễ ự ượ ớ lĩnh v c nh vi n thông, năng l ả ng, hàng không,…
ắ ầ ể ờ (cid:0) Vong đ i công ngh ngày càng ng n nhu c u đ u t ầ ư và chuy n giao công
ệ ệ ngh ngày càng tăng.
ể ượ ữ ệ ẽ ả ặ ộ ĐTQT là 1 pp h u hi u đ v t qua hàng rào b o h ngày càng ch t ch , tinh vi,
ướ ứ ủ ậ ạ ậ xâm nh p, bành tr ng s c m nh c a các t p đoàn xuyên QG.
ụ ự ệ ị ĐTQT nâng cao uy tín QG trên TG và th c hi n các m c tiêu chính tr .
ộ ủ ừ ủ ặ ủ ầ ư ,
ệ ượ ứ ư ể Câu 50: Trình bày khái ni m và đ c đi m c a FDI? T góc đ c a ch đ u t hình th c này có u và nh ể c đi m gì?
ả ờ Tr l i:
ầ ư ự ư ế tr c ti p n
ầ ư c ngoài fdi lag hình th c đ u t ự trong đó ch cho phép h ủ ọ
ướ ộ ự ế ự ậ ả ố ế Khái ni m:ệ đ u t qu c t ầ ư ố ầ ầ ư ướ n đ u t c ngoài mang toàn b or 1 ph n v n đ l n vào d án đ u t ầ ư ớ ề giành quy n qu n lý tr c ti p d án (đ u t ử ớ ạ m i, mua l i, sáp nh p)
ể ặ Đ c đi m:
ủ ầ ư ầ ư ủ ệ ề ể Ch đ u t ạ ộ giành quy n ki m soát ho t đ ng c a doanh nghi p đ u t
ố ủ ụ ứ ề ả
ộ Quy n đi u hành, qu n lý dn ph thu c vào m c góp v n c a các bên trong ố ố ị ề ổ t ng s v n pháp đ nh
ầ ư ướ ậ ợ ượ ủ ụ ộ L i nhu n mà nhà đ u t n c ngoài thu đ c ph thu c vào kqkd c a dn
ầ ư ướ ứ ư ượ ể ộ ủ D i góc đ c a nhà đ u t , hình th c này có u nh c đi m sau:
Ư ể u đi m:
ủ ầ ư ở ứ ấ ị ề ộ Cho phép ch đ u t m c đ nh t đ nh tham gia đi u hành quá trình kd
c a dnủ
ị ườ ụ ồ ấ ng tiêu th và ngu n cung c p
ủ ầ ư ủ ế ủ ướ ầ ư ế ậ ệ Giúp các ch đ u t nguyên li u ch y u c a n chi m lĩnh th tr c nh n đ u t
ế ả ủ ầ ư ở ể ể m cty con đ “chuy n giá”
ậ ằ nh m t ợ ụ L i d ng c ch qu n lý thu , các ch đ u t ố i đa hóa l ơ ế ợ i nhu n
ề ị ườ ế ủ ố ự Khai thác t ố ợ t l i th c a qu c gia khác v th tr ng , dk t nhiên
ộ ậ ả ị Tránh đc hàng rào b o h m u d ch
ượ Nh ể c đi m:
ế ườ ầ ư ấ ổ ề ộ N u môi tr ng đ u t ị b t n v chính tr xã h i thì nhà đ u t ầ ư ễ ị ấ d b m t
v nố
ố ừ ế ạ ả ủ ầ ư ỏ H n ch kh năng thu hút v n t các ch đ u t nh
ứ ủ ầ ư ự ệ Câu 51: Các hình th c c a FDI theo cách th c hi n đ u t :
ầ ư ớ ầ ư ế ự 1. Đ u t m i (Greenfield Investment): nhà đ u t ơ ti n hành xây d ng các c
ớ ơ ở ở ộ ệ ặ ở s kinh doanh m i hoàn toàn ở ướ n c ngoài ho c m r ng c s kinh doanh hi n
có.
