
CỤC HÀNG HẢI VIỆT NAM
TRƯỜNG CAO ĐẲNG HÀNG HẢI II
GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN: HÀNG HOÁ VẬN TẢI BIỂN 1
NGHỀ: ĐIỀU KHIỂN TÀU BIỂN
TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo quyết định số:29/QĐ-CĐHH II ngày 13 tháng 10 năm 2021
Của trường Cao Đẳng Hàng Hải II.
(Lưu Hành Nội Bộ)
TP. HCM , năm 2021

Số
TT
Tên chương mục
Thời gian
(giờ)
Tổng
số
Lý
thuyết
Thực
hành
Kiểm
tra
1.
Chương 1. Giới thiệu về hàng hoá trong vận tải
biển
4
4
0
0
1. Giới thiệu chung về hàng hóa
3
3
0
0
1.1. Khái niệm,tính chất và phân loại hàng hóa
2
1.2. Phương pháp xác định chất lượng hàng hóa
1
0
2. Bao bì và ký mã hiệuhàng hóa
1
1
0
0
2.1. Bao bì
0,5
0
2.2. Ký mã hiệu
0,5
0
2.
Chương 2. Bảo quản và cố định hàng hóa
15
14
0
1
1. Cố định hàng hóa
6
6
0
1
1.1. Công tác cố định, chèn lót, chằng buộc, ngăn
cách hàng hoá
2
0
1.2. Phương pháp cố định bề mặt hàng hóa
1
0
1.3. Phương pháp cố định những kiện hàng nặng
1
0
1.4. Phương pháp cố định các loại xe có bánh trên
tàu
1
0
2. Bảo quản hàng hóa
4
4
0
0
2.1. Biện pháp hạn chế tổn thất hàng hóa
1
0
2.2. Lớp cách ly và vật liệu cách ly
1
0
2.3. Mồ hôi hàng hoá và mồ hôi thân tàu
1
0
2.4. Kiểm tra khiếm khuyết không gian chứa hàng,
khoang két
1
0
3. Thông gió hầm hàng
4
4
0
0
3.1. Các hệ thống thông gió hầm hàng
1
0
3.2. Phương pháp thông gió hầm hàng
2
0
3.3. Các nguyên tắc thông gió hầm hàng
1
0
3.
Chương 3. Vận chuyển một số hàng thường gặp
trong vận tải biển
26
25
0
1

1. Vận chuyển hàng đã đóng kiện và bao gói (bách
hoá)
5
5
0
0
1.1. Những chú ý khi vận chuyển, chất xếp hàng hóa
1
0
1.2. Chất xếp hàng đóng bao
1
0
1.3. Chất xếp hàng được bó
1
0
1.4. Chất xếp hàng hòm, kiện, thùng
1
0
1.5. Vận chuyển hàng trên ca bản
1
0
2. Vận chuyển ngũ cốc
3
3
0
0
2.1. Những chú ý khi vận chuyển, chất xếp hàng ngũ
cốc
1
0
2.2. Kỹ thuật chất xếp và chèn lót
2
0
3.Vận chuyển hàng rắn rời
5
5
0
0
3.1. Những chú ý khi vận chuyển, chất xếp hàng rời
1
0
3.2. Vận chuyển xi măng
1
0
3.3. Vận chuyển than
1
0
3.4. Vận chuyển quặng
1
0
3.5. Cố định bề mặt hàng rời
1
0
4. Vận chuyển container
4
3
0
1
4.1. Phân loại, kích thước, vị trí container trên tàu
1
0
4.2. Đặc điểm tàu container
1
0
4.3. Phương pháp cố định và bảo quản container
1
0
1
5. Vận chuyển dầu mỏ
3
3
0
0
5.1. Những chú ý khi vận chuyển, xếp dỡ dầu mỏ
1
0
5.2. Đặc điểm tàu vận chuyển dầu mỏ
1
0
5.3. Phân loại, tính chất của dầu mỏ
1
0
6. Vận chuyển gỗ và hàng trên boong
5
5
0
0
6.1. Những chú ý khi vận chuyển, chất xếp gỗ
0,5
0
6.2. Đặc điểm tàu vận chuyển gỗ
1
0
6.3. Phương pháp cố định khi vận chuyển gỗ
1
0
6.4. Những chú ý khi vận chuyển, chất xếp hàng trên
boong
1
0
6.5. Các loại hàng hóa xếp trên boong
0,5
0
6.6. Công tác chuẩn bị trước khi xếp hàng trên boong
1
0
Cộng:
45
43
0
2

