L i m đ uờ ở ầ
Đ u t phát tri n là m t trong nh ng y u t quy t đ nh tăng tr ng kinh t và gi iầ ư ể ộ ữ ế ố ế ị ưở ế ả
quy t nhi u v n đ xã h i vì ho t đ ng này tr c ti p làm tăng tài s n c đ nh, tài s n l uế ề ấ ề ộ ạ ộ ự ế ả ố ị ả ư
đ ng, tài s n trí tu và s l ng cũng nh ch t l ng ngu n nhân l c; đ ng th i gópộ ả ệ ố ượ ư ấ ượ ồ ự ồ ờ
ph n quan tr ng vào vi c th c hi n các ch ng trình m c tiêu qu c gia nh m nâng caoầ ọ ệ ự ệ ươ ụ ố ằ
m c s ng dân c và m t b ng dân trí; b o v môi tr ng sinh thái và đ a các ch ngứ ố ư ặ ằ ả ệ ườ ư ươ
trình phát tri n kinh t - xã h i khác vào cu c s ng.ể ế ộ ộ ố
Ho t đ ng đ u t phát tri n có liên quan đ n nhi u ngành, nhi u lĩnh v c và doạ ộ ầ ư ể ế ề ề ự
nhi u ch th khác nhau th c hi n cùng v i s tác đ ng c a nhi u nhân t . Chính sề ủ ể ự ệ ớ ự ộ ủ ề ố ự
khác nhau đó t o nên c c u đ u t . Vì v y có th nói c c u đ u t là khung x ng c aạ ơ ấ ầ ư ậ ể ơ ấ ầ ư ươ ủ
đ u t phát tri n. C c u đ u t có h p lý và v ng ch c thì ho t đ ng đ u t phát tri nầ ư ể ơ ấ ầ ư ợ ữ ắ ạ ộ ầ ư ể
m i có th đ t đ c hi u qu cao.ớ ể ạ ượ ệ ả
Do nh n th c đ c vai trò quan tr ng c a đ u t phát tri n cũng nh c c uậ ứ ượ ọ ủ ầ ư ể ư ơ ấ
đ u t h p lý nh v y nên trong nh ng năm v a qua đã có nhi u chính sách và gi iầ ư ợ ư ậ ữ ừ ề ả
pháp kh i d y ngu n n i l c và tranh th các ngu n l c t bên ngoài đ huy đ ngơ ậ ồ ộ ự ủ ồ ự ừ ể ộ
v n cho đ u t phát tri n, tuỳ vào t ng đi u ki n bên trong và bên ngoài mà xâyố ầ ư ể ừ ề ệ
d ng m t c c u đ u t h p lý ph c v cho quá trình công nghi p hóa, hi n đ iự ộ ơ ấ ầ ư ợ ụ ụ ệ ệ ạ
hóa n n kinh t .ề ế
Tuy v y, vi c thu hút, s d ng và phân b v n đ u t phát tri n v n còn t nậ ệ ử ụ ổ ố ầ ư ể ẫ ồ
t i nhi u b t c p, c c u đ u t ch a t o đi u ki n cho ho t đ ng đ u t đ tạ ề ấ ậ ơ ấ ầ ư ư ạ ề ệ ạ ộ ầ ư ạ
hi u qu cao nh t đòi h i ph i có nh ng gi i pháp và t m nhìn dài h n đ kh cệ ả ấ ỏ ả ữ ả ầ ạ ể ắ
ph c. Trong khuôn kh bài vi t này, chúng em xin m nh d n đ a ra m t vài nh nụ ổ ế ạ ạ ư ộ ậ
xét và gi i pháp ch quan c a mình nh ng do kh năng có h n, chúng em khôngả ủ ủ ư ả ạ
tránh kh i nh ng sai l m thi u sót, mong các th y cô thông c m và góp ý cho chúngỏ ữ ầ ế ầ ả
em.
Chúng em xin chân thành c m n: Ti n sĩ. T Quang Ph ngả ơ ế ừ ươ
Ti n sĩ. Ph m Văn Hùngế ạ
Đã giúp đ chúng em hoàn thành bài vi t nàyỡ ế
Nhóm th c hi n: Nhóm 5ự ệ
1
Đề tài 5:
C ơ c ấ u đ ầ u t ư và c ơ c ấ u đ ầ u t ư h ợ p lý. Phân tích khái quát
c ơ c ấ u đ ầ u t ư ở Vi ệ t Nam.