ầ ư ươ VD: Đ u t vào KCN VSIP Bình D ng
ạ ầ ư ế ậ 2. Mua l i và sáp nh p (M&A): đ u t ầ ư ướ ạ d i d ng nhà đ u t ti n hành mua
ệ ệ ậ ơ ở ủ ạ l i và sáp nh p các doanh nghi p hi n có ở ướ n c ngoài vào c s kinh doanh c a
ế ể ề ệ ặ ổ mình, ho c mua c phi u đ tham gia đi u hành doanh nghi p đó.
ữ ề (cid:0) M&A theo chi u ngang: gi a các cty trong cùng 1 ngành kinh doanh
ậ VD: Southern bank sáp nh p vào sacombank
ữ ề ề ẩ ả ọ (cid:0) M&A theo chi u d c: gi a các cty trong cùng 1 dây chuy n sx ra s n ph m
ố cu i cùng
ấ ữ VD: Vinamilk thâu tóm luôn cty cung c p bò s a
ữ ự (cid:0) M&A conglomerate: gi a các cty kinh doanh các lĩnh v c khác nhau, làm đa
ự ạ d ng hóa lĩnh v c KD
ạ ẩ ỹ VD: Unilever mua l i hãng m ph m Calvin Klein.
ứ ạ Câu 52. Trình bày phân lo i FDI theo hình th c pháp lí
c ngoài
ứ ủ ầ ư ự ế ướ ế tr c ti p n 100% v n c a nhà đ u t n
ố ệ ứ ố ủ ướ ố
ệ ầ ư ứ ầ ư ướ ứ ng đ u t
ệ ố ướ ọ ườ ườ ậ ủ ộ c ngoài và h th c ngoài ổ ế ề c ngoài là hình th c truy n th ng và ph bi n theo hình th c doanh ẹ ố ng thành l p m t công ty con c a công ty m
ệ
ư ả c s t i (n
ệ ậ ướ ở ạ i, doanh nghi p ph i đ
ả c s t
ệ ộ
Các hình th c c a đ u t ậ ổ ứ Thành l p t ch c kinh t Hình th c doanh nghi p 100% v n n ủ c a FDI. Hi n nay, các công ty xuyên qu c gia th nghi p 100% v n n ố xuyên qu c gia. ầ ư ướ ố n Doanh nghi p 100% v n đ u t ủ ị ự ể nh ng ph i ch u s ki m soát c a pháp lu t n ế ủ ướ ở ạ c a n pháp nhân kinh t c s t ướ ủ ướ ở ạ ự c c a n s qu n lý nhà n ề ở ữ ủ nghi p thu c quy n s h u c a nhà đ u t
n ầ ư ướ ộ ở ữ ủ c ngoài n c ngoài thu c s h u c a nhà đ u t ầ ư ướ ộ ậ c nh n đ u t ). Là m t ị ả ượ ầ ư ậ , thành l p và ch u c đ u t ướ ố ệ i. Doanh nghi p 100% v n n c ngoài là doanh ầ ư ủ ạ ướ ầ ư ướ i n c ngoài t c ch nhà, nhà đ u t
ị ả ả ệ ứ ự ề ế
ề ạ
ổ
ệ ữ ướ ầ ư trong n c và nhà đ u t
qu n lý, t ứ ữ ạ ậ c ngoài
ộ ứ ứ ượ ử ụ c t
ệ
ồ i t ạ ầ ơ ở ợ
ướ ướ ể ầ ư c ngoài đ đ u t c s d ng r ng rãi trên th gi ấ ể ở Vi ậ ạ ướ ở ạ c thành l p t c s t ớ ủ c ch nhà v i Bên ho c các Bên n ế ớ ừ ướ ớ tr i nay. Hình th c này t Nam, nh t là giai đo n đ u thu hút FDI. DNLD là doanh ữ i trên c s h p đ ng liên doanh ký gi a Bên i n ặ kinh doanh
c s t
ạ ở ữ ư ồ
ế ố ồ ủ ạ ộ i, bao g m các y u t
ể ị ộ ấ ớ ụ ị ế kinh t , chính tr , m c đ ủ ướ ở ạ c s t i... N c s ộ ế ấ ợ ấ ả ơ ố ỷ ệ l
ồ theo hình th c h p đ ng h p tác kinh doanh (BCC)
ợ ứ ầ ư ượ ữ c ký gi a các nhà đ u t
ầ ư ậ đ ả ậ ợ ằ nh m ẩ i nhu n, phân chia s n ph m mà không thành l p pháp
