227
BÀI TẬP CUỐI CHƯƠNG X
Thời gian thực hiện: 1 tiết
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức, kĩ năng
- Ôn tập các kiến thức trong chương X: Hình trụ và hình nón, hình cầu.
- Ôn tập các công thức tính diện tích xung quanh của hình trụ và hình nón, diện tích mặt cầu và
thể tích mặt cầu.
- Vận dụng các kiến thức về hình trụ, hình nón và hình cầu để giải quyết một số vấn đề thực
tiễn.
2. Về năng lực
- Rèn luyện các năng lực toán học, nói riêng là năng lực mô hình hoá toán học và năng lực giải
quyết vấn đề toán học.
- Góp phần phát triển các năng lực chung như năng lực giao tiếp và hợp tác (qua việc thực hiện
hoạt động nhóm,…), năng lực thuyết trình, báo cáo (khi trình bày kết quả của nhóm), năng lực
tự chủ và tự học (khi đọc phần Tìm tòi – Khám phá, làm bài tập ở nhà),…
3. Về phẩm chất
Góp phần giúp HS rèn luyện và phát triển các phẩm chất tốt đẹp (yêu nước, nhân ái, chăm chỉ,
trung thực, trách nhiệm):
+ Tích cực phát biểu, xây dựng bài và tham gia các hoạt động nhóm;
+ Có ý thức tích cực tìm tòi, sáng tạo trong học tập; phát huy điểm mạnh, khắc phục các
điểm yếu của bản thân.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Giáo viên:
+ Giáo án, máy chiếu (nếu có), phiếu học tập,…
- Học sinh:
+ SGK, vở ghi, dụng cụ học tập, máy tính cầm tay.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: HS hệ thống lại được các kiến thức cơ bản trong chương X.
228
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
Nội dung: HS thực hiện phiếu học tập số 1.
Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
Tổ chức thực hiện: HS hoạt động nhóm dưới sự hướng dẫn của GV.
Phiếu học tập (8 phút)
- HS làm theo nhóm đôi vào phiếu học
tập (xem Phụ lục), sau 5 phút GV gọi
đại diện một số nhóm trình bày câu trả
lời, các HS khác theo dõi bài làm,
nhận xét và góp ý; GV tổng kết.
Nếu nhà trường có điều kiện thuận lợi
như có máy tính, máy chiếu và
Internet trong lớp học, GV có thể thiết
kế một số hình thức ôn tập khác như
phiếu học tập trên Kahoot, hoặc các
trò chơi như Ai là triệu phú, Ô số bí
mật,...
- HS thực hiện phiếu học tập.
- HD.
Câu 1: (1) Mặt đáy; (2) Bán
kính đáy; (3) Đỉnh; (4) Đường
sinh; (5) Đường cao; (6) Đáy;
(7) Đường sinh; (8) Bán kính
đáy; (9) Tâm; (10) Bán kính.
Câu 2:
( )
1 2=S Rh
(2)
2
=V R h
(3)
=S Rl
(4)
(5)
2
4=SR
(6)
3
4
3
=VR
+ Mục đích của
hoạt động này là để
HS hệ thống lại
được các kiến thức
cơ bản trong
chương X: Một số
hình khối trong
thực tiễn.
+ Góp phần phát
triển năng lực giao
tiếp toán học.
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Mục tiêu: Củng cố kiến thức về các hình khối trong thực tiễn: hình nón, hình trụ, hình cầu,
công thức tính diện tích xung quanh, diện tích mặt và thể tích các hình khối.
Nội dung: Thực hiện phần trắc nghiệm và giải một số bài tập tự luận trong SGK.
Sản phẩm: Lời giải các bài tập của HS.
Tổ chức thực hiện: HS thực hiện cá nhân, dưới sự hướng dẫn của GV.
Phần trắc nghiệm (10 phút)
- GV tổ chức cho HS làm phần Trắc
nghiệm của bài Ôn tập chương X.
- GV cho HS hoạt động cá nhân trong
8 phút, sau đó gọi một số HS trả lời
trắc nghiệm (có thể trình bày lời giải
của một số bài tập GV lựa chọn), các
HS khác theo dõi bài làm, nhận xét và
HS thực hiện phần trắc
nghiệm và ghi bài.
+ Mục đích của
phần này là để HS
luyện tập tổng hợp
các kiến thức đã học
ở chương X.
+ Góp phần phát
triển năng lực tư
229
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
góp ý; GV tổng kết.
duy và lập luận toán
học.
Bài 10.22 (5 phút)
- GV tổ chức cho HS làm bài 10.22.
- GV cho HS hoạt động cá nhân trong
4 phút, sau đó gọi hai HS trả lời câu
hỏi, các HS theo dõi bài làm, nhận xét
và góp ý.
HS thực hiện bài 10.22 và ghi
bài.
