276 | KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA 2024
...................................................................................................................................................................................
Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA SINH VIÊN NĂM 2
NGÀNH NGÔN NGỮ ANH VỀ CÁC VIDEO BÀI GIẢNG AI
TRONG LỚP HỌC TIẾNG ANH
BÙI THỊ THU NGÂN*
Tóm tắt: Sự tiến bộ vượt bậc của công nghệ AI đem lại nhiều lợi ích ấn tượng cho hầu
hết các lĩnh vực của cuộc sống, và giáo dục cũng không ngoại lệ. Video bài giảng do AI tạo ra
được xem là một trong những đổi mới nổi bật, giúp ích cho cả người dạy và người học. Bài
viết này nhằm mục tiêu tìm hiểu ý kiến đánh giá của sinh viên ngành Ngôn ngữ Anh khi học
với các video bài giảng do AI tạo ra, từ đó làm rõ hiệu quả trong quá trình học tập, các lợi ích
và hạn chế của những video này, sự đón nhận của người học,... để đưa ra các giải pháp giúp
cho việc ứng dụng video bài giảng AI tốt hơn. Khảo sát được thực hiện bằng công cụ Google
Form, với sự tham gia của 98 sinh viên năm 2 ngành Ngôn ngữ Anh trong lớp học kết hợp,
sau đó các ý kiến được tổng hợp và phân tích thông qua các biểu đồ. Khảo sát cho thấy phần
lớn người học đón nhận tích cực các video bài giảng do AI tạo ra do những video này mang
lại hiệu quả tốt cho quá trình học tập, tuy là những video này cũng còn có một số hạn chế nhất
định. Một số giải pháp đã được đưa ra giúp cho việc ứng dụng video bài giảng AI hiệu quả
hơn.
Từ khóa: video bài giảng AI, lợi ích của video AI, hạn chế của video AI, ý kiến đánh
giá của sinh viên, ứng dụng của video AI.
Giới thiệu
AI giờ đây với công nghệ tiên tiến và các thuật toán phức tạp có thể mở ra cánh cửa
giúp cho con người đạt được những tiến bộ đột phá trong các lĩnh vực đa dạng của cuộc sống
nói chung và giáo dục nói riêng, đặc biệt là việc học tiếng Anh. Các công cụ AI được ví như
là “chiếc đũa thần” quyền năng có thể đem lại cho người học và các nhà giáo dục hàng loạt
những đổi mới sáng tạo (Edmett, 2024, as cited in Truong, 2024). Một trong những đổi mới
mà các công cụ AI mang lại chính là khả năng tạo ra các video bài giảng AI tuyệt vời về các
nội dung khác nhau ngày càng tự nhiên, linh hoạt, sống động, với hy vọng chia sẻ khối lượng
công việc nặng nề của giảng viên, giúp họ tiết kiệm thời gian và công sức quý báu để họ có
thể đầu tư nhiều hơn vào việc giảng dạy và phát triển của bản thân. Hơn nữa, làm được điều
đó còn giúp tạo điều kiện giúp người học tăng cường việc học tập cá nhân hóa, thúc đẩy khả
năng tự học của sinh viên và quan trọng hơn là học tập suốt đời.
Với mục tiêu tìm hiểu những ý kiến đánh giá của người học đối với các video bài giảng
do AI tạo ra, từ nội dung, hình thức trình bày, đến hiệu quả trong học tập, tính linh hoạt và sự
* ThS, Trường Đại học Ngoại Ngữ - Tin học TP. Hồ Chí Minh; Email: nganbtt@huflit.edu.vn
NGÔN NGỮ HỌC TÍNH TOÁN: NHỮNG XU HƯỚNG MỚI, TRIỂN VỌNG VÀ THÁCH THỨC | 277
...................................................................................................................................................................................
tiện lợi của video bài giảng AI trong việc hỗ trợ người học, bài viết trước hết điểm lại những
lợi ích và hạn chế của video bài giảng AI, sau đó khảo sát ý kiến, đánh giá của sinh viên về
các video bài giảng AI, từ đó đề xuất các giải pháp để ứng dụng video AI hiệu quả hơn. Phạm
vi thực hiện của bài viết giới hạn ở 2 lớp học của sinh viên năm 2 ngành Ngôn ngữ Anh trong
môn Hình thái - Cú pháp tiếng Anh.
