ỦY BAN DÂN TỘC
TÀI LIỆU
CHUYÊN ĐỀ 11
KỸ NĂNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG
PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI VÙNG ĐỒNG BÀO
DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ MIỀN NÚI
(Lưu hành nội bộ - Nhóm Cán bộ)
Hà Nội 2023
LỜI NÓI ĐẦU
Công nghệ thông tin đã và đang giữ vai trò rất quan trọng, trong phát triển
kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, công nghệ thông tin
không chỉ thúc đẩy nhanh quá trình tăng trưởng kinh tế, mà còn kéo theo sự biến
đổi trong phương thức sáng tạo của cải, trong lối sống và tư duy của con người.
Công nghệ thông tin là chiếc chìa khoá để mở cánh cổng vào nền kinh tế tri thức.
Sự phát triển của công nghệ thông tin đã làm thay đổi cơ bản cơ cấu kinh tế,
phương thức tổ chức và sản xuất, cách tiếp cận của từng người dân tới tri thức,
giải trí, phương pháp tư duy, giải quyết công việc và các mối quan hệ trong xã
hội. Trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, việc ứng dụng công nghệ thông
tin đã góp phần nâng cao năng lực quản lý điều hành của các cơ quan nhà nước,
phục vụ tốt hơn, có hiệu quả hơn cho người dân và doanh nghiệp và góp phần đẩy
nhanh tiến trình cải cách hành chính.
Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm thúc đẩy phát triển công nghệ thông
tin. Trong đó, các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển
công nghệ thông tin ngày càng được cụ thể hóa bằng nhiều văn bản quan trọng,
góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vai trò của
công nghệ thông tin đối với công cuộc đổi mới đất nước.
Kết cấu nội dung cuốn tài liệu này được biên tập trên cơ sở các văn bản
pháp lý hướng dẫn hiện hành và khung chương trình được phê duyệt gồm: Hệ
thống phần mềm dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4; Chiến lược phát triển Chính
phủ điện tử và ứng dụng công nghệ thông tin trong phát triển kinh tế - xã hội vùng
đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Kỹ năng xây dựng, quản lý và khai thác
sử dụng văn bản quản lý nhà nước về công tác dân tộc trên môi trường điện tử.
Phương pháp xây dựng và vận hành dịch vụ công trực tuyến tại vùng dân tộc thiểu
số. Áp dụng chuyển đổi số vào phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc
thiểu số và miền núi.
Do nội dung công nghệ thông tin, phạm vi rộng, nên tài liệu này chỉ mang
tính chất tham khảo, trong quá trình triển khai thực hiện các chuyên gia, giảng
viên, báo cáo viên các cấp nghiên cứu, chắt lọc nội dung và cập nhật các văn bản
sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế (nếu có) vào bộ tài liệu để hướng dẫn.
Trân trọng cảm ơn!
ỦY BAN DÂN TỘC
MỤC LỤC
I. HỆ THỐNG PHẦN MỀM DỊCH VỤ CÔNG TRỰC TUYẾN MỨC ĐỘ 3, 4 1
1. Tổng quan về dịch vụ công trực tuyến .......................................................... 1
1.1. Văn bản quy phạm quy định về dịch vụ công trực tuyến .............................. 1
1.2. Yêu cầu đối với dịch vụ công trực tuyến ....................................................... 1
1.3. Phân biệt các mức độ dịch vụ công trực tuyến .............................................. 3
2. Kỹ năng sử dụng máy tính/thiết bị di động trong hệ thống dịch vụ công
trực tuyến mức độ 3, 4 ........................................................................................ 6
2.1. Cổng dịch vụ công quốc gia ........................................................................... 6
2.2. Cổng dịch vụ công địa phương ...................................................................... 7
2.3. Kỹ năng xây dựng, quản lý và khai thác sử dụng văn bản quản lý nhà nước
về công tác dân tộc trên môi trường điện tử ......................................................... 9
II. CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ VÀ ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI
VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ ................................................... 13
1. Chính phủ điện tử ......................................................................................... 15
1.1. Khái niệm Chính phủ điện tử (CPĐT) ......................................................... 15
1.2. Lợi ích của Chính phủ điện tử ...................................................................... 17
1.3. Vai trò của Chính phủ điện tử ...................................................................... 17
1.4. Chính phủ số ................................................................................................. 18
1.5. Khái niệm chính quyền số ............................................................................ 19
1.6. Nhiệm vụ và giải pháp phát triển chính quyền số ........................................ 19
2. Khung kiến trúc Chính phủ điện tử ............................................................ 20
2.1. Khái niệm ..................................................................................................... 20
2.2. Sơ đồ khái quát Chính phủ điện tử Việt Nam .............................................. 21
2.3. Các thành phần của Chính phủ điện tử ........................................................ 21
2.4. Mô hình tham chiếu Chính phủ điện tử ....................................................... 23
3. Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ đồng bào dân
tộc thiểu số phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai
đoạn 2019 - 2025” .............................................................................................. 25
3.1. Tóm tắt trọng tâm đề án ............................................................................... 25
