Đánh giá trữ lượng đất trong vùng lòng hồ có thể sử dụng làm vật liệu xây dựng công trình vật liệu địa phương tại một số hồ chứa thuộc khu vực Bắc Trung Bộ

Khu vực Bắc Trung Bộ sở hữu số lượng lớn hồ chứa nước thủy lợi. Bài báo này trình bày kết quả khảo sát và đánh giá trữ lượng các loại đất có thể sử dụng làm vật liệu xây dựng từ 08 lòng hồ chứa nước tại đây, nhằm góp phần nâng cao dung tích hồ và khả năng phòng chống thiên tai.

Nghiên cứu hướng tới việc cung cấp vật liệu xây dựng tại chỗ cho các công trình hạ tầng kỹ thuật và công trình phòng chống thiên tai (như đập, đê, đường giao thông) tại khu vực Bắc Trung Bộ, góp phần nâng cao dung tích hồ chứa và phát triển bền vững.

Nghiên cứu này đánh giá trữ lượng và đặc điểm các loại đất trong lòng hồ chứa nước tại khu vực Bắc Trung Bộ, với mục tiêu sử dụng chúng làm vật liệu xây dựng công trình địa phương. Miền Trung nói chung và Bắc Trung Bộ nói riêng có số lượng hồ chứa nước lớn nhất cả nước, nhưng đa số có quy mô vừa và nhỏ. Việc khai thác đất không chỉ cung cấp nguồn vật liệu giá rẻ mà còn giúp tăng dung tích hồ, nâng cao khả năng phòng chống thiên tai. Nghiên cứu đã khảo sát 08 hồ chứa điển hình và phân loại đất thành ba nhóm chính: đất tự nhiên bán ngập nước, đất tự nhiên ngập nước, và đất bồi lắng lòng hồ. Phương pháp đánh giá bao gồm phân tích ảnh vệ tinh, bản đồ địa hình, bản đồ DEM, trao đổi với đơn vị quản lý hồ, khảo sát thực địa và khoan thăm dò địa chất để xác định chiều dày và đặc điểm cơ lý của đất, đồng thời sử dụng mô hình số và xuyên động cho đất bồi lắng. Kết quả cho thấy trữ lượng đất bán ngập nước thường phân bố rải rác và dễ khai thác; đất ngập nước tập trung hơn với trữ lượng lớn nhưng khó khai thác do thời gian ngập nước dài và độ ẩm cao; đất bồi lắng có trữ lượng lớn nhất, song đòi hỏi phân loại và xử lý do thành phần không đồng đều và thường xuyên ngập nước. Nghiên cứu khẳng định tiềm năng lớn của nguồn vật liệu này nhưng cần có giải pháp khai thác thận trọng để tránh sạt lở, ô nhiễm và đảm bảo an toàn công trình.