Tổng quan l thuyết
Lợi ích của các video bài giảng do AI tạo ra
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ AI đã làm thay đổi hoàn toàn cách nhìn của con
người đối với thế giới xung quanh, phương pháp giảng dạy và học tập tiếng Anh vì vậy cũng
cần có những đổi mới to lớn. Giảng viên ngày nay không thể cứ tiếp tục giảng dạy theo những
phương thức truyền thống mà buộc lòng phải cập nhật những xu thế tiên tiến cho phù hợp với
bối cảnh hiện nay. Video bài giảng AI được dự đoán sẽ là một xu thế tất yếu nhờ những ích
lợi ấn tượng mà nó mang lại.
Khác với trước kia khi công cụ tạo video AI chỉ tạo ra các loại video cứng nhắc, khô
khan, giờ đây các công cụ như Invideo AI, Synthesia, … mang đến cho người dùng rất nhiều
tính năng mới lạ để làm cho video AI của họ ngày càng sống động, tự nhiên, có cảm xúc, và
thân thiện với người học hơn. Người dùng có thể lựa chọn nhiều giọng nói như giọng nam, nữ,
trẻ tuổi,… Các loại giọng đặc trưng vùng miền như giọng Mỹ rõ ràng, giọng của người đến từ
New York, và những vùng miền khác trên thế giới. Hiệu ứng cho phụ đề cũng đa dạng giúp
người học dễ dàng theo dõi nội dung bài học. Nhiều thể loại nhạc nền tương ứng với các loại
cảm xúc khác nhau như truyền cảm hứng, vui vẻ, nhẹ nhàng, sôi nổi,..., giúp bài học sinh động
hơn. Video được tạo ra cũng linh hoạt hơn, ít robot hơn, khó nhận ra các yếu tố AI, giọng nói
và các hiệu ứng mượt mà, cuốn hút. Kho video và hình ảnh trực quan phong phú có thể đáp
ứng cho bất kỳ chủ đề nào. Bên cạnh đó, người dùng cũng được lựa chọn đối tượng khán giả
xem video để gợi ý cho AI tạo ra video phù hợp, dễ tiếp cận. Tất cả những đặc điểm này cho
thấy video AI đang ngày càng hoàn thiện và sẽ trở thành một công cụ đắc lực cho con người
nếu được sử dụng hợp lý.
Trong lĩnh vực giáo dục, AI giúp giảng viên hợp lý hóa quy trình làm việc, chia sẻ khối
lượng công việc của giảng viên, tiết kiệm thời gian và công sức của họ trong việc thực hiện
các tác vụ chỉnh sửa lặp đi lặp lại khi tạo video bài giảng (Kit, Yuin-Y, Zulkifli, & Nie, 2023).
Nhờ đó, giảng viên có thể đầu tư nhiều năng lượng và công sức hơn vào các bài học của họ
giúp cho nội dung trở nên mới mẻ, thú vị, và hấp dẫn hơn; giảng viên cũng có thể yên tâm
phát triển chuyên môn và cống hiến nhiều hơn cho sự nghiệp của họ. Với sự kết hợp của các
công nghệ như nhận diện khuôn mặt, chuyển văn bản thành giọng nói, và xử lý ngôn ngữ tự
nhiên tiên tiến vượt bậc, các công nghệ như học máy (machine learning), học sâu (deep
learning) giúp tạo ra kịch bản chi tiết, quy trình tạo ra video bài giảng được AI thực hiện đơn
giản, nhanh chóng chỉ trong vài phút sau khi nhận được gợi ý cụ thể về bài giảng, … nhờ vậy
278 | KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA 2024
...................................................................................................................................................................................
giúp giảm chi phí, tiết kiệm thời gian, công sức (Channel Factory, 2024). Đây là một lợi ích
to lớn, giúp phát triển tài nguyên giảng dạy ngày càng phong phú đa dạng, chất lượng cao.
Thêm một ưu điểm nữa là việc tạo ra video bài giảng AI không đòi hỏi người dùng phải là một
chuyên gia trong việc quay dựng phim, nhờ vào các tính năng, cũng như các tiện ích đã được
thiết lập sẵn giúp họ lựa chọn dễ dàng. Ngoài ra, AI có thể cung cấp các bài học Tiếng Anh
chất lượng cao được trình bày với cách phát âm và ngữ điệu chuẩn trong Tiếng Anh, giúp
tránh được các lỗi phát âm. Bên cạnh đó, để khắc phục một số vấn đề có thể xảy ra như giáo
viên cần giảng bài trong khi họ đang phải đối mặt với một số vấn đề sức khỏe thì sử dụng
video do AI tạo ra sẽ là một lựa chọn tốt. Các công cụ AI còn hỗ trợ giảng viên trong việc viết
kịch bản cho video, hỗ trợ chỉnh sửa kịch bản theo mong muốn của họ. Đồng thời AI cung cấp
thông tin chi tiết về hành vi của người xem, giúp giảng viên có những điều chỉnh, cải thiện bài
giảng tốt hơn.