ứ ợ ậ ợ
ề i. Do đó, v phía nhà đ u t c s t
ạ ộ ể
ả ủ ụ ượ ự ườ ườ ng đ
ắ ầ ể ầ
ấ ạ ứ ướ ứ ể ả ạ ố ả ự ph i t ch u trách nhi m v k t qu kinh doanh. V hình th c pháp lý, ậ ệ ướ i hình th c này, theo Lu t Doanh nghi p 2005, có các lo i hình công ty trách d ầ ệ ư ệ nhân, công ty c ph n… nhi m h u h n, doanh nghi p t ầ ư Thành l p doanh nghi p liên doanh gi a các nhà đ u t ướ n Đây là hình th c đ ấ cũng r t phát tri n ượ ệ nghi p đ ặ ho c các Bên n ạ ướ ở ạ i n t i ầ ư ứ ư ậ Nh v y, hình th c DNLD t o nên pháp nhân đ ng s h u nh ng đ a đi m đ u t ả ệ ở ạ ả ở ướ i. Hi u qu ho t đ ng c a DNLD ph thu c r t l n vào môi c s t n ph i ộ ủ ứ ướ ở ạ ườ c s t tr ng kinh doanh c a n ướ ở ố ộ ủ ệ ậ hoàn thi n pháp lu t, trình đ c a các đ i tác liên doanh c a n ủ ự ạ ườ i do t t góp v n th p, năng l c, trình đ qu n lý c a i th ng r i vào th b t l ế ộ cán b tham gia trong DNLD y u. ứ ợ ầ ư Đ u t ợ ồ ợ H p đ ng h p tác kinh doanh là hình th c đ u t ợ h p tác kinh doanh phân chia l nhân ồ ạ ọ Hình th c h p đ ng h p tác kinh doanh không thành l p pháp nhân riêng và m i ho t ả ự ầ ư ọ ấ ủ ướ ở ạ ộ , h r t đ ng BCC ph i d a vào pháp nhân c a n ả ứ ệ ơ khó ki m soát hi u qu các ho t đ ng BCC. Tuy nhiên, đây là hình th c đ n gi n ỏ ọ nh t, không đòi h i th t c pháp lý r m rà nên th c l a ch n trong giai ướ c đang phát tri n b t đ u có chính sách thu hút FDI. Khi các hình đo n đ u khi các n ặ th c 100% v n ho c liên doanh phát tri n, hình th c BCC có xu h ng gi m m nh.
ự ủ ướ ầ ư ậ ộ Câu 53: Phân tích tác đ ng tích c c c a FDI đv n c nh n đ u t ?
ả ờ Tr l i:
ưở ế ạ ả ổ ị ng kinh t ợ (không t o ra kho n n , có tính n đ nh cao,
ẩ Thúc đ y tăng tr ầ ư ậ ợ l i nhu n tái đ u t )
ể ổ ồ ố ế B sung ngu n v n cho phát tri n kinh t
ể ệ ệ ầ ể Góp ph n phát tri n công ngh ( chuy n giao công ngh bên trong ra ngoài)
ấ ượ ự ế ứ ế ạ ộ Nâng cao ch t l ng lao đ ng( hình th c đào t o tr c ti p, gián ti p)
ầ ệ ế ậ Góp ph n gi
ị ủ
ế ợ ị ườ ớ ớ i quy t vi c làm, tăng thu nh p cho ng ươ ng; thông qua các dn h p tác c a n ả ượ ng l n, quy mô th tr ườ ể ộ i lao đ ng( tuy n ủ ầ ư ả ướ c ch đ u t gi i ấ ượ ộ ng ng l n, lao đ ng có ch t l
ả ộ ụ d ng lao đ ng đ a ph ệ quy t vi c làm; s n l caotăng thu nh p)ậ
ơ ấ ầ ị ầ ư ừ ế Góp ph n chuy n d ch c c u kinh t ế ủ ướ c a n ậ c ti p nh n đ u t (t nông
ệ ể ệ nghi p sang công nghi p
ự ủ ướ ầ ư ậ ộ Câu 54: phân tích tác đ ng tiêu c c c a fdi đs n c nh n đ u t ?
