ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
HÀ THỊ THÙY TRANG KIỂM SOÁT THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CHI CỤC THUẾ THỊ XÃ
ĐIỆN BÀN, TỈNH QUẢNG NAM TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN
Mã số: 8.34.03.01 Đà Nẵng - 2020
Công trình được hoàn thành tại TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN
Ngƣờ ƣớng n o ọ : PGS TS ĐOÀN NGỌC PHI ANH
Phản biện 1: PGS.TS. Hoàng Tùng
Phản biện 2: TS. Hồ Văn Nhàn
Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp
Thạc sĩ Kế toán họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
vào ngày 15 tháng 02 năm 2020
Có thể tìm hiểu luận văn tại:
- Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng
- Thư viện trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
1
MỞ ĐẦU
1 Tín ấp t ết ủ đề tà
Trong hệ thống chính sách thuế hiện hành ở Việt Nam, thuế Giá
trị gia tăng có vai trò rất quan trọng, được áp dụng rộng rãi đối với
mọi tổ chức, cá nhân có tiêu dùng sản phẩm hàng hoá dịch vụ, nên
tạo được nguồn thu lớn và tương đối ổn định cho ngân sách nhà
nước. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thuế, trong tổng thu nội
địa giai đoạn 2011-2015, tỷ trọng bình quân số thu thuế giá trị gia
tăng là cao nhất trong các sắc thuế mang tính ổn định, chiếm 26,6%,
thuế thu nhập doanh nghiệp là 20,9% và thuế thu nhập cá nhân là
8,3%.
Ngày 11 tháng 3 năm 2015, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban
hành Quyết định số 889/NQ-UBTVQH13 chuyển huyện Điện Bàn
thành thị xã Điện Bàn. Bình quân hàng năm (số liệu năm 2016-
2018), Điện Bàn đóng góp trên 350 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước,
xếp thứ 4 trong toàn tỉnh Quảng Nam, trong đó số thu về thuế GTGT
chiếm 78% trong lĩnh vực thuế công thương nghiệp và ngoài quốc
doanh. Tuy nhiên, kết quả đó vẫn chưa tương xứng với khả năng của
thị xã. Bên cạnh những mặt tích cực đã đạt được thì công tác quản lý
thuế còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập.
Xuất phát từ tình hình thực tế và tầm quan trọng của việc kiểm
soát thuế giá trị gia tăng đối với sự phát triển của đất nước cũng như
của thị xã Điện Bàn, tôi chọn đề tài “Kiểm soát thuế Giá trị gia tăng
đối với doanh nghiệp tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn” làm luận
văn tốt nghiệp của mình nhằm đánh giá đúng thực trạng kiểm soát
2
thuế Giá trị gia tăng tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn và tìm ra các
giải pháp thiết thực để tăng cường công tác kiểm soát thuế Giá trị gia
tăng tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn.
2 Mụ t êu ủ đề tà
Trên cơ sở lý luận về thuế giá trị gia tăng, nội dung kiểm soát
thuế giá trị gia tăng, luận văn phân tích, đánh giá thực trạng công tác
kiểm soát thuế Giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp, những ưu
nhược điểm, từ đó đưa ra các giải pháp có thể áp dụng được để tăng
cường kiểm soát thuế giá trị gia tăng tại Chi cục Thuế thị xã Điện
Bàn trong thời gian đến.
3 Đố tƣợng và p ạm v ng ên ứu
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là kiểm soát thuế giá trị gia
tăng.
- Phạm vi nghiên cứu: thực trạng công tác kiểm soát thuế giá trị
gia tăng đối với các doanh nghiệp do Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn
trực tiếp quản lý từ năm 2016 – 2018. Đề tài đặt trọng tâm nghiên
cứu vào các hoạt động kiểm soát.
4 P ƣơng p áp ng ên ứu
Quá trình thực hiện nghiên cứu, tác giả đã sử dụng các nguồn
tài liệu thứ cấp. Quá trình xử lý dữ liệu, tác giả sử dụng các phương
pháp so sánh, đối chiếu, phương pháp chuyên gia, phương pháp phân
tích tổng hợp.
5 Ý ng ĩ t ự t ễn ủ đề tà
Thông qua việc phân tích, đánh giá thực trạng công tác kiểm
soát thuế GTGT đối với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn quản
3
lý và các giải pháp đề xuất sẽ giúp Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn
thực hiện tốt hơn công tác kiểm soát thuế Giá trị gia tăng đối với DN
trong thời gian đến.
6 Tổng qu n tà l ệu
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG VÀ
KIỂM SOÁT THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG
1.1. TỔNG QUAN VỀ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG
1.1.1. K á n ệm t uế G á trị g tăng
Theo Luật thuế GTGT số 13/2008/QH12 của Quốc hội nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2008) thì thuế giá trị gia tăng
là thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hoá, dịch vụ phát sinh
trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.