Một số nghiên cứu khẳng định được tiềm năng mạnh mẽ của video AI. Các nhà nghiên
cứu đã mời những người học trải nghiệm học tập với các video được sản xuất truyền thống và
với các video do AI tạo ra, sau đó thu thập và phân tích các đánh giá trước và sau khi học,
cùng với khảo sát những người tham gia về trải nghiệm của họ. Phát hiện của họ cho thấy
trong môi trường học tập trực tuyến, các video học tập do AI tạo ra có tiềm năng thay thế cho
các video học tập được tạo thông thường, nhờ đó giúp các tài nguyên giáo dục chất lượng cao
sẽ trở nên dễ tiếp cận hơn trên toàn thế giới (Leiker, Gyllen, Eldesouky, & Cukurova, 2023).
Video bài giảng do AI tạo ra cũng phục vụ cho trải nghiệm học tập cá nhân hóa của
sinh viên, sinh viên có thể học bất cứ nơi đâu, bất cứ lúc nào, và có thể xem lại các nội dung
của bài giảng dễ dàng. Điều này cũng góp phần bồi dưỡng kỹ năng tự học, cũng như đa dạng
hóa kênh học tập cho sinh viên (Chan & Hu, 2023).
Hạn chế của các video bài giảng do AI tạo ra
Video bài giảng do AI tạo ra cũng có một số hạn chế. Các video này thường bị cho là
còn thiếu các biểu hiện cảm xúc, sắc thái đa dạng, cũng như thiếu cảm nhận, kinh nghiệm, và
trải nghiệm phong phú nhiều chiều so với con người. Cấu trúc các bài giảng AI đôi khi còn
cứng nhắc, kém linh hoạt, có thể gây nhàm chán, khó hiểu, dẫn đến làm giảm động lực học tập
của người học. Các video cũng còn hạn chế trong tương tác với người học, do đó dẫn đến nguy
cơ làm người học mất kết nối xã hội (Edmett, 2024, as cited in Truong, 2024). Người dùng
cũng có khả năng lệ thuộc hoàn toàn vào công nghệ nếu không sử dụng hợp lý và có chừng
mực. Hơn nữa, sự dễ dãi và nhanh chóng trong việc tạo ra video vì có công nghệ AI hỗ trợ có
thể dẫn đến nguy cơ hàng loạt những video kém chất lượng được tạo ra, khiến cho phương
tiện này trở nên kém thu hút và kém hiệu quả (Channel Factory, 2024).
Thêm vào đó, một vấn đề lớn gây lo ngại đối với việc tạo video AI là vấn đề về đạo
đức và quyền riêng tư (Cousera Staff, 2024). Ngày nay khi công nghệ ngày càng tiên tiến, đem
đến nhiều lợi ích cho người dùng, thì nó cũng đồng thời đi kèm với các rủi ro. Về vấn đề đạo
NGÔN NGỮ HỌC TÍNH TOÁN: NHỮNG XU HƯỚNG MỚI, TRIỂN VỌNG VÀ THÁCH THỨC | 279
...................................................................................................................................................................................
đức, AI được tạo ra với mục đích giúp con người tiến bộ hơn, không phải để thay thế hay gây
nguy hại cho con người. Vấn đề AI có trở nên thông minh vượt trội hơn con người và thay thế
con người không vẫn là mối lo ngại. Điều này đòi hỏi các chuyên gia cần phải xây dựng hệ
thống những khuôn khổ, và qui định về đạo đức khi sử dụng AI nói chung, cũng như trong
việc tạo video AI nói riêng để bảo vệ các quyền và lợi ích của con người (Samad et al, 2024).
Ngoài ra, để tạo ra video, AI hoạt động dựa trên một nguồn dữ liệu lớn từ internet, mạng xã
hội. Mặc dù điều này giúp cá nhân hóa trải nghiệm của người dùng, nó cũng đồng thời đặt ra
những câu hỏi xung quanh việc các công ty AI thiếu sự đồng ý thực sự để truy cập thông tin
cá nhân của người dùng, và có thể xem là xâm phạm quyền riêng tư của họ (Cousera Staff,
2024). Thêm vào đó, hình ảnh của các cá nhân có thể bị kẻ xấu lợi dụng để tạo ra các video
giả mạo với nội dung sai lệch để lừa đảo hoặc mang tính chất thù địch, thành kiến, có thể tác
động tiêu cực đến toàn xã hội. Trong khi các nhà sản xuất đang tìm cách để gắn nhãn video
AI, và hợp tác với các chuyên gia để khắc phục vấn đề này, chúng ta cần cẩn trọng khi tạo và
sử dụng các video AI, cũng như bảo mật, ẩn giấu bằng cách dùng giá trị hư cấu, hoặc làm
nhiễu những dữ liệu hình ảnh cá nhân của mình để tránh bị lợi dụng (Keylabs, 2024).
