vietmessenger.com
Jack London
Kẻ Vô Tín Ngưỡng
Nguyên tác: The Heathen
Dch gi: Lê Bá Kông và Võ Hà Lang
Lần đầu tiên tôi gp hn trong mt trn bão và mc du cùng nhau tri qua trn bão đó tn
mt chiếc thuyn bum, mãi ti lúc chiếc thuyn y b v tan ra tng mnh vn tôi mi chú ý
ti hn. Tt nhiên tôi có trông thy hn cùng với đoàn thủy thủ người Kanaka trên thuyn;
nhưng lúc ấy tôi không lưu tâm tới hn vì chiếc Petite Jeanne chở quá đông người. Ngoài s
tám hay mười thy thủ người Kanaka, viên thuyền trưởng người da trng, viên phó thuyn
trưởng và người qun lý hoá vt cùng sáu hành khách hng nht, chiếc Petite Jeanne còn
ly thêm ti Rangiroa chng 85 hành khách ch trên boong - toàn dân bn x Paumotus và
Tahiti: đàn ông, đàn bà, lẫn trẻ con. Người nào cũng mang theo một cái rương đồ nghề, đó
là chưa kể nhng bọc mùng màn, chăn chiếu và qun áo ca h.
Mùa mò ngc trai ở Paumotus đã hết, và mọi người đều tr v Tahiti. Sáu hành khách hng
nht chúng tôi đều là dân buôn ngc trai cả. Có hai người M, một người Trung Hoa trng
nht tôi chưa từng gp tên là Ah Choon, một người Đức, một người Do Thái Ba lan, và c
tôi là va chn na tá.
Mùa này tht là toàn ho. Không một ai trong chúng tôi có điều chi phàn nàn, c 85 hành
khách trên boong cũng vậy. Ai ai cũng đều kiếm được khá và mọi người đều mong được v
nghỉ ngơi thoả thích ti Papeete.
Tt nhiên chiếc Petite Jeanne đã ch quá nng. Trng ti ca nó ch có 70 tn, và nó không
được phép ch ti mt phần mười sngười trên boong. Dưới hm thuyn cht chứa đầy v
trai và da khô. Ngay trong phòng máy cũng nhét đy v trai. Thế mà thy th vn còn có
chm việc được, k cũng là mt phép l. trên boong, không còn cách nào đi lại được.
Mi ngui ch qua li bng cách trèo men theo các lan can.
Ban đêm, họ dm lên c những người nm ng chng cht lên nhau khp boong tàu như
mt tm thm. Tôi xin thề là tôi nói đúng sự thc. Chao ôi, li có c gà, vt, heo, và nhng túi
khoai m, còn ch nào tha có th gi là trng thì lại treo đầy nhng xâu da và nhng
bung chui. Ở hai bên sườn, khong gia các dây ct bum có nhiu sào gác ngang, va
đủ thp đ chiếc cn mc bum xoay tr không bị vướng víu thôi. Và c mi sào li có treo
lng lng ít nht là 50 bung chui.
Quang cnh ha hn mt cuc hành trình vô trt t, dù ch trong hai ba ngày nếu gió đông
nam thổi đều. Nhưng nào gió có thuận gì đâu. Sau năm giờ đồng hồ đầu tiên, gió yếu dn
pht lên chng chc bn ri lng hn. Thế ri bin lng suốt đêm đó và sang tới ngày hôm
sau, mt bin phng lặng như một tm kính và phn chiếu ánh nng chói loà, ch mi nghĩ
đến hé mt nhìn cũng đủ phát nhức đầu.
Sang ngày th nhì có một người chết - mt dân bn xứ đảo Phc Sinh - mt trong nhng
th ln gii nht mùa đó trong vùng san hô. Người y mc bệnh đậu mùa, đích th vy; mà
đậu mùa làm sao li có th lan lên thuyền này được khi mà không có một trường hp nào
xy ra Rangiroa lúc thuyn ri bến; đó quả là chuyn ngoài sc hiu biết ca tôi. Vy mà
nay bệnh đậu mùa đã phát sinh, đã có một người chết, và thêm ba người nữa đang nm
lit.