ả ờ Tr l i:
ướ ợ ầ ễ ơ ể ấ ả ấ ạ ồ - Các n c đang phát tri n d r i vào tình tr ng n n n ch ng ch t, m t kh năng
thanh toán
ướ ầ ư ễ ơ ộ ề ố ệ ị ườ ụ ạ - N c nhân đ u t d r i vào tình tr ng ph thu c v v n, công ngh ,th tr ng,
chính tr …ị
ướ ậ ư ẽ ẻ ợ ả ề ợ - N c nh n đâu t s ph i chia s l i ích, quy n l i
ế ể ệ ể ơ ữ ấ ạ ạ ố - N n kinh t ề có th r i vào tình tr ng phát tri n l ch l c, m t cân đ i gi a các
ế ả vùng, các ngành kinh t , gia tăng kho ng cách giàu nghèo
ầ ư ướ ậ ể ở ệ ả ơ - N c nh n đ u t có th tr thành bãi rác th i công ngh , có nguy c khai thác tài
ễ ườ nguyên thái quá, ô nhi m môi tr ng
ủ ể ặ ệ Câu 55. Trình bày khái ni m và đ c đi m c a FII
ầ ư ế ượ ị ả ố gián ti p) đ c đ nh nghĩa là các kho n v n đ u t ầ ư ướ c n * Khái ni m:ệ FII (đ u t
ỹ ầ ư ự ư ế ệ ị ặ ngoài th c hi n qua 1 đ nh ch tài chính trung gian nh các qu đ u t ho c đ u t ầ ư
ị ườ ự ế ế ầ ổ ứ ọ tr c ti p vào c ph n các cty niêm y t trên th tr ng ch ng khoán (còn g i là đ u t ầ ư
ề ở ữ ệ ớ ầ ư ề ả Portfolio). Quy n s h u tách bi ử ụ t v i quy n s d ng tài s n đ u t .
ể ặ * Đ c đi m:
ố ủ ầ ư ướ ứ ồ ị ườ ứ n c ngoài trên th tr ng ch ng khoán. Hình th c: ngu n v n c a nhà đ u t
ể ặ Đ c đi m:
(cid:0) ủ ầ ư ướ ế ở ỉ ệ ố ố ố ị góp v n t i đa, vs m c v n đó h t l
n ể ự ọ ậ ầ ư ừ t ng
ể ườ ướ ị ứ ố Ch đ u t ạ ộ không th tr c ti p ki m soát ho t đ ng kinh doanh. Theo lu t đ u t ướ ỉ ệ c, t l n c ngoài b kh ng ch ế ố góp v n th ố i 1030% v n pháp đ nh, ng d
ậ ướ ủ ộ ự ề ả
ế ả ạ
ậ ệ ủ ế ề ỏ c hoàn toàn ch đ ng trong qu n lí và đi u hành d án. ướ , tuy nhiên nó cũng h n ch kh năng ướ c
(cid:0) N c nh n đ u t ầ ư ượ đ ầ ư ậ ợ Đây là 1 thu n l i cho n c nh n đ u t ả ậ ế ọ h c h i, ti p nh n kinh nghi m qu n lí , đi u hành sx tiên ti n c a n ngoài.
(cid:0) ậ ủ ườ ướ ặ ổ ứ ứ ề ng d i hình th c ti n lãi ho c c t c/trái
ủ ầ ư thông th Thu nh p c a ch đ u t ế ể ề ứ t c , không kèm quy n bi u quy t.
ứ ủ Câu 56: Trình bày các hình th c c a FII?
