Kinh nghi m “Giáo d c h c sinh dân t c thi u s gi gìn m t s nét văn hóa truy n th nệ ụ ọ ộ ể ố ữ ộ ố ề ố
dân t c thông qua các ho t đng ngoài gi lên l p trong tr ng PTDT N i Trú”ộ ạ ộ ờ ớ ườ ộ
KINH NGHI MỆ:
“GIÁO D C H C SINH DÂN T C THI U S GI GÌN M T S NÉT VĂNỤ Ọ Ộ Ể Ố Ữ Ộ Ố
HÓA TRUY N TH NG DÂN T C THÔNG QUA CÁC HO T ĐNGỀ Ố Ộ Ạ Ộ
NGOÀI GI LÊN L P TRONG TR NG PTDTNT”Ờ Ớ ƯỜ
I. PH N M ĐUẦ Ở Ầ :
1.Lý do ch n đ tài:ọ ề
H c sinh tr ng ph thông dân t c n i trú (PTDTNT) đc s quan tâm c aọ ườ ổ ộ ộ ượ ự ủ
Đng và nhà n c đu t c s v t ch t trang thi t b đ cho m t s con em đngả ướ ầ ư ơ ở ậ ấ ế ị ể ộ ố ồ
bào các dân t c thi u s ăn, và h c t p t i tr ng, đi u ki n h c t p, th i gianộ ể ố ở ọ ậ ạ ườ ề ệ ọ ậ ờ
h c t p c a các em có r t thu n l i. Song trong th i gian v a qua ch t l ng h cọ ậ ủ ấ ậ ợ ờ ừ ấ ượ ọ
t p v n ch a đáp ng đc yêu c u đào t o, m t b ph n h c sinh h c xong l p 9ậ ẫ ư ứ ượ ầ ạ ộ ộ ậ ọ ọ ớ
tr ng PTDTNT huy n không vào đc tr ng PTDTNT t nh đã b h c nhàở ườ ệ ượ ườ ỉ ỏ ọ ở
làm nông ho c đi h c ngh ng n h n t i đa ph ng ho c vào tr ng THPT r i bặ ọ ề ắ ạ ạ ị ươ ặ ườ ồ ỏ
h c gi a ch ng là b i vì đôi lúc, đôi khi m t s giáo viên chúng ta ch chú tr ngọ ữ ừ ở ộ ố ỉ ọ
vi c d y ch mà quên đi vi c giáo d c m t s nét văn hóa truy n th ng c a cácệ ạ ữ ệ ụ ộ ố ề ố ủ
dân t c cho các em đ các em hi u nó, yêu nó và gi gìn l y nó. B i v y mu nộ ể ể ữ ấ ở ậ ố
nâng cao ch t l ng h c t p tr ng PTDTNT và t o cho các em m t tâm th :ấ ượ ọ ậ ở ườ ạ ộ ế
“M i ngày tr ng là m t ngày vui”ỗ ở ườ ộ . Chúng ta ph i làm th nào mà các emả ế
không th r i xa mái tr ng đc trong khi các em đang còn l a tu i h c trò. Đâyể ờ ườ ượ ứ ổ ọ
là v n đ h t s c nan gi i b n thân luôn trăn tr đ tìm ra bi n pháp. M t trongấ ề ế ứ ả ả ở ể ệ ộ
nh ng bi n pháp đ giúp các em h c dân t c thi u s nâng cao ch t l ng h c t pữ ệ ể ọ ộ ể ố ấ ượ ọ ậ
và bi t cách gi gìn m t s nét văn hóa truy n th ng c a các dân t cế ữ ộ ố ề ố ủ ộ đó là tổ
ch c th c hi n t t phong trào ho t đng giáo d c ngoài gi lên l p (HĐGDNGLL)ứ ự ệ ố ạ ộ ụ ờ ớ
trong nhà tr ng.ườ
Ng i th c hi n:ườ ự ệ Võ Đi Luân - ạ P. Hi u tr ng tr ng PTDTNT Krông Anaệ ưở ườ 1
Kinh nghi m “Giáo d c h c sinh dân t c thi u s gi gìn m t s nét văn hóa truy n th nệ ụ ọ ộ ể ố ữ ộ ố ề ố
dân t c thông qua các ho t đng ngoài gi lên l p trong tr ng PTDT N i Trú”ộ ạ ộ ờ ớ ườ ộ
