1
Lêi nãi ®Çu
X©y dùng c¬ b¶n (XDCB) lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp, cã
chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) cho tÊt c¶ c¸c ngµnh trong nÒn
kinh tÕ quèc d©n (KTQD), nã t¹o nªn c¬ së vËt chÊt cho x· héi, t¨ng tiÒm lùc
kinh tÕ vµ quèc phßng cña ®Êt níc. V× vËy mét bé phËn lín cña thu nhËp quèc
d©n nãi chung vµ tÝch luü nãi riªng cïng víi vèn ®Çu t tõ níc ngoµi ®îc sö
dông trong lÜnh vùc ®Çu t XDCB. Bªn c¹nh ®ã ®Çu t XDCB lu«n lµ mét “lç
hæng” lín lµm thÊt tho¸t nguån vèn ®Çu t cña Nhµ níc. V× vËy, qu¶n lý vèn
®Çu t XDCB ®ang lµ mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch nhÊt trong giai ®o¹n hiÖn nay.
Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n, mét bé phËn cÊu thµnh quan träng cña hÖ
thèng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh cã vai trß tÝch cùc trong viÖc qu¶n lý,
®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Quy m« s¶n xuÊt x· héi ngµy
cµng ph¸t triÓn th× yªu cÇu vµ ph¹m vi c«ng t¸c kÕ to¸n ngµy cµng më réng, vai
trß vµ vÞ trÝ cña c«ng t¸c kinh tÕ ngµy cµng cao.
Víi sù ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña nÒn
kinh tÕ thÞ trêng, cña nÒn kinh tÕ më ®· buéc c¸c doanh nghiÖp mµ ®Æc biÖt lµ
c¸c doanh nghiÖp XDCB ph¶i t×m ra con ®êng ®óng ®¾n vµ ph¬ng ¸n s¶n xuÊt
kinh doanh (SXKD) tèi u ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng,
dµnh lîi nhuËn tèi ®a, c¬ chÕ h¹ch to¸n ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp XBCB ph¶i
trang tr¶i ®îc c¸c chi phÝ bá ra vµ cã l·i. MÆt kh¸c, c¸c c«ng tr×nh XDCB hiÖn
nay ®ang tæ chøc theo ph¬ng thøc ®Êu thÇu. Do vËy, gi¸ trÞ dù to¸n ®îc tÝnh
to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c vµ s¸t xao. §iÒu nµy kh«ng cho phÐp c¸c doanh nghiÖp
XDCB cã thÓ sö dông l·ng phÝ vèn ®Çu t.
§¸p øng c¸c yªu cÇu trªn, c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i
tÝnh to¸n ®îc c¸c chi phÝ s¶n xuÊt bá ra mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp
thêi. H¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ lµ c¬ së ®Ó tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh. Tõ ®ã
gióp cho doanh nghiÖp t×m mäi c¸ch h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt tíi møc tèi ®a, h¹
thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm – biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó t¨ng lîi nhuËn.
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt chÊt, kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt
liÖu (NVL) chiÕm mét tû träng lín trong toµn bé chi phÝ cña doanh nghiÖp, chØ
cÇn mét biÕn ®éng nhá vÒ chi phÝ NVL còng lµm ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®Õn gi¸
thµnh s¶n phÈm, ¶nh hëng ®Õn thu nhËp cña doanh nghiÖp. V× vËy, bªn c¹nh
vÊn ®Ò träng t©m lµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh, th× tæ chøc tèt
c«ng t¸c kÕ to¸n NVL còng lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng ®îc c¸c doanh nghiÖp quan
t©m trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
2
ë C«ng ty cæ phÇn x©y dùng sè 4 Th¨ng Long víi ®Æc ®iÓm lîng NVL
sö dông vµo c¸c c«ng tr×nh l¹i kh¸ lín th× vÊn ®Ò tiÕt kiÖm triÖt ®Ó cã thÓ coi lµ
biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®Ó gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng lîi nhuËn cho C«ng ty. V× vËy
®iÒu tÊt yÕu lµ C«ng ty ph¶i quan t©m ®Õn kh©u h¹ch to¸n chi phÝ NVL.
