Bài 1: Bài s n xu t hàng hóaả ấ
a)d ng 1:ạ
Có 3 y u t đ bài có th đa ra là ế ố ề ể ư
-Năng su t LĐ.ấ
-C ng đ LĐ.ườ ộ
-Th i gian LĐ.ờ
3 câu h i mà bài t p yêu c u gi i đápỏ ậ ầ ả
-T ng s n ph m.( t ng SP)ổ ả ẩ ổ
-Giá tr 1 đn v HH (GT1 đv HH)ị ơ ị
-T ng giá tr SP. (t ng GTSP).ổ ị ổ
Ta b t đu xác đnh nh h ng c a 3 y u t đã cho c a đu bài t i 3 y u tắ ầ ị ả ưở ủ ế ố ủ ầ ớ ế ố
trong câu h i c a đ.ỏ ủ ề
-T ng SP t l thu n v i Năng su t LĐ,th i gian LĐ,c ng đ LĐổ ỉ ệ ậ ớ ấ ờ ườ ộ
-T ng giá tr HH t l thu n v i c ng đ LĐ, th i gian LĐ(năng su t LĐ koổ ị ỉ ệ ậ ớ ườ ộ ờ ấ
nh h ng)ả ưở
-Gía tr 1đv HH t l ngh ch v i năng su t LĐ ( c ng đ và th i gian LĐ ko nhị ỉ ệ ị ớ ấ ườ ộ ờ ả
h ng).ưở
B t đu gi i bài toán d ng này nh sau:ắ ầ ả ạ ư
-Đc đ bài xong xác đinh ngay xem đ bài h i v cái gì?ọ ề ề ỏ ề
-N u đ bài h i v t ng SP ho c t ng gía tr HH thì r t đn gi n ta làm nh sauế ề ỏ ề ổ ặ ổ ị ấ ơ ả ư
ta th y c t ng SP và t ng giá tr HH đu t l thu n v i các y u t trên tr năngấ ả ổ ổ ị ề ỉ ệ ậ ớ ế ố ừ
su t LĐ ko nh h ng t i t ng giá tr HH.do đó n u y u t ph n đ bài tăng hayấ ả ưở ớ ổ ị ế ế ố ầ ề
gi m bao nhiêu s cho k t qu tăng gi m b y nhiêu trong k t qu .Tr ng h pả ẽ ế ả ả ấ ế ả ườ ợ
có t 2 y u t nh h ng đn k t qu thì ta nhân 2 y u t nh h ng cho nhauừ ế ố ả ưở ế ế ả ế ố ả ưở
s ra đáp án.ẽ
Ví d bài s 11 trong đụ ố ề
năng su t tăng 20% suy ra năng su t lên 120% và b ng 1,2ấ ấ ằ
th i gian gi m 5% suy ra th i gian còn 95% và b ng 0,95ờ ả ờ ằ
đ h i t ng s n ph m thay đi th nào? ề ỏ ổ ả ẩ ổ ế
ta có 1,2 x 0,95= 1,14 ( t c là 114% nh v y so v i 100% thì đã tăng 14%) ứ ư ậ ớ
v y k t qu là t ng s n ph m tăng 14%.ậ ế ả ổ ả ẩ
T ng t các bài khác ta làm t ng t . ươ ự ươ ự
-n u đ bài h i v GT1đv HH thì ta gi i nh sau:ế ề ỏ ề ả ư
ta bi t GT1đv HH ch ch u nh h ng c a năng su t LĐ nên n u đ có nói t iế ỉ ị ả ưở ủ ấ ế ề ớ
s tăng gi m c a c ng đ LĐ và th i gian LĐ thì ta ko quan tâm ch quan tâmự ả ủ ườ ộ ờ ỉ
xem đ có cho năng su t LĐ thay đi ko mà thôi. N u đ ko cho năng su t LĐề ấ ổ ế ề ấ
thay đi thì đáp án luôn là GT1đv HH ko đi.ổ ổ
N u đ cho năng su t LĐ thay đi ta tính nh sau.ế ề ấ ổ ư
Ví d nh bài s 9 :ụ ư ố
C ng đ tăng 20% ko nh h ng t i GT1đvHH nên ta b qua ko tínhườ ộ ả ưở ớ ỏ
Năng su t tăng 10% t c là năng su t đt 110% và b ng 1,1 . Ta l y ngh ch đoấ ứ ấ ạ ằ ấ ị ả