Nguyên nhân chính d n đn k t qu h c t p ch a cao và nhút nhát trong giaoẫ ế ế ả ọ ậ ư
ti p là kh năng nói và hi u ti ng Vi t c a h c sinh dân t c thi u s còn y u, nh tế ả ể ế ệ ủ ọ ộ ể ố ế ấ
là l p đu c p, ph n l n các em còn thi u t tin, kh năng ghi chép, s d ng tàiớ ầ ấ ầ ớ ế ự ả ử ụ
li u, ệ
sách giáo khoa...còn h n ch . Nh ng các em l i không dám m nh d n đ xu t,ạ ế ư ạ ạ ạ ề ấ
không dám m nh d n h i th y, h i b n.ạ ạ ỏ ầ ỏ ạ
H c sinh c a tr ng PTDTNT Krông Ana đc tuy n t các buôn làng trongọ ủ ườ ượ ể ừ
toàn huy n, có nhi u thành ph n dân t c khác nhau nh Ê đê, Tày, Nùng, M ng,ệ ề ầ ộ ư ườ
Chăm… Do đó có phong t c t p quán khác nhau, nên các em r t khó g n gũi nhau,ụ ậ ấ ầ
giúp đ nhau trong h c t p và trong cu c s ng. B i v y th c hi n t t vi c giáoỡ ọ ậ ộ ố ở ậ ự ệ ố ệ
d c cho các em ụbi t cách gi gìn m t s nét văn hóa truy n th ng c a các dânế ữ ộ ố ề ố ủ
t cộ là m t trong nh ng bi n pháp đ các em hi u nhau h n, g n gũi nhau h n, s nộ ữ ệ ể ể ơ ầ ơ ẵ
sàng giúp đ nhau trong h c t p và trong cu c s ng góp ph n nâng cao ch t l ngỡ ọ ậ ộ ố ầ ấ ượ
giáo d c c a nhà tr ng. B i v y tôi đã ch n đ tài này đ nghiên c u và th cụ ủ ườ ở ậ ọ ề ể ứ ự
hi n.ệ
2. M c tiêu, nhi m v c a đ tài:ụ ệ ụ ủ ề
a. M c tiêu:ụ
Đ tài ph i đt đc các m c tiêu sau:ề ả ạ ượ ụ
Bi t gi gìn và phát huy ế ữ m t s nét văn hóa truy n th ng c a các dân t cộ ố ề ố ủ ộ .
Đó là chi c c u n i gi a quá kh - hi n t i - t ng lai góp ph n t o nên nh ng giáế ầ ố ữ ứ ệ ạ ươ ầ ạ ữ
tr b n v ng v a mang tính truy n th ng v a mang tính hi n đi.ị ề ữ ừ ề ố ừ ệ ạ
Gi gìn m t s nét văn hóa truy n th ng c a các dân t cữ ộ ố ề ố ủ ộ trong các nhà
tr ng nói chung và các tr ng Ph Thông Dân T c N i Trú nói riêng ph iườ ở ườ ổ ộ ộ ả
đcượ các nhà tr ng truy n th đn các th h h c sinh nh ng giá tr b n v ng,ườ ề ụ ế ế ệ ọ ữ ị ề ữ
nh ng tinh hoa văn hoá c a c ng đng các dân t c anh em đã đc hun đúc qua l chữ ủ ộ ồ ộ ượ ị
s hàng nghìn năm đu tranh d ng n c và gi n c; là lòng yêu n c n ng nàn, ýử ấ ự ướ ữ ướ ướ ồ
Ng i th c hi n:ườ ự ệ Võ Đi Luân - ạ P. Hi u tr ng tr ng PTDTNT Krông Anaệ ưở ườ 2
Kinh nghi m “Giáo d c h c sinh dân t c thi u s gi gìn m t s nét văn hóa truy n th nệ ụ ọ ộ ể ố ữ ộ ố ề ố
dân t c thông qua các ho t đng ngoài gi lên l p trong tr ng PTDT N i Trú”ộ ạ ộ ờ ớ ườ ộ
chí t c ng dân t c, tinh th n đoàn k t, ý th c c ng đng, lòng nhân ái khoanự ườ ộ ầ ế ứ ộ ồ