Trong thêi gian thùc tËp, nhËn ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña l·nh ®¹o
C«ng ty, ®Æc biÖt lµ c¸c ®ång chÝ trong phßng kÕ to¸n C«ng ty, em ®· ®îc lµm
quen vµ t×m hiÓu c«ng t¸c thùc tÕ t¹i C«ng ty. Em nhËn thÊy kÕ to¸n vËt liÖu
trong C«ng ty gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng vµ cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®îc quan
t©m. V× vËy em ®· ®i s©u t×m hiÓu vÒ phÇn thùc hµnh kÕ to¸n vËt liÖu vµ c«ng cô
dông cô trong ph¹m vi bµi viÕt nµy, em xin tr×nh bµy ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn kÕ
to¸n nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô t¹i C«ng ty cæ phÇn x©y dùng sè 4
Th¨ng Long”.
MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng t×m hiÓu vµ nhËn ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c
thÇy c« gi¸o còng nh c¸c ®ång chÝ trong ban l·nh ®¹o vµ phßng kÕ to¸n C«ng
ty, nhng do nhËn thøc vµ tr×nh ®é b¶n th©n cã h¹n nªn bµi viÕt nµy kh«ng tr¸nh
khái nh÷ng thiÕu sãt vµ nh÷ng h¹n chÕ.
Em rÊt mong ®îc tiÕp thu vµ xin ch©n thµnh c¶m ¬n nh÷ng ý kiÕn ®ãng
gãp cho ®Ò tµi nµy hoµn thiÖn h¬n.
KÕt cÊu ®Ò tµi gåm 3 phÇn lín sau:
PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng
cô dông cô trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
PhÇn II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ë
C«ng ty cæ phÇn x©y dùng sè 4 Th¨ng Long.
PhÇn III: NhËn xÐt vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô t¹i
c«ng ty cæ phÇn x©y dùng sè 4 Th¨ng long vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m
hoµn thiÖn kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô t¹i C«ng ty.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
3
PhÇn thø I
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n
nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô trong
c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p
1.1. kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô trong doanh
nghiÖp x©y l¾p.
1.1.1. VÞ trÝ cña vËt liÖu- c«ng cô, dông cô ®èi víi qu¸ tr×nh x©y l¾p.
Nguyªn vËt liÖu lµ mét bé phËn träng yÕu cña t liÖu s¶n xuÊt, nguyªn vËt
liÖu lµ ®èi tîng cña lao ®éng ®· qua sù t¸c ®éng cña con ngêi. Trong ®ã vËt
liÖu lµ nh÷ng nguyªn liÖu ®· tr¶i qua chÕ biÕn. VËt liÖu ®îc chia thµnh vËt liÖu
chÝnh, vËt liÖu phô vµ nguyªn liÖu gäi t¾t lµ nguyªn vËt liÖu. ViÖc ph©n chia
nguyªn liÖu thµnh vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô kh«ng ph¶i dùa vµo ®Æc tÝnh vËt
lý, ho¸ häc hoÆc khèi lîng tiªu hao mµ lµ sù tham gia cña chóng vµo cÊu thµnh
s¶n phÈm. Kh¸c víi vËt liÖu, c«ng cô dông cô lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng kh«ng
cã ®ñ tiªu chuÈn quy ®Þnh vÒ gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh.