Ch ng Iươ : Nh ng v n đ lý lu n chung v c c u đ u t và c c uữ ấ ề ậ ề ơ ấ ầ ư ơ ấ
đ u t h p lý.ầ ư ợ
I. C c u đ u t .ơ ấ ầ ư
1. Khái ni m.ệ
C c u đ u t là c c u các y u t c u thành đ u t nh c c u v v n,ơ ấ ầ ư ơ ấ ế ố ấ ầ ư ư ơ ấ ề ố
ngu n v n, c c u huy đ ng và s d ng v n…Nh ng y u t này có quan h h u c ,ồ ố ơ ấ ộ ử ụ ố ữ ế ố ệ ữ ơ
t ng tác qua l i v i nhau c v ch t l ng và s l ng, trong không gian và th iươ ạ ớ ả ề ấ ượ ố ượ ờ
gian, v n đ ng theo h ng hình thành m t c c u đ u t h p lý và t o nh ng ti mậ ộ ướ ộ ơ ấ ầ ư ợ ạ ữ ề
l c l n h n v m i m t kinh t xã h i.ự ớ ơ ề ọ ặ ế ộ
2. Phân lo i.ạ
2.1. C c u đ u t theo ngu n v n.ơ ấ ầ ư ồ ố
C c u đ u t theo ngu n v n còn g i là c c u ngu n v n đ u t th hi nơ ấ ầ ư ồ ố ọ ơ ấ ồ ố ầ ư ể ệ
quan h t l c a t ng lo i ngu n v n trong t ng v n đ u t xã h i hay ngu n v nệ ỷ ệ ủ ừ ạ ồ ố ổ ố ầ ư ộ ồ ố
đ u t c a doanh nghi p và d án. Trong quá trình xây d ng và phát tri n n n kinh tầ ư ủ ệ ự ự ể ề ế
nhi u thành ph n, c c u ngu n v n đ u t ngày càng đa d ng h n, phù h p v i cácề ầ ơ ấ ồ ố ầ ư ạ ơ ợ ớ
chính sách huy đ ng ngu n l c cho đ u t phát tri n.ộ ồ ự ầ ư ể
M t s lo i ngu n v n ch y u:ộ ố ạ ồ ố ủ ế
- V n ngân sách nhà n c.ố ướ
- V n tín d ng đ u t phát tri n nhà n c.ố ụ ầ ư ể ướ
- V n đ u t c a các doanh nghi p nhà n c.ố ầ ư ủ ệ ướ
2
- V n đ u t c a t nhân và dân c .ố ầ ư ủ ư ư
- Ngu n v n đ u t tr c ti p n c ngoài.ồ ố ầ ư ự ế ướ
2.2.C c u v n đ u t .ơ ấ ố ầ ư
C c u v n đ u t th hi n quan h t l gi a t ng lo i v n trong t ng v nơ ấ ố ầ ư ể ệ ệ ỷ ệ ữ ừ ạ ố ổ ố
đ u t xã h i, v n đ u t c a doanh nghi p hay c a m t d án. C c u v n đ u tầ ư ộ ố ầ ư ủ ệ ủ ộ ự ơ ấ ố ầ ư
h p lý là c c u mà v n đ u t đ c u tiên vào b ph n quan tr ng nh t, phù h pợ ơ ấ ố ầ ư ượ ư ộ ậ ọ ấ ợ
v i yêu c u và m c tiêu đ u t v i m t t tr ng khá cao.ớ ầ ụ ầ ư ớ ộ ỷ ọ
M t s c c u đ u t quan tr ng c n đ c chú ý xem xét nh : c c u k thu tộ ố ơ ấ ầ ư ọ ầ ượ ư ơ ấ ỹ ậ
c a v n; C c u v n đ u t cho ho t đ ng xây d ng c b n, công tác nghiên c uủ ố ơ ấ ố ầ ư ạ ộ ự ơ ả ứ
tri n khai khoa h c và công ngh , v n đ u t cho đào t o ngu n nhân l c, tài s n l uể ọ ệ ố ầ ư ạ ồ ự ả ư
đ ng và nh ng chi phí khác; C c u v n đ u t theo quá trình l p và th c hi n d ánộ ữ ơ ấ ố ầ ư ậ ự ệ ự