Phương pháp thực hiện
Bài viết trước hết tổng hợp và phân tích một số nguồn tài nguyên xoay quanh video
bài giảng AI, trong đó ưu tiên chọn lọc những nguồn tài nguyên mới trong thời gian gần đây,
đi kèm với thực hiện một khảo sát nhỏ để lấy ý kiến đánh giá của sinh viên về video bài giảng
AI.
Khảo sát được thực hiện bằng công cụ Google Form với sự tham gia của 98 sinh viên
năm 2, ngành Ngôn ngữ Anh trong lớp học kết hợp giữa hai hình thức, đó là học với bài giảng
trên lớp và học trực tuyến trên hệ thống Moodle, khi học môn Hình thái - Cú pháp Tiếng Anh.
Đây là 1 môn học khá nặng về lý thuyết với nhiều khái niệm, thuật ngữ phức tạp cần nắm vững
và hệ thống bài tập khá khó, đòi hỏi sinh viên cần nỗ lực khi học trên lớp và phải chăm chỉ tự
học ở nhà. Trên lớp, giảng viên kết hợp các bài giảng qua powerpoint với việc sử dụng các
video bài giảng do AI tạo ra như một công cụ trực quan. Đồng thời sinh viên được xem lại các
video bài giảng này trên Moodle, sau đó được lấy ý kiến, đánh giá về các video bài giảng AI
này. Video bài giảng được thực hiện với phần viết kịch bản có hỗ trợ từ Chat GPT, sau đó
giảng viên chỉnh sửa lại những chỗ chưa phù hợp, như các ví dụ minh họa cho các khái niệm
đưa ra bị trùng lắp nhiều, giảng viên chỉnh sửa lại để đa dạng hơn,… và sau đó dùng app
Invideo AI để thực hiện video.
Kết quả và thảo luận
Đánh giá về nội dung và hình thức:
Nội dung
280 | KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA 2024
...................................................................................................................................................................................
Biểu đồ 1. Đnh gi nội dung video bài giảng AI
Nội dung, bố cục, sự mạch lạc của bài giảng nhìn chung nhận được phản hồi tốt của
phần lớn người học (tập trung ở thang điểm 4-5), mặc dù đây là một môn học với nhiều lý
thuyết khá khô khan, phức tạp. Kịch bản do AI tạo ra khi giải thích các khái niệm, thuật ngữ
của môn học khá khoa học, chính xác, logic, gây được ấn tượng tốt cho người xem. Tuy nhiên,
một số ý kiến (khoảng trên dưới 20 sinh viên) cho thấy mức độ hài lòng về nội dung còn thấp.
Một trong các lý do có thể là các ví dụ minh họa cho các khái niệm vẫn còn ít, đơn giản, và
thỉnh thoảng vẫn còn bị trùng nhau dù trước đó giảng viên đã có xem lại và chỉnh sửa một số
trường hợp. Rất ít ý kiến đánh giá thấp nội dung bài học của video AI.
Hnh thức trnh bày
Biểu đồ 2. Đnh gi hnh thức trnh bày video bài giảng AI
Chất lượng âm thanh, giọng nói, hình ảnh của video sống động, mượt mà, giọng nói
chuẩn của người bản xứ, nhờ đó nhận được phản hồi tích cực của phần lớn người học (thang
điểm 4-5). Các hiệu ứng hình ảnh, âm thanh, phụ đề, … chất lượng cao cũng được cho là hỗ
trợ tốt cho việc học. Tuy nhiên, một vài ý kiến (15 ý kiến) chưa hài lòng về chất lượng hình
ảnh (thang điểm 3), có thể nguyên nhân do vài hình ảnh ít liên quan hoặc bị lặp lại, gây nhàm
chán, xuất phát từ việc từ khoá xuất hiện nhiều lần, dù đã qua chỉnh sửa và chọn lọc hình ảnh
khác thay thế nhưng vẫn còn chưa khắc phục hết những trường hợp này. Một số ý kiến (20