1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
LỜI GIỚI THIỆU
Hoạt động đầu tư xây dựng là một trong những hoạt động quản lý kinh tế quan trọng
của Nhà nước và là một hoạt động sản xuất - kinh doanh cơ bản của các doanh
nghiệp. Để hoạt động đầu tư xây dựng có hiệu quả đòi hỏi phải có kiến thức tổng hợp
và đồng bộ về đầu tư xây dựng, trong đó kiến thức về thanh toán, quyết toán công
trình xây dựng là rất quan trọng và cần thiết.
Hiện nay, chưa có tài liệu riêng phục vụ đào tạo về Quản trị rủi ro giám sát các hoạt
động trong tòa nhà cho hệ Trung cấp chuyên ngành Quản lý tòa nhà. Chính vì vậy,
trường Cao đẳng Xây dựng số 1 đã giao cho khoa Quản lý Xây dựng & Đô thị nghiên
cứu biên soạn nội dung Giáo trình môn Quản trị rủi ro giám sát các hoạt động trong
tòa nhà dành cho hệ Trung cấp chuyên ngành Quản lý tòa nhà.
Giáo trình được trình bày thành 2 phần:
PHẦN 1: LÝ THUYẾT VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO
- BÀI 1 : TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO
- BÀI 2: NHẬN DẠNG RỦI RO
- BÀI 3: ĐO LƯỜNG RỦI RO
- BÀI 4: KIỂM SOÁT RỦI RO
- BÀI 5: RỦI RO TÀI TRỢ
PHẦN 2: CÁC RỦI RO THƯỜNG GẶP TRONG KINH DOANH
- BÀI 1: RỦI RO TỪ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG
- BÀI 2: RỦI RO TRONG GIAO DỊCH KINH DOANH VÀ THANH TOÁN ĐỐI
VỚI HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU
- BÀI 3. RỦI RO ĐỐI VỚI TÀI SẢN
- BÀI 4. RỦI RO NGUỒN NHÂN LỰC
- BÀI 5. RỦI RO ĐẦU TƯ
Giáo trình được viết phục vụ chủ yếu cho hệ đào tạo Trung cấp chuyên ngành Quản lý
tòa nhà của trường Cao đẳng Xây dựng số 1.
Xin cảm ơn ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các tác giả của các tài liệu đã
được dùng để biên soạn giáo trình này.
Hà Nội, ngày ……tháng……năm 20
Chủ biên: ThS. Nguyễn Trung Kiên.
2
MỤC LỤC TRANG
Lời giới thiệu
1
PHẦN 1: LÝ THUYẾT VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO
2
BÀI 1 : TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO
5
1.1. Một số khái niệm
5
1.2. Phân loại rủi ro
5
1.3. Những tác động của rủi ro
8
1.4. Giới thiệu quản trị rủi ro
10
BÀI 2: NHẬN DẠNG RỦI RO
13
2.1. Một số khái niệm
13
2.2. Phương pháp nhận dạng rủi ro
16
2.3. Phân tích hiểm họa và tổn thất
17
BÀI 3: ĐO LƯỜNG RỦI RO
18
3.1. Giới thiệu chung về đo lường rủi ro
19
3.2. Phương pháp đo lường rủi ro
20
3.3. Đo lường rủi ro thuần túy
21
3.4. Đo lường rủi ro suy đoán
21
BÀI 4: KIỂM SOÁT RỦI RO
22
4.1. Một số vấn đề cơ bản về kiểm soát rủi ro
22
4.2. Phương pháp kiểm soát rủi ro
23
BÀI 5: RỦI RO TÀI TRỢ
23
5.1. Rủi ro tài trợ
23
5.2. Phân tích rủi ro kinh doanh của doanh nghiệp
23
5.3. Phân tích khả năng trả nợ của doanh nghiệp
23
PHẦN 2: CÁC RỦI RO THƯỜNG GẶP TRONG KINH DOANH
23
BÀI 1: RỦI RO TỪ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG
23
a. Môi trường bên ngoài - Môi trường vĩ mô - Môi trường vi mô
24
b. Môi trường bên trong
24
BÀI 2: RỦI RO TRONG GIAO DỊCH KINH DOANH VÀ THANH
TOÁN ĐỐI VỚI HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU
24
a. Giao dịch kinh doanh mua bán hàng hóa quốc tế
26
b. Rủi ro trong thanh toán đối với hàng xuất nhập khẩu
26
BÀI 3. RỦI RO ĐỐI VỚI TÀI SẢN
27
3
a. Các loại nguy cơ đối với tài sản
34
b. Đánh giá tổn thất tiềm năng của tài sản
37
c. Tổn thất về mặt thời gian
38
BÀI 4. RỦI RO NGUỒN NHÂN LỰC
38
a. Vì sao nhà quản trị quan tâm đến tình trạng nguồn nhân lực
38
b. Đánh giá tần số tổn thất của người lao động
44
c. Đánh giá mức độ tổn thất đối với người lao động
44
d. Đánh giá rủi ro trực tiếp của tổ chức
45
BÀI 5. RỦI RO ĐẦU TƯ
46
a. Phân tích dự án đầu tư
47
b. Đo lường rủi ro dự án
47
c. Lý thuyết đầu tư
47
Tài liệu tham khảo
48
4
GIÁO TRÌNH MÔN HỌC
Tên môn học: QUẢN TRỊ RỦI RO GIÁM SÁT CÁC HOẠT ĐỘNG TRONG
TÒA NHÀ
Mã môn học: MH 19
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của môn học
- Vị trí:
+ Môn học thuộc khối kiến thức chuyên môn;
+ Môn học tiên quyết:
- Tính chất: Là môn học chuyên môn bắt buộc.