nh chi phí chu n b đ u t , chi phí th c hi n đ u t …ư ẩ ị ầ ư ự ệ ầ ư
2.3. C c u đ u t phát tri n theo ngànhơ ấ ầ ư ể .
C c u đ u t phát tri n theo ngành là c c u th c hi n đ u t cho t ng ngànhơ ấ ầ ư ể ơ ấ ự ệ ầ ư ừ
kinh t qu c dân cũng nh trong t ng ti u ngành. C c u đ u t theo ngành th hi nế ố ư ừ ể ơ ấ ầ ư ể ệ
m i t ng quan t l trong vi c huy đ ng và phân ph i các ngu n l c cho các ngànhố ươ ỷ ệ ệ ộ ố ồ ự
ho c các nhóm ngành c a n n kinh t và các chính sách, công c qu n lý nh m đ tặ ủ ề ế ụ ả ằ ạ
đ c m i t ng quan trên. Ngoài ra nó còn th hi n vi c th c hi n chính sách u tiênượ ố ươ ể ệ ệ ự ệ ư
phát tri n, chính sách đ u t đ i v i t ng ngành trong m t th i kỳ nh t đ nh. Có nhi uể ầ ư ố ớ ừ ộ ờ ấ ị ề
cách phân lo i c c u đ u t theo ngành. Sau đây là ba cách ti p c n thông th ng: ạ ơ ấ ầ ư ế ậ ườ
- Phân chia theo cách truy n th ng: Nông – lâm – ng nghi p, công nghi pề ố ư ệ ệ
– xây d ng, d ch v : M c đích là đánh giá, phân tích tình hình đ u t . N c ta hi n nayự ị ụ ụ ầ ư ướ ệ
đang u tiên phát tri n công nghi p và d ch v đ đ t đ c m c tiêu CNH – HĐH c aư ể ệ ị ụ ể ạ ượ ụ ủ
Đ ng đ ra. Bên c nh đó nông nghi p nông thôn cũng ph i đ c đ u t phát tri n m tả ề ạ ệ ả ượ ầ ư ể ộ
cách h p lý vì ngành nông nghi p v n đóng m t vai trò h t s c quan tr ng đ i v i n nợ ệ ẫ ộ ế ứ ọ ố ớ ề
kinh t và lao đ ng ho t đ ng trong lĩnh v c nông nghi p v n chi m m t t tr ng cao.ế ộ ạ ộ ự ệ ẫ ế ộ ỷ ọ
- Phân chia theo nhóm ngành k t c u h t ng và s n xu t s n ph m xãế ấ ạ ầ ả ấ ả ẩ
h i: Nghiên c u tính h p lý c a đ u t cho t ng nhóm ngành. Đ u t cho k t c u hộ ứ ợ ủ ầ ư ừ ầ ư ế ấ ạ
t ng ph i đi tr c m t b c v i m t t l h p lý đ đ t đ c tăng tr ng.ầ ả ướ ộ ướ ớ ộ ỷ ệ ợ ể ạ ượ ưở
3
- Phân chia theo kh i ngành: Kh i ngành ch đ o và kh i ngành còn l i.ố ố ủ ạ ố ạ
Đ u t ph i đ m b o t ng quan h p lý gi a hai kh i ngành này đ duy trì th cânầ ư ả ả ả ươ ợ ữ ố ể ế
b ng gi a nh ng s n ph m ch đ o và nh ng s n ph m c a các ngành khác. Nh đóằ ữ ữ ả ẩ ủ ạ ữ ả ẩ ủ ờ
n n kinh t phát tri n m t cách cân đ i, t ng h p và b n v ng.ề ế ể ộ ố ổ ợ ề ữ
2.4. C c u đ u t phát tri n theo đ a ph ng, vùng lãnh th .ơ ấ ầ ư ể ị ươ ổ
C c u đ u t theo đ a ph ng, vùng lãnh th là c c u đ u t theo khôngơ ấ ầ ư ị ươ ổ ơ ấ ầ ư
gian, ph n ánh tình hình s d ng ngu n l c đ a ph ng và vi c phát huy l i th c nhả ử ụ ồ ự ị ươ ệ ợ ế ạ
tranh c a t ng vùng. C c u này th hi n thông qua m i t ng quan t l và m i quanủ ừ ơ ấ ể ệ ố ươ ỷ ệ ố
h gi a vi c phân b và s d ng các ngu n l c cho các vùng, lãnh th trên c s v nệ ữ ệ ổ ử ụ ồ ự ổ ơ ở ậ
d ng các th ch chính sách và c ch qu n lý phù h p. C c u đ u t theo lãnh thụ ể ế ơ ế ả ợ ơ ấ ầ ư ổ
ph i phù h p v i yêu c u phát tri n, chi n l c phát tri n kinh t xã h i, l i th s nả ợ ớ ầ ể ế ượ ể ế ộ ợ ế ẵ
có c a t ng vùng đ ng th i v n đ m b o h tr , t o đi u ki n thu n l i cho s phátủ ừ ồ ờ ẫ ả ả ỗ ợ ạ ề ệ ậ ợ ự
tri n chung c a các vùng khác, đ m b o s phát tri n th ng nh t và cân đ i gi a cácể ủ ả ả ự ể ố ấ ố ữ
vùng, các ngành.