ứ ầ ư ế gián ti p (FII) Tr l iả ờ : các hình th c đ u t
ứ ứ ầ ư ố ế Đ u t
ủ
ủ ầ ư ủ c a 1 n ứ ế 1 n ề ậ ợ
ầ ư ch ng khoán: là hình th c đ u t qu c t ổ ứ ứ ch c phát hành ư ấ ị ầ ư ứ ở i nhu n nh ng không n m quy n ki m soát tr c ti p đs t ặ ế ướ c trong đó ch đ u t ố ướ c khác vs 1 m c kh ng ổ ự ể ổ ướ ạ i d ng c phi u, trái ắ ch ng khoán đ t mua d
ế ứ ế mua ch ng khoán c a các cty, các t ể ch nh t đ nh đ thu l ứ ch c phát hành ch ng khoán. Đ u t ụ phi u và công c tài chính khác,…
ụ :là hình th c đ u t trong đó ch ủ
ố ế ợ ứ ầ ư ố ế qu c t ặ ậ ừ ố ề ể ố ầ ư ướ ạ i d ng cho vaytín d ng qu c t Đ u t d ướ ầ ư c ngoài vay v n và thu l cho n đ u t s ti n cho vay. Đ c đi m: i nhu n t
ủ ế ướ ạ ề ệ ễ ể ươ ệ V n vay ch y u d i d ng ti n t nên d dàng chuy n thành ph ng ti n đ u t ầ ư
ố khác
ủ ầ ư ướ ự ế ả ố Ch đ u t n c ngoài ko tr c ti p tham gia qu n lý use v n
ủ ầ ư ậ ổ ụ ị Ch đ u t
ộ ấ ủ ố ề có thu nh p n đ nh thông qua lãi su t c a s ti n cho vay ko ph thu c ồ ả ử ụ ạ ộ ệ ố vào kq ho t đ ng sxkd or hi u qu s d ng ngu n v n cho vay.
ụ ư ụ ệ đ c bi
ố ế ặ ể ứ ệ c đang phát tri n. ODA là all kho n vi n tr không hoàn l
ả ủ ệ ướ ủ i, và tín d ng u đãi c a các chính ph , các t t: là 1 hình th c tín d ng u đãi đ c bi ợ ổ ứ ch c liên hi p qu c,t ặ ệ t ệ ạ i, vi n ố ổ
ư ụ ố ế ợ ứ ứ ODA hình th c tín d ng qu c t dành cho các n ạ tr có hoàn l ế tài chính qu c t ch c kinh t ,..
ứ ạ ế ố ư ạ Hình th c cung c p: ODA ko hoàn l ấ i, vay u đãi có y u t ko hoàn l i
ươ ỗ ọ ươ ỗ ợ ứ ấ ỗ ợ ự Ph ng th c cung c p: h tr cán cân thanh toán; h tr ch ng trình; h tr d án
ặ ể ỗ ậ ủ ấ
ờ ấ ệ ạ ộ Đ c đi m n i b t c a ODA: tính u đãi ( lãi su t th p, th i gian cho vat dài, th i ờ ầ ở c cung c p vi n tr or 1 ph n ấ ở ướ n
ệ ả ấ ầ ư ợ ỉ ợ ạ ấ i b t kì đâu ) và có kh năng gây n . gian ân h n dài) ; tính ràng bu c (ch chi tiêu ợ ướ n c cung c p vi n tr ph n còn l
ệ ể ặ Câu 57: Khái ni m và đ c đi m ODA:
* ỗ ợ ể Khái ni m:ệ ODA ( Official Development Assistance – H tr phát tri n
ụ ư ứ ặ ộ ệ ướ ứ chính th c) là m t hình th c tín d ng u đãi đ c bi t dành cho các n c đang phát
ể ấ ả ệ ả ợ ạ ệ ạ tri n. ODA là t t c các các kho n vi n tr không hoàn l ợ i, vi n tr có hoàn l i và tín
ủ ủ ổ ứ ệ ộ ố ổ ứ ụ ư d ng u đãi c a các chính ph , các t ch c thu c Liên hi p qu c, các t ch c kinh t ế
ố ế ổ ứ ủ ướ ể ậ tài chính qu c t , các t ch c phi chính ph dành cho các n c đang ch m phát tri n
ỗ ợ ể ằ ế ủ ữ ướ ự nh m h tr cho s phát tri n kinh t c a nh ng n c này.