c a năng su t b ng 1/1,1 = 0.91 =91% (nh v y là gi m 9%-đi u này phù h pủ ấ ằ ư ậ ả ề ợ
v i nh n đnh trên là năng su t LĐ t l ngh ch v i GT1đvHH).ớ ậ ị ở ấ ỉ ệ ị ớ
Nói ra thì dài th c ra n u b n đã n m rõ các đi u này tôi cam đoan b n làm 1 bàiự ế ạ ắ ề ạ
t p d ng này ko th t i 10s cho m i bài t p đc.ậ ạ ể ớ ỗ ậ ượ
Chú ý l n n a n u có y u t nào ko nh h ng t i yêu c u h i c a đ bài thì taầ ữ ế ế ố ả ưở ớ ầ ỏ ủ ề
b qua luôn ko tính. Ch xét các y u t nh h ng t i v n đ mà đ bài đangỏ ỉ ế ố ả ưở ớ ấ ề ề
h i.ỏ
b)d ng 2:bài t p 20 trong t p đ c a khoaạ ậ ậ ề ủ
D ng này thì ko c n tính toán ch c n bi t 1 đi u duy nh t : Giá tr hàng hoá trênạ ầ ỉ ầ ế ề ấ ị
th tr ng s g n v i giá c a nhóm nào sx đi b phàn hàng hoá đó cho thị ườ ẽ ầ ớ ủ ạ ộ ị
tr ng t c là nhóm nào s n xu t nhi u hàng nh t.ườ ứ ả ấ ề ấ
c)d ng 3: Tìm s l ng ti n c n thi t cho l u thôngạ ố ượ ề ầ ế ư
D ng này cũng r t đn gi n ch có m t công th c duy nh tạ ấ ơ ả ỉ ộ ứ ấ
l ng ti n c n l u thông= (t ng giá c HH-giá c HH bán ch u-giá c HH kh uượ ề ầ ư ổ ả ả ị ả ấ
hao+ti n đn kì thanh toán)/t c đ quay vòng c a ti n.ề ế ố ộ ủ ề
chú ý trong đ bài có đ c p t i hàng hoá trao đi tr c ti p chính là giá c HHề ề ậ ớ ổ ự ế ả
kh u haoấ
Bài 2:Bài TB và gía tr th ng dị ặ ư
a)d ng 1: t bài 25-28 trong đạ ừ ề
Tìm giá tr 1SP.ị
giá tr 1SP = t ng giá tr th ng d / s SP =m/s SPị ổ ị ặ ư ố ố
đ gi i d ng bài này ch c n nh công th c m' =m/v . 100%ể ả ạ ỉ ầ ớ ứ
t ng s v n đu t = c+v ( t b n b t bi n +t b n kh bi n)ổ ố ố ầ ư ư ả ấ ế ư ả ả ế
đ gi i d ng bài này ta ch vi c tim c,v sau đó t công th c m' ta suy ra m; sau đóể ả ạ ỉ ệ ừ ứ
ta ch vi c l y (m+c+v)/s SP s ra k t qu .ỉ ệ ấ ố ẽ ế ả
N u đ bài có yêu c u so sánh gía tr c a 1 đn v HH thay đi th nào thì ta tìmế ề ầ ị ủ ơ ị ổ ế
giá tr lúc tr c r i tìm giá tr lúc sau sau đó l y cái sau chia cho cái tr c nhânị ướ ồ ị ấ ướ
v i 100% là s ra k t qu .ớ ẽ ế ả
b)d ng 2 : t bài 29-49ạ ừ
Các bài t p trong d ng này cũng r t đn gi n ta ch c n nh các công th c sau:ậ ạ ấ ơ ả ỉ ầ ớ ứ
m' = m/v .100% t su t giá tr th ng dỉ ấ ị ặ ư
p' = m/c+v .100% t su t l i nhu n ỉ ấ ợ ậ
M=m'.v kh i l ng giá tr th ng d .ố ượ ị ặ ư
v= l ng tháng x 12 tháng x s công nhân T ng t b n kh bi n c a 1 xí nghi pươ ố ổ ư ả ả ế ủ ệ
trong 1 năm.