1.1.2. Đặ đ ểm t uế G á trị g tăng
Thuế GTGT là sắc thuế tiêu dùng nhiều giai đoạn.
Thuế GTGT có tính trung lập kinh tế cao.
Thuế GTGT là một sắc thuế thuộc loại thuế gián thu.
Thuế GTGT có tính chất lũy thoái so với thu nhập. Thuế GTGT
đánh vào hàng hóa, dịch vụ, người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ là
người phải trả khoản thuế đó, không phân biệt thu nhập cao hay thấp
đều phải trả số thuế như nhau.
1.1.3. Vai trò ủ t uế G á trị g tăng
Thuế GTGT góp phần làm lành mạnh hóa nền kinh tế, tạo nên
sự cạnh tranh bình đẳng giữa các chủ thể.
4
Thuế GTGT giúp Nhà nước kiểm soát được hoạt động sản xuất,
nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa.
Thuế GTGT góp phần bảo hộ nền sản xuất trong nước một cách
hợp lý.
Thuế giá trị gia tăng được ban hành gắn liền với việc sửa đổi,
bổ sung một số loại thuế khác như thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất
nhập khẩu…góp phần làm cho hệ thống chính sách thuế của Việt
Nam ngày càng hoàn thiện, phù hợp với sự vận động và phát triển
cuả nền kinh tế thị trường.
1.1.4. Nộ ung ơ bản ủ t uế GTGT ện àn ở V ệt
Nam
a. Phạm vi áp dụng
Đối tượng chịu thuế GTGT là hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho
sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam trừ các đối tượng
không chịu thuế GTGT.
Người nộp thuế giá trị gia tăng là tổ chức, cá nhân sản xuất,
kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng và tổ chức, cá
nhân nhập khẩu hàng hóa chịu thuế giá trị gia tăng.
b. Căn cứ tính thuế GTGT Căn cứ tính thuế giá trị gia tăng là giá tính thuế và thuế suất.
c. Phương pháp tính thuế GTGT Phương pháp tính thuế giá trị gia tăng gồm phương pháp khấu
trừ thuế giá trị gia tăng và phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia
tăng.
1.2. TỔNG QUAN VỀ KIỂM SOÁT
1.2.1. K á n ệm
5
Kiểm soát là quá trình xem xét, đánh giá để phát hiện và ngăn
chặn những gì trái quy định nhằm đảm bảo mục tiêu, kế hoạch được
thực hiện một cách có hiệu quả.
1.2.2. Quy trìn ểm soát
Bước 1: Thiết lập tiêu chuẩn kiểm soát
Bước 2: Đo lường thành quả
Bước 3: Điều chỉnh các sai lệch
1.2.3. Các hoạt động kiểm soát
a. Kiểm soát trước công việc
b. Kiểm soát trong công việc
c. Kiểm soát sau công việc
1.3. KIỂM SOÁT THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG
1.3.1. Khái niệm về kiểm soát thuế GTGT
Kiểm soát thuế GTGT là một trong những chức năng, nhiệm
vụ của cơ quan thuế theo Quy định của Luật quản lý thuế; đó là kiểm
tra, xác định tính đầy đủ, chính xác các thông tin, dữ liệu trong hồ sơ
thuế khai thuế nhằm đánh giá sự tuân thủ pháp luật về thuế của người
nộp thuế.
1.3.2. Mụ t êu ơ bản của kiểm soát thuế Giá trị g tăng
Thứ nhất, kiểm soát thuế GTGT nhằm đề cao ý thức tự giác
chấp hành chính sách, pháp luật về thuế và tạo điều kiện cho DN
thực hiện tốt nghĩa vụ thuế, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời
các hành vi vi phạm của DN.
Thứ hai, kiểm soát thuế GTGT giúp cho công tác quản lý nguồn
thu NSNN được thực hiện một cách tốt nhất.
6
Thứ ba, kiểm soát thuế GTGT nhằm điều chỉnh những bất hợp
lý, những kẻ hở của chính sách, pháp luật trong quá trình thực hiện
Luật quản lý thuế và Luật quản lý thuế GTGT.
Thứ tư, kiểm soát thuế GTGT góp phần huy động tốt nhất vai
trò của thuế GTGT trong nền kinh tế
1.3.3. Vai trò và sự cần thiết của kiểm soát thuế Giá trị gia
tăng
Thứ nhất, kiểm soát thuế là kiểm soát tính tuân thủ pháp luật,
thông qua kiểm soát thuế NN và ĐTNT điều chỉnh kịp thời những sai
lệch, vi phạm trong quá trình thực hiện quy định về thuế.
Thứ hai, kiểm soát tốt thuế GTGT có vai trò quan trọng trong
việc động viên nguồn thu thường xuyên, ổn định cho NSNN.
Thứ ba, kiểm soát thuế GTGT tạo điều kiện hình thành thói
quen tuân thủ pháp luật của DN và các cá nhân trong hoạt động kinh
tế xã hội.