dung, tr ng nghĩa tình, đo lý, đc tính c n cù sáng t o trong h c t p , lao đng vàọ ạ ứ ầ ạ ọ ậ ộ
công tác, s tinh t trong ng x , tính gi n d trong l i s ng ...t t c đu đng l iự ế ứ ử ả ị ố ố ấ ả ề ọ ạ
m i h c sinh qua t ng bài gi ng, t ng bu i ho t đng ngoài gi lên l p.ở ỗ ọ ừ ả ừ ổ ạ ộ ờ ớ
Cùng v i các tr ng h c trong t nh, tr ng Ph Thông Dân T c N i Trúớ ườ ọ ỉ ườ ổ ộ ộ
Krông Ana có vai trò và trách nhi m r t n ng n không ch giáo d c các th hệ ấ ặ ề ỉ ụ ế ệ
h c sinh n i ti p nhau gi gìn ọ ố ế ữ m t s nét văn hóa truy n th ng c a các dân t cộ ố ề ố ủ ộ
mà còn có trách nhi m l n trong duy trì b n s c văn hoá các dân t c, tiêu bi u làệ ớ ả ắ ộ ể
văn hoá c a dân t c Ê Đê. ủ ộ
Giáo d c cho các em nh ng giá tr đo đc, nh ng giá tr cao đpụ ữ ị ạ ứ ữ ị ẹ c a truy nủ ề
th ng t n t i lâu đi nh : Lòng yêu n c, tình th ng, lòng nhân ái, đoàn k t gi aố ồ ạ ờ ư ướ ươ ế ữ
các dân t c, tình nghĩa thày trò, long tôn s tr ng đo v n đc gìn gi và tônộ ư ọ ạ ẫ ượ ữ
tr ng.ọ
Trong quá trình xây d ng và phát huy ựm t s nét văn hóa truy n th ng c aộ ố ề ố ủ
các dân t cộ, v trí, vai trò c a Giáo d c - Đào t o vô cùng to l n . Chính vì v y cácị ủ ụ ạ ớ ậ
thành viên trong tr ng Ph Thông Dân T c N i Trú c n chú ý tăng c ng hi uườ ổ ộ ộ ầ ườ ệ
l c và hi u qu qu n lý nhà n c trong vi c gi gìn phát huy, nâng cao ự ệ ả ả ướ ệ ữ m t s nétộ ố
văn hóa truy n th ng c a các dân t cề ố ủ ộ . Tr c h t, th ng xuyên chăm lo điướ ế ườ ờ
s ng văn hoá trong nhà tr ng, chăm lo, c ng c n n t ng tinh th n cho m i cánố ườ ủ ố ề ả ầ ỗ
b , giáo viên, h c sinh; xây d ng con ng i phát tri n toàn di n g n ch t v iộ ọ ự ườ ể ệ ắ ặ ớ
nh ng k c ng, n n n p, lu t pháp c a xã h i, có l i s ng m u m c, xây d ngữ ỷ ươ ề ế ậ ủ ộ ố ố ẫ ự ự
tình đoàn k t ch t ch gi a các dân t c anh em trong đn v tr ng h c c a mình;ế ặ ẽ ữ ộ ơ ị ườ ọ ủ
gi v ng s bình đng và tính đa d ng văn hoá các dân t c anh em trong nhàữ ữ ự ẳ ạ ộ
tr ng.ườ
Giáo d c cho các em bi t đng lên ch ng l i các thói h t t x u, ch ng l iụ ế ứ ố ạ ư ậ ấ ố ạ
các t t ng l c h u, phong ki n, các h t c, t p quán l c h u l i th i, ch ng cácư ưở ạ ậ ế ủ ụ ậ ạ ậ ỗ ờ ố
Ng i th c hi n:ườ ự ệ Võ Đi Luân - ạ P. Hi u tr ng tr ng PTDTNT Krông Anaệ ưở ườ 3
Kinh nghi m “Giáo d c h c sinh dân t c thi u s gi gìn m t s nét văn hóa truy n th nệ ụ ọ ộ ể ố ữ ộ ố ề ố