Không có th làm gì được. Chúng tôi không th tách nhng người đau ốm ra một nơi riêng,
mà cũng không thể cha chy cho h. Chúng tôi chen chúc nhau như cá hộp. Không th
mđược hơn là cứ đợi thi lên ri chết ct - nghĩa là chúng tôi đành bó tay ngay sau
đêm có người chết đầu tiên. Đêm hôm ấy, viên phó thuyền trưởng, người qun lý hàng hoá,
người Do Thái Ba Lan và bốn người th ln bn x ln trn bng chiếc xuồng đánh cá voi
lớn. Sau đó, chúng tôi không bao giờ nghe nói đến h nữa. Đến sáng, v thuyền trưởng vi
ra lệnh đục thng hết nhng chiếc xung còn li, thế là chúng tôi đành phó mặc may ri.
m ấy có hai người chết, hôm sau có 3 người, rồi 8 người, cách x trí ca chúng tôi trong
hoàn cnh này k cũng khá lạ k. Nhng th dân chng hn lo s quá thành ra lì. V thuyn
trưởng người Pháp tên là Oudouse, trở nên nóng như lửa, hay la hét. Ông ta đã sinh ra c
chng git gân. Chng bao lâu, thân hình to ln mp mp, cân nng ít ra ti 200 bng (ngót
100 ký) ca ông biến thành mt khi m run ry k l.
Người Đức, hai người M và tôi lin mua hết s rượu uyt-ki trên thuyn và bo nhau ung
cho say. Lý lun ca chúng tôi là c nốc đầy rượu như vy thì tt c mm mống đậu mùa
nào lây sang chúng tôi cũng sẽ bị đốt cháy thiêu thành than. Vy mà chúng tôi thành công
đấy; nhưng tôi cũng phải thú nhn rng c thuyền trưởng Oudouse ln Ah Choon, chng
người nào b nhim bnh c. V thuyn trưởng người Pháp không uống chút rưu nào, còn
Ah Choon nhất định gii hn là mi ngày ch ung mt ly thôi.
Thi tiết khá đẹp. Mt trời đi nghiêng về hưng Bắc, đang đứng bóng ngay trên đỉnh đầu
chúng tôi. Gió không thổi đều, mà ch thi tng cơn d di trong khong t năm phút tới na
gi, kéo theo mt trận mưa trút nước xung chúng tôi. Sau mỗi cơn như vậy, mt tri li
hin ra nóng bỏng làm cho boong tàu ướt đẫm li bốc hơi ngùn ngụt.
Hơi đó tht chng thích thú chút nào cả. Đó là hơi của t thn mang theo hàng triu mm
bnh. Chúng tôi luôn luôn ung thêm mt ly mi khi trông thấy làn hơi đó bốc lên t nhng
thây người chết hay những người đang hấp hi, và thường khi chúng tôi li ung thêm hai
ba ly là khác và pha tht mnh. Chúng tôi còn đặt mt l na là ung thêm vài ly mi khi h
xô mt thây ma xung bin làm mồi cho đàn cá mập đang quẩn quanh thuyn.
Qua được mt tun như thế, chúng tôi hết rượu. Cũng vừa hay, vì nếu không, tôi đã chng
sống đến nay. Phi tnh táo, một người mi có thể qua được các biến c tiếp theo đó, và
các bn s đồng ý vi tôi khi tôi nói là chỉ có được hai người đã qua khỏi được cơn tai biến
ấy. Người th hai là k vô thn - ít ra tôi cũng đã được nghe thuyền trưởng Oudouse mnh
danh hắn như thế khi tôi mi cht để ý đến hắn. Nhưng thôi, bây giờ tôi xin k tiếp câu
chuyn đó đã.
m đó là ngày cuối tuần, rượu uyt-ki đã cn mà bn buôn ngọc trai chúng tôi đã tỉnh rượu.
i cht nhìn lên chiếc phong vũ biểu treo lối đi vào ca bin. Thường thường Panmotus
nó ch 29’90; và vn lên xung gia khong 20’85 và 30’00 hoặc 30’05. Nhưng hôm đó tôi
thy nó st xung tới 29’062. Điều đó đủ làm k buôn ht trai say sưa nhất đã giết vì trùng
đậu mùa bằng rượu uyt-ki phi tnh li.
i ch cho thuyền trưởng Oudouse coi, nhưng ông ta cho biết là vn theo dõi nó st xung
t my giờ đồng h ri. Chng có thmđể đối phó vi s việc đó, nhưng thuyền
trưởng đã c gng rt nhiu. Ông ta cho gc cánh bum nh, h nó thp hn xung
thành nhng vi che bão, căng giây cấp cu, rồi đợi gió đến. Cái li lm ca ông là việc đó
ông đã thi hành sau khi gió ni lên. Ông cho thuyn ngng li khi bum h xung phía trái,
mt bin pháp thích ng khi thuyn ở phía dưới đường xích đạo nếu - đây mớiđiều rc
ri - nếu ta không vào hướng đi trực tiếp ca trn bão bin.