Cao Đẳng Hàng Hải 2 Hàng hóa Vận Tải Biển 1
GV: Hoàng Văn Ánh - Trang 1 - Khoa Điều Khiển Tàu Biển
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VỀ HÀNG HOÁ TRONG VẬN TẢI BIỂN
1.1. Giới thiệu chung về hàng hóa trong vận tải biển
1.1.1. Khái niệm, tính chất và phân loại hàng hóa
a. Khái niệm
Hàng hóa trong vận tải biển là tất cả vật phẩm, thương phẩm, công cụ, dụng cụ
vật tư… được vận chuyển bằng đường biển, chúng có thể được chở dưới dạng
không có bao bì hoặc được đóng gói theo quy cách riêng phù hợp với việc vận
chuyển bằng đường biển theo tập quán hàng hải quốc tế.
Hàng hoá vận chuyển trong vận tải biển được đặc trưng bởi các điều kiện
vận chuyển như chế độ bảo quản, phương thức đóng gói, phương thức chuyển tải,
phương thức xếp dỡ, đặc điểm tính chất lý hoá …
b. Tính chất và phân loại
Nắm được tính chất của từng loại hàng giúp ta phân bổ hàng hợp lý xuống
tàu, tổ chức xếp dỡ với các phương tiện và thời gian thích hợp và làm tốt công tác
bảo quản hàng trong quá trình vận chuyển. Ta cần đặc biệt chú ý tới các tính chất
sau đây của hàng hóa trong quá trình vận chuyển.
- Tính chất vật lý của hàng: như tính di động, độ ẩm, nhiệt độ bốc hơi và
đông kết, tính hút và tỏa mùi, nhiệt độ bắt lửa, tỷ trọng, thể tích riêng...
- Tính chất về hóa học của hàng như sự oxy hóa, tính độc, tính nổ, thành phần
hóa học của hàng....
- Tính chất do thuộc tính sinh học của hàng hoá như sự lên men, ôi thối, mục
nát, nảy mầm...
- Tính chất cơ học của hàng như sức chịu nén, kéo, độ bền, độ co giãn...
Trong vận tải biển việc phân loại hàng hóa là nhằm tìm ra các nhóm hàng có những
đặc điểm gần với nhau để có các biện pháp phân bố, xắp xếp và bảo quản hợp lý
trong quá trình vận chuyển.
Hàng bách hóa: là nhóm hàng gồm nhiều loại hàng có cách đóng gói và tính chất
khác nhau nhưng có thể chở chung trên cùng một con tàu.
Loại hàng này đa dạng chủng loại và kích thước cũng như tính chất cũng khác
nhau về lý hà hóa học.

Cao Đẳng Hàng Hải 2 Hàng hóa Vận Tải Biển 1
GV: Hoàng Văn Ánh - Trang 2 - Khoa Điều Khiển Tàu Biển
Để chuyên chở các loại hàng này người ta dùng những con tàu có nhiều
khoang và mỗi khoang được chia ra nhiều tầng hầm cách biệt nhau hoặc có các kho
để thuận tiện cho việc chất xếp và bảo quản các loại hàng khác nhau chúng được
gọi chung là tàu chở hàng bách hóa (General cargo ships).
Hình 1.1: General cargo ships
Hàng rời: là nhóm hàng khô được chở xô, trần bì với khối lượng lớn trên tàu như:
hàng hạt rời, quặng, than, nông sản…
Loại hàng này mang đầy đủ đặc tính sinh học, vật lý và hóa học.
Tàu chở loại hàng này chỉ có một hầm, có các kết cấu hạn chế khả năng xô,
dịch chuyển hàng hóa và cũng cần có những trang thiết bị bảo quản, xếp, dỡ hàng
phù hợp. Nhóm tàu này gọi là tàu chở hàng rời (Bulk cargo ships)
Hình 1.2: Bulk cargo ships
Hàng lỏng: là nhóm hàng ở dạng lỏng được chở trần bì như dầu mỏ (DO, FO,
MOGAS…), hóa chất, khí nén hóa lỏng (CNG, LNG,…) nhóm hàng này không bao
gồm những hàng lỏng đã được đóng gói bằng thùng, chai…
Nhóm hàng này tính chất dễ cháy nổ, oxy hóa…
Tàu chở nhóm hàng này có hầm được thiết kế 1 hầm và có nhiều vách để ngăn
chia. Tàu này gọi là Tanker ships.