1
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
KHOA CHĂN NUÔI THÚ Y
BỘ MÔN DƯỢC LÝ VÀ VSATTP
NGUYỄN QUANG TÍNH
ĐÀO VĂN CƢỜNG
ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
Học phần: ĐỘC CHẤT HỌC THÚ Y
Số tín chỉ: 02
Mã số: VTO321
Thái Nguyên, 3/2017
2
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
KHOA CHĂN NUÔI THÚ Y
BỘ MÔN DƯỢC LÝ VÀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM
ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
1. Tên học phần: Độc chất học thú y
- Mã số học phần: VTO 321
- Số tín chỉ: 2
- Tính chất của học phần: Bắt buộc
- Học phần thay thế, tương đương: Không
- Ngành (chuyên ngành) đào tạo: Thú y
2. Phân bổ thời gian học tập:
- Số tiết học lý thuyết trên lớp: 21 tiết
- Số tiết làm bài tập, thảo luận trên lớp: 7 tiết
- Số tiết thí nghiệm, thực hành: 2 tiết
- Số tiết sinh viên tự học: 60
3. Đánh giá học phần
- Điểm chuyên cần: trọng số 0,2
- Điểm kiểm tra giữa kỳ: trọng số 0,3
- Điểm thi kết thúc học phần: trọng số 0,5
4. Điều kiện học
- Học phần học trước: Hoá học, sinh hoá động vật, dược lý 1
- Học phần song hành:................................
5. Mục tiêu đạt đƣợc sau khi kết thúc học phần:
5.1. Kiến thức: Nhằm trang bị cho sinh viên những kiễn thức cơ bản về chất
độc, bản chất lý, hoá học của chất độc, con đường xâm nhập, phương thức gây
độc của chất độc, biến đổi chất độc trong cơ thể, ảnh hưởng của chất độc trong
cơ thể sống, sự chuyển hoá thải trừ của chất độc.
5.2. Kỹ năng: Sinh viên có khả năng vận dụng những kiến thức đã học để đưa
ra những biện pháp phòng ngừa, bảo vệ sức khoẻ con người và vật nuôi.
3
6. Nội dung kiến thức và phƣơng thức giảng dạy:
6.1. Giảng dạy lý thuyết
TT
Nội dung kiến thức
Số
tiết
Phương pháp
giảng dạy
Chƣơng 1:
Một số vấn đề cơ bản về độc chất học
7
1
Một số khái niệm
1
Thuyết trình
và phát vấn
1.1
Độc chất học
1.1.1.
Định nghĩa và đối tượng của độc chất học
1.1.2.
Sự liên quan của độc chất học với môn học khác
1.1.3.
Các lĩnh vực nghiên cứu của độc chất học
1.2.
Chất độc
1.2.1.
Khái niệm chất độc
1.2.2.
Khái niệm độc tính và độc lực
1.2.3.
Các nguồn chất độc
1.3.
Ngộ độc
1.3.1.
Khái niệm ngộ độc
1.3.2.
Phân loại ngộ độc
2
Động học của chất độc
1
Thuyết trình
và phát vấn
2.1
Sự xâm nhập của chất độc
2.1.1
Chất độc xâm nhập qua màng sinh học
2.1.2
Con đường xâm nhập của chất độc vào cơ thể
2.2.
Sự phân bố chất độc
2.3.
Sự chuyển hóa chất độc
2.3.1.
Vai trò của sự chuyển hóa
2.3.2
Các phản ứng chuyển hóa chính
2.4.
Sự đào thải chất độc
2.4.1.
§µo th¶i chÊt ®éc qua thËn
2.4.2.
§µo th¶i chÊt ®éc qua mËt
2.4.3.
§µo th¶i chÊt ®éc qua phæi
2.4.4.
Đào thải chất độc qua sữa
3
Cơ chế tác dụng của chất độc
1
Thảo luận và
trình bày
3.1.
Cơ sở phân tử của tế bào tổn thương do ngộ độc
1
3.2.
C¬ chÕ g©y ®éc ®Æc tr-ng trªn c¬ quan, tæ chøc
1
Thuyết trình
và phát vấn
3.2.1
C¬ chÕ g©y tæn th-¬ng hãa häc
3.2.2
C¬ chÕ g©y ho¹i tö tÕ bµo biÓu m«
3.2.3
C¬ chÕ t¸c ®éng th«ng qua øc chÕ hoÆc c¹nh tranh
enzyme
3.2.4
C¬ chÕ t¸c dông trªn hÖ thÇn kinh
3.2.5
C¬ chÕ g©y tæn th-¬ng hÖ m¹ch vµ m¸u
4
3.2.6
C¸c chÊt cã t¸c dông t-¬ng tù nh÷ng s¶n phÈm
chuyÓn ho¸ vµ chÊt dinh d-ìng th«ng th-êng
3.2.7
C¬ chÕ t¸c dông g©y qu¸i thai, chÕt thai
3.2.8
C¬ chÕ t¸c dông g©y ung th-
3.3.
nh h-ëng ®éc h¹i cña chÊt ®éc
3.3.1
nh h-ëng ®Õn hÖ thÇn kinh
3.3.2
nh h-ëng ®Õn bé m¸y tiªu ho¸
3.3.3.
nh h-ëng ®Õn gan
3.3.4.
nh h-ëng ®Õn tim m¹ch
4
C¸c yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn t¸c dông cña chÊt ®éc
1
Thuyết trình
Phát vấn
Trình chiếu
4.1.