* ủ ể ặ Đ c đi m c a ODA:
- ư ố ấ ấ ố ờ v n ODA có lãi su t th p (0.5 5%/năm), th i V n ODA mang tính u đãi:
ả ợ ố ả ố ư ạ ả ờ ỉ gian cho vay (hoàn tr v n) dài, th i gian ân h n dài (chi tr lãi, ch a tr n g c); ch
ướ ụ ể ậ dành cho các n ể c đang và ch m phát tri n vì m c tiêu phát tri n.
- ả ộ ấ ố ộ rang bu c (ph i chi tiêu ở ướ n c cung c p V n ODA mang tính ràng bu c:
ệ ể ộ ợ ở ấ ầ ộ ộ vi n tr ); không rang bu c (có th chi tiêu ộ b t kì đâu); ràng bu c m t ph n ( m t
ầ ở ướ ấ ệ ầ ạ ở ấ ph n chi tiêu ợ c c p vi n tr , ph n còn l n i chi b t kì đâu).
- ồ ố ả ộ ố ướ ử ụ ố ợ m t s n c s d ng v n ODA ODA là ngu n v n có kh năng vay n :
ể ệ ưở ợ ầ ư ấ ặ ờ ả không hi u qu có th tăng tr ậ ng nh t th i nh ng sau đó lâm vào n n n ho c th m
ỡ ợ chí v n .
ổ ướ ủ ầ ư ố ế Câu 58. Trình bày t ng quan các xu h ng c a đ u t qu c t ữ . Phân tích nh ng
ể ướ ự ầ ư ệ ủ bi u hi n c a xu h ng t do hóa đ u t .
ổ ướ : ng ĐTQT T ng quan các xu h
ầ ư ố ế ố ộ ưở ứ ở ọ Đ u t qu c t có t c đ tăng tr ng nhanh và tr thành 1 hình th c quan tr ng
trong QHKTQT
ướ ự ầ ư ạ Xu h ng t do hóa đ u t ẽ ể đang phát tri n m nh m .
ầ ư ị ầ ớ ầ ư ố ướ ể Đ a bàn đ u t : Ph n l n dòng v n đ u t là vào các n c đang phát tri n.
ổ ớ ự ươ ự ượ Có s thay đ i l n trong t ng quan l c l ng các ch đ u t ủ ầ ư ố ế . qu c t
ự ấ ư ộ ươ ự ẫ ổ ố Khu v c Châu á Thái Bình D ng đang n i lên nh m t khu v c h p d n v n FDI
ự ướ xét trong khu v c các n ể c đang và kém phát tri n
ự ầ ư ầ ư ụ ạ ị ẽ LĨnh v c đ u t : Đ u t vào các ngành d ch v gia tăng m nh m
ầ ư ố ế ữ ố ọ Nh ng công ty xuyên qu c gia đóng vai trò quan tr ng trong đ u t qu c t ..
ố ế ạ ộ ứ ọ Thông qua FDI, gia tăng qu c t ệ hóa các ho t đ ng nghiên c u khoa h ccông ngh
ủ c a các TNCs.
ế ượ ấ ụ ố ủ ấ ả ế ớ ố ệ Trong chi n l c h p th v n FDI c a t t c các qu c gia trên th gi i hi n nay
ớ ả ử ụ ệ ớ ồ ố ố ượ ề ướ d u h ng t i hi u qu s d ng đ ng v n đó so v i quy mô v n thu hút đ c.
ệ ủ ữ ể ướ ự ầ ư Phân tích nh ng bi u hi n c a xu h ng t do hóa đ u t :
ầ ư ự ỏ ầ ữ ả ả ố T do hóa đ u t ớ là quá trình các qu c gia gi m b t và xóa b d n nh ng rào c n
ự ầ ư ạ ườ ậ ợ ự ể ồ trong lĩnh v c đ u t , t o môi tr ng thu n l i, thông thoáng cho s di chuy n lu ng
ầ ư ữ ướ ố v n đ u t gi a các n c.
