Vài nét v ti u s hai nhà sáng ề ể ử
l p Tri t h c Mác-Lêninậ ế ọ
C. Mác (Karl Marx, 1818-1883)
Các Mác sinh ngày 5 - 5 - 1818 T -ri-e ở ơ
(Trier), t nh Ranh, n c Ph . B c a C. Mác ỉ ướ ổ ố ủ
là lu t s ậ ư Heinrich Marx, ng i g c Do ườ ố
Thái. Mác h c đ i h c Tr ng Đ i h c ọ ạ ọ ở ườ ạ ọ
Bonn, năm sau (1838) thì chuy n sang h c ể ọ ở
Tr ng Đ i h c Berlin. Mác t t nghi p ti n ườ ạ ọ ố ệ ế
sĩ tri t h c t i Tr ng Đ i h c Jena (4-ế ọ ạ ườ ạ ọ
1841).
CH NG IVƯƠ
KHÁI L C L CH S TRI T H C MÁC - LÊNINƯỢ Ị Ử Ế Ọ
KHÁI L C L CH S TRI T H C MÁC - LÊNINƯỢ Ị Ử Ế Ọ
Năm 1842, Mác b t đ u làm c ng tác viên cho ắ ầ ộ
Nh t Báo Sông Ranh (ậRheinische Zeitung), do m t ộ
ng i b n c a Mác là Moses Hess sáng l pườ ạ ủ ậ . Sau
đó Mác tr thành T ng biên t p c a t báo. ở ổ ậ ủ ờ
T báo phê phán tình tr ng chính tr -xã h i c a ờ ạ ị ộ ủ
n c Ph , xung đ t v i nhà c m quy n nên ch ng ướ ổ ộ ớ ầ ề ẳ
bao lâu thì b đình b n (1843).ị ả
Cũng trong năm 1843, Mác k t hôn cùng ếJenny
Von Westphalen. Sau khi c i nhau, Mác và Jenny ướ
di c sang Pháp. T i đây Mác tr thành m t ng i ư ạ ở ộ ườ
cách m ng và có đi u ki n ti p xúc v i các t ạ ề ệ ế ớ ổ
ch c c ng s n và công nhân Pháp và Đ c.ứ ộ ả ứ
Phriđrich Ăngghen
(Friedrich Engels, 1820-1895)
Ph. Ăngghen sinh ngày 28 -
11-1820 Bac-men (Barmen). ở
B c a ông là m t ch x ng ố ủ ộ ủ ưở
d t l n Ph lúc b y gi . ệ ớ ở ổ ấ ờ
Năm 1837 Ăngghen ph i thôi h c trung h c đ ả ọ ọ ể
làm kinh doanh. Ông t h c s h c, tri t h c, văn ự ọ ử ọ ế ọ
h c, ngôn ng , th ca và th ng xuyên đ n Đ i ọ ữ ơ ườ ế ạ
h c Beclin đ nghe gi ng và th o lu n v tri t ọ ể ả ả ậ ề ế
h c.ọ
Năm 1841, Ăngghen đi nghĩa v quân s , gia ụ ự
nh p đ i pháo binh ng lâm quân, vì th có đi u ậ ộ ự ế ề
ki n đ n Berlin đ nghe gi ng tr ng đ i h c, ệ ế ể ả ở ườ ạ ọ
tham gia nhóm Hêghen tr , c ng tác v i Nh t báo ẻ ộ ớ ậ
Sông Ranh.
Ăngghen g p Mác l n đ u vào cu i năm 1842 ặ ầ ầ ố
Tòa so n Nh t báo. Năm 1844, Ăngghen sang ở ạ ậ
Paris g p Mác và t đó hai ông tr thành đôi b n ặ ừ ở ạ
thân thi t, c ng tác ch t ch v i nhau trong ho t ế ộ ặ ẽ ớ ạ
đ ng khoa h c và cách m ng. ộ ọ ạ
Tình b n c a hai ông đ c đánh giá là m t ạ ủ ượ ộ
trong nh ng tình b n có tính huy n tho i c a th i ữ ạ ề ạ ủ ờ
c n đ iậ ạ
I. NH NG ĐI U KI N VÀ TI N Đ L CH S Ữ Ề Ệ Ề Ề Ị Ử
C A S RA Đ I TRI T H C MÁC Ủ Ự Ờ Ế Ọ
1) Đi u ki n kinh t - xã h iề ệ ế ộ
Tri t h c Mác ra đ i vào nh ng năm 40 th ế ọ ờ ữ ế
k XIX.ỷ S phát tri n c a ph ng th c s n ự ể ủ ươ ứ ả
xu t TBCN làm cho mâu thu n c b n c a ấ ẫ ơ ả ủ
nó b c l ra m t cách gay g t. ộ ộ ộ ắ
Đó là mâu thu n gi a tính ch t xã h i c a ẫ ữ ấ ộ ủ
n n s n xu t v i tính ch t t b n ch nghĩa ề ả ấ ớ ấ ư ả ủ
c a s chi m h u t li u s n xu t và s n ủ ự ế ữ ư ệ ả ấ ả
ph m xã h iẩ ộ .