Nhưng chúng tôi lại đang ở ngay đúng hưng bão. Tôi biết thế vì nhn thy gió thi d di
đều đều và chiếc phong vũ biểu c st xuống đều đều. Tôi mun bo ông ta quay thuyn và
cho nó chạy theo hưng gió chếch mt phần tư hông thuyn v bên t, cho ti khi phong vũ
biu không còn st xung na mi dng li. Chúng tôi cãi nhau mãi làm ông ta nổi cơn thịnh
nộ điên cuồng, nhưng ông vẫn không chịu nhượng b. Cái kh hơn nữa là tôi không th làm
cho nhng tay buôn ngc trai kia hưởng ng lời đ ngh ca tôi. Vì dù sao, tôi là cái gì mà
biết v bin c vi cách đi biển rành hơn mt viên thuyền trưởng đã tt nghiệp đàng hoàng,
i biết đó là điều h đang nghĩ trong óc họ.
Tt nhiên sóng bin dâng lên d di theo trn cuồng phong, và tôi không tài nào quên được
ba đợt sóng đầu tiên mà chiếc Petite Jeanne phi chịu đựng. Nó ngng hn lại như các tàu
bè khác khi phải đi ngược chiều gió, và đợt sóng đầu tiên dâng tràn hn n thuyn. Nhng
dây cp cu chỉ có ích cho người khe mạnh, nhưng lần này chúng cũng chẳng hiu
nghim mấy khi đàn bà, con nít, chuối da, heo và các hành lý cùng những người m,
người đang hấp hi đã bị sóng đánh dạt đi, xô cả vào nhau thành mt khi va rên la, va
kêu khóc.
Đợt sóng th hai đánh gẫy hết những lan can tàu, quăng chúng nm ba bãi trên boong, và
khi mạn đuôi tầu chìm xung, mũi tàu chổng ngược lên tri thì tt cả đám người khn nn
và hành lý ca họ đều b tuôn xung phía lái. Tht là mt trn bão người. Thôi thì người nm
ngược, k nm xuôi, người nằm nghiêng, lăn lộn hàng bao nhiêu vòng, xon vào nhau lúc
nhúc, loi nhoi, và giãy gia. Thnh thoảng có người nắm được cái ct hay vớ được si dây
thừng, nhưng sức đầy ca khối người phía sau quá mnh làm h phi tut tay.
i thy một người nhào đầu ngay vào tr ct dây bum bên mạn. Đầu hn dập ra như một
qu trng. Tôi biết chuyn gì đang sắp xy ti, nên vi nhy lên nóc ca bin ri leo lên cánh
bum ln. Ah Choon và một người Mỹ định chạy theo tôi, nhưng tôi đã nhảy trước h mt
bước. Người M lin b lớp sóng người quét vphía đuôi và trôi ra khỏi tàu như một cng
rơm. Ah Choon vớ được mt cái tay quay ca bánh lái và nấp sau đó. Nhưng một người
đàn bà to béo - ít ra m ta cũng phải cân nng tới hai trăm năm mươi bảng (hơn trăm ký),
lăn xuống đúng vào người hn ri ôm ghì c hn. Hn liền giơ tay kia bám chặt lấy người tài
công, và đúng lúc đó, chiếc Petite Jeanne chim nghiêng v bên hu.
Cái khối người và nước bin lúc nãy b xô dn xung theo li đi bên tả gia chiếc ca bin và
bao lơn tàu đột nhiên lại đổ tràn v bên hu mn. C mụ đàn bà to béo, Ah Choon, và người
tài công đều b trôi tut xung bin; và tôi xin th là tôi trông thấy Ah Choon nhe răng cười,
nhìn tôi vi v chịu đựng ca mt triết gia khi hn lọt qua bao lơn và lăn tm xuống nước.
Đợt sóng th ba - đợt ln nht - li không gây nhiu thit hi. Lúc nó ập đến, hu hết mi
người đã chun bị đề phòng ri. Trên boong còn khoảng đmươi, mười hai người xu s,
đang thở rc, na b ngộp nưc, na bt tỉnh, lăn lộn hoc bò lết tìm ch trn. H b ht qua
mn thuyn xung bin cùng vi nhng mnh v ca hai chiếc xung còn sót li. Nhng
người buôn ngc trai và tôi, trong thi gian giữa các đợt sóng, đã c gắng đưa được chng
15 người vừa đàn bà va con nít vào trong cabin và đóng ập ca xuống. Nhưng rốt cuc, h
cũng chẳng được yên.