C¸c yÕu tè thuéc vÒ chÊt ®éc
4.1.1.
B¶n chÊt vËt lý vµ ho¸ häc cña chÊt ®éc
4.1.2.
nh h-ëng cña t¸ d-îc
4.1.3.
T-¬ng t¸c hãa häc trùc tiÕp
4.1.4.
Liều lượng chất độc
4.2.
C¸c yÕu tè m«i tr-êng
4.2.1.
§-êng x©m nhiÔm chÊt ®éc
4.2.2.
Khèi l-îng vµ nång ®é cña chÊt ®éc
4.2.3.
NhiÖt ®é m«i tr-êng
4.2.4.
¸p suÊt kh«ng khÝ
4.2.5.
ChÕ ®é ¨n uèng vµ dinh d-ìng
1
Thuyết trình
Trình chiếu
Phát vấn
4.2.6.
Nguyªn nh©n g©y ngé ®éc
4.3.
C¸c yÕu tè thuéc vÒ c¬ thÓ
4.3.1
Loµi ®éng vËt
4.3.2
TÝnh biÖt
4.3.3
Tuæi
4.3.4
Khèi l-îng c¬ thÓ
4.3.5
nh h-ëng cña qóa tr×nh ph©n bè vµ ®µo th¶i ®Õn
t¸c dông cña chÊt ®éc
4.3.6
YÕu tè bÖnh lý
4.3.7
HiÖn t-îng c¬ thÓ nhên víi chÊt ®éc
Chƣơng 2: Chẩn đoán và điều trị ngộ độc
3
1
1.1
ChÈn ®o¸n ngé ®éc
Kh¸i niÖm
1
Thuyết trình
Phát vấn
Trình chiếu
1.2
ChÈn ®o¸n ngé ®éc:
1.2.1
Thu thËp th«ng tin vÒ nguyªn nh©n vµ ®iÒu kiÖn
g©y ngé ®éc
1.2.2
KiÓm tra c¸c triÖu chøng l©m sµng
1.2.3.
KiÓm tra c¸c tæn th-¬ng bÖnh lý
5
1.2.4.
C¸c xÐt nghiÖm c¬ b¶n cÇn thiÕt
1.3.
LÊy mÉu cho c¸c xÐt nghiÖm chÈn ®o¸n ngé ®éc
1
Trình chiếu
Phát vấn
Thuyết trình
1.3.1.
C¸c nguyªn t¾c lÊy mÉu kiÓm tra ngé ®éc
1.3.2.
C¸c mÉu bÖnh phÈm vµ mÉu tõ m«i tr-êng cÇn
thiÕt cho chÈn ®o¸n ngé ®éc
1.3.3.
B¶o qu¶n mÉu göi xÐt nghiÖm
1.4.
ChÈn ®o¸n ph©n biÖt
2
§iÒu trÞ ngé ®éc
1
Thuyết trình
Phát vấn
Trình chiếu
2.1.
Lo¹i chÊt ®éc ra khái c¬ thÓ
2.1.1.
Lo¹i chÊt ®éc b¸m trªn da, m¾t
2.1.2.
Lo¹i chÊt ®éc qua ®-êng tiªu hãa
2.1.3.
Th¶i chÊt ®éc qua ®-êng kh¸c
2.2
Ph¸ huû hoÆc trung hoµ chÊt ®éc b»ng c¸c chÊt
kh¸ng ®éc
2.3
Håi søc cÊp cøu vµ ®iÒu trÞ triÖu chøng.
3
§Ò phßng ngé ®éc
Chƣơng 3: Các chất độc vô cơ
6
1
§¹i c-¬ng
1
Thuyết trình
Trình chiếu
Phát vấn
1.1.
Nguyªn nh©n g©y « nhiÔm chÊt ®éc v« c¬
1.2.
T¸c h¹i cña chÊt ®éc v« c¬
2
2.1
Ngé ®éc c¸c chÊt ®éc v« c¬
Ngé ®éc kim lo¹i nÆng
2.1.1.
Asen (As)
2.1.2.
Bari (Ba)
1
Thuyết trình
Phát vấn
2.1.3.
Cadimi (Cd)
2.1.4.
Ch× (Pb)
1
Thuyết trình
Phát vấn
2.1.5.
§ång (Cu)
1
Thuyết trình
Phát vấn
2.1.6
KÏm (Zn)
2.1.7
Selen (Se)
2.1.8.
Thuû ng©n (Hg
1
Thuyết trình
Phát vấn
2.1.9
ThiÕc (Sn)
2.2.
Ngé ®éc c¸c chÊt ®éc v« c¬ kh¸c
1
Thuyết trình
Phát vấn
2.2.1.
Fluorid
2.2.2.
Nitrat, nitrit v« c¬
2.2.3.
Ngé ®éc muèi ¨n
Chƣơng 4: Ngộ độc thuốc thú y
4
1
§¹i c-¬ng
1
Thuyết trình