Khi nghiên c u c c u đ u t theo vùng, lãnh th có th phân tích đ u t gi aứ ơ ấ ầ ư ổ ể ầ ư ữ
vùng, lãnh th phát tri n v i vùng, lãnh th kém phát tri n ho c phân tích c c u đ uổ ể ớ ổ ể ặ ơ ấ ầ
t theo các vùng lãnh th kinh t .ư ổ ế
C c u đ u t theo ngành và c c u đ u t theo vùng, lãnh th tuy khác nhauơ ấ ầ ư ơ ấ ầ ư ổ
nh ng l i có m i quan h m t thi t v i nhau. C c u đ u t theo vùng, lãnh th đ cư ạ ố ệ ậ ế ớ ơ ấ ầ ư ổ ượ
hình thành g n li n v i c c u đ u t theo ngành và th ng nh t trong m i vùng kinhắ ề ớ ơ ấ ầ ư ố ấ ỗ
t . Trong m i vùng, lãnh th l i có m t s ngành đ c u tiên đ u t , t o ra m t cế ỗ ổ ạ ộ ố ượ ư ầ ư ạ ộ ơ
c u đ u t theo ngành riêng.ấ ầ ư
3. S d ch chuy n c c u đ u t .ự ị ể ơ ấ ầ ư
3.1. Đ nh nghĩa.ị
S thay đ i c a c c u đ u t t m c đ này sang m c đ khác, ph i h p v iự ổ ủ ơ ấ ầ ư ừ ứ ộ ứ ộ ố ợ ớ
môi tr ng và m c tiêu phát tri n g i là chuy n d ch c c u đ u t . Đây không ch làườ ụ ể ọ ể ị ơ ấ ầ ư ỉ
s thay đ i v v trí u tiên mà còn là s thay đ i v ch t trong n i b c c u và chínhự ổ ề ị ư ự ổ ề ấ ộ ộ ơ ấ
sách áp d ng.ụ
S thay đ i đó có th là s thay đ i v quy mô, phân b ngu n l c hay sự ổ ể ự ổ ề ố ồ ự ố
l ng, ch t l ng các ngành trong quá trình phát tri n ho c cũng có th là s thay đ iượ ấ ượ ể ặ ể ự ổ
v quan h t l gi a các ngành, các vùng, các thành ph n kinh t do nh ng bi n đ ngề ệ ỷ ệ ữ ầ ế ữ ế ộ
trong n n kinh t nh s xu t hi n ho c bi n m t c a m t s ngành, t c đ tăngề ế ư ự ấ ệ ặ ế ấ ủ ộ ố ố ộ
4
tr ng c a các y u t c u thành c c u đ u t không đ ng đ u, khoa h c k thu tưở ủ ế ố ấ ơ ấ ầ ư ồ ề ọ ỹ ậ
phát tri n nhanh chóng...ể
3.2. Tác đ ng c a c c u đ u t t i s chuy n d ch c c u kinh t .ộ ủ ơ ấ ầ ư ớ ự ể ị ơ ấ ế
Nh ng quy t đ nh đ u t s làm nh h ng đ n c c u kinh t trong t ngữ ế ị ầ ư ẽ ả ưở ế ơ ấ ế ươ
lai. Nó làm thay đ i s l ng, t tr ng c a t ng b ph n trong n n kinh t , đ n l tổ ố ượ ỷ ọ ủ ừ ộ ậ ề ế ế ượ
nó các b ph n c u thành n n kinh t s hình thành nên m t c c u m i. C c u nàyộ ậ ấ ề ế ẽ ộ ơ ấ ớ ơ ấ
có hi u qu và tác đ ng t t t i n n kinh t hay không s là m t y u t quan tr ng đệ ả ộ ố ớ ề ế ẽ ộ ế ố ọ ể
đánh giá s tăng tr ng c a c n n kinh t b i v y c c u kinh t m i này là m t y uự ưở ủ ả ề ế ở ậ ơ ấ ế ớ ộ ế
