intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng kỹ thuật quan sát sự chuyển đổi nền kinh tế thị trường p1

Chia sẻ: Dasda Asdfa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

78
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích quy trình ứng dụng kỹ thuật quan sát sự chuyển đổi nền kinh tế thị trường p1', kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng kỹ thuật quan sát sự chuyển đổi nền kinh tế thị trường p1

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng kỹ bu bu to to k k lic lic C C w w m m thuật quan sát sự chuyển đổi nền kinh tế thị w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k trường Lêi më ®Çu Sù chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng (KTTT) theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc lµ xu h­íng tÊt yÕu cña mäi x· héi. §Æc biÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay khi mµ nÒn kinh tÕ c¸c n­íc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi ®· ®¹t tíi ®Ønh cao vµ xu h­íng vËn ®éng ph¸t triÓn cña thÕ giíi ®ang tiÕn vµo thÕ kû v¨n minh trÝ tuÖ th× sù chuyÓn ®æi KTTT theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc lµ tÊt yÕu kh¸ch quan cña bÊt kú mét quèc gia nµo muèn v­¬n tíi vµ hoµ nhËp víi xu h­íng ph¸t triÓn chung cña nh©n lo¹i. Sù ph¸t triÓn thÇn kú cña c¸c n­íc Ch©u ¸ mµ ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc §«ng Nam ¸ lµ mét minh chøng cho sù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi. Sù ph¸t triÓn thÇn kú nh­ vò b·o cña §«ng Nam ¸, sù bïng næ khoa häc kü thuËt víi tèc ®é chãng mÆt, quan hÖ thÕ giíi ®· b­íc sang ®èi tho¹i hîp t¸c cïng nhau ph¸t triÓn ®· t¸c ®éng rÊt lín tíi ViÖt Nam. VÒ mÆt kinh tÕ hiÖn nay ViÖt Nam vÉn lµ mét trong nh÷ng quèc gia kÐm ph¸t triÓn. §Ó cã thÓ v­¬n lªn ®¹t tr×nh ®é ph¸t triÓn ngang hµng víi c¸c quèc gia kh¸c, ViÖt Nam cÇn ph¶i t×m cho m×nh con ®­êng ph¸t triÓn phï hîp víi t×nh 1
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k h×nh kinh tÕ x· héi trong n­íc võa ®¶m b¶o xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi. §ã chÝnh lµ viÖc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn KTTT ®Þnh h­íng XHCN cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. ChÝnh v× vËy §¶ng ®· x¸c ®Þnh "viÖc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ sang KTTT ®Þnh h­íng XHCN" lµ rÊt cÇn thiÕt vµ §¶ng còng nhÊn m¹nh vai trß kinh tÕ cña Nhµ n­íc lµ v« cïng quan träng. Kinh nghiÖm c¸c n­íc c«ng nghiÖp míi vµ NhËt B¶n cho thÊy vai trß kinh tÕ cña Nhµ n­íc lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Nãi ®Õn sù ph¸t triÓn thÇn kú cña NhËt B¶n lµ nãi tíi "hiÖu n¨ng NhËt B¶n" lµ sù t¸c ®éng quyÕt ®Þnh do cã sù qu¶n lý nÒn kinh tÕ cña Nhµ n­íc. Tõ gi÷a nh÷ng n¨m 80 khi b¾t ®Çu sù nghiÖp ®æi míi, chóng ta ®· nhËn râ vai trß ®éng lùc t­ lín cña Nhµ n­íc tíi nÒn KTTT. Nhµ n­íc kh«ng nh÷ng lµ chñ thÓ mµ cßn lµ kh¸ch thÓ. Nhµ n­íc tham gia vµo c¸c lo¹i quan hÖ kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ. V× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i lµm râ ®­îc vai trß kinh tÕ cña Nhµ n­íc vµ sö dông nã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh vËn ®éng nÒn KTTT theo ®Þnh h­íng XHCN theo h­íng cã lîi nhÊt võa ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc vµ h¹n chÕ ®­îc nhiÒu khiÕm khuyÕt cña nÒn 2
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Néi dung I/ C¸c lý thuyÕt vÒ vai trß kinh tÕ cña Nhµ n­íc 1. Lý luËn cña Chñ nghÜa M¸c Lªnin vÒ vai trß kinh tÕ cña Nhµ n­íc Chñ nghÜa M¸c Lª nin xem xÐt nÒn kinh tÕ d­íi gãc ®é vÜ m« tõ hiÖn t­îng ®Õn b¶n chÊt. Chñ nghÜa M¸c Lª nin cho r»ng trong mét nÒn kinh tÕ th× cÇn ph¶i cã sù can thiÖp cña Nhµ n­íc. Mét nÒn kinh tÕ khi chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã rÊt nhiÒu khuyÕt tËt. Nhµ n­íc can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ nh»m h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng khuyÕt tËt vµ ph¸t huy cao ®é nh÷ng mÆt tÝch cùc cña kinh tÕ ph¸t triÓn. Theo M¸c nÕu kh«ng cã sù can thiÖp cña Nhµ n­íc th× nÒn kinh tÕ kh«ng ho¹t ®éng b×nh th­êng ®­îc, nã sÏ trë nªn rèi ren mÊt c©n ®èi mét c¸ch nghiªm träng. D­íi chñ nghÜa M¸c, Nhµ n­íc kh«ng nh÷ng chØ cã vai trß qu¶n lý kinh tÕ mµ cßn cã vai trß ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ ë tÇm vÜ m« ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vÒ nÒn kinh tÕ, chèng l¹m ph¸t vµ khuynh h­íng t¹o ra sù c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh nghÒ vµ duy tr× sù c©n b»ng ®ã Nhµ n­íc kÕt nèi gi÷a 4
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k hai ngµnh nghÒ, c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu, ®iÒu tiÕt sù l­u th«ng hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ. Nhµ n­íc ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cho sù ph¸t triÓn, Nhµ n­íc dïng c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tµi chÝnh, tµi kho¸... vµ c¸c biÖn ph¸p ®­a Khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ vµo nÒn kinh tÕ thóc ®Èy sù nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh chãng. Víi c«ng cô lµ hÖ thèng luËt ph¸p, Nhµ n­íc sö dông nh»m ®iÒu chØnh nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®óng h­íng, b¶o ®¶m sù æn ®Þnh ng¨n chÆn nh÷ng hiÖn t­îng xÊu kh«ng ®¸ng cã. Nh­ vËy, quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lª nin lµ ®óng ®¾n nhÊt.Trong bÊt kú mét quèc gia nµo ®Òu nhÊt thiÕt ph¶i cã sù tham gia ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc. Nhµ n­íc ®iÒu chØnh vµ duy tr× x· héi thÝch nghi víi nh÷ng ®iÒu kiÖn míi vµ t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nÒn kinh tÕ. ViÖt Nam ta theo quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®· vµ ®ang x©y dùng cñng cè vai trß Nhµ n­íc CHXHCNVN trong nÒn kinh tÕ. 2. Lý luËn cña tr­êng ph¸i cæ ®iÓn Kh¸c víi chñ nghÜa M¸c - Lªnin, quan ®iÓm cña tr­êng ph¸i cæ ®iÓn cho r»ng Nhµ nø¬c kh«ng nªn can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ. Hä cho r»ng thõa nhËn sù tån t¹i cña qui luËt kinh 5