dân t c thông qua các ho t đng ngoài gi lên l p trong tr ng PTDT N i Trú”ộ ạ ộ ờ ớ ườ ộ
bi u hi n xa hoa, lãng phí, không có ý th c xây d ng tr ng, l p.ể ệ ứ ự ườ ớ Phát huy nh ngữ
di s n văn hoá t t đp c a các dân t c, sáng t o nên nh ng giá tr văn hoá m iả ố ẹ ủ ộ ạ ữ ị ớ làm
cho nh ng giá tr đóữ ị th m sâu vào các nhà tr ng và m i cán b giáo viên, h c sinhấ ườ ỗ ộ ọ
tr thành tâm lý t p quánở ậ ti n b , văn minh trong tr ng Ph Thông Dân T c N iế ộ ườ ổ ộ ộ
Trú.
Phát huy và phát tri nể văn hoá các dân t c thi u s , b o t n và phát tri nộ ể ố ả ồ ể
ngôn ng nói, ngôn ng vi tữ ữ ế c a các dân t củ ộ đi đôi v i vi c s d ng ngôn ng ,ớ ệ ử ụ ữ
ch vi tữ ế ph thông, khuy n khích các dân t c thi u s tr ng Ph Thông Dânổ ế ộ ể ố ở ườ ổ
T c N i Trúộ ộ h c t p, hi u bi tọ ậ ể ế và s d ng thành th o ti ng nói, ch vi t c a dânử ụ ạ ế ữ ế ủ
t c mình đó m c tiêu mà nhà tr ng coi tr ng. Th c hi n t t chính sách c a Đngộ ụ ườ ọ ự ệ ố ủ ả
và Nhà n c v c i thi n đi s ng văn hoá giáo d c, nâng cao dân trí, xoá b cácướ ề ả ệ ờ ố ụ ỏ
h t c n ng n , l c h u xây d ngủ ụ ặ ề ạ ậ ự đt n cấ ướ văn minh hi n đi là trách nhi m c aệ ạ ệ ủ
toàn xã h i trong đó tr ng PTDTNT Krông Anaộ ườ có vai trò đc bi t quan tr ng điặ ệ ọ ố
v i đn v mình.ớ ơ ị
Tóm l iạ: Sau khi áp d ng đ tài h c sinh c n đt đc các m c tiêu c b nụ ề ọ ầ ạ ượ ụ ơ ả
Sau:
Th nh tứ ấ , nói thông, vi t th o ngôn ng , ch vi t Êđê. ế ạ ữ ữ ế
Th haiứ, bi t s m t vài nh c c c a các dân t c thi u s (Ít nh t là m t c )ế ử ộ ạ ụ ủ ộ ể ố ấ ộ ụ
nh : Đánh c ng chiêng, đánh đàn T r ng, đánh chiêng Kram, đánh đàn Tính,ư ồ ơ ư
th i sáo, th i kèn Đinh năm…ổ ổ
Th ba,ứ bi t các trò ch i dân gian.ế ơ
Th tứ ư, bi t ch i các môn th thao c a các dân t c thi u s .ế ơ ể ủ ộ ể ố
Th nămứ, bi t n u các món ăn các đân t c thi u s . ế ấ ộ ể ố
b. Nhi m v :ệ ụ
* Đi v i lãnh đo nhà tr ng:ố ớ ạ ườ
Ng i th c hi n:ườ ự ệ Võ Đi Luân - ạ P. Hi u tr ng tr ng PTDTNT Krông Anaệ ưở ườ 4
Kinh nghi m “Giáo d c h c sinh dân t c thi u s gi gìn m t s nét văn hóa truy n th nệ ụ ọ ộ ể ố ữ ộ ố ề ố
dân t c thông qua các ho t đng ngoài gi lên l p trong tr ng PTDT N i Trú”ộ ạ ộ ờ ớ ườ ộ
Tri n khai đy đ các công văn ch th c a các c p cho toàn th Cán b , giáoể ầ ủ ỉ ị ủ ấ ể ộ
viên và h c sinh nhà tr ng hi u và n m v ng n i dung ọ ườ ể ắ ữ ộ “gi gìn m t s nét vănữ ộ ố
hóa truy n th ng c a các dân t cề ố ủ ộ ”.