Thứ tư, kiểm soát thuế GTGT có vai trò quan trọng trong việc
cung cấp những thông tin về việc chấp hành thuế và những thông tin
về mức độ phù hợp, tính khả thi của luật thuế GTGT và các văn bản,
chế độ hướng dẫn.
Thứ năm, thông qua kiểm soát thuế đánh giá về tính hữu hiệu
của hệ thống kiểm soát nội bộ ngành thuế, khả năng, trình độ, phẩm
chất của cán bộ thuế.
Cuối cùng, kiểm soát thuế GTGT góp phần tạo ra một môi
trường kinh doanh ổn định, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh trong các
hoạt động kinh tế.
7
1.3.4. Nhận diện rủi ro trong kiểm soát thuế Giá trị gia
tăng tạ ơ qu n t uế
Hiện nay, Tổng cục Thuế đã xây dựng bộ gồm 9 tiêu chí đánh
giá rủi ro đối với HSKT GTGT của DN và chia thành 3 nhóm theo
mức độ rủi ro cao, rủi ro vừa và rủi ro thấp.
1.3.5. Hoạt động kiểm soát thuế Giá trị g tăng
a. Quy trình kiểm soát thuế Giá trị gia tăng
Quy trình kiểm soát thuế Giá trị gia tăng được Tổng cục Thuế
xây dựng gồm các giai đoạn sau:
- Kiểm soát ở khâu đăng ký thuế
- Kiểm soát ở khâu kê khai thuế
- Kiểm soát ở khâu kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế và trụ sở
NNT
- Kiểm soát thuế GTGT ở khâu quản lý nợ và cưỡng chế nợ
thuế
- Kiểm soát thuế GTGT ở khâu xử lý vi phạm
b. Thủ tục kiểm soát thuế Giá trị gia tăng
* Thủ tục kiểm soát ở khâu đăng ký thuế
Đăng ký thuế là việc NNT khai báo sự hiện diện của mình và
nghĩa vụ phải nộp một hoặc một số loại thuế với cơ quan quản lý
thuế, chỉ những người có nghĩa vụ mang tính thường xuyên, định kỳ
mới phải đăng ký thuế.
Quy trình đăng ký thuế tuân thủ theo Quyết định 329/QĐ-TCT
về việc ban hành Quy trình quản lý đăng ký thuế ngày 27/3/2014 của
Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế.
8
* Thủ tục kiểm soát ở khâu kê khai thuế
Khai thuế là việc NNT tự xác định số thuế phải nộp phát sinh
trong kỳ kê khai thuế theo quy định của các Luật Thuế. NNT sử
dụng HSKT của từng loại thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế
để kê khai số thuế phải nộp với Chi cục Thuế và tự chịu trách nhiệm
về tính chính xác của các số liệu trong HSKT.
Trình tự quản lý kê khai thuế tuân thủ theo Quyết định số
879/QĐ-TCT về việc ban hành Quy trình quản lý khai thuế, nộp thuế
và kế toán thuế ngày 15/05/2015 của Tổng Cục trưởng Tổng Cục
Thuế.
* Thủ tục kiểm soát ở khâu kiểm tra tại trụ sở cơ quan thuế
và trụ sở người nộp thuế
Kiểm tra thuế được thực hiện trên cơ sở phân tích thông tin, dữ
liệu liên quan đến người nộp thuế, đánh giá việc chấp hành pháp luật
của người nộp thuế, xác minh và thu thập chứng cứ để xác định hành
vi vi phạm pháp luật về thuế.
Trình tự kiểm tra thuế tuân thủ theo Quyết định số 746/QĐ-
TCT ngày 20/4/2015 về việc ban hành quy trình kiểm tra thuế của
Tổng Cục trưởng Tổng Cục Thuế.
* Kiểm soát ở khâu quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế
- Nộ ung ểm soát ở ông tá quản lý nợ t uế
Kiểm soát thuế GTGT tại công tác quản lý nợ thuế là kiểm soát
trình tự, thủ tục, thời gian xây dựng và thực hiện chỉ tiêu, đôn đốc
thu hồi và xử lý các khoản tiền thuế nợ của NNT.
Trình tự công việc trong công tác quản lý nợ thuế tuân thủ theo
9
Quyết định số 1401/QĐ-TCT ngày 28/7/2015 về việc ban hành quy
trình quản lý nợ thuế của Tổng Cục trưởng Tổng Cục Thuế.
- Nộ ung ểm soát ở ông tá ƣỡng ế nợ t uế
Kiểm soát thuế GTGT tại công tác cưỡng chế nợ thuế là kiểm
soát việc thực hiện kịp thời các biện pháp cưỡng chế thu nợ thuế để
buộc NNT phải nộp đủ tiền thuế, tiền phạt vào NSNN.