3.2. Nhiệm vụ trọng tâm của Đề án .................................................................... 26
3.3. Kinh nghiệm triển khai tại một số địa phương ............................................ 27
4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc phát triển kinh tế xã hội ........ 32
4.1. Thanh toán số ............................................................................................... 32
4.2. Nông nghiệp số ............................................................................................. 33
4.3. Truy xuất nguồn gốc bằng nền tảng công nghệ ........................................... 33
4.4. Xây dựng hình ảnh, quảng bá thương hiệu của địa phương trên không gian
mạng/thông qua nền tảng số ................................................................................ 34
III. KỸ NĂNG XÂY DỰNG, QUẢN LÝ VÀ KHAI THÁC SỬ DỤNG VĂN
BẢN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ CÔNG TÁC DÂN TỘC TRÊN MÔI
TRƯỜNG ĐIỆN TỬ ......................................................................................... 36
1. Soạn thảo văn bản trên máy tính: Mở, lưu văn bản, định dạng văn bản,
các lệnh cơ bản trên giao diện Word ............................................................... 36
2. Quy trình xử lý văn bản đến trên môi trường điện tử.Thứ tự thao tác các
bước xử lý ........................................................................................................... 39
3. Quy trình xử lý văn bản đi trên môi trường điện tử ................................. 42
4. Kỹ năng tìm kiếm văn bản, mở văn bản, tải văn bản về máy tính ........... 46
4.1. Luồng văn bản đến ....................................................................................... 46
4.2. Luồng văn bản đi .......................................................................................... 53
IV. PHƯƠNG THỨC XÂY DỰNG VÀ VẬN HÀNH DỊCH VỤ CÔNG
TRỰC TUYẾN TẠI VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ ............... 68
1. Tổng quan về hệ thống dịch vụ công trực tuyến – hệ thống một cửa ...... 68
1.1. Giới thiệu hệ thống một cửa ......................................................................... 68
1.2. Mục tiêu phần mềm một cửa ........................................................................ 69
1.3. Mô hình nghiệp vụ hệ thống dịch vụ công trực tuyến ................................. 69
1.4. Các loại hình dịch vụ công trực tuyến với Ủy ban Dân tộc ......................... 70
2. Quy trình tiếp nhận hồ sơ dịch vụ công trực tuyến ................................... 71
2.1. Quy trình chung ............................................................................................ 71
2.2. Thao tác trên hệ thống .................................................................................. 72
2.3. Tiếp nhận hồ sơ mới ..................................................................................... 74
2.4. Hồ sơ trực tuyến ........................................................................................... 76
3. Quy trình xử lý, giải quyết hồ sơ dịch vụ công trực tuyến ........................ 78
3.1. Hồ sơ chờ xử lý ............................................................................................ 78
3.2. Xem thông tin hồ sơ ..................................................................................... 79
3.3. Xử lý hồ sơ ................................................................................................... 81
3.4. Xử lý hồ sơ cần phối hợp ............................................................................. 82
3.5. Xem thông tin hồ sơ ..................................................................................... 82
3.6. Phối hợp xử lý .............................................................................................. 83
4. Quy trình trả hồ sơ dịch vụ công trực tuyến .............................................. 83
4.1. Hồ sơ chờ trả kết quả ................................................................................... 83
4.2. Hồ sơ đã trả kết quả ...................................................................................... 86
5. Quy trình xử lý hồ sơ công việc, hồ sơ trình ký trên e-office .................... 86
V. ÁP DỤNG CHUYỂN ĐỔI SỐ VÀO PHỤC VỤ TRONG PHÁT TRIỂN
KINH TẾ - XÃ HỘI VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ MIỀN
NÚI GIAI ĐOẠN 2021 – 2030 .......................................................................... 95
1. Tổng quan kinh tế số ..................................................................................... 95
1.1. Định nghĩa .................................................................................................... 95
1.2. Phạm vi và các thành phần của kinh tế số .................................................... 95
1.3. Đặc điểm kinh tế số ...................................................................................... 96
2. Một số ví dụ ứng dụng kinh tế số cho đồng bào dân tộc thiểu số phát triển
kinh tế ................................................................................................................. 97
2.1. Hệ thống truy xuất nguồn ngốc xuất xứ sản phẩm ...................................... 97
2.2. Thương mại điện tử - sàn thương mại điện tử ............................................. 99
2.3. Câu chuyện Mèo Vạc ................................................................................. 105
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 108