Thành l p Ban Ch đo c p tr ng v phong trào thi đuaậ ỉ ạ ấ ườ ề “gi gìn m t sữ ộ ố
nét văn hóa truy n th ng c a các dân t cề ố ủ ộ ” đ đ s c đi u hành các ho t đngể ủ ứ ề ạ ộ
đt hi u qu thi t ạ ệ ả ế th c thông qua ho t đng ngoài gi lên l p.ự ạ ộ ờ ớ
Xây d ng k ho ch hành đng c th c a tr ng nh m đi m i hình th cự ế ạ ộ ụ ể ủ ườ ằ ổ ớ ứ
th c hi n các n i dung tr ng tâm c a phong trào thi đua.ự ệ ộ ọ ủ
Hi u tr ng ch đo tr ng ban ch u trách nhi m xây d ng k ho ch,ệ ưở ỉ ạ ưở ị ệ ự ế ạ
ch ng trình phù h p v i đi u ki n c s nh ng không quá t i; có s ch đoươ ợ ớ ề ệ ở ơ ở ư ả ự ỉ ạ
c a chi b , s tham gia c a Công đoàn, Đoàn Thanh niên C ng s n H Chí Minh,ủ ộ ự ủ ộ ả ồ
Đi Thi u niên Ti n phong H Chí Minh c a tr ng; Hi u tr ng phân công cộ ế ề ồ ủ ườ ệ ưở ụ
th cho t ng cán b - giáo viên ch trì ho c ph i h p trong các ho t đng c aể ừ ộ ủ ặ ố ợ ạ ộ ủ
phong trào thi đua.
Phát đng phong trào thi đuaộ “gi gìn m t s nét văn hóa truy n th ng c aữ ộ ố ề ố ủ
các dân t cộ” trên c s các n i dung theo t ng chuyên đ trong t ng năm h c .ơ ở ộ ừ ề ừ ọ
T ch c t t ho t đng tuyên truy n đ cán b , giáo viên, h c sinh n m v ngổ ứ ố ạ ộ ề ể ộ ọ ắ ữ
n i dung đ th c hi n; cha m h c sinh, c p u Đng, chính quy n, các t ch cộ ể ự ệ ẹ ọ ấ ỷ ả ề ổ ứ
chính tr , xã h i tham gia h tr th c hi n phong trào thi đua ị ộ ỗ ợ ự ệ “gi gìn m t s nétữ ộ ố
văn hóa truy n th ng c a các dân t cề ố ủ ộ ”.
Tham m u v i các c p xây d ng môi tr ng giáo d c lành m nh, an toànư ớ ấ ự ườ ụ ạ
cho h c sinh, b o đm v c s v t ch t cho nhà tr ng, đáp ng các yêu c u c aọ ả ả ề ơ ở ậ ấ ườ ứ ầ ủ
phong trào.
*Đi v i các t chuyên môn, Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Đi thi u niên:ố ớ ổ ộ ế
Xây d ng k ho ch, ch ng trình hành đng c th c a b ph n nh m điự ế ạ ươ ộ ụ ể ủ ộ ậ ằ ổ
m i hình th c th c hi n các n i dung tr ng tâm c a phong trào thi đua; ớ ứ ự ệ ộ ọ ủ
Ng i th c hi n:ườ ự ệ Võ Đi Luân - ạ P. Hi u tr ng tr ng PTDTNT Krông Anaệ ưở ườ 5