Kinh nghiệm viết và
báo cáo proposal
Với các bạn nghiên cứu sinh tiến sỹ (PhD program) thì việc
đầu tiên đó là phải làm và báo cáo project proposal, hoặc khi
các bạn có ý định xin học bổng PhD thì hầu hết các bạn đều
bị yêu cầu trình bày PhD proposal. Minh viết bài này với
mục đích chia sẻ kinh nghiệm khi làm PhD Proposal, hi vọng
sẽ có ích cho các bạn tham khảo.
Với các bạn nghiên cứu sinh tiến sỹ (PhD program) thì việc đầu
tiên đó là phải làm và báo cáo project proposal, hoặc khi các bạn
có ý định xin học bổng PhD thì hầu hết các bạn đều bị yêu cầu
trình bày PhD proposal. Minh viết bài này với mục đích chia sẻ
kinh nghiệm khi làm PhD Proposal, hi vọng sẽ có ích cho các
bạn tham khảo.
Nói qua một chút, mình vừa tham gia một cuộc thi tuyển vị trí
PhD Stipend Program tại trường mình. Các ứng cử viên sau khi
nộp hồ sơ, được duyệt vào vòng trong thì sẽ phải tham gia một
buổi báo cáo về PhD Project của mình, qua đó hội đồng sẽ xét
dựa trên các tiêu chí của họ. Mục tiêu ban đầu của mình là tham
gia lấy kinh nghiệm, nhưng rất bất ngờ là mình đã được suất duy
nhất full 3 năm. Minh nghĩ có lẽ một số kinh nghiệm mình áp
dụng đã có hiệu quả và muốn chia sẻ với mọi người.
Chuẩn bị tốt slide
Để làm được một slide tốt các bạn phải dành khá nhiều thời gian
và công sức cho nó, một slide tốt sẽ hỗ trợ bạn rất nhiều cho
việc báo cáo, và đây cũng là tài liệu quan trọng mà hội đồng sẽ
căn cứ vào đó và hỏi bạn về dự án của mình. Khi chuẩn bị slide
các bạn nên lưu ý tới một số vấn đề sau:
Thời gian báo cáo:
Việc slide dài hay ngắn sẽ phụ thuộc vào lượng thời gian mà bạn
được cho phép báo cáo cũng như lượng thông tin mà bạn định
trình bày trong buổi báo cáo. Mỗi trang slide thì nên được nói
trong khoảng 1 phút hoặc hơn, điều đó có nghĩa là bạn không
nên nói quá vội vàng vì như thế sẽ khiến bạn dễ mắc lỗi cũng
như làm người nghe không kịp tiếp nhận thông tin mình định
nói.
Mẫu trình bày:
Một slide có mẫu chuẩn và chuyên nghiệp sẽ được đánh giá rất
cao và có thiện cảm. Mình lấy ví dụ trong đợt thi vừa rồi của
mình có 6 người được báo cáo. Nhìn vào slide thì có 2 bạn trình
bày không được chuyên nghiệp lắm. Theme quá đơn giản, hầu
như chỉ có nền trắng. Một bạn khác thì làm slide hầu như chỉ có
chữ và rất ít hình minh họa. Mình cho rằng hai bạn này đã mắc
lỗi về việc làm slide dẫn đến sự thiếu hấp dẫn ở slide và không
thuyết phục được ban giám khảo. Về phần mình, mình chọn
được một mẫu theme cho Latex (mình dùng latex để soạn slide
dạng file Pdf), mình có sử dụng logo của ban tổ chức cuộc thi.
Nhìn chung mình khá hài lòng về mẫu slide mình dùng, và trông
rất chuyên nghiệp.
Nội dung ghi trên slide:
Tất nhiên là phụ thuộc vào những tiêu chí mà ban tổ chức họ
đưa ra, và mình nên bám sát vào những tiêu chí đó để làm bật ý
là mình đủ những phẩm chất họ cần, cũng như chỉ ra rằng cái dự
án của tôi là thuyết phục. Việc phân bố nội dung cho các tiêu chí
cũng nên được cân nhắc.
Thông thường một PP có các phần sau
Giới thiệu chung về lĩnh vực mình định làm
Động lực (motivation) cho dự án của mình. Tất nhiên bạn
phải nói được những tiềm năng ứng dụng to lớn cho dự án
của mình, và nếu được thì nêu luôn nó sẽ giải quyết được
vấn đề gì đang rất cần trong thực tế. Như trường hợp của
mình làm về tối ưu giao thông thì mình nói cho họ về lợi
ích kinh tế, xã hội của việc quy hoạch giao thông, và cũng
không quên đưa ra một bảng thống kê con số khủng khiếp
về tai nạn giao thông ở các nước đang phát triển.
State-of-the-Art : nói về nghiên cứu đã có trong lĩnh vực
này
Plan for the project : mục này bạn nên làm rõ những việc
mình định làm, và làm sao để thực hiện được nhiệm vụ đó.
Phần này nên tỏ ra mình đã rất rõ ràng về những việc mình
định làm. Không nên nói ra quá nhiều những cái nhiệm vụ
to tát quá, mà quan trọng là khả năng bạn có thể triển khai
được nhiệm vụ đó và hoàn thành. Nên có nhiều hình minh
họa cho những nội dung mình sẽ trình bày, như thế sẽ thu
hút được sự chú ý của mọi người. Đôi khi một hình ảnh
đúng có thể hơn nghìn lời nói.
Trong phần này nếu được thì bạn nêu thêm những đối tác giúp
bạn thực hiện được nhiệm vụ, nhớ là chỉ nêu những ai thực sự sẽ
tham gia dự án chứ đừng viết tên những người nổi tiếng nhưng
không có vai trò gì nhiều. Mình nhớ là có một bạn nữ, trình bày
rất tốt, slide chuyên nghiệp và thậm chí còn được cả bác giáo sư
hướng dẫn đứng bên cạnh hỗ trợ slide. Nhưng sau đó trong hội