t quan tr ng t o ra tăng tr ng và phát tri n kinh t . C c u kinh t thay đ i là đố ọ ạ ưở ể ế ơ ấ ế ổ ể
nh m th c hi n nh ng m c tiêu phát tri n kinh t - xã h i đã đ t ra, và nh ng m cằ ự ệ ữ ụ ể ế ộ ặ ữ ụ
tiêu đó có đ t đ c hay không chính là th c đo c b n nh t xác đ nh k t qu , hi uạ ượ ướ ơ ả ấ ị ế ả ệ
qu c a đ u t đ i m i c câu kinh t và nó cho th y t m quan tr ng c a đ u t đ iả ủ ầ ư ổ ớ ơ ế ấ ầ ọ ủ ầ ư ố
v i chuy n d ch c c u kinh t .ớ ể ị ơ ấ ế
Đ u t và chuy n d ch c c u đ u t tác đ ng đ n c c u kinh t tr c h t làầ ư ể ị ơ ấ ầ ư ộ ế ơ ấ ế ướ ế
s thay đ i s l ng các ngành trong n n kinh t qu c dân. Quy t đ nh đ u t làmở ự ổ ố ượ ề ế ố ế ị ầ ư
thay đ i s n l ng tuy t đ i các ngành, ti u ngành c u thành n n kinh t qu c dân.ổ ả ượ ệ ố ể ấ ề ế ố
Cùng v i quy t đ nh đ u t , s phát tri n m nh m c a khoa h c công ngh khi nớ ế ị ầ ư ự ể ạ ẽ ủ ọ ệ ế
cho các ngành công nghi p công ngh cao, d ch v ch t l ng cao phát tri n m nh h nệ ệ ị ụ ấ ượ ể ạ ơ
trong khi m t s ngành khác l i gi m vai trò, t tr ng do nhu c u c a xã h i gi mộ ố ạ ả ỷ ọ ầ ủ ộ ả
ho c không còn s c c nh tranh. Do đó t tr ng các ngành, ti u ngành trong c c u kinhặ ứ ạ ỷ ọ ể ơ ấ
t có s thay đ i, th t u tiên khác nhau và k t qu là hình thành nên m t c c uế ự ổ ứ ự ư ế ả ộ ơ ấ
ngành m i. Chính sách đ u t vào các ngành có t c đ phát tri n khác nhau s t o raớ ầ ư ố ộ ể ẽ ạ
s chuy n d ch c c u kinh t tuỳ m c đ chuy n đ i c c u đ u t và hi u qu đ uự ể ị ơ ấ ế ứ ộ ể ổ ơ ấ ầ ư ệ ả ầ
t các ngành đó. C c u kinh t s luôn luôn thay đ i theo th i gian. S v n đ ng c aư ơ ấ ế ẽ ổ ờ ự ậ ộ ủ
c c u đ u t luôn nh m h ng t i m t c c u kinh t có hi u qu đ các ngành, cácơ ấ ầ ư ằ ướ ớ ộ ơ ấ ế ệ ả ể
vùng, các thành ph n kinh t đ u phát huy đ c đi m m nh, kh c ph c đ c đi mầ ế ề ượ ể ạ ắ ụ ượ ể
y u, b xung cho nhau, cùng nhau phát tri n và s d ng t i u các ngu n l c c a n nế ổ ể ử ụ ố ư ồ ự ủ ề
kinh t .ế
Sau đó s chuy n d ch c c u đ u t làm thay đ i m i quan h gi a các bự ể ị ơ ấ ầ ư ổ ố ệ ữ ộ
ph n trong n n kinh t theo xu h ng ngày càng h p lý h n. Các ngu n l c trong n nậ ề ế ướ ợ ơ ồ ự ề
kinh t đ c s d ng h p lý. Các ngành liên k t, liên h v i nhau ch t ch . Trongế ượ ử ụ ợ ế ệ ớ ặ ẽ
cùng m t ngành, các b ph n cũng có m i quan h v i nhau và ngày càng h p lý trongộ ộ ậ ố ệ ớ ợ
5