Trình tự, thủ tục cưỡng chế nợ thuế được thực hiện theo Quyết
định số 751/QĐ-TCT ngày 20/4/2015 về việc ban hành quy trình
cưỡng chế nợ thuế của Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế
* Kiểm soát ở khâu xử lý vi phạm
Kiểm soát công tác xử lý vi phạm về thuế GTGT dựa trên
nguyên tắc mọi hành vi vi phạm pháp luật về thuế được phát hiện
phải được xử lý kịp thời, công minh, triệt để. Mọi hậu quả do vi
phạm pháp luật về thuế gây ra phải được khắc phục theo đúng quy
định của pháp luật.
1.4. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN CÔNG TÁC KIỂM
SOÁT THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG TẠI CƠ QUAN THUẾ
Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát thuế GTGT rất
đa dạng và phong phú. Nó có thể là nhân tố trực tiếp, gián tiếp; nhân
tố trong nước và nước ngoài.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
10
Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về kiểm soát
thuế GTGT và việc vận dụng kiểm soát thuế GTGT theo các quy
trình quản lý thuế đối với các doanh nghiệp, trong Chương 1 tác giả
đã hệ thống hóa những vấn đế cơ bản sau:
+ Khái niệm, đặc điểm, vai trò và các nội dung cơ bản của thuế
GTGT;
+ Khái niệm, quy trình và phân loại hoạt động kiểm soát; vai trò
và sự cần thiết của việc kiểm soát thuế GTGT;
+ Nhận diện rủi ro và các hoạt động trong công tác kiểm soát
thuế GTGT đối với DN;
+ Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát thuế GTGT tại
cơ quan thuế
Đây chính là cơ sở khoa học để tác giả đánh giá đúng thực trạng
kiểm soát thuế GTGT đối với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn ở
Chương 2.
CHƢƠNG 2
11
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT THUẾ GIÁ TRỊ
GIA TĂNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CHI CỤC THUẾ
THỊ XÃ ĐIỆN BÀN
2.1. TỔNG QUAN VỀ CHI CỤC THUẾ THỊ XÃ ĐIỆN BÀN
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Chi cục Thuế
thị xã Đ ện Bàn
2.1.2. Cơ ấu tổ chức bộ máy Chi cục Thuế thị xã Đ ện Bàn
2.1.3. Nguồn lự t m g ểm soát t uế GTGT đố vớ
DN tạ C ụ T uế t ị xã Đ ện Bàn
a. Nguồn nhân lực
Tính đến ngày 31/12/2018, Chi cục Thuế gồm 08 Đội thuế và
62 công chức, 02 hợp đồng theo NĐ 68. Trong đó, công chức có
trình độ đại học là 48 người, chiếm tỷ lệ 77,4 % số công chức hiện
có, bình quân độ tuổi lao động gần 48,8 tuổi, độ tuổi từ 50 trở lên
chiếm tỷ lệ 57,1%.
b. Hệ thống thông tin kiểm soát thuế
Để kiểm soát thuế GTGT, Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn dựa
vào các ứng dụng tin học để quản lý tình trạng hoạt động, thông tin
đăng ký và thay đổi, nghĩa vụ thuế của NNT và lưu trữ tất cả dữ liệu
của NNT tại cơ quan thuế.
2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT THUẾ GIÁ
TRỊ GIA TĂNG TẠI CHI CỤC THUẾ THỊ XÃ ĐIỆN BÀN
2.2.1. Kiểm soát thuế GTGT ở âu đăng ý thuế
a. Hoạt động kiểm soát thuế GTGT ở khâu đăng ký thuế
Hoạt động kiểm soát thuế GTGT ở khâu đăng ký, kê khai thuế
12
đối với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn do Đội Kê khai Kế toán
thuế & Tin học thực hiện. Bộ phận đăng ký thuế thực hiện kiểm soát
hồ sơ đăng ký thuế và kiểm soát nội bộ thông tin, dữ liệu đăng ký
thuế thông qua hệ thống quản lý thuế tập trung TMS.
b. Kết quả kiểm soát thuế GTGT ở khâu đăng ký thuế
Tổng số lượng giao dịch giữa hệ thống đăng ký kinh doanh
quốc gia truyền vào hệ thống đăng ký thuế của Chi cục Thuế thị xã
Điện Bàn ngày càng tăng qua các năm, trong đó giao dịch đăng ký
mới cho doanh nghiệp và đơn vị trực thuộc chiếm tỷ lệ khá cao đồng
nghĩa với việc doanh nghiệp tham gia vào hoạt động sản xuất kinh
doanh hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn thị xã Điện Bàn ngày càng
nhiều.