+ Mục đích của
phần này là để HS
luyện tập công thức
tính diện tích xung
quanh và thể tích
nón.
+ Góp phần phát
triển năng lực giải
quyết vấn đề toán
học.
Bài 10.23 (5 phút)
- GV tổ chức cho HS làm bài 10.23.
- GV cho HS hoạt động cá nhân trong
4 phút, sau đó gọi HS lên bảng làm
bài, các HS khác theo dõi bài làm,
nhận xét và góp ý; GV tổng kết.
HS thực hiện bài 10.23 và ghi
bài.
+ Mục đích của
phần này là để HS
luyện tập công thức
tính diện tích xung
quanh và thể tích
hình trụ.
+ Góp phần phát
triển năng lực giải
quyết vấn đề toán
học.
Bài 10.24 (5 phút)
- GV tổ chức cho HS làm bài 10.24.
- GV cho HS hoạt động cá nhân
trong 4 phút, sau đó gọi HS lên bảng
làm bài, các HS khác theo dõi bài
làm, nhận xét và góp ý; GV tổng kết.
HS thực hiện bài 10.24 và ghi
bài vào vở.
+ Mục đích của
phần này là để HS
luyện tập công thức
tính diện tích mặt
cầu và thể tích hình
cầu.
+ Góp phần phát
triển năng lực giải
quyết vấn đề toán
học.
230
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
Mục tiêu: Giúp HS biết vận dụng kiến thức về các hình khối để giải quyết một số bài toán
mang tính thực tiễn.
Nội dung: HS thực hiện các bài tập ở phần Tự luận.
Sản phẩm: Lời giải của HS.
Tổ chức thực hiện: HS hoạt động cá nhân và hoạt động nhóm, dưới sự hướng dẫn của GV.
Bài 10.28 (5 phút)
- GV tổ chức cho HS làm bài 10.28.
- GV cho HS hoạt động cá nhân trong
4 phút, sau đó gọi HS lên bảng làm
bài, các HS khác theo dõi bài làm,
nhận xét và góp ý; GV tổng kết.
Trong trường hợp nhà trường và lớp
học có điều kiện thuận lợi, GV có thể
chuẩn bị đồ dùng trực quan để HS thực
hành tính thể tích của hòn đá bằng cách
đo mức nước dâng lên trong bể hình
trụ. Ngoài ra, GV có thể mở rộng bài
toán bằng cách chuẩn bị các bể có dạng
các hình khối khác.
HS thực hiện bài 10.28 và ghi
bài vào vở.
+ Mục đích của
phần này là giúp HS
biết vận dụng
những kiến thức đã
học về hình trụ để
giải quyết một số
bài toán thực tiễn.
+ Góp phần phát
triển năng lực giải
quyết vấn đề toán
học và năng lực mô
hình hóa toán học.
Bài 10.29 (5 phút)
- GV tổ chức cho HS làm bài 10.29.
- GV cho HS hoạt động cá nhân trong
4 phút, sau đó gọi HS lên bảng làm
bài, các HS khác theo dõi bài làm,
nhận xét và góp ý; GV tổng kết.
HS thực hiện bài 10.29 và ghi
bài vào vở.
+ Mục đích của
phần này là giúp HS
biết vận dụng
những kiến thức đã
học về hình nón và
hình cầu để giải
quyết một số bài
toán thực tiễn.
+ Góp phần phát
triển năng lực giải
quyết vấn đề toán
231
Nội dung, phương thức tổ chức hoạt
động học tập của học sinh
Dự kiến sản phẩm, đánh giá
kết quả hoạt động
Mục tiêu cần đạt
học và năng lực mô
hình hóa toán học.
TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN CÔNG VIỆC Ở NHÀ
GV tổng kết lại nội dung bài học và dặn dò công việc ở nhà cho HS (2 phút)
- GV tổng kết lại các kiến thức trọng tâm của chương X: Hình nón, hình trụ, hình cầu, mặt
cầu; diện tích xung quanh của hình nón, hình trụ; diện tích mặt cầu; thể tích hình trụ, hình
nón và hình cầu.
- GV giao HS làm các bài tập còn lại trong phần Tự luận.
PHỤ LỤC. PHIẾU HỌC TẬP
Câu 1: Điền từ thích hợp vào chỗ trống:
Câu 2: Hoàn thành bảng sau:
Hình khối
Diện tích xung quanh/Diện tích mặt
Thể tích
Hình trụ
(1)………………………………….
(2)………………………………….
Hình nón
(3)………………………………….
(4)………………………………….
Hình cầu
(5)………………………………….
(6)………………………………….
TRẢ LỜI/ HƯỚNG DẪN/ GIẢI MỘT SỐ BÀI TẬP TRONG SGK
10.17. C. 10.18. B. 10.19. D. 10.20. D. 10.21. B.
10.22. R = 20 cm, h = 30 cm.
a)
1200=
xq
S
(cm2).