Gió? Theo kinh nghim, tôi không thtưởng tượng được gió li có th thi mạnh đến thế.
Không có bút nào t xiết được. Bn có th nào tđưc một cơn ác mộng không? T trn
gió này cũng thế. Gió xé nát, và tước hết quần áo trên người chúng tôi. Tôi nói tước hết là
rất đúng. Tôi không đòi hi các bn phi tin tôi. Tôi ch k li nhng gì tôi đã được mc kích
và cm thy thôi. Có nhng lúc chính tôi cũng không tin đó là gió nữa. Nhưng tôi đã tri qua
nhng s kiện đó, và thế cũng đủ. Người ta không th chịu đựng được gió đó mà sống ni.
Đó là một cái gì kinh khng và cái kinh khng nht là nó cứ tăng mạnh và càng tăng mnh
lên mãi.
Xin các bn thnh dung ra hàng triu triu tn cát. Và các bn lại tưởng tượng lung cát
ấy bay vù đi vi tốc độ 90, 100, 120 hi lý mt gi, và còn hơn thế na. Ri các bn li th
tưởng tượng ch cát y vô hình, không s thấy được, nhưng vn gi nguyên cái trng
lượng và sc nng ca cát. May ra các bn s có thmt ý nim mơ hồ v trn gió y
mạnh như thế nào.
Nhưng có lẽ vì gđó với cát cũng chưa đúng. Xin các bạn hãy th nghĩ đến bùn, th bùn
vô hình, không s thấy được, nhưng nặng như bùn thật. Hơn thế na, bn th hình dung s
va chm ca hàng hà sa sn đặc như thế. Không, tôi không làm sao t cho đúng được.
Ngôn ng ch có th đủ để diễn đạt nhng trng thái sinh hoạt thông thường, nhưng không
th diễn đạt bt c mt tình trng nào ca trn gió vĩ đại kinh khng y. Có l tốt hơn tôi nên
c gi ý kiến nguyên thy là đừng c t nó ra làm gì.
i ch nói thếy cũng đ: bin thoạt đầu dâng lên cao bây gi bị gió đè bẹp xung. Và
hình như toàn thể đại dương đã b trn cung phong hút lên và tung ra ngập đầy c khong
không gian bên trên, trước đó còn toàn là khí tri.
Tt nhiên, bao nhiêu bum trên tàu chúng tôi b cun đi mất t lâu rồi. Nhưng thuyền trưởng
Oudouse có mang theo trên chiếc Petite Jeanne mt vật tôi chưa từng thy bao gi trên các
thuyn bum vùng Nam Hi: một cái neo. Đó là cái túi vải hình nón, có một đai sắt ln
căng miệng túi ra. Cái túi hay cái neo đó có buộc dây như một cái diu, và lúc th xung
nước, nó hứng nước vào y như cái diều hng gió trên không trung vậy, nhưng khác ở ch
cái neo nằm ngay dưới mặt nước theo hình thước th. Ri mt si dây dài buc nó vào
chiếc thuyn. Nhờ đó chiếc Petite Jeannequay đầu thng về hướng gió, và đối din vi các
lung sóng to hay nh.
Thc ra, tình hình đáng lẽ được khả quan hơn nếu chúng tôi không đi theo đúng hướng tiến
ca trn bão. Tht vậy, gió đã thi bay c buồm, làm đổ c ct, long cả bánh lái, nhưng lẽ ra
chúng tôi vn có th thoát nn nếu không nhắm ngay chính hưng mà trung tâm trn bão
đang tiến ti. Chúng tôi gp cnh tuyt l là vì thế. Tôi điếng người như bị tê lit vì phi chu
đựng sc tàn phá quá mnh ca trn gió. Tôi cm thy sp sa phi hàng phc và sn sàng
chu chết lúc chính trung tâm trn bão giáng xuống chúng tôi, nhưng sức giáng này li do
mt sn lng tuyệt đối, s yên lng hình như báo trước mt cnh kinh khng. Tri không
một hơi gió. Ảnh hưng ca trng thái này tht hãi hùng.
Xin các bn nhớ là đã bao nhiêu tiếng đng h qua chúng tôi phi vn dng sc lc mt
cách kinh khủng để chng li áp lc ghê hn ca trn gió. Thế ri, cái áp lc y bng nhiên
tan biến mt. Tôi nhớ lúc đó có cảm giác như người tôi sp sa n tung ra tng mnh vn
mà bay ra t phía. Hình như mi nguyên t cu to nên thân hình tôi đang ra sức đẩy lui s
tràn ln ca mt nguyên t khác và sp sửa phát tung trong không gian. Nhưng trạng thái
đó chỉ lâu trong khong khc, ri s Tàn Phá v ly chúng tôi.