ạ ố ớ ầ ư ầ ầ ượ ỡ ỏ ồ ệ ố ở Trên bình di n các qu c gia, các tr ng i đ i v i đ u t d n d n đ c g b , đ ng
ữ ư ữ ế ệ ố ờ ị ố ử ố th i các qu c gia ký k t nh ng hi p đ nh giành cho nhau nh ng u đãi và đ i x qu c
ư ệ ậ ả ầ ư ữ ế ệ ị ướ ế gia.Nh Vi t Nam và Nh t B n kí k t hi p đ nh đ u t gi a hai n c ( sáng ki n
ạ ộ ầ ư ữ ữ ẩ ướ chung gi a VN và NB) đã thúc đ y ho t đ ng đ u t g a hai n c.
ự ầ ư ự ự ự ề ệ ậ Trên bình di n khu v c và liên khu v c, đã thành l p nhi u khu v c đ u t t do,
ộ ầ ư ượ ệ ề ề ả ị ữ ế ố ế nhi u hi p đ nh v khuy n khích và b o h đ u t đ c kí k t gi a các qu c gia.
ố ớ ầ ư ệ ổ ị ủ Theo th ng kê c a UNCTAD, t ố i năm 2007, t ng s các hi p đ nh đ u t song
ươ ệ ế ớ ướ ệ ị ph ng BIT đã lên đ n 2068 hi p đinh, v i 179 n c tham gia. Các hi p đ nh đánh
ứ ệ ế ầ ị thu hai l n cũng gia tăng lên m c 2730 hi p đ nh.
- ề ổ ủ ệ ầ ứ Trên bình di n toàn c u, vai trò c a WTI,IMF,WB và nhi u t ch c khác
ạ ộ ặ ệ ệ ị trong ho t đ ng ĐTQT ngày càng tăng. Đ c bi ệ t trong WTO có hi p đ nh các bi n
ầ ư ế pháp đ u t liên quan đ n TM (TRIMs).
ổ ướ ữ ể Câu 59: Trình bày t ng quan các xu h ệ ủ ng đtqt? Phân tích nh ng bi u hi n c a
ướ ự xu h ng t ầ ư do hóa đ u t ?
ả ờ Tr l i:
ầ ư ự ổ ề ị S thay đ i v đ a bàn đ u t
ướ ế ớ ổ ề ố ướ ể Tr c chi n tranh th gi i 2 dòng v n đ v các n ể c đang phát tri n đ khai thác
ế tài nguyên và lao đ ngộ
ướ ầ ư ẫ ữ ướ Sau 1960 xu h ng đ u t l n nhau gi a các n ể c phát tri n gia tăng
ế ỷ ầ ướ ầ ư ng đ u t ổ ngày càng đ vào các n ướ c
ậ ủ Trong th p niên c a đ u th k 21, xu h ể ệ công nghi p phát tri n
Nguyên nhân
ầ ư ộ
ộ ề ầ ả ệ ậ ấ ụ Cách m ng KHKT gi m d n s ph thu c vào lao đ ng, tài nguyên. Đ u t ạ ợ i l vào các i nhu n g p nhi u l n các ngành khai khoáng,
ạ ầ ự ẩ ả s n ph m công ngh cao đem l ơ ế thô s ch ,…
ể ậ ố ủ Dân s c a các n
ứ ể ạ ượ ạ c l ẫ ớ ứ i s c mua ả ng có kh năng
ướ i các n ầ ấ ư c đang phát tri n đông nh ng thu nh p th p d n t ị ườ ướ c phát tri n có s c mua m nh là các th tr ạ kém, ng ụ tiêu th và nhu c u đa d ng
ườ ướ ậ ợ ơ các n i h n. Các v n đ nh pháp lý, th
ề ư ụ
ơ ở ạ ầ ồ ạ ướ ạ ư ể ưỡ ư ộ ị ể c đang phát tri n. Ngu n nhân l c i có trình đ cao, đào t o kĩ l ủ ấ vĩ mô, c s h n t ng, giáo d c, văn hóa ,… ự ở ướ n c đang phát ắ ắ ả ng , kh năg n m b t
ầ ư ở ể c phát tri n thu n l ng đ u t Môi tr ế ị ổ ụ t c hành chính, n đ nh chính tr , kinh t ế ơ có u th h n so vs các n ồ tri n dù ko d i dao nh ng l ệ công ngh nhanh.