2.2.2. Kiểm soát thuế GTGT ở khâu kê khai thuế
a. Hoạt động kiểm soát thuế GTGT ở khâu kê khai thuế
Hoạt động kiểm soát thuế GTGT ở khâu kê khai thuế được bộ
phận kê khai thuế thuộc Đội Kê khai Kế toán thuế & Tin học thực
hiện gồm các bước: quản lý và đôn đốc tình trạng kê khai thuế; tiếp
nhận và xử lý HSKT, ấn định thuế đối với DN không nộp HSKT, xử
phạt vi phạm hành chính về chậm nộp HSKT; lưu trữ HSKT GTGT.
b. Kết quả kiểm soát thuế GTGT ở khâu kê khai thuế
Số lượng HSKT nộp tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn hàng
năm là khá lớn, hầu hết được nộp trực tuyến qua ứng dụng khai thuế
điện tử (ETAX) được công chức Đội Kê khai - Kế toán thuế kiểm
soát, xử lý. HSKT được nộp trực tiếp cho CQT là các trường hợp hồ
sơ khai thuế vãng lai và trường hợp hồ sơ khai thuế không nộp trực
13
tuyến được do lỗi hệ thống.
Kiểm soát hoạt động kê khai thuế GTGT tại bước ấn định thuế
chưa được thực hiện đầy đủ trong năm 2016 và năm 2017. Tuy
nhiên, năm 2018 tỷ lệ này tăng cao, cho thấy hoạt động kiểm soát tại
bước này được quan tâm và thực hiện đầy đủ hơn.
2.2.3. K ểm soát t uế GTGT ở ông tá ểm tr
a. Hoạt động đánh giá rủi ro trong kiểm soát thuế GTGT ở
công tác kiểm tra
Hoạt động đánh giá rủi ro bằng phương pháp thủ công
Hoạt động đánh giá rủi ro trong kiểm soát thuế GTGT bằng
phương pháp thủ công tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn do các Đội
Kiểm tra và Quản lý nợ thực hiện.
Công chức ở các bộ phận này, khi hết thời hạn nộp HSKT
GTGT theo kỳ kê khai của NNT, lấy dữ liệu từ các HSKT GTGT đã
nộp, thực hiện phân tích bằng cách so sánh, đối chiếu các chỉ tiêu
trên HSKT và so với các chỉ tiêu ở kỳ trước để đánh giá doanh
nghiệp có dấu hiệu rủi ro
Hoạt động đánh giá rủi ro bằng phần mềm
Hoạt động đánh giá rủi ro trong kiểm soát thuế GTGT bằng
phương pháp sử dụng phần mềm tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn do
các Đội Kiểm tra và Quản lý nợ thực hiện.
Ngày 25 hàng tháng, công chức kiểm tra sử dụng danh sách các
DN có rủi ro về thuế GTGT được sắp xếp theo các mức độ từ cao
đến thấp từ phần mềm phân tích rủi ro TPR. Tiếp theo, công chức
kiểm tra sẽ tập trung vào những DN có mức rủi ro cao và rủi ro vừa
14
để in Thông báo yêu cầu NNT giải trình, bổ sung những nội dung có
nghi vấn.
b. Kiểm soát thuế GTGT ở công tác kiểm tra HSKT tại CQT
Hoạt động kiểm soát thuế GTGT ở công tác kiểm tra
HSKT tại CQT
Tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn, việc kiểm soát thuế GTGT ở
công tác kiểm tra HSKT tại CQT được thực hiện tại ba đội Kiểm tra
và QLN.
Kết quả kiểm soát thuế GTGT ở công tác kiểm tra HSKT
tại CQT
Số lượng HSKT GTGT được kiểm tra tại CQT chưa cao. Trong
các HSKT GTGT mà Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn đã kiểm tra, số
lượng HSKT CQT đã yêu cầu giải trình, bổ sung còn rất thấp, cụ thể
năm 2016 là 24 hồ sơ, năm 2017 không có hồ sơ nào và năm 2018 là
32 hồ sơ, trong đó có 6 trường hợp HSKT GTGT bổ sung, giải trình
không được cơ quan thuế chấp nhận và chuyển sang kiểm tra tại trụ
sở NNT.
c. Kiểm soát thuế GTGT ở công tác kiểm tra HSKT tại trụ sở
NNT
Hoạt động kiểm soát thuế GTGT ở công tác kiểm tra
HSKT tại trụ sở NNT
Tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn, việc kiểm soát thuế GTGT ở
công tác kiểm tra HSKT tại trụ sở NNT được ba đội Kiểm tra và
QLN thực hiện và kiểm tra chéo lẫn nhau. Việc thực hiện kiểm tra
chéo nhằm tạo tính khách quan hơn trong việc tách bạch giữa công
15
việc quản lý DN đồng thời kiểm tra DN và kiểm soát công việc lẫn
nhau giữa các đội kiểm tra.