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k tÕ lµ kh¸ch quan kh«ng phô thuéc vµo ý chÝ cña con ng­êi. Nh÷ng quy luËt ®ã cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o sù c«ng b»ng tù nhiªn trong hÖ thèng kinh tÕ. V× vËy tr­êng ph¸i cæ ®iÓn t¸n thµnh h¹n chÕ b»ng mäi c¸ch sù can thiÖp cña Nhµ n­íc vµo nÒn kinh tÕ cø ®Ó cho c¸c tr­êng ph¸i kinh tÕ ho¹t ®éng tù do nÒn kinh tÕ sÏ tiÕn tíi toµn dông nh©n c«ng do t¸c dông cña hai lùc cung cÇu. Tr­êng ph¸i cæ ®iÓn ra ®êi khi chÕ ®é phong kiÕn vÉn cßn tån t¹i vµ do ®ã ®· ¶nh h­ëng phÇn nµo tíi quan ®iÓm cña hä. Sù ph¸t sinh c¸c qu¶n ®iÓm cña tr­êng ph¸i cæ ®iÓn vÒ Nhµ n­íc b¾t nguån tõ c¸c häc thuyÕt cña tr­êng ph¸i träng n«ng mµ ®iÓn h×nh häc thuyÕt "luËt tù nhiªn" cña F. Quesnay. §©y lµ t­ t­ëng trung t©m trong häc thuyÕt cña Quesnay. ¤ng cho r»ng trong x· héi tÝnh ngÉu nhiªn kh«ng chiÕm vÞ trÝ thèng trÞ mµ tÝnh tÊt yÕu tÝnh quy luËt míi chiÕm vÞ trÝ thèng trÞ. Trong lý thuyÕt vÒ "luËt tù nhiªn" «ng thõa nhËn vai trß tù do c¸ nh©n coi ®ã lµ luËt tù nhiªn cña con ng­êi ¤ng ®ßi cã sù c¹nh tranh tù do gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸. Theo «ng yÕu tè kh«ng thÓ thiªu ®­îc cña "luËt tù nhiªn" lµ thõa nhËn quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m ®èi víi së h÷u c¸ nh©n. 6
  6. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Nh­ng néi dung ®ã nãi lªn r»ng "luËt tù nhiªn" cña Quesnay ph¶n ¸nh yªu cÇu ph¸t triÓn cña t­ b¶n víi nh÷ng yÕu tè bªn trong mµ Nhµ n­íc kh«ng nªn can thiÖp vµo kinh tÕ. ¤ng cho r»ng chÝnh s¸ch tù do kinh tÕ lµ ®óng ®¾n nhÊt. Sù ph¸t triÓn c¸c quan ®iÓm cña tr­êng ph¸i cæ ®iÓn ph¶i nh¾c tíi AdamSmith (1723 - 1790) ¤ng lµ nhµ kinh tÕ chÝnh trÞ häc cæ ®iÓn næi tiÕng ë Anh vµ trªn thÕ giíi, ¤ng lµ con ng­êi tµi n¨ng 14 tuæi ®· vµo ®¹i häc. T­ t­ëng cña «ng thÊm nhuÇn nguyªn lý triÕt häc cña Scotlen. A.Smith lµ nhµ t­ t­ëng tiªn tiÕn cña giai cÊp t­ s¶n «ng muèn thñ tiªu ph©n tÝch phong kiÕn më ®­êng cho CNTB ph¸t triÓn vµ xem chÕ ®é TBCN lµ hîp lý duy nhÊt. ThÕ giíi quan cña A.Smith chñ yÕu lµ duy vËt nh­ng chñ nghÜa duy vËt ë «ng cßn mang tÝnh chÊt tù ph¸t m¸y mãc ch­a biÕt phÐp biÖn chøng duy vËt «ng thõa nhËn c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan vµ t­ t­ëng tù do kinh tÕ. ¤ng ®­a ra lý thuyÕt "Bµn tay v« h×nh" vµ nguyªn lý "nhµ n­íc kh«ng can thiÖp" vµo ho¹t ®éng nÒn kinh tÕ. Theo «ng "Bµn tay v« h×nh" chÝnh lµ quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan tù ph¸t ho¹t ®éng chi phèi ho¹t ®éng cña con ng­êi. HÖ thèng c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan ®ã cßn gäi lµ "TrËt tù tù nhiªn". Theo «ng nÒn kinh tÕ ph¶i ph¸t triÓn trªn c¬ së tù do kinh tÕ sù vËn ®éng cña thÞ tr­êng do quan hÖ cung cÇu vµ sù biÕn ®æi tù ph¸t cña gi¸ c¶ hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng. 7