- Vai trò: là môn học giúp người học làm quen và hình thành kỹ năng cơ bản về quản trị
rủi ro giám sát các hoạt động trong tòa nhà.
Mục tiêu môn học
- Về kiến thức:
+ Cung cấp kiến thức về các loại rủi ro trong môi trường kinh doanh, nhận dạng các
rủi ro có thể xảy ra với một tổ chức, sử dụng các phương pháp đo lường rủi ro trên cơ
sở đó đánh giá mức độ tác động của rủi ro đến hoạt động của tổ chức, xây dựng
Chương trình kiểm soát rủi ro sau khi đã nhận dạng được và những kế hoạch tài trợ
cho những rủi ro khi tổn thất xảy ra.
- Về kỹ năng:
Rèn luyện các kỹ năng phân tích, đánh giá và xây dựng hệ thống quản lý rủi ro, kỹ
năng phân tích những mối nguy hiểm trong môi trường kinh doanh, kỹ năng lãnh đạo,
kỹ năng quản lý rủi ro, kỹ năng kiểm soát rủi ro.
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:
+ Nghiêm túc tự giác khi học tập.
+ Tích cực tham gia thảo luận và làm bài tập thực hành về nhà cũng như tìm hiểu các
nội dung giáo viên giao về tự đọc ở nhà.
Nội dung của môn học:
PHẦN 1: LÝ THUYẾT VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO
BÀI 1
TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO
Mã Bài: B1
Giới thiệu: Bài “ Tổng quan về quản trị rủi ro” là bài học đầu tiên nằm trong môn học
Quản trị rủi ro và giám sát các hoạt động trong tòa nhà. Bài học này sẽ trình bày những
vấn đề chung nhất về quản trị rủi ro.
Mục tiêu:
- Trình bày được các vấn đề cơ bản về quản trị rủi ro;
- Phân loại rủi ro.
Nội dung chính:
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Khái niệm rủi ro
Rủi ro là khả năng xảy ra một sự kiện bất lợi hoặc không mong muốn, gây thiệt hại,
mất mát hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến mục tiêu, dự án hay toàn bộ doanh nghiệp. Nó là
một tình huống không chắc chắn và có thể có cả kết quả tích cực lẫn tiêu cực. Rủi ro
có thể xuất hiện từ nhiều nguồn khác nhau, có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của
cuộc sống và hoạt động kinh doanh.
5
1.1.2. Khái niệm Quản trị rủi ro
Quản trị rủi ro là việc xác định, phân tích, ngăn chặn các rủi ro không mong muốn
nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của chúng và tăng khả năng tận dụng cơ hội. Nói
cách khác, quản trị rủi ro là một hệ thống xử lý rủi ro trước khi chúng trở thành tác hại
trực tiếp ảnh hưởng đến doanh nghiệp.
Quản trị rủi ro là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự hợp tác của nhiều bên liên quan
trong tổ chức. Sự tham gia và cam kết từ tất cả các cấp bậc và phòng ban trong doanh
nghiệp là điều cần thiết để đạt được hiệu quả trong quản trị rủi ro.
Tại sao cần quản trị rủi ro?
1. Giảm thiểu thiệt hại
2. Tăng cường hiệu quả hoạt động
3. Tạo cơ hội
4. Sử dụng hợp lý dòng tiền đầu tư
Quản lý rủi ro là một quy trình quan trọng vì nó trao quyền cho doanh nghiệp với các
công cụ cần thiết để xác định và xử lý đầy đủ các rủi ro tiềm ẩn. Một khi rủi ro đã
được xác định, thì rất dễ dàng để giảm thiểu nó. Bên cạnh đó, quản lý rủi ro cung cấp
cho doanh nghiệp cơ sở để đưa ra quyết định đúng đắn. Quản trị rủi ro là một phần
quan trọng của quản lý tổ chức và dự án vì các lý do sau:
Giảm thiểu thiệt hại
Quản trị rủi ro giúp tổ chức nhận biết và đối phó với các rủi ro tiềm ẩn trước khi chúng
trở thành vấn đề lớn. Bằng cách xác định, đánh giá các rủi ro, doanh nghiệp có thể áp
dụng các biện pháp phòng ngừa và ứng phó để giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp
chúng xảy ra.
Tăng cường hiệu quả hoạt động
Đối với một doanh nghiệp, đánh giá và quản lý rủi ro là cách tốt nhất để chuẩn bị cho
các tình huống có thể xảy ra trên hành trình tiến bộ và tăng trưởng. Khi đánh giá kế
hoạch để xử lý các mối đe dọa tiềm ẩn và phát triển cấu trúc nhằm giải quyết chúng,
điều này sẽ giúp tăng khả năng trở thành một thực thể thành công.
Ngoài ra, quản lý rủi ro lũy tiến đảm bảo các rủi ro có mức độ ưu tiên cao được xử lý
một cách nhanh nhất có thể. Các nhà quản lý sẽ có thông tin cần thiết sử dụng để đưa
ra quyết định sáng suốt, cải thiện quy trình làm việc, tối ưu hóa tài nguyên và tăng
cường hiệu suất tổ chức.
Tạo cơ hội
Quản trị rủi ro không chỉ tập trung vào việc giảm thiểu rủi ro mà còn nhìn nhận rủi ro
như một cơ hội. Bằng cách nhận diện, đánh giá các cơ hội tiềm năng, tổ chức có thể
tận dụng chúng để đạt được sự tiến bộ. Quản trị rủi ro giúp tổ chức phát hiện các cơ
hội mới, mở rộng thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm/ dịch vụ và tăng cường lợi
thế cạnh tranh.
Sử dụng hợp lý dòng tiền đầu tư