Kết quả kiểm soát thuế GTGT ở công tác kiểm tra HSKT
tại trụ sở NNT
Từ năm 2016 đến năm 2018, 100% các cuộc kiểm tra đều có
nội dung kiểm tra liên quan đến thuế GTGT.Trong số các cuộc kiểm
tra tại trụ sở NNT, số cuộc có phát hiện và xử lý vi phạm liên quan
đến thuế GTGT chiếm tỷ lệ rất cao, số tiền thuế GTGT chiếm tỷ lệ
tương đối lớn trong tổng số tiền thuế truy thu sau kiểm tra tại trụ sở
NNT.
2.2.4. K ểm soát t uế GTGT ở ông tá quản lý nợ và ƣỡng
ế nợ t uế
a. Hoạt động kiểm soát thuế GTGT ở công tác quản lý nợ và
cưỡng chế nợ thuế
Công tác kiểm soát nợ và cưỡng chế nợ thuế GTGT đối với DN
tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn do 03 Đội Kiểm tra và Quản lý nợ
thuế thực hiện.
b. Kết quả kiểm soát thuế GTGT ở công tác quản lý nợ và
cưỡng chế nợ thuế
Số lượng quyết định về việc cưỡng chế thi hành quyết định
hành chính thuế từ năm 2016 đến năm 2018 tương đối nhiều, việc
kiểm soát trong công tác ban hành quyết định cưỡng chế đã được
thực hiện tốt hơn thông qua số lượng các quyết định cưỡng chế ban
hành đúng thời hạn đã tăng lên đáng kể. Trong các biện pháp cưỡng
chế thì biện pháp cưỡng chế trích tiền từ tài khoản ngân hàng của
16
người vi phạm được sử dụng phổ biến nhất, đây là biện pháp nhanh
chóng và đạt hiệu quả cao trong công tác thu tiền thuế nợ.
2.2.5. Kiểm soát thuế GTGT ở công tác xử lý vi phạm
a. Hoạt động kiểm soát thuế GTGT ở công tác xử lý vi phạm
Kiểm soát thuế GTGT ở công tác xử lý vi phạm tại Chi cục
Thuế thị xã Điện Bàn được thực hiện Đội Kê khai Kế toán thuế &
Tin học, 03 đội Kiểm tra & Quản lý nợ và Đội TTHT NNT-NV-DT.
b. Kết quả kiểm soát thuế GTGT ở công tác xử lý vi phạm
Kiểm soát thuế GTGT ở công tác xử lý vi phạm trong những
năm qua tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn đã đạt được những kết quả
đáng kể. Số quyết định xử lý vi phạm về thuế GTGT ban hành tương
đối nhiều, đa số là quyết định xử phạt về hành vi chậm nộp HSKT
GTGT. Điều này cũng đồng nghĩa, ý thức DN trong việc chấp hành
thời hạn nộp HSKT chưa cao.
2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT
THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG TẠI CHI CỤC THUẾ THỊ XÃ
ĐIỆN BÀN
2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc
Công tác kiểm soát thuế GTGT đối với DN tại Chi cục Thuế thị
xã Điện Bàn được thực hiện đầy đủ, đảm bảo đúng quy định của
Luật thuế và các văn bản, chính sách có liên quan. Các thủ tục kiểm
soát cơ bản được thực hiện theo đúng các quy trình của ngành, thẩm
quyền, chức năng của Chi cục Thuế.
2.3.2. Những hạn chế
17
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác kiểm soát thuế
GTGT đối với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn vẫn tồn tại
những hạn chế ở từng khâu của công tác kiểm soát: đăng ký thuế, kê
khai thuế, kiểm thuế, quản lý và cưỡng chế nợ thuế, xử lý vi phạm.
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế
Những hạn chế trong công tác kiểm soát thuế GTGT đối với
DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn được xác định bởi những
nguyên nhân từ phía cơ quan thuế và chính sách thuế
- Nguyên nhân từ phía NNT
- Nguyên nhân khác
18
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2
Chương 2, tác giả đã nêu lên những thực trạng của công tác
kiểm soát thuế GTGT đối với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn
như
- Thực trạng kiểm soát thuế GTGT đối với DN ở khâu đăng ký
thuế, kê khai thuế;
- Thực trạng kiểm soát thuế GTGT đối với DN ở công tác kiểm
tra thuế;
- Thực trạng kiểm soát thuế GTGT đối với DN ở công tác quản
lý nợ và cưỡng chế nợ thuế;
- Thực trạng kiểm soát thuế GTGT đối với DN ở công tác xử lý
vi phạm hành chính thuế.
Từ thực trạng nêu trên, tác giả đã có những đánh giá về kết
quả đạt được cũng như những hạn chế, tồn tại của công tác kiểm soát
thuế GTGT đối với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn. Tác giả
cũng đã chỉ ra được nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại từ đó
làm cơ sở đề xuất các giải pháp và kiến nghị để tăng cường công tác
kiểm soát thuế GTGT đối với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn.