ươ Ch ng 6
ế ố ấ ệ 61. Trình bày các y u t c u thành công ngh
ể ệ ậ ộ ồ ấ Theo trung tâm chuy n giao công ngh châu ÁTBD (APCTT), CN g m 4 b ph n c u
thành:
ầ ứ ậ ươ ệ ng ti n kĩ Ph n c ng (TechnologyT): ấ ủ là hình thái v t ch t c a CN. Đó là các ph
ậ ồ ế ị ụ ụ ưở ươ ệ thu t bao g m máy móc thi t b , d ng c , nhà x ng, các ph ng ti n phân tích, đo
ấ ườ l ng, c u trúc công trình,…
ề ặ ư ệ ể ệ ạ ủ ồ li u c a CN, bao g m các d ữ Thông tin (InforwareI): Là d ng th hi n v m t t
ự ệ ế ế ệ ả li u, thuy t minh d án, các bí quy t và quy trình CN, các tài li u khai thác, b o d ưỡ ng
ữ ử ế ị ậ ư ề ấ ồ ụ và s a ch a máy móc thi t b , các thông tin v ngu n cung c p v t t , ph tùng thay
ế ề ị ườ ề ữ ự ế ọ th , v th tr ng, v nh ng thành t u khoa h c liên quan đ n CN đang khai thác.
ổ ứ ể ệ ế ể ự ể ầ T ch c (OrgawareO): ấ là ph n CN th hi n trong khung th ch đ xây d ng c u
ổ ứ ự ổ ứ ệ ế ắ ố trúc t ch c. Hay nói cách khác, đó là s t ố ch c, s p x p, b trí sx và các quan h , m i
ằ ạ ạ ướ ạ ộ ụ ả ậ liên quan nh m t o ra m ng l i ho t đ ng v n hành, qu n lí, tiêu th sp.
ườ ứ ứ ế ụ ể ơ ): là ki n th c, kĩ năng hàm ch a trong CN . C th h n , i (HumanwareH Con ng
ủ ề ộ ị ườ ự ể ệ đó là trình đ tay ngh , là s th hi n vai trò, v trí c a con ng ồ i trong CN, bao g m
ề ệ ệ ầ ộ ộ ộ tinh th n lao đ ng, ngh nghi p, kĩ năng lao đ ng, trình đ chuyên môn, kinh nghi m sx,
ệ ế ả ầ kh năng ti p thu, tinh th n trách nhi m,…
ứ ủ ợ ố ế ề ệ 64. Trình bày các hình th c c a h p tác qu c t ọ v khoa h c công ngh
ả ề 67. Quy n tác gi là gì và phát sinh khi nào?
ả ề *Quy n tác gi
ề ả ạ ể ẩ ạ ờ ượ ướ Quy n tác gi phát sinh t i th i đi m tác ph m sáng t o đ ể ệ c th hi n d ứ i hình th c
ấ ị ấ ệ ư ẩ ố ố ậ v t ch t nh t đ nh, không phân bi ặ t tác ph m đã công b ho c ch a công b , đã đăng ký
ặ ả ộ ộ ư ả b o h ho c ch a đăng ký b o h .
ứ ộ ứ ủ ệ ể ể 70. Trình bày các hình th c c a chuy n gia công ngh theo m c đ chuy n giao.
ươ Ch ng 7
ị ườ ủ ể ạ ố ặ 73. Trình bày đ c đi m c a th tr ng ngo i h i.
ươ Ch ng 8
ế ệ 76. Trình bày khái ni m và nguyên nhân hình thành liên k t kinh t ế ố ế qu c t .
ự ủ ự ộ ậ ị ự 79. Phân tích tác đ ng tích c c c a Khu v c m u d ch t do.
ị ườ ư ủ ặ 82. Trình bày các đ c tr ng c a th tr ng chung.
ự ủ ộ ế 85. Phân tích tác đ ng tích c c c a liên k t kinh t ế ố ế ỏ nh . qu c t
ạ ộ ủ ữ ắ 88. Phân tích nh ng nguyên t c ho t đ ng c a WTO
ố ớ ủ ộ ậ 91. Phân tích tác đ ng c a WTO đ i v i VN sau 9 năm gia nh p.