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh, chi phÝ s¶n xuÊt cho ngµnh x©y
l¾p g¾n liÒn víi viÖc sö dông nguyªn nhiªn vËt liÖu, m¸y mãc vµ thiÕt bÞ thi
c«ng vµ trong qu¸ tr×nh ®ã vËt liÖu lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh lªn s¶n phÈm c«ng tr×nh. Trong qu¸ tr×nh
tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vËt liÖu bÞ tiªu
hao toµn bé vµ chuyÓn gi¸ trÞ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
Trong doanh nghiÖp x©y l¾p chi phÝ vÒ vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín
tõ 65%- 70% trong tæng gÝa trÞ c«ng tr×nh. Do vËy viÖc cung cÊp nguyªn vËt
liÖu, c«ng cô dông cô kÞp thêi hay kh«ng cã ¶nh hëng to lín ®Õn viÖc thùc
hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt (tiÕn ®é thi c«ng x©y dùng) cña doanh nghiÖp, viÖc cung
cÊp nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô cßn cÇn quan t©m ®Õn chÊt lîng, chÊt
lîng c¸c c«ng tr×nh phô thuéc trùc tiÕp vµo chÊt lîng cña vËt liÖu mµ chÊt
lîng c«ng tr×nh lµ mét ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó doanh nghiÖp cã uy tÝn vµ tån
t¹i trªn thÞ trêng. Trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay viÖc cung cÊp vËt liÖu cßn
cÇn ®¶m b¶o gi¸ c¶ hîp lý t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶.
Bªn c¹nh ®ã, c«ng cô dông cô tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh
mµ vÉn gi÷ nguyªn ®îc h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ th× dÞch chuyÓn mét
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
4
lÇn hoÆc dÞch chuyÓn dÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Song do gi¸
trÞ nhá, thêi gian sö dông ng¾n nªn cã thÓ ®îc mua s¾m, dù tr÷ b»ng nguån
vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp nh ®èi víi nguyªn vËt liÖu.
Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng ®èi víi ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, nÕu thiÕu nguyªn vËt liÖu -
c«ng cô dông cô th× kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®îc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt
nãi chung vµ qóa tr×nh thi c«ng x©y l¾p nãi riªng.
Trong qóa tr×nh thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh, th«ng qua c«ng t¸c kÕ to¸n
nguyªn vËt liÖu c«ng cô, dông cô tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ nh÷ng kho¶n chi phÝ
cha hîp lý, l·ng phÝ hay tiÕt kiÖm. Bëi vËy cÇn tËp trung qu¶n lý chÆt chÏ vËt
liÖu, c«ng cô dông cô ë tÊt c¶ c¸c kh©u: thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông
vËt liÖu, c«ng cô dông cô nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm trong chõng
mùc nhÊt ®Þnh, gi¶m møc tiªu hao vËt liÖu, c«ng cô dông cô trong s¶n xuÊt cßn
lµ c¬ së ®Ó t¨ng thªm s¶n phÈm cho x· héi. Cã thÓ nãi r»ng vËt liÖu c«ng cô
dông cô gi÷ vÞ trÝ quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y
l¾p.
1.1.2. §Æc ®iÓm, yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô
trong doanh nghiÖp x©y l¾p.
X©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt mang tÝnh chÊt c«ng
nghiÖp, s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng lµ nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng
tr×nh cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p vµ thêng cè ®Þnh ë n¬i s¶n xuÊt (thi
c«ng) cßn c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c ®Òu ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm x©y dùng. Tõ
®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh x©y dùng lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông vËt liÖu,
c«ng cô dông cô phøc t¹p v× chÞu ¶nh hëng lín cña m«i trêng bªn ngoµi nªn
cÇn x©y dùng ®Þnh møc cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thi c«ng thùc tÕ. Qu¶n lý vËt
liÖu, c«ng cô dông cô lµ yÕu tè kh¸ch quan cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tuy
nhiªn do tr×nh ®é s¶n xuÊt kh¸c nhau nªn ph¹m vi møc ®é vµ ph¬ng ph¸p
qu¶n lý còng kh¸c nhau.
HiÖn nay nÒn s¶n xuÊt ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së tho¶
m·n kh«ng ngõng nhu cÇu vËt chÊt vµ v¨n hãa cña mäi tÇng líp trong x· héi.