19
CHƢƠNG 3
GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC KIỂM SOÁT THUẾ
GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI CHI
CỤC THUẾ THỊ XÃ ĐIỆN BÀN
3.1. TĂNG CƢỜNG KIỂM SOÁT HOẠT ĐỘNG Ở KHÂU
ĐĂNG KÝ THUẾ
- Tăng cường công tác phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư
tỉnh Quảng Nam,
- Xây dựng quy chế phối hợp với các phòng ban trên địa bàn
thị xã để trao đổi, nắm bắt thông tin về các DN hoạt động trên địa
bàn;
- Phối hợp với bộ phận đăng ký thuế và phòng Tin học thuộc
Cục Thuế tỉnh Quảng Nam để trao đổi thông tin về việc cấp MST
cũng như hỗ trợ các lỗi do ứng dụng.
- Tăng cường xử lý các hành vi vi phạm về công tác đăng ký
thuế
- Phối hợp với bộ phận Kiểm tra để cập nhật thông tin DN
chưa đăng ký cũng như bổ sung những thông tin đã thay đổi vào hệ
thống quản lý thuế
- Bộ phận đăng ký thuế phải thực hiện phân công theo mã cán
bộ quản lý thuế đối với các DN mới ra hoạt động kinh doanh.
3.2. TĂNG CƢỜNG KIỂM SOÁT TẠI KHÂU KÊ KHAI THUẾ
- Tăng cường hỗ trợ kịp thời cho DN trong công tác đăng ký
kê khai thuế qua mạng, các lỗi ứng dụng khi gửi HSKT;
20
- Tham gia góp ý các văn bản sửa đổi Luật về thuế để có chế
tài xử lý đối với các trường hợp không đăng ký khai thuế qua mạng;
- Nâng cấp ứng dụng quản lý thuế để hỗ trợ cho cán bộ thuế
trong công tác kiểm soát thuế GTGT ở khâu kê khai thuế,
- Thực hiện ấn định tất cả các trường hợp không nộp HSKT
GTGT và cập nhật quyết định ấn định vào chương trình quản lý thuế
để theo dõi nghĩa vụ thuế của DN.
3.3. TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA TẠI TRỤ SỞ
CƠ QUAN THUẾ VÀ TRỤ SỞ NGƢỜI NỘP THUẾ
a. Nâng cao chất lượng công tác phân tích HSKT GTGT tại
cơ quan thuế
Bằng việc kết hợp giữa hai phương pháp thủ công và ứng dụng
phần mềm phân tích rủi ro (TPR) đã được xây dựng theo bộ 9 tiêu
chí của Tổng cục Thuế để phân tích tất cả các HSKT GTGT gửi đến
cơ quan thuế, góp phần nâng cao công tác kiểm soát thuế GTGT.
b. Nâng cao chất lượng công tác kiểm tra tại trụ sở NNT
- Tổ chức các buổi tọa đàm cho công chức kiểm soát thuế ở bộ
phận kiểm tra nhằm trao đổi những kinh nghiệm trong công tác kiểm
tra;
- Thu thập thông tin về giá bán ra của các mặt hàng theo tháng
hoặc quý trong các năm đối với DN kinh doanh thương mại, phân
phối; lưu trữ để làm cơ sở dữ liệu phục vụ cho công tác kiểm tra tại
trụ sở NNT;
- Xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu NNT phục vụ cho công
tác kiểm tra;
21
- Tăng cường kiểm tra cơ sở kinh doanh xin tạm ngừng/nghỉ
kinh doanh nhưng thực tế vẫn hoạt động.
- Xây dựng Quy chế giám sát hoạt động của Đoàn kiểm tra tại
trụ sở NNT nhằm hạn chế tiêu cực của công chức thực thi nhiệm vụ;
- Tham gia góp ý, bổ sung chức năng điều tra thuế cho CQT.
3.4. TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ CƢỠNG CHẾ
NỢ THUẾ
- Đề xuất với cấp trên, phối hợp chuyển thông tin cụ thể, chính
xác về nhân thân người đứng đầu các DN có nợ khó thu, bỏ kinh
doanh cho Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Quảng Nam nhằm tránh tình
trạng cấp phép lại cho những chủ DN cố tình trốn tránh nghĩa vụ
thuế, tiếp tục thành lập công ty mới;
- Thành lập các tổ xử lý nợ khó thu đối với các DN cố tình bỏ
kinh doanh, thành lập công ty khác để trốn tránh nghĩa vụ thuế đồng
thời phối hợp chuyển thông tin cho Đội Cảnh sát Kinh tế thị xã mời
làm việc;
- Linh hoạt xác minh thông tin về tài khoản, tài sản, thông tin
bên thứ ba của DN trong quá trình kiểm tra tại trụ sở NNT để có các
biện pháp cưỡng chế kịp thời khi phát sinh nợ quá hạn;
- Xử lý theo quy định đối với các ngân hàng cố tình thông
đồng với DN, không thực hiện cưỡng chế qua tài khoản ngân hàng
đối với các DN đã có quyết định cưỡng chế;
- Hàng tháng, thực hiện khen thưởng và đưa lên thông tin đại
chúng các DN thực hiện tốt nghĩa vụ nộp thuế đồng thời công khai
thông tin của các DN có nợ thuế lớn, kéo dài;
22
- Phối hợp với Kho bạc thị xã Điện Bàn trong việc xác minh số
tài khoản, số tiền thanh toán cho đơn vị thụ hưởng để cơ quan thuế
phối hợp thu hồi nợ thuế nếu DN có thanh toán vốn xây dựng cơ bản;
- Giao nhiệm vụ thu nợ cụ thể cho từng công chức làm nhiệm
vụ quản lý nợ thuế;
- Kiến nghị sửa đổi nội dung, quyết định cưỡng chế nợ thuế có
hiệu lực ngay khi ban hành và không cần thông báo trước cho NNT
biết.