Gia lúc tri không gió và áp lc t nhiên biến mt, bng nhiên biển dâng lên. Nước trào lên,
tung lên, phóng thng lên tn mây xanh. Xin các bn nh là t khp bốn phương tám hướng,
cùng nhng luồng gió phi thường đó thổi dn v cái trung tâm yên lng y. Kết qu là sóng
bin ni lên tứ tung, không có gió để trn áp chúng nữa. Các đợt sóng vọt tung lên n
nhng chiếc nút chai nhn chìm dưới đáy thùng nước rồi buông ra. Các đt sóng ni lên
hn lon, cun cuộn như điên cuồng, tung lên cao ít ra đến ngót ba chc thước, không th
còn gọi là sóng được nữa. Chưa ai từng được mc kích những cây nước cao như vậy.
Đó là những khối nưc, nhng khối nước khng l b ht tung lên, thế thôi. Ht lên cao ngót
ba chục thước! Không phi ch ba chc thước đâu! Có khi cao hơn thế, vượt quá c nhng
ngn ct bum. Chúng rít lên m m, như say, nđiên, đổ xung khp mi ch, và vào
nhau đổ p lên nhau, hoc tẽ ra và rơi xuống, như hàng ngàn thác nước cùng di xung mt
lúc. trung tâm trn bão lúc đó, không còn ai tưởng tượng nổi đó là đại dương nữa. Tri,
nước, là c mt sự đảo ln hn lan, mt th bin ngc ni cơn cuồng điên giận d.
Còn chiếc Petite Jeanne ra sao? Tôi không biết na. V sau k vô thần đó có bảo tôi là hn
cũng không biết nt. Chiếc thuyn b v tan ra tng mnh, xé ra tng miếng, nghin nát ra
như cám, chẻ nhỏ ra như củi nhóm bếp, tóm li, nó hoàn toàn b hy dit. Khi tnh li, tôi
thy tôi trôi ở dưới nước, tay chân vn c bơi mặc dầu tôi đã chết đuối ti hai phn ba ri.
i không còn nh sao li trôi tới đó được. Tôi ch còn nh trông thy chiếc Petite
Jeanne tung ra tng mảnh đúng lúc tôi bị ngất đi. Nhưng tôi vẫn còn sng và chng biết làm
gì hơn là cố bơi, tuy chẳng có my hy vng. Gió li thổi lên, nhưng sóng đánh nhỏ hơn
nhiều và điều hoà hơn, và tôi biết là tôi đã qua khỏi nơi trung tâm bão. May thay quanh đó
không có cá mp. Trn bão đã đánh tan tác bầy cá háu đói vẫn vây quanh chiếc thuyn ca
t thần và ăn no tht người chết.
Lúc chiếc thuyn Petite Jeanne b tan tành là vào khong giữa trưa, và cũng phải mt ti hai
tiếng đồng h sau đó tôi mi vớ được mt cái np hầm tàu. Lúc đó mưa đổ như trút, và
cũng may mà tri khiến np hm đó giạt li gn tôi. Còn mt mu dây bám vào, si dây
thng làm tay nm, và tôi biết là ít nht tôi s cm cự được mt ngày nếu đoàn cá không trở
li. Ba tiếng đồng h sau, có l lâu hơn thế, trong khi tôi bám cht lyi np hm, nhm
mt lại để tp trung tinh thn vào công tác hít lấy đủ khí tri cho khi chết ngạt, và đồng thi
c tránh nut phi quá nhiều nước để không đến ni phi chết đuối, bng hình như tôi nghe
thy có tiếng người. Mưa đã tạnh, sóng gió đã yên. Cách tôi không đầy sáu thước, có mt
cái np hm tàu nữa đang trôi, có hai người bám vào nó. Đó là thuyền trưởng Oudouse và
k vô thn. Hai người đang tranh nhau tấm ván, hay ít ra thuyền trưởng cũng đang cố tranh
ly tm ván y.
" Đồ mọi đen vô tín ngưỡng!"i nghe thy ông la lớn, và đồng thi trông thấy ông đạp cho
tên Kanaka mt cái.
Thuyền trưởng Oudouse mt hết qun áo, chn đôi giày, loại giày đế đinh nặng. Tht là
một cái đạp tàn nhn vì nó trúng ngay mm và cm k kia, làm y gn ngt lịm đi. Tôi đợi