“Không có tập đoàn nào lớn đến mức không thể sụp đổ”

“Không có tập đoàn nào lớn đến mức không thể sụp

đổ”

Với lập luận nói trên, Ủy ban Tài chính của Hạ viện Mỹ

thông qua dự luật cho phép chính phủ được giải tán các tập

đoàn tài chính lớn, nếu có nguy cơ ảnh hưởng đến nền kinh

tế, bất kể tập đoàn đó đang hoạt động tốt hay xấu.

Trong ngày Ủy ban Tài chính Hạ viện Mỹ họp thông qua

dự luật này (18/11), phía bên ngoài sảnh trụ sở Ủy ban, giới

vận động hành lang cho ngân hàng và phố Wall chen nhau

tìm các nghị sĩ quen để “níu áo”, nhằm thay đổi kết quả bỏ

phiếu.

Hai người bị níu kéo nhiều nhất là Gregory Meeks và Dan

Maffei, hai nghị sĩ đại diện New York, Phố Wall. Hai

người này chiều lòng Phố Wall, bỏ phiếu phản đối dự luật

của ông Kanjorski. Tuy nhiên, giới vận động hành lang vẫn

thất bại.

Theo dự luật này, chính phủ được quyền giải thể các công

ty tài chính quá lớn, có mức liên kết và tầm ảnh hưởng quá

rộng, đến mức có thể gây hại cho nền kinh tế thậm chí cả

khi các công ty này vẫn đang hoạt động tốt. Dự luật trên

được đặt tên “Quá lớn, không sụp nổi” (Too big to fail) dựa

theo câu nói của Hạ nghị sĩ Paul Kanjorski của Đảng Dân

chủ, người đề xướng dự luật.

Ông Kanjorski nói: “Không nên xem bất cứ tập đoàn nào là

lớn đến mức không thể sụp đổ. Các tập đoàn tài chính

muốn đánh bạc phải có nguồn lực riêng để chi trả cho

khoản cược của mình và đừng tơ hào rằng tiền thuế của dân

lúc nào cũng có sẵn trong kho dự trữ để trả cho những ván

thất bại”.

Những người bỏ phiếu thuận cho rằng luật này cần thiết để

ngăn ngừa những vụ sụp đổ làm tiêu tốn nhiều tỉ USD dự

trữ để mua lại như thời gian qua. Họ cho rằng thà chia tách

những tập đoàn tài chính lớn còn hơn để những tập đoàn

này gây hại cho nền kinh tế.

Ông Kanjorski nói: “Chúng ta không thể để điều này xảy ra

lần nữa. Những người này kéo sụp gần như toàn bộ nền

kinh tế thế giới. Chúng ta bị đẩy lùi về sau nhiều thế kỷ

trong phát triển kinh tế”.

Ông James Bullard, chủ tịch ngân hàng dự trữ liên bang St.

Louis người ủng hộ ông Kanjorski cho rằng: “Không thể để

các tập đoàn này gom quá nhiều tiền lúc gặp thời, đến khi

hết thời lại chạy đến những người đóng thuế”. Những

người ủng hộ dự luật đều lấy trường hợp Tập đoàn Bảo

hiểm Quốc tế Mỹ (AIG) làm ví dụ. AIG quá lớn và gốc rễ

bén sâu vào nền kinh tế nên khi AIG sụp đổ, chính phủ

buộc phải tung nhiều tỉ USD ra ứng cứu nếu không nền

kinh tế vỡ vụn.

Phía Cộng hoà đã lên tiếng chỉ trích đạo luật này là vi hiến

và hà khắc. “Khi chính phủ nói anh to quá, chúng tôi sẽ

phân tán anh, đó là vi phạm quyền sở hữu cá nhân trên đất

nước này”, nghị sĩ Randy Neugebauer của phe Cộng hoà

nhận xét. Các nghị sĩ Cộng hoà chơi chữ nói rằng trong

trường hợp này, chữ D trong Democrats (dân chủ) là chữ D

trong Draconian (hà khắc).

Các nghị sĩ Cộng hoà cho rằng luật này trao quá nhiều

quyền hạn vào tay chính quyền, chính quyền có thể lạm

dụng quyền đó để ép các tập đoàn tài chính tự co lại, tự

chuốc lấy bất lợi về mình. Phố Wall cũng chỉ trích rằng luật

này cho phép chính phủ chia tách các công ty thậm chí cả

khi chúng hoạt động có uy tín và có khả năng huy động vốn

tốt. Đồng thời, họ còn cho rằng dự luật như vậy buộc các

định chế tài chính giảm quy mô và đặt chúng vào thế cạnh

tranh bất lợi.

Tổng giám đốc Jamie Dimon của Tập đoàn JPMorgan

Chase & Co. nói, dự luật của ông Kanjorski sẽ bó tay các

tập đoàn tài chính của Mỹ liên kết tạo sức mạnh cạnh tranh

với hệ thống tập đoàn lớn của các nước khác. Đạo luật này

còn bị chỉ trích là tầng lớp quan liêu mới làm triệt tiêu mọi

phát minh tài chính.

Khi nghe tin này, giới tài chính châu Âu cũng lo ngại, bởi

châu Âu cũng đang tìm cách ngăn ngừa khủng hoảng tài

chính quay lại và có thể châu Âu sẽ áp dụng đạo luật tương

tự Mỹ. Lo ngại này có căn cứ bởi trong tháng chín vừa qua,

ông Kanjorski và hai nghị sĩ khác đến châu Âu để tìm ủng

hộ cho đạo luật này. Ông cho biết giới lãnh đạo châu Âu

“ngầm” cho ông hiểu rằng châu Âu sẽ hành động tương tự.

Chưa kể, tại Đại học Quốc gia Thuỵ Sĩ, phó chủ tịch ngân

hàng quốc gia nước này Philip Hildebrand bật đèn xanh:

“Chính phủ các nước phải hợp tác để giải quyết vấn đề các

ngân hàng quá lớn liên kết quá chặt. Nếu không làm thế,

nguy cơ xảy ra khủng hoảng tương tự có thể đe doạ tận gốc

rễ nền kinh tế thị trường”. Theo ông Hildebrand, một cuộc

khủng hoảng tương tự vừa qua có thể làm sâu sắc thêm tình

trạng bảo hộ, đe doạ phá huỷ nền kinh tế dựa vào thị trường

làm căn bản.

Tuy nhiên, để trở thành luật chính thức, dự luật này còn

chờ Thượng viện Mỹ thông qua, và Nhà Trắng ký. Từ đây

đến đó, giới vận động còn “chạy”, và nhiều nghị sĩ Cộng

hoà còn cơ hội đưa dự luật của mình ra đấu để thay thế.