- Tham gia, góp ý sửa đổi quy định theo hướng yêu cầu DN khi
mở thêm tài khoản ngân hàng phải thông báo với cơ quan thuế; giao
quyền cho cơ quan thuế chủ động xem xét tình hình kinh doanh thực tế
của NNT để có biện pháp thu hồi và cưỡng chế nợ phù hợp.
3.5. NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TRONG CÔNG TÁC XỬ LÝ
VI PHẠM
- Bố trí cán bộ có kinh nghiệm trong công tác kiểm soát, trình
độ chuyên môn vững vàng để làm công tác thẩm định ;
- Nâng cấp ứng dụng chương trình hỗ trợ tính phạt và chậm
nộp tiền thuế để giảm rủi ro trong việc kiểm soát thủ công bằng phần
mềm excel;
- Nâng cấp ứng dụng hỗ trợ việc in Quyết định xử lý vi phạm
liên quan đến công tác kê khai thuế;
- Bộ phận Nghiệp vụ của Chi cục Thuế hệ thống các văn bản
xử lý theo thời gian hiệu lực của từng văn bản để công tác kiểm soát
xử lý vi phạm được thực hiện tốt hơn.
- Bộ phận Tin học tham mưu ban hành các quy định pháp quy về
23
trách nhiệm đăng ký và sử dụng hộp thư điện tử của NNT là phương
tiện để CQT trao đổi các thông tin.
3.6. CÁC GIẢI PHÁP KHÁC
3.6.1. Cải cách và hiện đại hóa công tác tuyên truyền và hỗ
trợ ngƣời nộp thuế
3.6.2. Tăng ƣờng việc quản lý và xá m n ó đơn mu
bán hàng hóa, dịch vụ
3.6.3. Nâng cao chất lƣợng độ ngũ án bộ thuế
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3
Từ những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong
công tác kiểm soát thuế GTGT đối với DN tại Chi cục Thuế thị xã
Điện Bàn đã phân tích ở Chương 2, tác giả đã đưa ra một số giải
pháp ở Chương 3 nhằm tăng cường công tác kiểm soát thuế GTGT
đối với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn.
Các giải pháp bao gồm: Giải pháp tăng cường công tác kiểm
soát ở khâu đăng ký thuế; Kê khai thuế; Kiểm tra thuế tại cơ quan
thuế và trụ sở NNT; Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế; Công tác xử
lý vi phạm và một số giải pháp khác. Đồng thời, tác giả cũng đưa ra
những kiến nghị đối với các cấp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho
việc thực hiện các giải pháp đã nêu.
Qua các giải pháp trên, luận văn hướng đến mục tiêu nâng cao
hiệu quả công tác kiểm soát thuế GTGT đối với DN tại Chi cục Thuế
thị xã Điện Bàn trong thời gian tới.
24
KẾT LUẬN
Qua nghiên cứu lý luận và thực tiễn kiểm soát thuế GTGT đối
với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn, tác giả đã hoàn thành đề
tài luận văn “Kiểm soát thuế GTGT đối với doanh nghiệp tại Chi
cục Thuế thị xã Điện Bàn” với những nội dung cơ bản sau:
Thứ nhất, hệ thống hóa, làm rõ các vấn đề lý luận về kiểm soát
thuế GTGT đối với DN;
Thứ hai, đánh giá thực trạng công tác kiểm soát thuế GTGT đối
với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn; nêu lên những hạn chế
trong công tác kiểm soát thuế GTGT và nguyên nhân của những hạn
chế;
Thứ ba, đề xuất các giải pháp tăng cường công tác kiểm soát
thuế GTGT đối với DN tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn.
Tác giả hi vọng những giải pháp trong luận văn có thể được
triển khai áp dụng thực tế tại Chi cục Thuế thị xã Điện Bàn trong
thời gian tới để nâng cao hiệu quả kiểm soát thuế GTGT đối với DN,
góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế của DN, đảm bảo
nguồn thu cho NSNN, điều tiết kinh tế vĩ mô và đảm bảo được sự
công bằng trong xã hội.