ViÖc sö dông vËt liÖu c«ng cô dông cô mét c¸ch hîp lý, cã kÕ ho¹ch ngµy cµng
®îc coi träng. C«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu c«ng cô dông cô lµ nhiÖm vô cña tÊt
c¶ mäi ngêi nh»m t¨ng hiÖu qukinh tÕ cao mµ hao phÝ l¹i thÊp nhÊt. C«ng
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
5
viÖc h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô ¶nh hëng vµ quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc h¹ch
to¸n gi¸ thµnh, cho nªn ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc h¹ch to¸n gi¸ thµnh
th× tríc hÕt còng ph¶i h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô chÝnh x¸c.
§Ó lµm tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô trªn ®ßi hái chóng
ta ph¶i qun lý chÆt chÏ ë mäi kh©u tõ thu mua, b¶o qu¶n tíi kh©u dù tr÷ vµ sö
dông. Trong kh©u thu mua vËt liÖu, c«ng cô dông cô ph¶i ®îc qu¶n lý vÒ khèi
lîng, quy c¸ch, chñng lo¹i, gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua, thùc hiÖn kÕ ho¹ch
mua theo ®óng tiÕn ®é, thêi gian phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp. Bé phËn kÕ to¸n - tµi chÝnh cÇn cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ngay tõ
®Çu trong viÖc lùa chän nguån vËt t, ®Þa ®iÓm giao hµng, thêi h¹n cung cÊp,
ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ nhÊt lµ vÒ gi¸ mua, cíc phÝ vËn chuyÓn, bèc dì…
cÇn ph¶i dù to¸n nh÷ng biÕn ®éng vÒ cung cÇu vµ gi¸ c¶ vËt t trªn thÞ trêng ®Ó
®Ò ra biÖn ph¸p thÝch øng. §ång thêi th«ng qua thanh to¸n kÕ to¸n vËt liÖu cÇn
kiÓm tra l¹i gi¸ mua vËt liÖu, c«ng cô dông cô, c¸c chi phÝ vËn chuyÓn vµ t×nh
h×nh thùc hiÖn hîp ®ång cña ngêi b¸n vËt t, ngêi vËn chuyÓn. ViÖc tæ chøc
tæ kho tµng, bÕn b·i thùc hiÖn ®óng chÕ ®é b¶o qu¶n ®èi víi tõng lo¹i vËt liÖu,
c«ng cô dông cô tr¸nh h háng, mÊt m¸t, hao hôt, ®¶m b¶o an toµn còng lµ mét
trong c¸c yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô dông cô. Trong kh©u dù tr÷ ®ßi hái
doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu ®Ó ®¶m b¶o cho
qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p ®îc b×nh thêng, kh«ng bÞ ngõng trÖ, gi¸n ®o¹n do
viÖc cung øng vËt t kh«ng kÞp thêi hoÆc g©y ø ®éng vèn do dù tr÷ qu¸ nhiÒu.
Sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm trªn c¬ së ®Þnh møc tiªu hao vµ dù to¸n chi phÝ
cã ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
nh»m t¨ng lîi nhuËn, t¨ng tÝch luü cho doanh nghiÖp . Do vËy trong kh©u sö
dông cÇn ph¶i tæ chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt vËt liÖu, c«ng
cô dông cô ®óng trong s¶n xuÊt kinh doanh. §Þnh kú tiÕn hµnh viÖc ph©n tÝch
t×nh h×nh sö dông vËt liÖu, c«ng cô dông cô còng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ vËt
liÖu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nh»m t×m ra nguyªn nh©n dÉn ®Õn t¨ng
hoÆc gi¶m chi phÝ vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, khuyÕn khÝch viÖc ph¸t
huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn, sö dông tiÕt kiÖm vËt liÖu, c«ng cô dông cô, tËn dông
phÕ liÖu…
Tãm l¹i, qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô dông cô tõ kh©u thu mua, b¶o qu¶n, dù
tr÷, sö dông vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng t¸c qu¶n
lý doanh nghiÖp lu«n ®îc c¸c nhµ qu¶n lý quan t©m.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.