chú ý các thu t ng sauậ ữ
c: t b n b t bi nư ả ấ ế
v:t b n kh bi nư ả ả ế
c+v: t ng TB ng tr c ổ ứ ướ
M: kh i l ng giá tr th ng dố ượ ị ặ ư
m: giá tr th ng dị ặ ư
m: có th coi nh là l i nhu n trong bài t p nàyể ư ợ ậ ậ
Sau đó ch c n áp d ng các công th c trên s tìm ra đi l ng ch a bi t trongỉ ầ ụ ứ ẽ ạ ượ ư ế
bài
c)d ng 3: bài 50-53ạ
D ng này thì r t d ta gi i nh sauạ ấ ễ ả ư
l y s v n đu t c a m i ngành nhân v i m c l i nhu n ta thu đc l i nhu nấ ố ố ầ ư ủ ỗ ớ ứ ợ ậ ượ ợ ậ
b ng s c a m i ngành. Sau đó t ng các l i nhu n c a m i ngành ta thu đu cằ ố ủ ỗ ổ ợ ạ ủ ỗ ợ
t ng l i nhu n c a xã h i. Sau đó l y t ng l i nhu n xã h i chia cho t ng v nổ ợ ậ ủ ộ ầ ổ ợ ạ ộ ổ ố
đu t c a các ngành s ra m c t su t l i nhu n bình quân toàn XH.ầ ư ủ ẽ ứ ỷ ấ ợ ạ
d)d ng 4: bài 54-55 ạ
tìm gia c s n xu tả ả ấ
đ bài s cho TBBB là c , cho TBKB là v và cho t su t giá tr th ng d là p' ta cóề ẽ ỉ ấ ị ặ ư
p'=m/(c+v) x100%
t đó ta suy ra đc m ừ ượ
giá c s n xu t b ng : c+v+m . t đây ta tìm ra đáp án.ả ả ấ ằ ừ
---------------------------------------------------------------
Các bài t p các bài ti p theo s đa lên ngay khi làm xong ... còn n aậ ở ế ẽ ư ữ
Bài 3: Ti n l ngề ươ
a)D ng 1: Chuy n đi 2 d ng ti n l ng theo s n ph m và theo giạ ể ổ ạ ề ươ ả ẩ ờ
D ng này thì r t đn gi n ta ch c n làm phép chia chu n xác là s ra k t quạ ấ ơ ả ỉ ầ ẩ ẽ ế ả
ngay. Chuy n ti n công t l ng tháng ra l ng gi cũng r t d . Ch c n l yể ề ừ ươ ươ ờ ấ ễ ỉ ầ ấ
l ng tháng chia cho s ngày và s gi làm vi c trong m i ngày s ra l ng gi .ươ ố ố ờ ệ ỗ ẽ ươ ờ
b)D ng 2: L ng th c t và l ng danh nghĩaạ ươ ự ế ươ
D ng này có 2 cách ra đ ạ ề
- cho l ng công nhân /tháng cho m c l m phát tính l ng danh nghĩa đ l ngươ ứ ạ ươ ể ươ
th c t ko b gi m. Ví d bài 56 cho l ng là 300/tháng , giá sinh ho t tăng 25%.ự ế ị ả ụ ươ ạ
Suy ra giá sinhho t là 125%=1,25 . Ta l y 1,25 x 300 =375/tháng .ạ ấ
-cho giá sinh ho t tăng, l ng danh nghĩa ko tăng,h i l ng th c t gi m baoạ ươ ỏ ươ ự ế ả
nhiêu? D ng này ta gi i nh sau.ví d bài 62 giá sinh ho t tăng 22% t c là đtạ ả ư ụ ạ ứ ạ
122%=1,22. Ta l y ngh ch đo 1/1,22 = 0,82 =82% . suy ra l ng th c t gi mấ ị ả ươ ự ế ả
18%.