TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI
KHOA KHOA HỌC XÃ HỘI
LƯU THỊ HUYỀN
NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ NGHĨA HÀM ẨN
TRONG TRUYỆN CƯỜI DÂN GIAN VIỆT NAM
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CAO ĐẲNG HỆ CHÍNH QUY
CHUYÊN NGÀNH: SƯ PHẠM NGỮ VĂN
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN THỊ THU NGA
HÀ NỘI – 2019
1
LỜI CẢM ƠN
Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu
Nga, ngưi hướng dẫn khoa học, đã giúp đỡ em trong quá trình học tập
thực hin đề tài khóa luận tốt nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy khoa Khoa học hi, Trường
Đại học Thủ Đô Hà Nội đã nhiệt tình giảng dạy, giúp đỡ, động viên chúng em
trong khóa học.
Nhân dịp này em xin gửi tới lời cảm ơn chân thành tới những người
thân trong gia đình, các bạn sinh viên lớp phạm Ngữ n C2016 đã giúp
đỡ em, quan tâm khích lệ để em hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.
Hà Nội, tháng 5 năm 2019
Tác giả khóa luận
Lưu Thị Huyền
2
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan khóa lun Nghĩa tường minh nghĩa hàm ẩn
trong truyện cười n gian Việt Nam công trình nghiên cứu của
riêng i với sự hướng dẫn của Tiến Nguyễn Thị Thu Nga, trường
Đại học Thủ Đô Nội. c kết quả trong khóa luận chưa từng được
công bố bất kì công trình nào khác. c trích dẫn trong khóa luận
đảm bảo tính tin cậy, chính xác.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước lời cam đoan của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 5 năm 2019
Tác gikhóa luận
Lưu Th Huyền
3
MỤC LỤC:
Trang
PHẦN MỞ ĐẦU: 1
1. do chọn đề tài. 1
2. Lịch sử nghiên cứu. 2
3. Mục đích nghiên cu. 3
4. Nhiệm vụ nghiên cứu. 3
5. Phm vi nghiên cu. 3
6. Phương pháp nghiên cứu. 4
7. Nguồn tư liệu.
PHẦN NỘI DUNG:
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI. 4
1. Khái quát về nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn 4
2. Phân loại tổng quát nghĩa hàm ẩn 5
3. Tiền giả định và hàm ngôn 5
3.1:Quan hệ với nghĩa tường minh 5
3.2: Quan hệ với hình thức ngôn ngữ tạo nên phát ngôn 6
3.3: Lượng tin và tính năng động hội thoại 7
3.4: Phản ứng đối với các dạng phát ngôn 8
4. Cơ chế tạo ra những nghĩa hàm ẩn cố ý 9
4.1: Sự vi phạm quy tắc chiếu vật chỉ xuất 9
4.2: Các hành động ngôn ngữ gián tiếp 9
4.3: Sự vi phạm các quy tắc lập luận 10
4.4: Sự vi phạm các quy tắc hội thoại 10
4.5: Phương châm cộng tác hội thoại của Grice và nghĩa hàmn. 11
4
CHƯƠNG 2:CÁC CƠ CHẾ TẠO RA NGHĨA HÀM ẨN TRONG TRUYỆN
CƯỜI DÂN GIAN VIỆT NAM- SỰ VI PHẠM PHƯƠNG CHÂM HỘI
THOẠI. 12
1. Sự vi phạm phương châm về lượng. 12
2. Sự vi phạm phương châm về chất. 16
3. Sự vi phạm phương châm về quan hệ . 20
4. Sự vi phạm phương châm về cách thức. 24
Các truy
n
i vi ph
châm về ng.
-
L
n cư
i áo m
i
- Nóiđầu có đuôi
- Giy khổ to
- Đánh quân ngũ sắc
Các truy
n cư
i vi ph
châm về chất.
-
Con r
n vuông
- Thi nói khoác
- Ăn trm dây thừng
- Điu kỳ lạ
Các truy
n cư
i vi ph
châm về quan hệ.
-
Đúng
như l
i
- Chng phải tay ông
- Anh Cả Ngố “ còn gì bằng”
- Thấy mình về tôi mừng
quá
Các truy
n cư
i vi ph
châm về cách thức.
-
i ng
ng mà v
- Giàn hoa Thiên Lí sắp đổ
- Mất rồi
- Trung thần nghĩa sĩ
PHẦN KẾT LUẬN