  7. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Smith cho r»ng chÕ ®é x· héi mµ trong ®ã tån t¹i s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ lµ mét chÕ ®é b×nh th­êng, nÒn kinh tÕ b×nh th­êng lµ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn trªn c¬ së tù do c¹nh tranh. Theo «ng chÕ ®é b×nh th­êng ®­îc x©y dùng trªn c¬ së "trËt t­ tù nhiªn". ChÕ ®é kh«ng b×nh th­êng lµ s¶n phÈm cña sù dèt n¸t. NÕu Quesnay cho r»ng "luËt tù nhiªn" chØ trë thµnh hiÖn thùc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi th× A.Smith cho r»ng "TrËt tù tù nhiªn" ®­îc thÓ hiÖn trong mäi x· héi kh«ng phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn nµo. Theo «ng qui luËt kinh tÕ lµ v« ®Þnh. MÆc dï chÝnh s¸ch kinh tÕ cã thÓ k×m h·m hoÆc thóc ®Èy sù t¸c ®éng cña qui luËt kinh tÕ nh­ng Smith cho r»ng sù ph¸t triÓn b×nh th­êng lµ sù tù ®iÒu tiÕt kh«ng cÇn cã sù can thiÖp cña Nhµ n­íc vµo kinh tÕ. Theo ¤ng Nhµ n­íc cã nh÷ng chøc n¨ng sau: - B¶o vÖ x· héi chèng l¹i b¹o lùc vµ bÊt c«ng cña c¸c d©n téc kh¸c. - B¶o vÖ mäi thµnh viªn trong x· héi tr¸nh khái bÊt c«ng vµ ¸p lùc cña thµnh viªn kh¸c. - §«i khi Nhµ n­íc còng thÓ hiÖn mét vµo chøc n¨ng kinh tÕ khi nh÷ng nhiÖm vô nµy v­ît qu¸ kh¶ n¨ng cña 8
  8. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k nh÷ng nghiÖp riªng biÖt nh­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, c«ng tr×nh c«ng céng lín... Nh­ vËy Smith cho r»ng sù ho¹t ®éng cña "bµn tay v« h×nh" sÏ ®­a nÒn kinh tÕ ®Õn sù c©n b»ng mµ kh«ng cÇn sù can thiÖp cña Nhµ n­íc vµ chÝnh phñ còng kh«ng nªn can thiÖp lµm g×. Nh­ng c¸c nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n cæ ®iÓn ®· m¾c ph¶i sai lÇm khi cho r»ng kh«ng cÇn Nhµ n­íc can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ. Tõ nh÷ng n¨m 30 cña TK 19, c¸ch m¹ng chñ nghÜa ë Anh hoµn thµnh, vµ tõ 1825 trë ®i c¸c cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ lÆp l¹i liªn tôc vµ cã chu kú vµ gÇn ®©y nhÊt lµ khñng ho¶ng kinh tÕ Th¸i Lan sang Hµn Quèc, In®«nªsia.... Nh÷ng hiÖn t­îng kinh tÕ míi n¶y sinh nh­ khñng ho¶ng thÊt nghiÖp, sù ph¸ s¶n cña nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt nhá... Sù sai lÇm cña hä lµ hä ®· xa rêi ph­¬ng ph¸p tr×u t­îng ho¸ khoa häc mµ chØ xem xÐt hÖ thèng ho¸ c¸c hiÖn t­îng bÒ ngoµi mµ kh«ng ®i s©u ph©n tÝch c¸c b¶n chÊt bªn trong cña qu¸ tr×nh kinh tÕ. §iÒu ®ã chøng tá "bµn tay v« h×nh" kh«ng thÓ ®¶m b¶o cho nh÷ng ®iÒu kiÖn æn ®Þnh cho nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn". 3. Lý luËn cña tr­êng ph¸i t©n cæ ®iÓn. 9
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
13=>1